పుట:రాజవాహనవిజయము (కాకమాని మూర్తి).pdf/93

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ద్వితీయాశ్వాసము

77


దిగిన దివసంబు సరిప్రొద్దు దీరువేళ
కోదనాదరదూరులై యుండు టరుదె.

68

68. కరాక్షేపణ = చేతులతోఁ దోలుటయందు. రోమకుంచికా = రోమపుకుచ్చులతోటి. పాణిచలన = హస్తముయొక్క కదలుటతోడ. యుక్ = కూడిన, ప్రాప్తవిచర్చికంబు = పొందఁబడిన గజ్జికలవారు గలది. అనఁగా గజ్జిబట్టినవార, గుఱ్ఱపువెంట్రుకలకుంచెతో విసరుకొనుచున్నారని తాత్పర్యము. ధరణీ...గణికము = ధరణీవర = రాజులకు, అవరోధక, వధూటీభూత = అంతఃపుకరస్త్రీ లైన. కటకుటీ = చాపలతోఁ గట్టిన పాకలయం దున్న, పటుకటీతట = గొప్పపిఱుదులు గల. గణికము = వేశ్యలు గలది. స్థితి .. జనము = (స్థితి = ఉనికియొక్క, నిత్యతా = నిత్యత్వముచేత, ప్రియార్థీకృత = ఇష్టవస్తువులై చేయఁబడినట్టియు. గమన = ప్రయాణమందు, సంత్యక్త = విడువఁబడిన, ధాన్యాది = ధాన్యము మొదలగువానికై, సంతప్తజనము = పరితపించుచున్న మనుష్యులు గలది. అనఁగా స్థిరముగా నుందునని సంపాదించిన ధాన్యాదులను విడిచిపోఁజాలక జనులు విచారించుచున్నారని తాత్పర్యము.) కూచి=దండు బయలుదేరుటకు గుఱుతుగా జేసిన వాద్యము. దిగిన....వేళకు = దిగినరగోజున వేళ దప్పిన హేతువుచేతనని తాత్పర్యము. ఓదనాదూరులై = భోజనాసక్తి లేనివారై.

సీ.

పాళెంబు డిగి యొక్కపజ్జ నిల్వక మున్న
                 కూచివేసినపాటి గుండెదిగులు
త్రావ నీ ళ్ళడని విస్తరదుస్తరపుత్రోవ
                 నెత్తు పైనమునాటి యెండగొట్టు
మదహస్తి గని గిత్త బెదరి చిల్లరగోనెఁ
                 బడవైచి కదలు నప్పంటిగోడు
దంట గుడారు క్రిందటీ వెల్లువల నరు
                 ప్రొయివీఁగఁ గొట్టిన పూట నిట్రు.