పంచతంత్రము (బైచరాజు)/తృతీయాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
పంచతంత్రము
తృతీయాశ్వాసము
| 1 |
| వ. | దేవా సంధివిగ్రహాభిధాన తృతీయతంత్రం బాకర్ణింపు మధీతనీతిశాస్త్రమర్ముం డగు | 2 |
| క. | ఆకడ వీరుం డగున, స్తోకప్రతిపక్షిఁ బెనిచి తుది రాజు చెడుం | 3 |
| క. | నావిని రాజకుమారకు, లావిప్రుని జూచి చిత్ర మది చెపుమా భూ | 4 |
| చ. | మధురనభోమణిద్యుతిసమంచితరత్నవిరాజమానధా | 5 |
| చ. | ఫలరుచివిద్యుదర్చిఁ వెలుపం బలిభుగ్రుతు లుగ్రగర్జలై | 6 |
| చ. | నటన ననేకకాకపృతన ల్ప్రతివాసరము న్భజింప న | 7 |
| ఉ. | ఆయరిమర్దనుండు మది వచ్చలమెచ్చఁ గృతాంతవాలశూ | 8 |
| క. | ఆటెంకిఁ గరటవిభుఁ డొక, కోటరగర్భమున నణఁగికొని యుండుట నా | 9 |
| వ. | హతశేషానుజీవకోటిం గూడుకొని యతనిమంత్రు లుద్దీపియు సందీపియుఁ బ్రదీ | 10 |
| ఉ. | మ్రాకున నిద్రవోవ నరిమర్దనుపంపున వచ్చి ఘూకముల్ | 11 |
| వ. | ఉద్దీపి యిట్లనియె. | 12 |
| క. | ఈదృశబలవంతులతో, వాదులకుం దించి బ్రతుకవచ్చునె యెందేఁ | 13 |
| క. | అనువచనంబులు వాయస, జనపతి విని యానతిచ్చె సందీపికి నీ | 14 |
| క. | ఇది యొకపక్షమ్మున మంచిది యగు నగుఁగాక యేమి చిరవిక్రమసం | 15 |
| క. | స్థానంబు సకలఫలసం, ధానం బొనరించుఁ బతికిఁ దగ నజకంఠ | 16 |
| క. | చేవఁగలభూమిపతు లటు, గావునఁ గోరరు విదేశగమనము దేవా | 17 |
| వ. | అనుమాటలు విని రాజు ప్రదీపి నాలోకించి తోఁచినకార్యంబుఁ జెప్పుమని యడి | 18 |
| చ. | తడయక బాలవృద్ధవనితాజనతాదుల వైరికోటికిం | 19 |
| క. | ఈవాలు వచ్చి ఠేవం, జావంగా నున్నవారిఁ జంపెద రహితుల్ | 20 |
| వ. | అనుభాషితంబు లాకర్ణించి యధిపతి యాదీపి నడిగిన నతం డతని కభిముఖుండై. | 21 |
| క. | సంధికిఁ జను టె ట్లరులు ది, వాంధులు బలదుర్నిరీక్ష్యు లయ్యును దుస్సం | 22 |
| క. | అటు గనుక సంధికార్యం, బెటువలె నొడఁగూడు రాత్రు లెదిరికి నెల వి | 23 |
| వ. | అని యుద్దీపి ప్రదీపి సందీపి యాదీపులు తమకుఁ దోఁచినట్లు చెప్పిన విని మేఘ | 24 |
| క. | ఈతం డితఁ డితఁ డీతఁడు, చేతోగతిఁ దోచినట్లు చెప్పిరి పథ్యం | 25 |
| క. | నీసద్బుద్ధిబలంబునఁ, జేసెద రాజ్యంబు నేఁ డజేయదివాంధ | 26 |
| క. | హరిపరిణామమునకు ని, ర్భరనీతిపరుండు గురుఁడుబలె నాభద్రం | 27 |
| క. | అలఘునయవినయనిధు లీ, నలువురు విన్నపముఁ జేసినా రిమ్మతిమం | 28 |
| ఆ. | వీరు నీకుఁ బరమవిశ్వాసఘటకులు, వీరినీతిరీతి వినుట యొప్పు | 29 |
