టీ. | శబ్దశక్త్యైవ - శబ్ద = శబ్దములయొక్క, శక్త్యైవ = చెప్పఁదగిన యర్థములను జెప్పెడిసామర్థ్యముచేతనే, సర్వదా = ఎప్పుడును, నవనిర్వృతిం = నూతనసుఖమును, కుర్వాణా = చేయుచుండెడి, కావ్యవిద్యా = గుణాలంకారసహితంబై యప్రయుక్తాది దోషరహితంబైన కవిత్వవిద్య, ప్రతిగతా = చెవికి వినఁబడినదియై, మృతస్యా౽పి = మూఢునకుఁగూడ (ఇందు మృతశబ్ద ముపచారవృత్తిచే మూఢునిపరం బగును), జీవనీ = జీవము గలుగఁజేయునది, స్యాత్ = అగును. (అనఁగా సంతసింపఁజేయునది యగును.) | |
అర్థాంతరము. | శబ్దశక్త్యైవ - శబ్ద = ఉచ్చారణముయొక్క, శక్త్యైవ = మహిమకారణముచేతనే, సర్వదానవనిర్వృతిం - సర్వదానవ = సమస్తరాక్షసులయొక్క, నిర్వృతిం = మరల బ్రతికించుట యనెడిసౌఖ్యమును, కుర్వాణా = చేయుచుండెడి, కావ్యవిద్యా - కావ్య =శుక్రునియొక్క (‘శుక్రోదైత్యగురుః కావ్య' అని యమరము.), విద్యా= సంజీవినీవిద్య, శ్రుతిగతా = చెవినిఁ బొందినదియై, మృతస్యా౽పి = చచ్చిన రక్కసులబలమునకుఁ గూడ, జీవనీ = జీవం బొసంగునది, స్యాత్ = అగును. | |
తా. | రాక్షసులకు గురువగు శుక్రాచార్యుఁడు ఏలాగున తనసంజీవినీవిద్యయొక్క యుచ్ఛారణమాత్రముచేతనే యుద్ధమందు మృతులగు దైత్యులను జీవింపఁజేయుచు వారికి నూతనసుఖమును గలుగఁజేయునో, ఆలాగుననే కవిత్వము చెప్పెడిపండితుఁడు తనశబ్దశక్తిచేత నూతనసుఖములును గలుగఁజేయుచు వినికిచేతనే మృతప్రాయు లగు మూఢులకుఁ గూడ సంతోషము నొనర్చును. | |
అవ. | కావ్యంబు సుందర మనుట వివేకులయంద వెల్గు నని చెప్పుచున్నాఁడు:— | |
శ్లో. | కల్యాణవర్ణపదతాం వా గ్విద్యు దిప భిభ్రతీ, | 3 |