పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/33

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


నుండఁజెప్పిన నిది సగముపద్యమగును. తక్కినసగము నిట్లేయని యెఱుఁగునది.
తేటగీతియనుపద్యమునకు మొదటిచరణమున సూర్యగణమొకటియు నింద్రగణములు
రెండును మరల సూర్యగణములు రెండును నీయైదుగణము లుండవలెను. తక్కిన
మూఁడుచరణములు నిట్లే యని యెఱుంగునది. ఈరెండుజాతులగీతములకుఁ జరణ
చరణమున మూఁడవగణమువెనుక యతియైనను బ్రాసయతియైన నుండవలెను.

42

వృత్తలక్షణము

ఉత్పలమాలికాలక్షణము

ఉ.

పన్ని పదౌయతిన్ భరవభారవసంజ్ఞగణాళిఁ గూడి య
త్యున్నతవృత్తితోఁ దనరు నుత్పలమాలిక రంగధీమణీ!

43


వ.

భగణరగణనగణభగణభగణరగణనగణనగణములును, పదియవయక్షరము యతియుఁ
గలదొకచరణము. ఇట్లె నాల్గుచరణములు చెప్పిన నుత్పలమాలిక యగును.

44

చంపకమాలికాలక్షణము

చ.

సలలితరీతితో నజభజాజరసంజ్ఞగణాళిఁ జంపకం
బలవడు రుద్రవిశ్రమసమంచితమై తగి రంగభూపతీ!

45


వ.

నగణము, జగణము, భగణము, మూఁడుజగణములు, రగణములును, యతి పదు
నొకండవ యక్షరముగను జెప్పిన నొకచరణము. అట్టిచరణములు నాలు గొకచంపక
మాలావృత్త మగును.

46

శార్దూలవిక్రీడితలక్షణము

శా.

సారంబౌ మసజల్ సతాగురువులున్ శార్దూలవిక్రీడితం
బారూఢిం బదుమూఁటఁ గల్గుయతిచే నానందరంగాధిపా!

47


వ.

పదుమూఁడవయక్షరము యతియు, వరుసగా మగణము, సగణము, జగణము, సగ
ణము, తగణము, తగణము యీయాఱుగణములు, నొకగురువును గలయది యొక
చరణము. ఇట్టివి నాల్గైన నొకశార్దూలవిక్రీడితవృత్తము.

48

మత్తేభవిక్రీడితలక్షణము

మ.

నలువొందన్ సభరల్ నమల్ యవలతోనంగూడి మత్తేభ మిం
పలరారున్ బదునాలుగౌవిరతిచే నానందరంగాధిపా!

49


వ.

పదునాల్గవయక్షరము యతియు వరుసగా సగణము, భగణము, రగణము, నగణము,
మగణము, యగణము, వగణము నీయేడుగణములు గలిగిన నొకచరణము. ఇవి నాలు
గైన మత్తేభవిక్రీడితం బగును.

50