| క. | హితుఁడని యొకనికిఁ జెప్పిన, నతఁడును దనకూర్చుసఖుని కది దెలుపు నర | 30 |
| క. | అతిగుప్తమయ్యు మంత్రము, హితనితరశ్రుతముచేత నివురంబడు ని | 31 |
| వ. | అని యేకాంతంబు వడసి చిరజీవి మేఘవర్ణునకు సంధివిగ్రహయానాసనద్వైధీభావ | 32 |
| క. | మీనొదవునంతకుం జనఁ, గానక బక ముండుకరణి ఘననీతిధనుం | |
| | డైనయతఁ డూరకుండుం, దానహితుఁడు చిక్కుపడినదను కతిశాంతిన్. | 33 |
| క. | తనసత్వ మెదిరిసత్వముఁ, గనుఁగొన కెవ్వాఁ డఖర్వగర్వమునం బో | 34 |
| చ. | సురియ కరంబునఁ గొనక శూరుఁడు నీతికళావిలాసభా | 35 |
| క. | తాలిమియు ధృతియుఁ బ్రజ్ఞా, శీలతయుఁ బరాత్మగుణవిశేషజ్ఞతయుం | 36 |
| క. | సిరి పొందును పాయకళా, పరిణతుఁ దనఁ దానపాయపాకగుసభయుం | 37 |
| క. | గృహపేటి నుండు మంత్రో, తృహనాఢ్యునకు న్రమాభుజంగిసుమంత్ర | 38 |
| క. | మతిమంతుఁడు శాంతుఁడు వి, శ్రుతగుణసంసిద్ధుఁడు న్విశుద్ధుఁడు నీతి | 39 |
| వ. | విశేషించి యిట్లు చెప్పవలసి చెప్పితిఁ గాని యుద్ధ మెప్పటికి నకరణీయంబు. | 40 |
| సీ. | కోశమంత్రములు దక్కువలు గాకుండినఁ గలుగులెక్కలకు నగ్గలము బలము | |
| తే. | కులము గుణము రూపు చెలువంబు మురిపంబు, మానధర్మవిక్రమక్రమముల | 41 |
| క. | ఏరీతి జైత్రయాత్రా, ప్రారంభము సెల్లుఁ బతికిఁ బ్రజలేమి నభ | 42 |
| క. | ఘోరారివీరపారా, వారం బెప్పాట దాఁటవచ్చు సహాయా | 43 |
| క. | ధనమంత్రసహాయంబుల, కొనరినభూవిభున కన్నియును గల వట్ల | 44 |
| వ. | ఘూకంబులకుఁ గాకంబులకు సహజవైరానుబంధంబునన కాదె వాక్పారుష్యం బెవ్వ | 45 |
| క. | భీషణశార్దూలతనూ, వేషము దన కమర దొల్లి విశ్రుతసస్యా | 46 |
| క. | నావిని వాయసపతి చిర, జీవికి నిట్లనియె నీతిశీలా యేలా | 47 |
| క. | ఒకపురి నొకచాకలవాఁ, డొకదిక్కున నొకనిచేత నొకగాడిదె వి | 48 |
| క. | వలువలు చలువలు సేసెడు, నెలవునఁ బగలెల్ల నిలిపి నిశి యగుటయు న | 49 |
| క. | అది కడుపుకొలదియును దిని, సదనమునకు మగిడివచ్చు సరిప్రొద్దున ని | 50 |
| క. | పొల మరయుకర్షకులు మదిఁ, బులిగాఁ దలపోసి భీతిఁ బులిపులి యనుచున్ | 51 |
| క. | నెలవొడిచినధూసరరుచిఁ, గలగొంగడిముసుఁగుఁ దిగిచి కడువడిఁ దనయి | 52 |
| క. | మెండుగ నుత్థాపించిన, దండము గమనమున కెగ్గుఁదలఁకుఁగ వీనుల్ | 53 |
| క. | హలికుఁడు నీవా యనుచుం, జలి విడిచి ప్రహాస మెసఁగ శయములఁ గాళ్లం | 54 |
| వ. | వచ్చిన. | 55 |
| క. | తగిలి తనపైరు మేసిన, పగ యగ్గలమగుటఁ గినిసి పటుముష్టిని వి | 56 |
| వ. | ఇది వాగ్దోషఫలం బని వెండియు. | 57 |
