అయితే. ఎందుకో మా కౌొయ్యబొమ్మ ఆటలు ఆడటం, ప్రదర్శించడం నేర్చుకోవాలని మనస్సులో దృడంగా నిర్ణయించుకున్నాను.
పొలం దున్నేటప్పుడు, ఎద్దులను మేపుతున్నప్పుడు పాటలు పాడుతూ ఉండేవాడిని.
సాయంకాలం పొలం నుంచి బండి తోలుకుని ఇంటికి తిరిగొస్తున్నప్పుడు మరింత బిగ్గరగా పాటలు పాడుతుండేవాడిని.
పాటలు విసుగొస్తే కథ చెప్పేవాడిని.
నేల తల్లే వేదికగా, చెట్లు, చేమలు, పుట్టలు, పురుగులు ప్రేక్షకులుగా భావించి కథలు చెప్పేవాడిని.
కథ అంటే ఆ ఆటలో వచ్చే డైలాగ్స్‌ చెప్పేవాడిని.
ఖాలీగా ఉన్నప్పుడు “అడుగులు” వేస్తూ పాట పాడేవాడిని, డైలాగులు చెప్పేవాడిని. .
ఇంట్లోనూ అడుగులు వేస్తూ పాటలు పాడేవాడిని.
నేను అలా చేయడం చూసి మా తల్లితండ్రులు మురిసిపోయేవారు.
అదిచూసి నేను పదే పదే '“అడుగులు” వేసేవాడిని.
నేను అడుగులు తప్పుగా వేసినపుడు, నాన్న సరిదిద్దేవారు.
అంతేకాకుండా నాకు అర్థం కావటానికి నా చేయి పట్టుకుని నృత్యం చేస్తున్నట్టు “అడుగులు " వేస్తూ చూపించేవారు.
నా ఆసక్తిని గమనించిన నాన్న ఈ మధ్యన ఆటలో నాకు చిన్నచిన్న పాత్రలు ఇవ్వడం మొదలుపెట్టాడు.
అందుకు పది, పదిహెను రూపాయలు సంభావనగా ఇవ్వసాగారు.
కూలీ డబ్బులు, ఆటకు వచ్చిన సంభావన కలిసి మొత్తం ముప్పయి నుంచి ముప్పయి అయిదు రూపాయల వరకు అందేవి.
అయినా నాకు ఎందుకో సంతృప్తి కలిగేది కాదు.
కారణం ఇతర కళాకారుల్లా నేను కూడా నూరు, నూటాయాభై తీసుకునే కళాకారుడిని కావాన్నదే నా పట్టుదల.
ఇది కళాకారులకు ఉన్న సహజమైన కోరిక అనుకుంటాను.
ప్రతిఒక్క ప్రతిభావంతుడు, బుద్ధివంతుడు అయిన కళాకారుడు మేళం సభ్యులతో సమాన స్థాయిలో బతకడానికే ఇష్టపడుతాడు. అది తప్పుకాదు. ఇతర కళాకారుల్లా అంటే ఉత్తమ కళకారుడు కావటానికి శ్రమించాలి.
శ్రమ పడకుండానే డబ్బు రావాలనుకోవటం తప్పు.
అలా డబ్బు తీసుకోవాలి అనుకోవటం తప్పు.
అలాంటి భావన కళాకారుడికి ఉండకూడదు!
మేము పొపులం ...
నాన్న నా కోసం చిన్నచిన్న పాత్రలు ఇస్తున్న సమయంలో హఠాత్తుగా ఇద్దరు కళాకారులు మా మేళం వదిలి వేరే మేళంలో చేరారు. ఎందుకు మేళం వదిలిపోయోరో కారణం తెలియదు. అప్పుడు నాకు అంత అవగాహన లేదు. అవగాహనా శక్తి ఉన్నప్పటికి నాన్న ఉన్న కారణంగా నేను తెలుసుకోవటానికి ప్రయత్నించేవాడిని కాను.
అలా మేళం నుంచి బయటికి వెళ్ళిన మా అల్లుడు హనుమప్ప కూడా సొంతగా మరో మేళం కట్టుకున్నాడు.
ఇద్దరు కళాకారులు వెళ్ళిపోవటంతో మా మేళంలో సంఖ్య తగ్గిపోయింది.
ప్రజాభిమానం పొందిన ఒక మేళం హఠాత్తుగా ఆగిపోయిందంటే ఆ మేళం నాయకుడికి అది పెద్ద అవమానం. అలాంటి అవమానాన్ని ఆ సమయంలో మేము అనుభవించాము. చుట్టుపక్కలున్న గ్రామాల్లో చాలామంది కళాకారులున్నారు. అప్పట్లో కళాకారులకు కొరత లేకపోయినా, ఇంటిగౌరవం పాడవుతుందని, వంశగౌరవం పోతుందని నాన్న భోజనం చేయకుండా కూర్చున్నారు.
