పుట:మార్కండేయపురాణము (మారన).pdf/5

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

రసముతో నీకవి మనోహరముగఁ జిత్రించియున్నాఁడు. ప్రతిబింబము లిటు లుండ మాతృక లెటు లుండునో యను భ్రాంతి యీయన కవిత్వ మెల్లరకుఁ గలిగించుచుండును. చూడుఁడు.

శృంగారము:—
ఉ.

ఆనగుమోముచెన్ను శశియందును బంకరుహంబునందు లే
దానయనప్రభాతి మదనాస్త్రములందు మెఱుంగులందు లే
దానునుమేనికాంతి లతికావలియందుఁ బసిండియందు లే
దానలినాయతాక్షిలలితాకృతి నామదిఁ బాయనేర్చునే.

(ఆ. 2. 161.)


సీ.

మెఱయు క్రొమ్మెఱుఁగులమించును మెలఁతగా మీనకేతనుఁడు నిర్మించినట్లు
చారుశృంగారరసము తేట నింతిగా నించువిల్తుండు చిత్రించినట్లు
నవకల్పలతీకల నవకంబు నాతిగా శ్రీనందనుఁడు సంతరించినట్లు
నిండారుచందురు నినుపారునునుఁగాంతిఁ జెలువుగా మరుఁడు సృజించినట్లు


తే.

విస్మయంబైన లావణ్యవిలసనమునఁ, బొలుచు నమ్మదాలసఁ జూచి భూపసుతుఁడు
విగతలజ్జుఁడై ననుబాసి వెలఁది యెందు, బోయి తనుచు నాదటఁ జేరఁబోవుటయును.

(ఆ. 3. 93.)

ఇట్లే శృంగారరసము నీకవి సర్వాంగవర్ణనము లొనరింపక భారతకవులమార్గము ననుసరించెను ధారాళముగ నీకవికవితాధార తిక్కనసోమయాజి భారతకవిత్వమునకుఁ బోలిక కలదిగఁ గన్పట్టును, వర్ణనాంశములయందు ముఖ్యముగ సోమయాజిభారతభాగముల మనసున నుంచికొని వ్రాసినటుల నుభయగ్రంథములు సమగ్రముగ శోధించినఁ దోఁపకపోదు. నిదర్శనము చూడుఁడు.

సీ.

చంచులఁ జిగురాకుఁ జించి యాడుచు నలి నెలుఁగిచ్చు గండుకోయిలలసొంపు
నలరుఁదేనియఁ గ్రోలి యొలయుసోలంబున మురియు తేఁటులనునుమ్రోఁతయింపుఁ
దమి పండ్లరస మాని తమలోనఁ జెలఁగుచుఁ బల్కు రాచిల్కలపదుపురంగు
కొలఁకులఁ గెలఁకులఁ గూడి క్రీడించుచుండెడు నంచతండంబునడబెడంగు


తే.

దరగఁ దేలుచుఁ బూదీఁగఁ దగులుపడుచు, వచ్చుచిఱుగాలి సోకున కిచ్చ మెచ్చి
తగిలి కొనియాడుచును వినతయును గద్రు, వయును మున్నీటిచేరువవనమునందు.

(తిక్కనసోమయాజి. భారతము)

సీ.

విరులగుత్తులమీఁద గురువులు వాఱుచు ముద్దిచ్చు తేఁటుల మొరపములకుఁ
జిగురుజొంపములలోఁ జిఱ్ఱుముఱ్ఱాడుచుఁ గెరలుకోయిలలసుస్వరములకును
నెలమావిలతలపైఁ గలఁ గొనఁ దారుచుఁ జెలఁగు చిల్కలకల్కిపలుకులకును
నలరులనెత్తావి నెలమిగాఁ జిలుకుచు సుడియుమందానిలుసొంపునకును


తే.

గళవళించుచు గెందమ్మికొలఁకులందు, గేలి యొనరించు జక్కవ మేలిలీలఁ
గోర్కు లంతంతకును నెడఁ గొనలు నిగుడ, మదనమార్గణవిదళితహృదయ యగుచు.

(ఆ.5.7.)