పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/81

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

ద్వంద్వత్రిప్రాసములు

పెద్దిరాజు నలంకారచూడామణియందు (7.82)
క.

క్రమమునఁ బాదాదుల యం, దమలము లై రెండుమూఁడు నక్కరములు చె
న్నమరిన ద్వంద్వత్రిప్రా, సము లనఁగాఁ బరగు వానిఁ జనుఁ దెలియంగన్.

24


తా.

చరణాదిని మొదటి అక్షరముగాక అవతలి రెండక్షరములు చెప్పిన అక్షరములే నాలుగు చరణాలకు ప్రాసములు వస్తే అది ద్వంద్వప్రాస మగును ఆరీతిగా మూఁడేసి అక్షరములు వస్తే అది త్రిప్రాస మగును.

ద్వంద్వప్రాసమునకు లక్ష్యము
క.

శ్రీరంగరమణసేవా, పారంగతుఁ డైనరంగపార్థివమణి యా
సారంగ మెక్కి తగుఁ జను, దేరం గని పొగడి రనఁగ ద్విప్రాస మగున్.

25
భీమనచ్ఛందంబున (సంజ్ఞ-82)
క.

దోసంబు లేక వస్తుని, వాసం బై పరగఁ జెప్పవలయును ద్వంద్వ
ప్రాసం బుచితాక్షరవి, న్యాసంబుగఁ గృతుల రేచ [1]యభినవచరితా.

26
త్రిప్రాసమునకు లక్ష్యము
క.

కొమ్మనెరా బాళిని నిను, రమ్మనెరా తనదుమేను రంగాధిప! నీ
సొమ్మనెరా విడిదికిఁ దో, తెమ్మనెరా యనుచుఁ బల్కఁ ద్రిప్రాస మగున్.

27
భీమనచ్ఛందంబున (సంజ్ఞ-84)
క.

దానమున సత్యమున నభి, మానమునం బోల్ప నీసమానము ధరణిన్
గాన మనం ద్రిప్రాసము, దాన మనోహర మగును బుధస్తుతచరితా.

28

చతుష్ప్రాసము

ఉత్తమగండచ్ఛందంబున
గీ.

మొదటివ్రాయి గాక కొదువ నాల్గక్షర, ములును నాల్గుచరణములను గలుగ
జెప్ప నదియె కృతుల నొప్పు జతుష్ప్రాస, మనఁగ సుకవు లెన్న నాదిదేవ!

29


తా.

చరణమున మొదటియక్షరము గాక తక్కిననాల్గక్షరములు చరణచరణానకు జెప్పితే అది చతుష్ప్రాసము.

లక్ష్యము
క.

నిరతనముచిహ్న(ఘ్న)విభవత, నెరతనమును గాంచి రంగనృపమణి యెవరీ
ధరతనముం గలయని బలు, దొరతనమును బూనె ననఁ జతుష్ప్రాస మగున్.

30
  1. నయతత్వనిధీ ; నయవినయనిధీ