పుట:రాజవాహనవిజయము (కాకమాని మూర్తి).pdf/100

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

84

రాజవాహనవిజయము


గీ.

చూడ నేపారు శశిఖండచూడనేత్ర
తాడనేతరసుమధనూరాడనీక
పీడనేడితహృత్పరివ్రాడనేక
పసవనంబులఁ బొలుచు తాపసవనంబు.

81

81. భువనా... విటపికము. (భువన = లోకమందు. అభినవ = క్రొత్తదియగు. నాట్య = నాట్యమునకు, భవన = గృహమైన, అపజవ = పోయిన వేగముగల, నాలనలన = తామరతూళ్ళు విరుచుటతోడ, ఆఢ్య= కూడిన, పవనాలయవిటపికము = గాలి కాధారమగు వృక్షములు కలది. కలికా...గృహము = (కలికాపటలికా = మొగ్గలగుంపులతోడ, యుక్ = కూడిన, అలి = తుమ్మెదలనెడు, కార్క్ష్ణగలికా = నల్లనికంఠముగల యీశ్వరునిశోభను. ఆప్త = పొందిన, కులిక = వృక్షవిశేషములయొక్క, అగ్ర = చివరయందైన, ఫలికా = ప్రేంకణపుతీగెలచేత, అంచ = ఒప్పుచున్న, కుంజగృహము= పొదలు గలది. స్ఫుట = వికసించిన, జాతి = జాజితీగెలయొక్కయు, కుటజ = కొడిసెచెట్లయొక్కయు, అలి = పఙ్క్తి యనెడు, కుటి = గృహములయొక్క, జాత = సమూహముయొక్క, తట = ఒడ్డునందు (అనగా దగ్గిరను) జాత = పుట్టిన, కట = చాపలచేత, జాగ్రత్ = ఒప్పుచున్న, ఉటజ - పర్ణశాలలచేత, అపగత = పోయిన, దురితము = పాపముగ లది. కమలా... మహితంబు = కమల = పద్మములయందు, అసితమ = మిక్కిలి నివసించినట్టియు, లాలిత = గారవించఁబడిన, మరాళ = హంసలతోడ (రలలకు నభేదము.), సమ = సమానమగు, లాస్య = నాట్యము గల, శశి... నేతర = శివనేత్రపు తాకుడు లేని, సుమధనురాట్ = మన్మథరాజుయొక్క, పరివ్రాడనేకప = మునిశ్రేష్ఠులయొక్క, సవనంబులన్ = యజ్ఞములచేత.

సీ.

ఉటజాజిరరజంబుఁ బటుకర్ణపుటిఁ బోవఁ
                 జరచి తొండమునీరు జల్లెఁ గరిణి