పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/51

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
చమత్కారచంద్రికాయామ్

“న్యస్తాః కావ్యముఖే వర్ణా సత్తదైవతమూర్తయః,
కర్తుః కారయితు శ్శోతుః కల్పయంతి శుభాశుభమ్”
అని యున్నది గనుక దెలియునది.

130

భూసురాది చతుర్జాతులవర్ణములు

క.

ధవళారుణపీతశ్యా, మనసనభూషలు పయోవిమలఘృతమధ్వా
సనము లుపహారములు గా, నవనీసురాద్యక్షరముల కగు రంగనృపా.

131


తా.

బ్రాహ్మణజాత్యక్షరములకుఁ దెల్లనివస్త్రభూషణములు, నుపహారము పాలు. క్షత్రియజాత్యక్షరములకు నెఱ్ఱనివస్త్రభూషణములు నుపహారము నేయి. వైశ్యజాత్యక్షరములకుఁ బచ్చనివస్త్రభూషణములును నుపహారము తేనె. శూద్రజాత్యక్షరములకు నల్లనివస్త్రభూషణములు నుపహారము మద్యము. కాన నేజాతియక్షరము లాదిని బ్రయోగించుచున్నారో, యాజాతియక్షరములకుఁ దగినవస్త్రభూషణనైవేద్యముల నర్పించి మాతృకాపూజ చేసి ప్రబంధము మెరవడిచేయవలయును గనుకఁ గవు లైనవార లీరీతిని నడిపించునది.

ఇందుకుఁ గవిసర్పగారుడమున
సీ.

కాదిత్రివర్గవర్ణాదికి మౌక్తిక, వజ్రభూషలు తెల్పు వస్త్రచయము
తపవర్గరవవర్ణతతి కబ్జరాగంబు, తొడవులు నలువలు తొగరుచాయ
యలశషసహబీజముల కగుపుష్యరా, గాభరణములు పీతాంబరములు
ళక్షరములకు నీలాలసొమ్ములు కారు, కొనునీలివన్నెలకోక లమరు


తే.

వరుస నీనాల్గుతెఱఁగులవర్ణములకు, ననుభవం బగు ద్రవ్యంబు నానవా(బా)లు
నాజ్యమును గమ్మదేనియ యాసవంబు, దీనిఁ దెలియ కేగతిఁ గవి యౌను జగతి.

132


క.

ఇత్వము నేత్వ మధోముఖ, మైత్వం బిల నూర్ధ్వముఖము నౌత్వము నుత్వం
బోత్వము పార్శ్వముఖంబులు, నత్వంబులు సమముఖంబు లగు రంగనృపా!

133
అనంతచ్ఛందంబున
గీ.

ఇత్వ మేత్వములును నిల నధోముఖములు, నైత్వ మూర్ధ్వముఖము నొత్వములును
నుత్వదీర్ఘ మోత్వ మొగిఁ బార్శ్వముఖములు, సహజవర్ణసమితి సమముఖములు.

134
మఱియును
గీ.

మీఁదిముఖము లైన మిడియించుఁ బతి నేఁట, బార్శ్వముఖము లైనఁ బాయు లక్ష్మి
క్రిందిముఖము లైనఁ గీడు కల్గించును, సమముఖంబు లైన సౌఖ్య మొదవు.

135