పుట:విష్ణుపురాణము (కలిదిండి భావనారాయణ).pdf/28

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


మఱియ సాధకంబైన సర్గాంతరంబు తలంచుచుండ, నతనికిఁ దిర్యక్సర్గం
బభివర్తింప నందువల్లఁ దిర్యక్సర్గంబు పశ్వాదులు తమఃప్రాయంబులు,
నవేదులు, నుత్పథగ్రాహులు నజ్ఞానులు, జ్ఞానమానులును,అహ
మానులును, అంతఃప్రకాశంబులు, పరస్పరావృతంబులు నష్టావింశ
ద్విధాత్మకంబులునై పుట్టెను. ఆతిర్యక్సర్గం బన్యసాధకంబుగాఁ దలంచి
సర్గాంతరంబు తలంచునజునకు నూర్థ్వశ్రోతంబు ప్రవర్తించిన నందువలన
సాత్త్వికంబైన దేవవర్గంబు పుట్టె. వారు సుఖప్రీతిబహుళులును, బహిరంతరం
బుల ప్రకాశులును, అనావృతులును, తుష్టాత్ములునునై వెలుంగుదురు. ఆ దేవ
సర్గంబు చూచి పరమప్రీతిసంపన్నుండై పుండరీకాసనుండు వెండియు సర్గాం
తరంబు చింతించుచుండ, నర్వాక్శ్రోతంబు ప్రవర్తింప నందువల్ల తమోరజో
ధికంబును, దుఃఖబహుళంబును పునఃపునఃకారియు, బహిరంతఃప్రకాశం
బునునైన మనుష్యసర్గంబు పుట్టె. బ్రహ్మకు ప్రథమంబు మహత్సర్గంబు. ద్వితీ
యంబు తన్మాత్రభూతసర్గంబు. తృతీయంబు వైకారికంబును, నైంద్రియకం
బును. చతుర్థంబు ముఖ్యసర్లంబు. పంచమంబు తిర్యక్సర్గంబు. షష్ఠంబు దేవ
సర్గంబు. సప్తమంబు మానుషసర్గంబు. అష్టమం బనుగ్రహసర్గంబు. నవమంబు
కౌమారసర్గంబు. ఈతొమ్మిదిసర్గంబులును జగన్మూలహేతువు లగునని సంక్షేప
ప్రకారంబునఁ జెప్పి సవిస్తరంబుగా వినందలంచిన మైత్రేయునకు శ్రీపరాశరుం
డిట్లనియె.

122


క.

ప్రాచీనకర్మభావితు, లై చచ్చుచుఁ బుట్టుచున్ నిరంతరసంసా
రాచితు లగుదురు చెప్పఁగ, నీచందము చిత్తవృత్తి నెఱుగుదు రార్యుల్.

123


గీ.

అమరతిర్యఙ్మనుష్యాచరముల బొడమఁ, జేయు నజునకు మానససీమఁ బుట్టి
రాత్మజులు వారిచే జగంబంతయును స, ముద్ధితంబయ్యె వినుము సన్మునివరేణ్య.

124


క.

జలములలో మునిగిన, యజ్జలజాసనుజఘనసీమ జనియించిరి ని
శ్చలధైర్యు లసురవరు లతి, బలవంతులు తామసప్రబలమానసులై.

125


క.

వనజభవుండును నపు డ, త్తను విడువఁగ రాత్రి యగుచుఁ దనరె నది వినూ
తనగతి రాత్రుల బలియుట, దనుజవరులు దానచేసి ధర్మప్రవణా!

126


చ.

అనఘ పితామహుండు వపురంతర మొంది సృజించె సత్త్వయు
క్తిని సురకోటి నంత, నిజదేహము త్యక్తము సేయ నాక్షణం
బున దిన మయ్యె దేవగణముల్ దినభాగమునందు నొందు పెం
పును బలమున్ మునిప్రవర! పూనె విధాతయు నన్యదేహమున్.

127