వ్యా. | సత్స్వపి విద్వత్సు బహుషు దాతారో న బహవ స్సంతీత్యాహ - సఇతి. సః ప్రసిద్ధః కేవలః ఏకః. ని. 'కేవలః కృత్స్న ఏక శ్చే'తి శాశ్వతః కర్ణో రాధేయ | |
అన్యోప్యర్థః. | అంగేషు వపురాది ష్వవయవేషు మధ్యే ఏకః కేవలః కర్ణః శ్రవణ మేవ శ్రేయాన్ శ్రేష్ఠ ఇతి గణ్యతే - యః కర్ణః కుండలస్య కర్ణవేష్టనన్య వహనా త్ప్రకాశతే - తస్య త్యాగే సతి నైవ ప్రకాశతే. | |
టీ. | యః = ఎవఁడు, కుణ్డలస్య = సూర్యదత్త కర్ణాభరణముయొక్క, వహనాత్ = ధారణమువలన, ప్రకాశతే = శత్రువిజయముచే వెలుంగునో, త్యాగేన = విడుచుటచేత, నైవప్రకాశతే = ప్రకాశించఁడో, (లేక, కుణ్డలస్య వహనాత్ = కర్ణభూషణధారణమునకంటె, త్యాగేనైవ = దానిని విడుచుటచేతనే, ప్రకాశతే = వెలుంగుచున్నవాఁడో, సః = అట్టి, కేవలః = ఒకఁడైన, శ్రేయాన్ = ఔదార్యముచే శ్రేష్ఠుఁడైన, కర్ణ ఏవ = కర్ణుఁడే, అఙ్గేషు = అంగదేశమందు, గణ్యతే = ఎన్నఁబడుచున్నాఁడు. | |
అర్థాంతరము. | యః = ఏచెవి, కుణ్ణలస్య = కర్ణాభరణముయొక్క, వహనాత్ = ధారణమువలన, ప్రకాశతే = వెలుంగుచున్నదియో, త్యాగేసతి = విడువఁగా, నైవప్రకాశతే = వెలయదో, సః = అట్టి, కేవలః = ముఖ్యమైన, కర్ణఏవ = చెవియే, అఙ్గేషు = అవయవముల మధ్యమందు, ప్రకాశతే= వెలుఁగుచున్నది. | |
తా. | సకలశరీరావయవములును జెవిపోగులవలన నెట్లు మిక్కిలి ప్రకాశించుచున్నదో, యవ్విధమున దాతలగువా రనేకులుండినను, తాను జనించినపుడు సూర్యునిచే నియ్యఁబడిన సహజములైన కవచకుండలములుగల కర్ణుఁడు ఇంద్రునిచే యాచింపఁబడినవాఁడై తనకు జయము నొసంగుచు నలంకారమైయుండు కర్ణకుండలములను ఇంద్రునికి దానము చేసిన యారాధేయుఁ డొకఁడ అంగదేశమందు ప్రసిద్ధుఁడైనవాఁడు. | |