చతుర్థాశ్వాసము
185
జ్ఞావతంసంబు = సర్వము నెఱిఁగినవారిలో శ్రేష్ఠుఁడనియు, శివుని శిరోభూషణ మనియు. కుముదాప్తుఁడు = (కుముత్ = కుత్సితసంతోషము గలవారికి, ఆప్తుఁడు - ఇష్టుఁడు అని కలవల కిష్టుఁడనియు.) సన్మార్గస్థుడు = యోగ్యమార్గమం దున్నవాఁడని, నక్షత్రమార్గమం దున్నవాఁడనియును. విషజుండవు = గరళమందు బుట్టినవాఁడనియును, నీటియందుఁ బుట్టినవాఁడవనియును. తమోవిహారి = అజ్ఞానముచేత సంచరించువాఁ డనియు, చీకటియందుఁ దిరుఁగువాఁ డనియును.
| శా. | చంద్రా! చంద్రకహాస నేచెదవయో చంద్రాఖ్య నీ కేల నీ | 52 |
52. చంద్రకహాసన్ = కర్పూరమువంటి నవ్వుగల యవంతిని. చంద్రాఖ్య = కర్పూరమను సంజ్ఞ. పాంథ...జెందేనో = మార్గస్థురౌలౌటచేత విరహులైనవారి శరీరములు బాధపడుచున్న వనుట. కర్పూరమువల్లనైతే శరీరములు చల్లబడును. సాంద్రా... నొంచెనో = ఆనందమును నొందలేదనుట, కర్పూరమువల్లనైతే పరిమళము నొందును. పాండువర్ణంబు = తెలుపు, బొల్లియు. భోగీంద్రాక్రాంతత = పాముచేత ననఁగా రాహువుచేత నాక్రమించఁబడుట, భోగముగలవారిచేత స్వీకరించబడుట అని కర్పూరపక్షమందు. శారదాభ్యుదయము = శరత్కాలసంబంధమైన యభివృద్ధి. ఏడాకుల అనటిచెట్టువలనఁ బుట్టుట. తెలుపు మొదలగు మూఁడుగుణములు నీకును గర్పూరమునకును తుల్యములనుట. ఇందే = ఈ గుణములయందే. శౌర్యాప్తికి వింత. అనఁగా నీగుణములలో శౌర్యముండుట చిత్రమని తాత్పర్యము.
