గీ. | అనుచు మనవిపత్ర మర్పింపఁ దత్పత్ర | 2-52 |
ఈ పదమున కిదియే తొలిప్రయోగము. ఆవెనుక నీపదము చదలువాడమల్లన విప్రనారాయణచరిత్రమున గలదు
విరాకులవిత్తు. విణ (విరియు + ఆకు + విత్తు) చెడినది
(సూ.ని. 7సం. 344పుట)
ఈ పదమునకు నొక్కటే ప్రయోగము లభించినది. వ్యుత్పత్తినిబట్టి "పూర్తిగా, సమూలముగా చెడిన" యనునర్థము నిచ్చుచున్నది "విరాకు” అనుపదము సంస్కృతమున లేదు ఈ పదము అ, యతితో నుండుటచే వ్యుత్పత్తి సరియైనది.
విరాళి వి (స.విరహః) 1 మోహము వలపు 2. భక్తి వీణ, మోహము కలది.
సూ.ని. (7సం. 345 పుట)
ప్రయోగములు ధనాభిరామమున "తరితీపరి గాక విరాళిగాక" అనియు 'విరాళికల్కి' అని రాజవాహనవిజయమునుండి ప్రయోగము లీయబడినవి కాని విరాళికి తొలిప్రయోగ మిందేకలదు. "దిగంబరా, ఇవ్విరాళిం బరామర్శింపుము" సూ.ని.లో ఈప్రయోగము లేదు.
విరుద్ధపరచు మి.స.క్రి విరోధింపఁజేయు “వేద మార్గోపనిషత్తుల తోడ శ్రద్ధను విరుద్ధపరచి" ప్రబోధ (3-2) విరుద్ధపడు మి.అ.క్రి ప్ర.చం (4-58) (వా.ని.) (సూ.ని. 7సం. 355 పుట) పైప్రయోగ మొక్కటియే చూపబడినది. ప్రయోగాంతరము లభ్యము కాలేదు.
సంకటపరచు. మి.స. క్రి బాధించు, పీడించుఁ చపలునికిం క్రొత్తచేసి సంకటపఱచెన్. (ప్రబోధ 3-70) (సూ.ని. 8సం, 767పుట)
ఈ పదమున కిది యొకటియే ప్రయోగము.