కాదంబరి
331
స్వల్పదినముల క్రితమే యెగరనేర్చితిని. కావునఁ గొంచెము దూరము పోయినంతనే నా యవయవము లన్నియు విడిపోయినట్లాయాసము గలిగినది. దాహముచే నాలుక యెండఁ జొచ్చినది. శ్వాసలు బయలుదేరినవి. రెక్కలాడింపశక్యము గాకుండెను. కన్నులు తిరుగుచుండెను. ఇక్కడబడియెద నిక్కడ బడియెదనని తలంచుచుఁ దూలుచు నా సమీపమందున్న సరస్స్తీరమందలి జంబూతరు నికుంజముమీద నతికష్టమున మేనుఁజేర్చితిని.
కొంత సేపటికి గమనాయాసమించుక తగ్గినది. మెల్లగాఁ జెట్టుదిగి శీతలంబగు తచ్ఛాయ నాశ్రయించితిని. మరియు గింజల్కర జోదాసితంబగు నా సరస జలంబు దృప్తిగా ద్రావిత్రావి మృదువులగు కమలకరుణికాబీజములచేతను, తీరతరుపర్ణాంకురముల చేతను, పండిరాలినఫలములచేతను ఆకలి యడంచుకొని యపరాహ్ణకాలంబునఁ దిరుగా బయలుదేరిన నెంత దూరము బోవఁగలనో యని యాలోచించుచు మార్గగమన భిన్నములగు నవయవములకు విశ్రాంతి గలుగుటకై నీడతోఁ గూడిన తత్తరుశాఖ నాశ్రయించి మొదటిభాగముననే కూర్చుంటిని. అంతలో నాకు నిద్రపట్టినది. కొంత సేపటికి మేల్కొనిలేచి చూచువరకు త్రెంపరాని తంతుపాశములచేఁ గట్టబడి యుంటిని.
అప్పుడు పాశములేని కాలపురుషుని భాతి నుక్కుముక్కలచే నిర్మింపబడిన రెండవ ప్రేతపతిచందమునఁ బణ్యరాశికిఁ బ్రతిపక్షు వైఖరిని బాపమున కాశ్రయుం డట్ల తోచుచుఁ గోపకారణము లేకయే భ్రుకుటీరౌద్రములైన నేత్రములు గలిగి కృతాంతునికిఁ కూడ భయము గలుగఁజేయు వాఁడుంబలె నొప్పుచు మలినవసనాంగుడై యదృష్టో శ్రుత పూర్వుండైనను స్వరూప ప్రకటిత క్రౌర్య దోషుండగు నొకానొక పురుషు నెదురం గాంచితిని.
వానిం జూచినతోడనే నాకు జీవితమందు నిరాశ గలిగినది. అయినను నించుక ధైర్యము దెచ్చికొని వాని కిట్లంటి. భద్రా! నీవెవ్వడవు? నన్ని ట్లేమిటికి గట్టితివి? మాంసలాలసత్వమున నంటివేని నిద్రలోనే నన్నుఁ జంపఁదగినది. నిరపరాధినగు నాతో నీకేమిపని? విలాసమున కిట్లు పట్టితినంటివేని కౌతుకము తీరినది గదా? ఇఁక వదలుము, మిత్రులంజూడ నేను దూరముపోవలసియున్నది. ఆలస్యమునకు నా హృదయము సహింపదు. నీవును బ్రాణిధర్మమునందే యుంటివి గదా! నీయెరుఁగని ధర్మంబులుండునా? అని ప్రార్ధించిన వాఁడిట్లనియె.
మహాత్మా! నేను జాతిచే ఛండాలుండను. కౄరకర్ముఁడను విలాసమునకు మాంసమునకు నిన్ను నేను గట్టలేదు. ఇక్కడి కనతి దూరములో నున్న మాలపల్లె యందు నా యధికారి గలఁడు. అతని కూఁతురు తొలిప్రాయంబున నొప్పుచున్నది. ఆమెకు జాబాలియను మహర్షి యాశ్రమమున మాటలు నేర్చిన చిలుక గలిగియున్నదని నీ వృత్తాంత మెవ్వరో చెప్పియున్నారు.
