Jump to content

పుట:సంగ్రహ ఆంధ్ర విజ్ఞానకోశము మొదటి సంపుటము అ-ఆర్ష.pdf/100

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

సంఘర్షణములకును కారణములైన దారిద్ర్యము, జాత్య హంకారము, మొదలగువానిని తొలగించుట, ఎట్టి వ శ తలేక మానవులందరకు - (స్త్రీలకు, పురుషులకు ప్రాధ మిక హక్కులను సమకూర్చుట, మానవకల్యాణమునకు సమస్తవిధముల తోడ్పడుట - ఇవియే సమితి యొక్క ఆశయములు. ఇవి నెరవేరుటకు ప్రపంచములోని రాజ్యము లన్ని టి యొక్క సహకార మవసరము. దీనిని గ్రహించి 1945 లో 51 రాజ్యములు కలిసి సమితిని స్థాపించెను. ప్రపం చములోని తక్కిన రాజ్యములకుకూడ సభ్యత్వమును లభింప జేయుటకు సమితి మూల శాసనములో (Charter) కొన్నిసూత్రములు చేర్చబడెను. శాంతిని కాంక్షించు నట్టియు సమితి సభ్యత్వ విధులను నిర్వహించుట కిష్టపడు నట్టియు, సమర్థత కలిగినట్టియు రాజ్యములు సభ్యత్వము పొందవచ్చును. దరఖాస్తు పెట్టికొనిన రాజ్యమునకు ఇట్టి అర్హత లు ఉండునదీ, లేనిదీ మొదలు భద్రతా సంఘము పరిశీలించును. అర్హతయున్నట్లు అది అభిప్రా యపడిన యెడల దాని నాధారము చేసికొని మ హా స భ (General Assembly) దరఖాస్తును మంజూరుచేయును. భద్రతాసంఘము యొక్క ఆమోదములేక మహాజన సభ ఏ రాజ్యమునకుగాని సభ్యత్వము కల్పించుటకు వీలులేదు. 1946 తర్వాత ఇరువదియైదు రాజ్యములు సమితిలో క్రొ. కొత్తగ చేరగలిగెను. సమితి వ్యవహారములను జరుపుటకు (1) మహాసభ (General Assembly), (2) భద్రతాసంఘము (Security Council), (8) ఆర్థిక సాంఘిక సంఘము (Economic and Social Council), (4) ధర్మకర్తృత్వ సంఘము (Trustee-ship Council), (5) ఉద్యోగవర్గము (Secre- tariat), (6) అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానము అను ఆరు అంగము లున్నవి. 1. మహాసభ :- సమితిలో సభ్యత్వముగల ఒక్కొక్క రాజ్యము మహాసభకు అయిదుగురు ప్రతినిధులను పంప వచ్చును. కాని ఒక్కొక్క రాజ్యమునకు ఓటు (Vote) ఒకటే. కార్యనిర్వహణమునకై మహాసభ ఏపేట ఒక అధ్యక్షుని, ఏడుగురు ఉపాధ్యక్షులను, ఆరు కమిటీలను తప్పక ఎన్నుకొనును. ఇవిగాక మరికొన్ని కమిటీలుగూడ 61 అంతర్జాతీయ సంస్థలు నున్నవి. మహాసభ అధమపతము సంవత్సరమునకొక పర్యాయమైన సమావేశము కావలసియున్నది. అంత ర్జాతీయములగు రాజకీయ, ఆర్థిక, సాంఘిక విషయముల నన్నిటినిగురించి (కొన్ని స్వల్పమినహాయింపులకు లోబడి) మహాసభ ఆలోచించి, శిఫార్సురూపములైన తీర్మానముల గావింపవచ్చును. భద్రతాసంఘముతో భాగస్వామియై ఇది సమితీప్రధాన కార్యదర్శిని, అంతర్జాతీయ న్యాయస్థాన న్యాయాధీశులను ఎన్నుకోనుచున్నది. ఇదిగాక భద్రతా సంఘపు తాత్కాలిక సభ్యులను, ఆర్థిక సాంఘిక సంఘ సభ్యులను, ధర్మకర్తృత్వ సంఘములోని సభ్యులలో కొందరిని ఇది ఎన్నుకొనును. సమితి జమాఖర్చుల నిర్ణ యము దీనిదే. సమితియొక్క తక్కిన అంగములు సమ ర్పించు నివేదికలను విమర్శించి సూచనలుచేయు అధి కారము దీని కున్నది. ఇందులో జరుగు ప్రధానమైన. తీర్మానములు హాజరై ఓటింగు చేయువారిలో మూడింట రెండువంతుల సభ్యుల ఆమోదమును పొందవలెను. మహాసభ ఒక విధమైన పర్యవేక్షణసంఘ మని చెప్ప తగియున్నది. 2. భద్రతా సంఘము :- భద్రతాసంఘము సమితి యొక్క కార్యనిర్వాహకశాఖ. ఇందులో ఐదుగురు శాశ్వత సభ్యులు, ఆర్గురు తాశ్చాలిక సభ్యులు- మొ త్తము పదునొకండుగురు సభ్యులు ఉన్నారు. అగ్రరాజ్యములని పేరుగాంచిన సోవియట్ రషియా, యునైటెడ్ స్టేట్సు, బ్రిటన్, ఫ్రాన్సు, చైనాలది శాశ్వత సభ్యత్వము. తాకాలిక సభ్యులను రెండేండ్ల కాలపరిమితితో మహాసభ ఎన్నుకొనుచున్నది. భద్రతాసంఘమును గురించి గుర్తించ దగిన గొప్ప విశేషము అగ్రరాజ్యములకుగల అడ్డుపెట్టు (Veto- వీటో) అధికారము. కార్యక్రమమునకు సంబం ధించిన (Procedural) విషయములుగాక తక్కిన విష యములను గురించిన తీర్మానము లన్నిటికి అధమపథము మొత్తము సభ్యులలో ఏడ్గురి ఆమోదమును, ఆ ఏగ్గురిలో శాశ్వత సభ్యు లందరి ఆమోదమును ఉండవలెను. తీర్మానమును పదిమంది సభ్యు అంగీకరించినను అగ్రరాజ్య సభ్యుడొక్కడు ఆమోదించక అడ్డుతగిలిన యెడల అది వీగిపోవలసినదే. సమితివ్యవహారములను నడుపుటలో అగరాజ్యములను కాదని ఏపని చేయుటకు, వీలులేదని