| | కార్శ్యాధోముఖ్యసంతాపనిశ్వాసోచ్ఛ్వసనాదయః, | |
ప్రియవస్తువులు లభించనందువలన నైశ్వర్యభ్రంశనము మొదలయినవానిచేతఁ గలుగుధ్యానము చింత యనఁబడును. ఇందు మేను చిక్కుట, తలవంపు, సంతాపము, నిట్టూర్పు మొదలయినవి గలుగును.
మోహలక్షణం
| | ఆపద్భీతివియోగాద్యైర్మోహశ్చిత్తస్య మూఢతా, | 167 |
| | నిశ్చేష్టతాంగభ్రమణపతనాఘూర్ణనాదయః, | |
ఆపత్తు, భయము, వియోగము మొదలైనవానిచే మనస్సున కేమియుఁ దెలియకపోవుట మోహ మనఁబడును. ఇందు ఇంద్రియములు శూన్యముగ నుండుట, చేష్టలు లేకయుండుట, దేహము తిరుగుట, గ్రుడ్లు గిరగిరలాడుట ఇవి మొదలైనవి క్రియలు గలుగును.
ధృతిలక్షణం
| | జ్ఞానవిజ్ఞానగుర్వాది భక్తేర్నానార్థసిద్ధితః. | 168 |
| | లజ్జాదిభిశ్చ చిత్తస్య నైస్సృహ్యం ధృతిరుచ్యతే, | 169 |
| | అప్రాప్తాతీతనష్టార్థానభిసంక్షోభణాదయః, | |
మోక్షవిషయకజ్ఞానము, శాస్త్రజ్ఞానము, గురుభక్తి, నానావిషయములసిద్ధి, సిగ్గు మొదలైనవానిచేత మనస్సునకు ఇచ్ఛ లేకయుండుట ధృత యనఁబడును. ఇందు లభించినదానిని అనుభవించుట; పొందఁబడనివిషయములు, కడచిన విషయములు, నష్టవిషయములు వీనికిగా మనస్సున చింతలేక యండుట, మొదలయినవి గలుగును.
