శాసన భాషా పరిణామం 155
1515), ద్రోహి అనే మాటలో ఒక్కచోట -౦డు కనిపిస్తుంది. ద్రోహిండు (పై 6. 1054.18,1461). ఇది బహుశా బోహిండు, నాహిండు శబ్దాల సామ్యంవల్ల, వచ్చి ఉండవచ్చు. నాయుండు, బోయుండు. శబ్దాలకు నాహిండు,బోహి౦డు అని వ్రాయడం శాసనాల్లో చాలా కనిపిస్తుంది మహతీవాచక శబ్దాలకు _రాలు ప్రత్యయం కనిపిస్తుంది.
5.27. వచనం ; పూర్వయుగంలో 'డలర'లతో బహవుచన లకారం కలిస్తే డ్ల సంయుక్రమయి, ఆ 'డ్ల' సంయుక్తం 'ళ్ల' గా మారుతూ వచ్చింది. కాబట్టి ఆయగంలో బహుత్వంలో డ్లు, ళ్ళు రెండు రూపాలూ చూచాం. గత యుగంలోనే అంతిమదశలో డ్లు > ళ్లు మార్చు దాదాపు పూర్తికావడంచేత ఈయుగంలో -ళ్లు రూపమే కనిపిస్తుంది. దేవళ్లు (SII 10.748.8,1583) ఆడువాళ్లు (పై. 5.102.4,1442), కవుళ్లు (పై. 4 711.14, 593), మామీళుంన్ను మారేళుంన్ను నేరేళుంన్ను (పై. 10.637.44,1526), నంబ్యాళు (పై.6.308.13,1416), దేవుళు (పై 6.694.3, 1516), నీళు (పై. 6.889.8, 1535) మాళు (పై.6.731.7,1406) మొ.వి. -డ్లు రూపం చాలాక్వాచిత్కంగా కనిపిస్తుంది. గుడ్లు గట్టించి (పై. 10.749.18,1588), అమృతపడ్లకు (NI 3. పొదిలి 14.7,16th century).
ఇంకొక్కవిశేషం ఏమంటే దీర్ఘాచ్చు తర్వాత -ండుతో అంతమయ్యేపదం ఉంటే ఆ -౦డుతో -లు సంయుక్తమవుంది. ఏండు-ఏండ్లు (సంవత్సరాలు) (SII 5.87.46,1494), అయినవాండ్లు (పై. 10.751,23,1782), యక్కడివాండ్లు (పై. 10.751.24.1592) మొ.వి.
రాత్రి అనే తత్సమపదానికి రాత్రిళ్ళు అనే బహువచన రూపం పూర్వయుగంలోనే కనిపించింది. ఈ యుగంలో రాత్రిళ్ళు అనే ఒక రూపం కనిపిస్తుంది (SII 5.1105.15,1460), ఱాయి శబ్దానికి పూర్వయగంలో ఱాలు అనేది బహువచన రూపం. కాని ఈ యుగంలో రాళ్ళు అనే రూపం కూడా కనిపిస్తుంది (పై. 4.789.210,1518). కూతురు శబ్దానికి కూతులు, కూతఱ్లు అని రెండు రకాలయిన బహువచనరూపాలు కనిపిస్తున్నాయి.కూంతులు (పై. 6.668.17,1437), కూతుఱ్లు (పై 6.954,7,1441).
గౌరవార్థ ప్రత్యయాలు : సాదారణ బహువచన ప్రత్యయాలు గౌరవార్థంలో
