పుట:రాజవాహనవిజయము (కాకమాని మూర్తి).pdf/97

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ద్వితీయాశ్వాసము

81


మత్స్యవల్లభుఁ బట్టి మాన్పించె మిట్టి పా
                 టంగేశుఁ దనుబలాధ్యక్షుఁ జేసె


గీ.

ధాటికాఘోటికాటీకపాటనమున
నరిపురంబులపై నట్యలుక బుట్టి
కిసలయోష్ఠీదృగంభోజకీరరాజ
మోహనుండగు నారాజవాహనుండు.

75

75. ఈ పద్యమందు రెండర్ధములు. కుంత ... ఎదలించె = తలవెంట్రుకలచిక్కు విప్పె. సింధు... తెల్పె = సముద్రమువల్ల భూమికి భంగముగలదు. సౌరాష్ట్ర... సారంబు = సౌరాష్ట్ర రాజ్యముయొక్క బలము. గాంధర...స్వరాకాంతున్ = (స్వః = స్వర్గమును, ఆక్రాంతున్ = ఆక్రమించినవానిగానని ప్రకృతార్ధము.) గాంధారగ్రామమును స్వరములచే నాక్రమించఁబడినదానిగా. గౌడ... సమరించెన్ = గౌడదేశపు గుఱ్ఱములు శ్రేష్ఠములు. మత్స్య... పాటు = చేపను మిట్టిపడకుండఁ జేసెను. అంగేశు... జేసె = అంగరాజును, తనువు = శరీరము. (తనుబలము౼ కొద్దిబలమని ప్రకృతార్థము.)

సీ.

సాగ్రహారు లుదగ్రవిగ్రహారులు గాఁగ
                 నగ్రహారులఁ జేసె నగ్రజనుల
తరువాటులను జేరి తెరవాటుఁ గొట్టించు
                 పరువాటి బల్లెంబు సాలుఁ జేసె
సేవాలయము లైన దేవాలయములఁ బూ
                 జావాలయములుగా సంఘటించె
దనవాసుల సమస్తవనవాసులకుఁ దాన
                 ననవాసుల హరించి ననుపు లిచ్చెఁ


గీ.

జరణశరణాగతాహితభరణకరణ
తరుణకరుణాకటాక్షుఁ డాధన్యుఁ డంత