ఆయన మౌనాన్ని చూసి నేను, మా అన్న వీరన్న గౌడ 'మేము ఆట ఆడుతాం” అని ధైర్యం చెప్పాం. అయినా మా నాన్నకు సంతృప్తి కలగలేదు. ఎందుకంటే ఆయన స్థాయిలో కళా ప్రదర్శన చేయడం మా వల్ల కాదని ఆయనకు తెలుసు. మూడునాలుగు రోజులు ఆట ఆగిపోయింది. అంటే “ఇళెవు” (తాంబూలం తీసుకోవటం) వదిలేశాం.
దీనివల్ల నాకు, మా అన్నయ్యకు బాధ కలిగింది. దాంతో మేము ఈ కళలో పూర్తిగా నిమగ్నమయ్యాం. ఆ సమయనికే ఆట గురించి మాకు తగినంత జ్ఞానం ఉంది. అదే పరిసరాల్లో పుట్టిపెరిగిన వాళ్ళం కావటం వల్ల, నేర్పించవలసిన అవసరం లేకపోయినా నాన్న అప్పుడు చిన్న ప్రమాణంలో తర్భీదు ఇచ్చారు. అంతేకాకుండా నాలుగైదేళ్ళ నుంచి నేను వారి వెంబడి వెళుతుండటం వల్ల వందలాది ప్రదర్శనలు చూశాను. చిన్నచిన్న పాత్రలు చేశాను. కథలు తెలుసు. డైలాగులూ చాలా వరకు గుర్తున్నాయి. కావల్సింది ధైర్యం. అభ్యాసం అంతే. ఇక మా అన్నయ్య ఎస్‌.ఎస్‌.ఎల్‌.సి. చదువుతున్నాడు. ఇలా చెబితే చాలు అలా పట్టేసేవాడు. కథ చెప్పటంలో మంచి నిపుణుడు అతను.
నాన్న అప్పుడు మరో ఇద్దరిని వెతికి ఖాయం చేసుకుని 'ఇళెపు ' తీసుకుని ఆట ప్రదర్శించారు.
ఆ రోజు నాన్నతో కలిసి నేను, మా అన్నయ్య ఆట ప్రదర్శనలో పాల్గ్టొన్నాం.
ముగ్గురూ కలిసి ఆట ఆడటం అదే మొదటిసారి. అప్పుడు మాకు డబ్బు రూపేన సంభావనలు బాగా వచ్చాయి.
సుమారు 3000 రూపాయలు వచ్చాయి.
నాన్న మా ఇద్దరిని దగ్గరగా కూర్చోబెట్టుకుని, “చూడు, నేనాక్కడిని ఆట ఆడితే 1000 రూపాయలు వచ్చేవి. దేవుడు ఎలా ఇచ్చాడో చూడండి. ఒక మేళంలో ఎవరైతే కలిసి కష్టపడుతారో వాళ్ళకు అంతే సుఖం లభిస్తుంది” అని అన్నారు.
నాన్న బతికి ఉన్నంత వరకూ ఈ తత్వాన్నే పాటిస్తూ వచ్చారు.
ఆ కారణంగానే మా నలుగురు అన్నదమ్ములను ఈ కళలో పాల్గొనేలా చేశారు.
చనిపోయే సమయంలోనూ “మీరు ఏ కారణంగానూ బొమ్మలు పంచుకోకండి” అని మా చేత ప్రమాణం చేయించుకున్నారు.
దాని అర్థం మేమందరం ఒకే “అట్ట” (వేదిక) మీద ఆట 'ప్రదర్శించాలనే కోరిక ఆ ముసలాయనది.
మేము పాపాత్ములం.
నాన్న కోరికను సంపూర్ణంగా తీర్చడానికి మాకు సాధ్యం కాలేదు.
అందుకు నాన్నను ఇప్పటికీ క్షమాపణలు అడుగుతుంటాను.
“పెద్దల పండుగ” రోజునైతే నాన్న నాన్న ఆట, నాన్నకు ఇచ్చిన మాట గుర్తుకొస్తాయి.
ఆ రోజు ఆయనను క్షమించమని మరీ మరీ వేడుకుంటాను.
(తరువాయి వచ్చే సంచికలో...)
తెలుగుజాతి పత్రిక అమ్మనుడి * ఏప్రిల్-2021
43
