చక్షుఃప్రీతిలక్షణం 1-టీది
| | చక్షుః ప్రీతిః స్పృహా రమ్యే దృష్టే వాలంబనే శ్రుతే, | 300 |
| | చాపలస్తంభలజ్జాద్యైరనుభావ్యో భవేదయం, | |
రమ్యమైన ఆలంబనము వినఁబడినదిగాని చూడఁబడినదిగాని కాఁగా, దానియందుఁ గలిగిన ఇచ్ఛ చక్షుఃప్రీతి యనఁబడును. ఇది సంతోషము, స్వేదము, పులకరింపు, హర్షము, ఆశ్చర్యము, సాధ్వసము, చాపలము, స్తంభము, సిగ్గు మొదలయిన వానిచేత భావింపఁదగినది.
చింతాలక్షణం 2-వది
| | కేనోపాయేన సంసిధ్యేత్కదా తేన సమాగమః. | 301 |
| | దూతీముఖేన కిం వాచ్యమిత్యాద్యూహో విచింతనం, | 302 |
| | వలయాదిపరామర్మస్వేదాంబుపులకాదయః, | 303 |
| | నిర్లక్ష్యవీక్షణం చైవమాద్యాస్స్యుర్విక్రియా మతాః, | |
కోరిక ఏయుపాయముచేత ఈడేరును? అతనితోడ నెప్పుడు కూడిక కలుగును? చెలులతో నేమి చెప్పి పంపవచ్చును? అని ఊహించుట చింత యనఁబడును. ఇందు నిట్టూర్పు, ధ్యానము, దేహము సోలుట, హస్తాభరణాదులను చేతితో తడవుట, చెమట, పులకరింపు, శయ్యాసనాదులయందు విద్వేషము, నిర్లక్ష్యవీక్షణము మొదలైనవి గలుగును.
సంకల్పావస్థాలక్షణం 3-వది
| | మనోరథస్స్యాత్సంకల్పస్తత్సమాగమగోచరః. | 304 |
| | ఔత్సుక్యస్వేదరోమాంచ స్మృతిశ్వాసాక్షిమీలనైః, | 305 |