| క. | అని చెప్పిన చిరజీవిం, గని వాయసరాజు వలికెఁ గౌశికములకున్ | 58 |
| వ. | అనినఁ జిరజీవి మేఘవర్ణున కిట్లనియె. | 59 |
| చ. | అపరిమితానురాగ మొలయ న్వలయాద్రిపరీతధూపత | 60 |
| క. | వెడవెడ నొండొకొండొక, తడవు విచారించి సమతఁ దమలో ననియెన్ | |
| | జెడకిది బహుకాలంబులు, గడపినయది గాన యుచితగతి నెఱిఁగించున్. | 61 |
| వ. | కార్యాలోచనంబున నిందఱ మసమర్థులము కార్యనిర్ణయసమర్థం బగుదీని నడిగి | 62 |
| సీ. | కర్ణహృత్పుటసూచికాయమానోత్సూనవికటఘోషము విన్న వెగటు గాదె | |
| తే. | దారుణాకార మప్రియదర్శనంబు, ప్రకృతిరౌద్రంబు క్షుద్రం బపక్షమంబు | 63 |
| క. | దారుణదృష్టి వికారా, కార మతిక్రూర మహముఁ గానదు కరుణా | 64 |
| క. | వ్యపదేశక్రియ మెఱసిన, నృపు నింపెసలార నాశ్రయించినఁ గలుగున్ | 65 |
| క. | అనుకాకమునకుఁ బులుఁగులు, వినయంబునఁ బలికెఁ దెలుపవే శశకం బ | 66 |
| వ. | అని యడిగిన వాయసపుంగవం బవ్విహంగంబులకు నిట్లని చెప్పందొడంగె. | 67 |
| మ. | అగళద్దుర్భరతీక్ష్ణభాస్వదభిషువ్యాఘాతపాతక్షర | 68 |
| వ. | అక్కాలంబున. | 69 |
| చ. | జలధరము ల్ధరాస్థలికి జాఱెనన న్దిననాథరశ్మికిన్ | 70 |
| క. | ఏకసరోవర మగువల, భీకరగహనమున నిలువు బెగడి పిపాసా | 71 |
| క. | ఇచ్చోటిసరము శరముల్, నిచ్చలుగొన నివిరె మేఁపునీళ్ళ కయో ని | 72 |
| క. | అపాతాళగభీరప, యోపూర్ణమహాప్రవాహమైనను గూపా | 73 |
| వ. | అని వదనోదరంబులఁ జూపి విన్ననయి యున్ననన్నీచదశవశావల్లభుం డరసి నిమి | 74 |
| సీ. | మదననేచరవధూమధురగానధ్వానవివశకుంజక్రోడవిషధరములు | |
| తే. | సవనతరసరసస్తేయసారమేయ, దశనదంశవనిష్ప్రాణతరుణహరిణ | 75 |
| క. | సరి నెరసి మెఱసి బిలములు, దరిసి ధృతు ల్బెరసి దొరసి దంతావళముల్ | 76 |
| వ. | తత్సరోవరం బావిష్కృతపుష్కరంబు గావున యాదవస్థానంబును మత్స్యకూర్మ | 77 |
| క. | కని యనురాగరసాబ్ధి, మునుము న్నోలాడి భిన్నముఖకమలవనీ | 78 |
| ఉ. | ప్రావృతచూతపోతమృదుపల్లవపారణకారణంబునన్ | 79 |
| ఉ. | చెప్పిన నప్పు డుల్లసిలుచిత్తమునం గరిరాజు గౌరవం | 80 |
| సీ. | అచ్చెట్టఁ జూచియు నంత శిలీముఖుం డనుశశరాజు దైన్యావలంబి | |
| | సరమున కలఘుతృష్ణాభరంబున నేఁ డవారణ నీదారి వారణములు | |
| తే. | ద్రాసకర మైనశశ ప్రళయమునకు, నకట యెబ్భంగి శాంతికార్యంబు దొరకు | 81 |
| క. | దేవా నేఁ గలుగఁగఁ జిం, తావారిధి నేల మునిఁగెదవు శశములకుం | 82 |
| క. | పలికె శశరాజు గాఢో, త్కలికన్నయనిధి దేశకాలవిభాగం | 83 |
| క. | ఆలస్య మకర్తవ్యము, కాలం భారంభమునకుఁ గరులమదరులన్ | 84 |
