పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/50

తే.⁠

విప్రజాతులు తపవర్గవితతి రవలు, క్షత్త్రియకులంబు యలశషసహలు వైశ్య జాతి ళక్షఱ లొగి శూద్రజాతి యయ్యె, వరుస నానందరంగ భూవరపతంగ.

⁠ 122

వ.⁠

అ ఆ ఇ ఈ ఉ ఊ ఏ ఐ ఓ ఔ క ఖ గ ఘ జ ఝ డ ణ తక్ష ద ధ ప బ భ య వ శ ష హ యీముప్పదియు నుత్తమములు. కడమ కూడనివి. అకారముమొదలు ణకారమువఱకును గల 20 యక్షరములు బ్రాహ్మణజాతిని. త థ ద ధ న ప ఫ బ భ మ ర వ యీ 12 అక్షరములు క్షత్త్రియజాతివి, య ల శ ష స హ యీ 6ను వైశ్యజాతివి. ళ క్ష ఱ యీ 3 ను శూద్రజాతివి గనుక తెలియునది.

⁠ 123

ఏఁబదియక్షరముల కధిదేవతలు

సీ.⁠

అగజచక్షడఫల కధిపతి విష్ణుండు, సంసపమహలకు హరుఁడు కాకు బ్రహ్మ, ఈశలకు శ్రీ, భజఓఉలకు గౌరి, ణసలకు వాణి నేనాని ఛాకు ధషలకు సూర్యుండు, ధాకుఁ బన్నగవైరి, తాకు శేషుఁడు నందిదాకు, భూమి యాకు, గణేశుఁడు మా, కాశ్వినేయు ల్బ, ౡలకు వసువులు ఌకును, నగ్ని

⁠

తే.⁠

డరలకు, శమనుండు టాకు, నైరృతి ఠాకు, జలపతి వాకు, ఖయలకుఁ గాలి ఐఈలకు మరుండు, ఔకుఁ జాముండియు, వారాహి ౠకుఁ, గౌమారి ఋకును

⁠ 124

తే.⁠

అదితి ఊకును, బంచభూతాళి ళాకు, ఞాకుజినుఁ, డభ్రకరి లాగు, ఝాకు భైర వుండు, ఏకు వసంతుండుఁ, బొసఁగ దొరలు, రమ్యగుణహారి యానందరంగశౌరి!

⁠ 125

అథర్వణచ్ఛందంబున—

క.⁠

వసుధామరులకుఁ గచటలు, వసుధాపతులకును దపరవలు వైశ్యులకున్ యసహలశషలును శూద్రులు, కసమవుళక్షఱలు చెప్పనగుఁ బద్యాళిన్.

⁠ 126

మఱియు ననంతచ్ఛందంబున—

క.⁠

ఆదులు వర్గత్రయమును, భూదేవత లుతపవర్గములు రవలున్ ధా త్రీయుతులు యలశషసహ, లాదట నూరుజులు ళక్షఱాఖ్యలు శూద్రుల్.

⁠ 127

అక్షరాణాం వర్ణవివేకః

అలంకారసంగ్రహే—

⁠

"ద్విజాతీయః పంచదశ పూజ్యాః కచటవర్గజాః నృపాన్వయా స్తపరవా వర్ణా ద్వాదశ సంస్మృతాః. యలహా శ్శషసా వైశ్యకులజాః పూజితాళ్చషట్, ళక్షరా శ్శూద్రకులజా స్త్రయోవర్ణాః ప్రకీర్తితాః”

⁠ 128

కవికంఠపాశే—

⁠

“అక్షరే పరిశుద్ధే తు నాయకో భూప ఉచ్యతే”

⁠ 129