భారత స్వాతంత్యోద్యమం:ముస్లింమహిళలు
('..She sent her son first to Bareilly and then to Aligarh for studies, even though
orthodox Muslims were deadly against English education in those days. She
was perhaps, the first Muslim woman in the town who sent her boy for education in English.' - Encyclopaedia of Women Biography, Vol. one, Edited by
Nagendra.K.Singh,APPHPC, New Delhi, 2001, Page.4)
ఆమె పెద్దగా చదాువుకోనప్పటికి చక్కని లౌకిక జ్ఞానం, సమాజం తీరు,తెన్నులను అవగాహన చేసుకోగల పరిజ్ఞానం, సమర్ధత కలిగియుండి కుటుంబం ఆస్థిపాస్తులను, వ్యవహారాలను జాగ్రత్తగా నిర్వహించారు. బిడ్డల చదువుకు డబ్బు కావాల్సివస్తే, తన వ్యక్తిగత ఆభరణాలను రహస్యంగా కుదవ పెట్టి అవసరాన్ని అధిగమించారు తప్ప, ఆస్తిని విక్రయించ అంగీకరించలేదు.
ఆబాది బానో రాజకీయ జీవితం ప్రదమ ప్రపంచ యుద్ధసమయంలో ఆరంభమైంది. ఆ సమయంలో డాక్టర్‌ అనీబిసెంట్, గోపాల కృష్ణ గోఖలే ప్రారంభించిన హోంరూల్‌ ఉద్యమంలో ఆమె పాల్గొన్నారు.ఈ ఉద్యమం మరింతగా విస్తరించేందుకు హార్థిక, ఆర్థిక సహాయ సహకారాలను అందించటమే కాకుండ, తన కుటుంబం యావత్తు ఆ దిశగా సాగిన కార్యక్రమాలలో నిమగ్నమయ్యింది. ఉద్యమం పట్ల నిబద్ధత గల ఉద్యామకారిణిగా ఆమెకు చాలా స్పష్టమైన అభిప్రాయాలున్నాయి. అభిప్రాయాలను కలిగి ఉండటం మాత్రమే కాదు, అవసరం వస్తే ఆ అభిప్రాయాలను ఎలుగెత్తి చాటాలి, అనుసరించాలని ఆమె ప్రకటించారు.
డాక్టర్‌ అనీబిసెంట్ మార్గంలో హోంరూల్‌ ఉద్యమంలో పాల్గొని జైళ్ళ పాలవుతున్న ఉద్యమకారుల పరిస్థితుల దృష్ట్యా వారి కుటుంబాలు ఆకలితో అలమించకుండ ఆదుకోవాల్సిన అవసరాన్ని గుర్తెరిగి ఆ దిశగా ఆబాది బానో ఎంతో కృషి సల్పారు. అలీ సోదారులు జైళ్ళ పాలయ్యి, ఆస్తులను అమ్ముకుని, కుటుంబం గడవటమే కష్టంగా మారి, పలు ఆర్థిక ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటూ కూడ ఆమె, ఆమె కుటుంబీకులు ఉద్యామకారుల కుటుంబాలను ఆదుకునేందుకు, ఉద్యామకార్యక్రమాల నిర్వహణకు హోం రూల్‌ ఫండ్‌ సమకూర్చి పంపారు.ఆ ఉద్యామాన్ని నీరుకార్చేందుకు హోం రూల్‌ పతాకాన్ని పోలీసులు ద్వంసం చేసిన సందర్భంగా ఆమె నిశితంగా విమర్శించారు. ఈ సందర్భంగా, వైధవ్యం అనుభవిస్తున్న నేను తెల్ల వస్త్రాలు ధరించటం కాకుండ, పలు రంగులు గల హోంరూల్‌
93
