వస్తువును విశేషంమార్చకుండా, ఇతరపురాణాలలోనుంచి విచిత్రసందర్భములేమి అతుకు పెట్టుకోకుండా, రామాయణంలో పద్మపురాణంలో, అగుపించే కథనే తీసుకున్నాడు. గౌతమునియిల్లాలిని, ఏలాగైనా పొందాలని, అంతకుపూర్వం వివాహసందర్భములో విఫలమనోరథుడై పరితపించుతూన్న దేవరాజు, రాయబారాలు నడిపి, అహల్య తనయందు అనురక్త అని తెలుసుకుని, మగనిని కోడికూతతో, అర్ధరాత్రివేళ స్నానానికి సాగనంపి, ఆఅవకాశంలో, మనసుతీర్చుకుంటాడు. చేసినపనికి, ఇరువురికీ శాపాలు తగులుతవి. ఇదీ ప్రబంధంలో ఉన్నకథ. ఈసందర్భములో అహల్యకథనుగురించి కావ్యరసికు లెరుంగవలసిన విశేషాలు చాలా ఉన్నవి.
వాల్మీకిరామాయణంలో ఉన్నకథే, ఉత్తరకాండలోనూ వస్తుంది. నిజానికి సందర్భము అంతగా లేకపోయినా, బ్రహ్మదేవుడు ఇంద్రజిత్తు కోరినవరాలు యిచ్చి ఇంద్రుడిప్ర్రాణాలు దక్కించినప్పుడు గ్రహచారం దాటడం ఎవరితరమూ కాదని ఊరడించుతూ, వెనుకటిగౌతమశాపకథను మళ్లీ ఒకమారు ఏకరువు పెట్టి ఉరిసిన పుండుమీద ఉప్పు కారము చల్లినట్టు, శచీంద్రుని అమాయకంగా ఆయాసపరచుతాడు.
అహల్య — అంటే సర్వాంగసుందరి: అవయవములలో ఆకారంలో ఏవిధమైన ఒచ్చెములున్నూ లేనిది అని అర్ధమట, బ్రహ్మ అభిప్రాయంలో: ఒకేఅచ్చులో అసంఖ్యాకమైన ప్రజను సృష్టి చేసి విసిగి, వాణీపతి, లోపాలులేని క్రొత్తదనపురామణీయకం సంకల్పించి కరువునబోసి, అహల్యను నిర్మించడం కలిగింది: కుమారిలభట్టు, ఈకథ సాంకేతికమని, అహల్య - రాత్రి, ఇంద్రుడు - సూర్యుడు ఇలా తీసుకోవలసిందంటాడు. అహల్య అంటే ఊషరక్షేత్రం - ఇంద్రసమాగమంవల్ల, అంటే వర్షం కురిసి, తడిసి, ఫలించడం: ఇదో నిర్వచనం వైదికవివరణంగా ఉన్నది. బ్రాహ్మణంలో అహల్యాజారుడన్న మాటనుపట్టి, తరువాత పురాణాల్లోకి కథలు కల్పించబడినవని, మీమాంసకుల అభిప్రాయం.
