పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/66

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ఏస్నేహాతిశయమువలన మనసున దుఃఖము సుఖమువలెనే తోఁచుచున్నదో యది రాగ మనఁబడును. ఆరాగము కుసుంభరాగమనియు, నీలరాగమనియు, మాంజిష్టరాగమనియు ముత్తెఱఁగు లౌను.

కుసుంభరాగలక్షణం

కుసుంభరాగస్స జ్ఞేయో యశ్చిత్తే రజ్యతే క్షణాత్.

251


అతిప్రకాశమానో౽పి క్షణాదేవ వినశ్యతి,

ఏరాగము మనసున క్షణకాలముననే కలుగునదియును, అధికముగ ప్రకాశించుచున్నదైనను తత్క్షణమే మాఱునదియునో అది కుసుంభరాగ మనఁబడును.

నీలరాగలక్షణం

నీలరాగస్తు యస్సక్తో నాపై తి న చ దీప్యతే.

252

ఏది మనసున సక్తమై మాఱకుండను, ప్రకాశించకుండను నున్నదో యది నీలరాగ మనఁబడును.

మాంజిష్ట గలక్షణం

అచిరేణై వ సంసక్తశ్చిరాదపి న నశ్యతి,
అతీవ భాసతే యో౽సౌ మాంజిష్టో రాగ ఉచ్యతే.

253

ఏది చిత్తమందు త్వరగ సంసక్తమై యెన్నటికిని మాఱక ప్రకాశించుచున్నదో యది మాంజిష్టరాగ మనఁబడును.

అనురాగలక్షణం

రాగ ఏవ స్వసంవేద్యదశాప్రాప్త్యా ప్రకాశితః,
యావదాశ్రయవృత్తిశ్చేదనురాగ ఇతీరితః.

254


అన్యే ప్రీతిం రతేర్భేదమామనంతి మనీషిణః,