పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/154

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


మక, సౌగంధిక, కుసుమమంజరీగర్భితోత్పలమాలికా, కందగీతగర్భితచంపకమా
లికా, వృత్తకందగర్భితసీస, మంగళమహా శరీ, వనమయూరగర్భితలయగ్రాహి,
కందద్వయగర్భితక్రౌంచపద, గీతగర్భితవృత్తాదులును; చలజిహ్వ, అచలజిహ్వ,
ఓష్ఠ్యము, నిరోష్ఠ్యము, ఉత్వకందవృత్తములు, ఇత్వకందములు, అత్వకంద
ములు, పాదగోపనంబులు, గుణితరీతులు, తురగ, శంఖ, డిండిమ, మండూక,
చక్రవాళములును; త్రిపాదసంఘట్టనంబులును; శంఖబంధ, చక్రబంధ, ఖడ్గబంధ,
శార్ఙబంధ, గదాబంధ, పద్మబంధ, ఛత్రబంధ, చామరబంధ, శూలబంధ, దళా
వరణచక్రబంధ, కులాలచక్రబంధ, మణిమాలికాబంధ, పుష్పగుచ్ఛబంధ, పుష్ప
మాలికాబంధ, చతురంగబంధ, డమరుబంధాదిచిత్రకవిత్వనానావిధబంధనిబంధ
నంబులును; త్రిపాదసమస్యాపూర్తి విషసమస్యాపూర్తులు మొదలుగాఁ గల ప్ర
యాసబంధంబు లనేకంబులు గలిగి, ఆశు చిత్ర మధుర విస్తారంబు లనుచతుర్విధ
కవితాచాతురీమహిమంబులు విస్తరిల్లియున్నయవి. కావున నిట్టికవిత్వంబునందుఁ
బదవాక్యాదిదోషంబులు పెక్కులు గల వవి యెట్టులనిన:

183


సీ.

పునరుక్తి గ్రామ్యంబు ప్రోవ విసంధి సంశయము హీనోపమ చతురుప్రాస
భంగంబు విశ్రమభంగంబు ప్రక్రమభంగంబు ఛందోభంగము నతి
మాత్రయు న్యూనోపమయు భిన్నలింగంబు వ్యర్థంబు పరమగూఢార్థసరణి
యమరఁ గ్లిష్టార్థ మనన్యప్రయోగంబు లాది యౌనష్టాదశాతిదోష


తే.

ములను వర్ణించి కృతిపతికులముతారఁ
గని శుభగణంబు తద్యామమునను మొదట
నిలుపునెడ సమముఖవర్ణములును బీజి
యుక్తముగఁ జూచి కృతి పూన్ప నొదవు శుభము.

184


వ.

కావునఁ గవీంద్రు లగువార లిన్ని తెఱంగుల విమర్శించి కృతులు రచియించిరేని
యవి యుత్తమకావ్యంబు లనంబరగుఁ గావున నేను గవితాలక్షణప్రకరణంబు
లన్నియు టీకామూలంబును లక్ష్మణలక్ష్యయుక్తంబునుగాఁ దేటపఱచుటంజేసి సుక
వు లైనవారు తప్పొప్పు లారసి క్షమించి యీ యానందరంగచ్ఛందంబు నాచం
ద్రార్కంబుగా వర్ధిల్లునట్టు అనుగ్రహింపఁదగిన దని వేఁడుకొనియెద.

185


మత్తకోకిల.

సాధుపోషణ దుష్టభీషణ సత్యభాషణభూషణా
యోధనాయక ధీరగాయక యూధగేయక సాయకా