| క. | అని యాజ్ఞాపించిన నయ, వినయపరాక్రమనిధానవిజయుఁడు విజయుం | 85 |
| క. | గజ మంటినట్ల యడచు, న్భుజగము మూర్కొనినయట్ల పొరిగొను ధరణీ | 86 |
| క. | కావునఁ గరినికటమునకుఁ, బోవం కార్యంబు గాదుపో యిపుడు మహా | 87 |
| చ. | అని గిరి నెత్తమెక్కి శశ మగ్గజవల్లభుఁ జూచి యిట్లనుం | 88 |
| క. | ఏమినిమిత్తము శశక, గ్రామణి ని న్నిటకుఁ బంపెఁ గైరసమిత్రుం | 89 |
| క. | హేతులు పైఁబడునపుడున్, దూతలు సత్యంబుఁ బలుకుదురు తద్భాషా | 90 |
| క. | అల నెల తనమాటలుగా, నెలవున నీతోడ నాడుమని న న్ననుపన్ | 91 |
| ఉ. | చారువిచార యిక్కొలను చంద్రసరోవర మిందుఁ దారకా | 92 |
| చ. | నిరతము నీయరణ్యధరణీసరణిం జరియించునీశశో | 93 |
| చ. | సరసికి మీ రఖండభసంబున రాఁ బరికించి యాసుధా | 94 |
| క. | చావక నోపక యౌదల, పూ వాడక నానియోగమున నెందైనన్ | 95 |
| సీ. | అది చంద్రకాసార మాసారమానసతారలు దారలై తను భజింప | |
| తే. | మగిడి పోయెద మనుచు నమస్కరింపఁ, | 96 |
| వ. | అవ్విజయునియోగంబున దంతిపతి వనాంతరచింతం బఱచె నంత శిలీముఖప్రము | 97 |
| క. | సముచిత మెఱుఁగక క్షుద్రుం, గ్రమరహితుగుఱించి పోవఁ గడుఁ గీ డొదవున్ | 98 |
| క. | నావిని విహగములను నయ, కోవిద యారెంటి కేల గొదగొద పొడమెన్ | 99 |
| చ. | అని తను వేఁడుకొన్నఁ గరటాగ్రణి పక్షులఁ జూచి యిట్లను | 100 |
| చ. | తగ గగనప్రచార మవితారివిభాకరుఁ డస్తమింపఁగా | 101 |
| ఉ. | డేగకుఁ జిక్కెనో యురువడిం ధృతి గాడ్పడి దవ్వుపోయెనో | 102 |
| క. | అని బాష్పవారిధార, ల్గనుదోయిం జెమ్మగింపఁగా నలుదిక్కుల్ | 103 |
| శా. | ఆహా కృచ్చపలావిలాస మఖిలప్రాణిశ్రుతివ్యగ్రగ | 104 |
| క. | అలజడి యలజడిచేతం, గలఁగి మహాశశము దీర్ఘకుం డనువాఁ | 105 |
| క. | జడిగొన్నవాన నేనుం, దడిసితి నాలో నొకింతదడవున కానె | 106 |
| ఉ. | టెక్కునఁ బ్రాంతపక్కణకుటీశిఖరంబుల ఱెక్క లార్చుచుం | 107 |
| క. | పొలమున మేఁపాడి కపిం, జల మ త్తఱి మరలివచ్చి శశము నివాస | 108 |
| శా. | ఔరా కన్గొన మెందు నీతగవు లెస్సాయెం బురేయెవ్వరి | 109 |
| క. | ఇది నాయది నాకేళీ, సదనము నీ కిందు నిల్వఁజనునె దురాత్మా | 110 |
| చ. | బిరుసులు వల్కి నన్ను వెఱపింపఁదలంచెదొ కట్టిపెట్టు నీ | 111 |
| క. | చెఱువులు బావులు గృహములు, తరువులు వృత్తులు ననారతము గాచినయా | 112 |
| క. | బలవంతుఁ డైనధరణీ, తలభర్తకుఁ బోలునిట్టితగ వకటవకటా | 113 |
| క. | జగతీరుహవివరమునకు, ఖగనాథా నీకు లేదు కారణ మేలా | 114 |
