పుట:ఆనందరంగరాట్ఛందము (కస్తూరి రంగయ).pdf/130

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


గీ.

భువిఁ దకారాంతశబ్దముల్ పురుషపరము, లైన నూఁదుచుఁ దేలుచు నలరుఁ గృతుల
నమరుఁ గైటభజితువలె యశముఁ గాంచు, శ్రీవజారతరంగధాత్రీశుఁ డనఁగ.

46


తా.

కైటభజిత్తు, యుధాజిత్తు, పరీక్షిత్తు, ఇంద్రజిత్తు, సత్రాజత్తు యివి మొదలగుపురుషవాచ్యశబ్దములు తెనుఁగున నొక్కొక్కదిక్కునఁ దేలికగాఁ గైటభజితు, ఇంద్రజితు, సత్రాజితు, యుధాజితు అనియుఁ జెప్పవచ్చును.

భారతము, ఆదిపర్వమున
చ.

అనవరతాన్నదానయజనాభిరతున్ భరతాన్వవాయవ
ర్ధను సకలప్రజాహితవిధాను ధనంజయసన్నిభుం భవ
జ్ఞనకుఁ బరీక్షితుం బటుభుజంగుఁ డసహ్యవిషగ్రధూమకే
తనహతిఁ జేసి చేసె నతిదాంతుఁ గృతాంతనికేతనాతిథిన్.

47


వ.

అని యున్నది గనుక జాడ తెలియునది.

48


గీ.

కలిగి యనుచోట నై యని పలుకవచ్చు, నండ్రు శ్రీమద్వజారతానందరంగ
రాయమణి గంధసింధురరాజముఖ్య, చిరతరవిభూతి యై ప్రకాశించు ననఁగ.

49


తా.

‘కలిగి’ యనుశబ్దము నిలుపఁదగినచోట 'ఐ' యనుశబ్దము నుంచినయెడల నాయర్థమునే యిచ్చును.

లక్ష్యము భారతము, విరాటపర్వమున
క.

అరుణాశ్వంబులఁ బూన్చిన, యరదంబున వీఁడె నిడుద లగుచేతులు బం
ధురకంధరంబు వెడలుపు, టురమును నై ద్రోణుఁ డొప్పె నుత్తర కంటే.

50
భారతము, ద్రోణపర్వమున
సీ.

తెల్లనిగొడుగు నై తేజరిల్లుచు నున్న యల్లవాఁడే పాండెవాగ్రజుండు...

51
భారతము, శాంతిపర్వమున
సీ.

అర్థి విశ్వావసుఁ డాదిగా గలుగుగంధర్వులు హృద్యవాదన మొనర్ప
నప్సరోనికురుంబ మాటలుపాటలు నై వినోదింపంగ నమరగణము....

52


అని యున్నది.


గీ.

పంచమివిభక్తిని నికారవర్ణ మొకటి, లోపముగఁ జెప్పవచ్చు ముల్లోకములను
గీర్తులను నించి మించి శ్రీకృష్ణుకంటె, నసము గని రంగభూపాలుఁ డెసఁగె ననఁగ.

53


తా.

కృష్ణుకంటె, కృష్ణునికంటె; రాముకంటె, రామునికంటె; అని పంచమీవిభక్తి రెండువిధములఁ జెప్పవచ్చును.

అక్ష్యము భారతము, విరాటపర్వమున
సీ.

రాత్రిమైఁ దాఁకి క్రూరతఁ బోరి మగఁటిమి వాసినయంగారపర్ణుకంటె
ఘోషయాత్రావిధిఁ గురురాజు చెఱఁబట్టి మాన మేఁదినచిత్రసేనుకంటె