పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/80

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
మఱిన్ని, భీమనచ్ఛందంబున (సంజ్ఞ-78)
క.

పరమోపకార ధరణీ, సురవరసురభూజ సుగుణసుందర తరుణీ
స్మరనిభ సుకరప్రాసం, బరుదుగఁ గృతులందు నొప్పు నభినుతచరితా.

17

దుష్కరప్రాసము

పెద్దిరాజు నలంకారచూడామణియందు (7.78)
క.

పరువడిఁ బాదాదుల ను, చ్చరణాసహ్యాక్షరముల సమకూర్చిన దు
ష్కర మనియెడు ప్రాసం బగు, సరసాలంకారమగుచుఁ జను సత్కృతులన్.

18


తా.

చెవికింపుగాక, నోట మెదుగక, దుస్తరముగా నుండే అక్షరములు ప్రాస చెప్పితే నది దుష్కరప్రాస మనబడును.

లక్ష్యము
క.

నిష్కపటజనులకెల్లను, నిష్కపటంబులను రంగనృపమణి యెంతో
నిష్కర్ష నొసఁగు ననఁగా, దుష్కర మనుప్రాస మై కృతులఁ బేరొందున్.

19
అనంతచ్ఛందంబున (1-70)
క.

దోఃకీలితమణికటక యు, రఃకలితరమావినోద రంజితసుజనాం
తఃకరణ ఖండితారిశి, రఃకందుక యనిన దుష్కరప్రాస మగున్.

20

అంత్యప్రాసము

పెద్దిరాజు నలంకారచూడామణియందు (7–80)
క.

మొదలిచరణంబుకడ శుభ, పద మయ్యెడివ్రాయి యన్నిపాదంబులకున్
దుదలందు నుండఁ జెప్పిన, నది యంత్యప్రాస మనఁగ నమరుం గృతులన్.

21


తా.

మొదటిచరణముకడపట నున్నయక్షర మేదో ఆఅక్షరము చొప్పుగానే నాల్గుచరణాలయందు నంతమున నుండఁ జెప్పిన నది యంత్యప్రాస మగును. ఆనియమమునఁ బద్యమునకుఁ బ్రాసాక్షర మెద్దియో యదియ యంత్యమందుండునట్లు చెప్పిన మఱియు లెస్సఁగా నుండు ననియందురు.

లక్ష్యము
క.

శ్రీజయకీర్తిసమాజా, రాజిలు నానందరంగరాయబిడౌజా
ధీజనకల్పకభూజా, నాఁ జనుఁ బ్రాసాంత్యమై యినస్ఫుటతేజా!

22
మఱియు, భీమనచ్ఛందంబున (సంజ్ఞ -88)
క.

జననుతభీమతనూజా!, మనయార్జితవిభవతేజ సుభగమనోజా,
వినుతవిశిష్టసమాజా!, యన నంత్యప్రాస మిది యహర్పతితేజా!

23