| వ. | మదీయమైత్రీమంజులం బక్కపింజలం బిట్లనియె. | 115 |
| క. | ఒప్పితి నిటఁ దగ వెవ్వరు, చెప్పెద నెఱిఁగింపు మతనిఁ జేరఁగ నెడలే | 116 |
| సీ. | తపనజాతటమున దధికర్ణుఁ డనుమహావృద్ధమార్జాలంబు విహృతిసల్పు | |
| తే. | బోద మావాద మాఱడి బోకపోవు, నని ప్రబోధించి శశ మమ్మహాకపింజ | 117 |
| క. | ఏను గపింజలుఁ జిరమై, త్రీనిధి విననాడలేక వృక్షలతాగ్ర | 118 |
| మహాస్రగ్ధర. | చని కంటిం బ్రాంతకాంతక్షమనిరవధికశ్లాఘ్యసౌరభ్యసంప | 119 |
| తే. | కని తదంచితమణివాలుకావితర్ది , జరణములు మోఁపి నిర్గతశ్రముడ నైతిఁ | 120 |
| సీ. | మనికిచో టిది గాదె యనువాసరాచాంతఖచరజీవితమరుత్కాళియునకు | |
| తే. | బ్రతిదినము గ్రోల నీది గాడిబావి గాదె, కృతశకృత్కరినందగోబృందమునకు | 121 |
| సీ. | అచటఁ గపింజల మావృద్ధమార్జాలపతిఁ జూచి చిత్తంబు పల్లటిలినఁ | |
| తే. | తగవు దయ్య మెఱుంగు నీతగవుపట్టు, ప్రాణ మేటికిఁ దెకతేరఁ బాపికొనఁగ | 122 |
| చ. | పలికెఁ గపింజలంబున కపారకృపానిధి తుల్యదర్శి కే | 123 |
| చ. | ఇన్నియుఁ జెప్ప నేమిపని యింకిట నీమది నంతసాధ్వసం | 124 |
| వ. | యౌగపద్యాభిమానంబున శశకపింజలంబులు డాయంబోవుచుండె నప్పు డారెం | 125 |
| క. | ధర్మంబు తన్నుఁ బెనుచున్, ధర్మం బభివృద్ధిఁ బొంది తను బ్రదికించున్ | 126 |
| ఉ. | ఉపగతులై భజించుతనయు ల్సహజన్ములు గూర్మిచుట్టము | 127 |
| క. | పురుషార్థపరున కిహముం, బరముం గలదండ్రు సత్యపరతంత్రు సురా | 128 |
| తే. | ఆత్మవ త్సర్వభూతాని యనుపురాణ, వచన మూని బహుప్రాణివత్సలుఁడయి | 129 |
| చ. | సొలవక మేను కంటకము సోఁకినఁ గొండొకశోణితంబు పి | |
| | గలిగినవారి కివ్విధముగాఁ దనువేదనలంచు నేరిపై | 130 |
| క. | అను దధికర్ణునిపలుకులు, విని నిర్భయవృత్తిఁ గొంకు వీడ్కొని కదియం | 131 |
| సీ. | చెప్పిన నప్పు డాజీర్ణోతు వారెంటి కనియె మీ రే మనియెదరో వినము | |
| తే. | గదవె మమువంటిమునులకుఁ దగ వు దీర్ప, వేవు రుండంగ మము మీరు విశ్వసించి | 132 |
| క. | అరుదెండని నికటంబున, కరిగిన దధికర్ణుఁ డంఘ్రిహతి నారెంటిన్ | 133 |
| సీ. | క్షుద్రాశ్రయంబు వొచ్చుటకు జచ్చుట కాదికారణం బని చెప్పి కాక మఖిల | |
| తే. | పసుపుజేగురుకొఱకచ్చుమిసిమి దేరు, మిట్టకనుగ్రుడ్లు మిడిమిట్లు మిడిసిపడఁగఁ | 134 |
| క. | ఏమినిమి త్తము కుటిలా, త్మా మత్స్వామితకు నెగ్గుఁ దలఁచితివే నీ | 135 |
| క. | శైలవనవహ్నిశిఖలం, గాలి పొదల్పొదలుఁ బరశుగతిఁ ద్రెవ్వి మనున్ | 136 |
| ఉ. | కుచ్చిత మేమి గూడు సమకూడిన రాజ్యము వీటిఁ బుచ్చఁగా | 137 |
