ఉట్టికోసిన కథ
187
అని స్తుతియింపుచుఁ బ్రసాద మందుకొని దుర్గగుడి నిర్గమించి యందొకమూల రుధిరమేదోమాంసకర్దమ దుర్గంధబంధురమై యున్న విశాలవధ్యశిలాఫలకముం గాంచి రాజుకుమారుం డేవగించుకొనుచు నిదియేమని యడిగిన నర్చకుండు రాజపుత్రా! జనులిందుఁ దాము మ్రొక్కిన మ్రొక్కులు మహిష కుక్కుట మేష ప్రముఖ జంతుసంతతులఁ దెచ్చి యమ్మవారికి బలి యిచ్చుచుందు రిది వధ్యశిలయని యెఱింగించి నంత స్వాంతమున వేకిజనింప నిట్లనియె.
అక్కటా! అమ్మవారు నోరులేని జంతువుల బలవంతమునఁ దెచ్చి జంపినంగాని కామ్యము లీయదా? అయ్యయ్యా! సరలనిరాచర ప్రపంచక రక్షకురాలగు కాత్యాయనియే, పెద్దపులివలె మాంసాశన మపేక్షించినచో రక్షించువా రెవ్వరు? ప్రభావప్రకటనమున కిదియా నిదర్శనము. తానపర్ణయై తపంబు గావించి యీశ్వరు నర్ధదేహ మెక్కిన దుర్గ యిట్టి తుచ్ఛపుకోరికల గోరుట విపరీతము కాదా? అని యాక్షేపించిన విని యర్చకుం డిట్లనియె.
రాజపుత్రా! అట్ల నవలదు. ఈ భక్తి ప్రభావ మత్యద్భుతము. ఎంతెంతయో దూరము నుండి వచ్చి బ్రాహ్మణులు గూడ బలి యిచ్చి పోవుచుందురు. అపరాధము చెప్పికొనుమని బోధించిన రాజనందనుఁడు నిజమాడిన నామెకు నిష్టరమేల రావలయు. నామె చేయుచున్న పని తప్పని ముమ్మాటికిం బలుకుచున్న వాఁడ. ఆకలంబులం దిని పొట్టనిండించు కొనరాదా? ఖడ్గపాతవ్యధ సైరింపక యా మృగంబు లెంత పరితపించునో జాలి యుండవలదా? అని యనేక ప్రకారంబుల జంతుహింసాప్రతికూలములగు మాట లాడుచు నటంగదలి సుమనోహరంబై నందనవనంబునుం బోలియున్న పుష్పవనంబున కరిగి యందలి ప్రసూనవాసనల కానందింపుచుఁ దూరుపుదెసకు వచ్చి హంసకారండవాది జలవికరకూజిత మనోహరమైయొప్పు కాసారంబు సోయగం బభివర్ణించుచుఁ బ్రాక్తీరంబు జేరి యందలివిశేషంబులఁ బరికింపుచు వటశాఖాపినద్ధమగు నుట్టియు దానిక్రిందులుగాఁ ద్రిశూలాగ్రమగు నినుపకంబంబునుం గాంచి యిదియేమని యడిగిన నర్చకుం డిట్లనియె.
భర్తృదారక ! తద్వృత్తాంత మంతయు నా శిలాస్థంభకిలతమందు తామ్రశాసనంబు జదివినఁ దెల్లము గాఁగలదు. ఱేపు మరల వత్తురుగాక నేఁటికిఁ బ్రొద్దు పోయినది పోవుదము రండని పలుకగా వినిపించుకొనక విక్రమాదిత్యుండు సత్వరంబున నా స్థంభంబు దాపునకుఁ బోయి యా శాసనం బిట్లు చదివెను.
ఉ. ఈ వటవృక్షశాఖలపయిం దగిలించిన యుట్టియెక్కి యి
చ్ఛావిధిఁ జేరులైదును వెసంగదెగఁగోసి యసింద్రిశూలధా
రావినిపాతితాంగుడయి ప్రాణముల న్విడనాఁడ వానికే
దేవి ప్రసన్న యై యభిరతం బొనఁగూర్చు నభీష్టకామ్యముల్ .
అని యున్న పద్యము ముమ్మారు పఠించి యీ శాసనము లిఖించి యెంత
