(10)
శీల కళా విద్యా రూపవతుల కథ
73
డగుట ధనపాలుండువోలె యజ్ఞదత్తునాశ్రయించి తనభార్యచే బాలికామణి కూడిగములు సేయించిన సఫలమనోరథుం డయెను.
అంతఁ గాలక్రమంబున రాజపత్నియు వర్తకుని భార్యయు వృషాంకుని యిల్లాలును దౌహృదలక్షణములఁ బ్రకాశించుచుండ మువ్వురకుఁ గాలక్రమంబున బుత్రికారత్నము లుద్భవించిరి. తదీయ రూపలేభావిలాసములు శీలవతిం బోలియుండుటంజూచి జను లాశిశువులఁ దదంశ సంజాతలఁగాఁ దలంచిరి.
ధర్మపాల ధనపాల వృషాంకులు మువ్వురును యజ్ఞదత్తునం దత్యంత వినయ భయభక్తి విశ్వాసములు గలిగి తదనుమతి నాబాలికలకు కాలకర్మాదివిధులు నిర్వర్తించి క్రమంబున యజ్ఞదత్తుండు రాజపుత్రికకుఁ గళావతియనియు వైశ్యపుత్రికకు విద్యావతి యనియు శూద్రపుత్రికకు రూపవతియనియు ననుగుణ్యముగా నామములు పెట్టించెను.
ఆబాలికలు చంద్రలేఖలవలె ననుదిన ప్రవర్ధమానలగుచుఁ దల్లి దండ్రుల మనఃకువలయంబుల వికసిల్లం జేయుచుండిరి. ధర్మపాలుండు పుత్రిక కై దేడులు ప్రాయము ప్రవేశించినతోడనే యజ్ఞదత్తునే యుపాధ్యాయునిగా నియమించి శీలవతితో జతపరచి చదివింపం దొడంగెను. ధర్మపాల వృషాంకు లిరువురు యజ్ఞదత్తునాశ్రయించి తత్కశాసంజాతలగు టఁదమపుత్రికల విద్యావతీ రూపవతుల శీలవతి కళావతులతోఁ గూడ జతపరచి చదివించునట్లు నిరూపించిరి.
నాటంగోలె యజ్ఞదత్తుండు సమవయోరూప విశేషములఁ జెల్వారు నాబాలికలకు నలువురకు నుపాధ్యాయుండై విద్యాభ్యాసముఁ గావింపుచుండెను. ఆ బాలికలు నలువురు కలసి చదువ నారంభించిన రెండు మూడుదినములలోనే యత్యంత ప్రేమానుబంధమైన మైత్రి గలిసినది.
తదీయ విద్యావయోసఖ్య విశేషంబు అనుదిన ప్రవర్ధమానంబులగుచు లోకులకు విస్మయముఁ గలుగఁజేయుచున్నవి. ఆ బాలికలుతమ వర్ణ విభేదముగలవారైనను దను వర్ణ విభేదములేమింజేసి తమ వర్ణవిభేదము లేనియట్ల మెలంగఁజొచ్చిరి. వారు వీణలవలె మనోహరస్వరము వెలయింపుచు నుపాధ్యాయునివలన శ్రమగనే పూర్వ మెన్నఁడో చదివి విడిచినట్లు విద్యలం గ్రహింపుచుండిరి. పదియేండ్లు ప్రాయమువచ్చు వరకు నా బాలికలు పెక్కు విద్యలయందు నెక్కుడు పాండిత్యము సంపాదించిరి.
వారు తల్లిదండ్రుల యనుమతి నశనపానశయనాదుల యందును విద్యాభ్యాసమునందును వేరు వహింపక యొకచోటనే కావింపుచుందురు. ఒండొరులను జూడక నరనిమిషమైనను సహింపరు వారి రూప విశేషములు చూచి రంభోర్వశీ మేనకా తిలోత్తములు భూమి నవతరించిరనియు విద్యాసామర్థ్వము చూచి సరస్వతియే నాలుగు మముల జనించినవనియు వైభవము చూచి నృపయే యిట్లు నంచిన సిన విద్వాంసులు కొనియాడుచుందురు.
ధర్మపాలుండు క్షేత్రపతీ నదితీరంబునఁ బొలుపొందు నుద్యానవనంబున