| క. | నావిని వాయసపతి చిర, జీవికి నిట్లనియె నీతిశీలా హితసం | 138 |
| వ. | సంధివిగ్రహంబు విచారణీయం బాసనము బలిష్ఠ మయ్యు నుపస్థితరిపుస్థానం బగుట | |
| | ప్రత్యాసన్నవిరోధికులం బభావంబగుట ద్వైధీభావంబు పొసంగదు సంశ్రయం | 139 |
| క. | పలువురుకృతవైరుల మతి, బలధుర్యులు విమతులున్నఁ బరకార్యంబుల్ | 140 |
| క. | నావిని వాయసపతి చిర, జీవికి నిట్లనియె నీతిశీలా యేలా | 141 |
| సీ. | చెనఁటి యాకులపాటుచే నలంగినసాధుతరుల కుబ్బొసఁగు నాదరణమూ ర్తి | |
| తే. | కాలగతిఁ బేర్చు నలజళ్ళఁ గలఁగఁబడిన, సరసులకు నిర్మలత్వంబు సంఘటించు | 142 |
| సీ. | ముక్తపత్రవ్యాజమునఁ జీరసడలించి కళికలఁ న్పులకల గలుగఁజేసి | |
| తే. | కలికిరాచిల్కపల్కుఁ బల్కుల నలర్చి, సురభికర్పూరరజముల సొంపొనర్చి | 143 |
| వ. | మఱియు నవ్వసంతంబు కళికాభిరామంబై యుదాహరణంబును శుకసూక్తిసందర్భ | 144 |
| చ. | కలఁ డిల ముగ్ధభూసురుఁ డొకానొకఁ డాయనయధ్వరార్థమై | 145 |
| క. | తలఁచి యొకఁడొకఁడ చని లో, కులు నవ్వ న్విప్ర కుక్కఁ గొనిపోయెదు నీ | 146 |
| క. | ఈరీతి నందఱు యజన, చ్ఛాగముఁ గుర్కురముఁ జేసి చనుచుండంగా | |
| | నాగరిక మేదివిప్రుఁడు, వేగలమున నిలిచి భ్రాంతి వికలుం డగుచున్. | 147 |
| క. | ఒకరిరువురు గా కందఱు, నకటా ఛాగంబుఁ గుక్క యని పోయెద రే | 148 |
| వ. | అని విహరణస్థలదచ్ఛాగం బగుభాగంబు విడిచి విప్రుండు పూర్ణశరం బగుకాసా | 149 |
| క. | తనలావుఁ జూచి మృతకా, కనికాయశరీరరక్తకణములు మేనన్ | 150 |
| క. | అరివద్ద నుండు సరిప్రొ, ద్దరుదెంచుం గెరలి తరలి హతశేషరట | 151 |
| వ. | భజించి నీకార్య మార్యసమ్మతంబుగా నిర్వహింపం గలవాఁడనని పలికిన మేఘవ | 152 |
| చ. | అరుణగభస్తిబింబ మపరాద్రిఁ దిరోహితమయ్యెఁ బన్నగా | 153 |
| క. | అరిమర్దనుఁ డనుపబల, స్ఫురణోల్లోకములు ఘూకములు వటకరటా | 154 |
| క. | కాకములు మెదలకున్నన్ ఘూకంబులు కర్ణఘోరఘూత్కారహతా | 155 |
| క. | మతివిదులకు నుచితమనూ, ద్యతనము సారంభుఁడయ్యు నాకృతకార్య | 156 |
| క. | అని తలఁచి నిలిచి ఠీవిం, బనివడి చిరజీవి యేరుపడ నొకనెట్టెం | 157 |
| క. | పట్టుకొని చంప నొంపం, గట్టాయితపడక యరుగుఁ గావున నతనిం | 158 |
| క. | దూరితగరుదుత్కరువి, స్రారుణఘనలోహితాకృతాకృతి నతనిన్ | 159 |
| క. | ఓరీ నీ వెవ్వఁడ వీ,తీ రేమిటికైతి వనిన ధృతిపెంపున నా | 160 |
| క. | ఎఱిఁగించిన మించిన నివ్వెఱ నిట్లను ఘూకలోకవిభుఁ డిట్లగుటే | 161 |
| వ. | దివస్పతికి బృహస్పతియుంబోలె మేఘవర్ణునకు ముఖ్యప్రధానుండవు నీతిపథికుండవు | 162 |
| చ. | తనపెనుగాకిమూఁకల నదాటున నీభటకోటి చుట్టి కా | 163 |
| చ. | ఘోరబలుం డగాధతరుకోటరదుర్గవిహారి రాత్రిసంచారనిరంకుశుండు పటుశౌర్యధనుం దరిమర్దనుండు క్రూ | 164 |
| క. | అరిమర్దను నిటఁ గని మని, తిరిగినజమునోరు దన్నితివి నాబుద్ధిం | 165 |
| ఉ. | చూచి హితప్రధానుఁ డనుచు న్మదిఁ బెద్దయు నమ్మియుందు ని | 166 |
| తే. | ఎఱుక పిడికెడుధనమందు నిది నిజంబు, నెరయ నీమూఁక మున్ను న న్నెఱుఁగుఁ గానఁ | 167 |
| తే. | తోడిమంత్రులజాడ నాదుర్మదాంధుఁ, డాడిన ట్లాడ కుచితకార్యంబుఁ జెప్పి | 168 |
| క. | ఆవేళ ఘూకపతి నయ, కోవిదు లగుమంత్రివరులఁ గూర్చి ప్రభుత్వ | 169 |
| తే. | చెప్పి వాయసరాజన్యశేఖరునకు, మాననీయుండు ముఖ్యప్రధానుఁ డితఁడు | |
| | దీని కెయ్యదితెఱఁగు వేర్వేర పలుకుఁ, డనిన నయదక్షుఁ డందు రక్తాక్షుఁ డనియె. | 170 |
| క. | చేరినమృత్యువు రిపుఁ డ, క్రూరాత్ముఁడు చిక్కినప్పుడు కొంకక చంపం | 171 |
| సీ. | ఇతఁడు వాయసధరాపతికి మాన్యుఁడు ముఖ్యదండనాథుఁడు నీతిధాముఁ డనుచు | |
| తే. | చిచ్చు దొలిసొచ్చి వృక్షంబుఁ జెఱిచినట్లు, పొదివి నానాటి కభివృద్ధిఁ బొంది పిదప, | 172 |
| క. | అని రక్తాక్షుఁడు చెప్పిన, వినఁగూడక ఘూకభర్త విశ్రుతనయధీ | 173 |
| క. | శరణాగతు రక్షించిన, కరహితచరితున కిహంబుఁ బరముం దురగా | 174 |
| తే. | అనుచు నాథుఁ డాడిన నద్దివాంధ, వల్లభుఁడు విని దీప్తాక్షువంకఁ జూచి | 175 |
| క. | క్రూరాక్షునినీతి సుధా, పారంపరి యెట్టిదుస్స్వభావుఁడు జంపం | 176 |
| క. | ఈరీతి నీతి గలిగిన, సూరిజనుం డేల చెఱుపఁజూచుం జనతా | 177 |
| క. | నావిని యరిమర్దనుఁ డురు, భావుని దీప్తాక్షుఁ జూచి ప్రభునీతికళా | 178 |
| చ. | కుండినరాజధాని వసుగుప్తుఁ డనం బ్రధానసార్థవా | 179 |
| క. | అలరుంబ్రాయపుఁగన్నుల, కలికికి ముదిమఁగడు బూచిగావున గవియ | 180 |
| క. | వెతలంబొగులుచు నెట్టన, రతిగతికిం బిన్నపడుచ రారమ్మనుచుం | 181 |
| మ. | పలితశ్మశ్రుశిరోజరోగలతికోపఘ్ను న్ధనుర్భంగురున్ | |
| | స్థలయష్టిం బటలావృతాక్షు విగళద్దంతు న్వయోగర్వని | 182 |
| సీ. | పాఱవేయుటెకాని భక్ష్యంబు లిచ్చిన వాతెర నంట దవ్వాలుగంటి | |
| తే. | యింటిముంజూరుపెండెలో నిడుటెకాని, పువ్వు లిచ్చిన ముడువ దప్పొగరుమగువ | 183 |
| తే. | ఆచెనఁటిభార్యపేరుఁ జెప్పగ పెఱబోటి, పేర సిగ్గుఁ దొలఁగఁబెట్టె సెట్టి | 184 |
| సీ. | మొరడువంగినపెట్టిముదుకకు జఐరాలిమోము గాననివాని ముకుర మయ్యె | |
| తే. | బలితునకుఁ గోకిలాలాపజిలుగుటెలుఁగు, బధిరునకు నయిన సంగీతపాక మయ్యె | 185 |
| చ. | నెల కొకనాఁడు గట్టెదురు నిల్వఁగఁ జూచినవాఁడు గాఁడు వీ | 186 |
| వ. | ఇట్లు సన్నిహితవిశేషవేదనాజాతఖేదంబున నారాటంబు బుట్టి యడియాసపస మసు | 187 |
| సీ. | పిసవెఱ్ఱిఱంకుగుబ్బెతలతప్పులు దప్పదాల్చుట కిది కన్నతల్లియిల్లు | |
| | కలవర్తకుల కన్నుఁగవలఁ బాయనినిద్రఁ గదలింపనిది నిమ్మకాయపులుసు | |
| తే. | ప్రభకుఁ బాసినకుముదినీపత్రనేత్ర, రంజనంబున కిది విశుద్ధాంజనంబు | 188 |
| తే. | మానసాటవి నేర్చుమన్మథదవాగ్ని, బాహ్యసంచారమునకుఁ బాల్పడియె ననఁగ | 189 |
| క. | ఆరూపవతి ససారా, హారంబుల దృప్తిఁ బొంది యపు డొకభంగిం | 190 |
| తే. | చొచ్చి చచ్చినచండాలుఁ జూచుమాడ్కిఁ జూడకల్లంత నోసరించుచు గృహాంత | 191 |
| తే. | విరహదహనగ్రహంబువ విగ్రహంబు, కొలిమి నూఁదినగతి వేఁడి గలిగియుండ | 192 |
| ఉ. | లేరె ధనుర్ధరు ల్పుడమి లెక్కకు మిక్కిలి యొండు రెండుగా | 193 |
| ఉ. | ఇంపున నవ్యచాపధరు లేసినతూపులు బాహ్యమాంసముం | 194 |
| క. | తీరనికొలపగయుంబలె, నీరమణీమణికి నాకు నెనయదు విరహాం | 195 |
| క. | అని వెన్నునికొమరు మరు, న్వినతామరు విరహిభయదవిధసమరుఁ గన | 196 |
| తే. | కుశలగతి మజ్జనము లాడి కుడిచి కట్టి, ప్రజలు నిద్రించి రయ్యర్ధరాత్రివేళ | 197 |
| వ. | అంత. | 198 |
| సీ. | భవనదీపాహితభ్రమరపేటిక వాలుకాభస్త్రి తలముళ్ళు గద్దగోళ్ళు | |
| తే. | సుప్తివృద్ధికరౌషధక్షోద మసిత, వసనభంగంబు పెడతలవంకసికయుఁ | 199 |
| సీ. | వచ్చి త్రిమ్మరుతలవరులు గన్గొనకుండ బవరిచుట్టును బలపమున వ్రాసి | |
| తే. | గాలి రాకుండ వెలుతురు గాకయుండఁ, గఱకుగఱబట్ట గన్నపుగండి గప్పి | 200 |
| క. | కచభరము విరియ హార, ప్రచయం బల్లాడఁబఱచి పరిరంభించెన్ | 201 |
| సీ. | యువతి సేసిన యపూర్వోపచారమునకు వెస మిన్ను ముట్టి యమ్ముసలిపెట్టి | |
| తే. | యితఁడు పో మూల మీశుభస్థితికి ననుచుఁ, బెన్నిధానంబుఁ జూచినపేదవోలె | 202 |
| క. | పొడపుఱువుంబలె ననుఁ దన, కడకన్నులఁ జూడరోయుకన్నులకలికిం | 203 |
| క. | మానగుమహిజక్రోడ, స్థానంబున వెలుఁగుమదనదావానలకీ | 204 |
| క. | చోరకుఁడవె యతిసమ్మద, కారకుఁడవు గాక తీర్చగలనే నీస | 205 |
| క. | తనగృహమునఁ గలవాసో, ధనకనకము లెల్ల నిచ్చెదను ధృతి మీరన్ | 206 |
| చ. | నెఱయఁ జెలంగియున్న యతనిం గని యిట్లను సార్ధవాహ యి | 207 |
| క. | నీనిలయంబునఁ గలసొ, మ్మే నొల్లం బడుచుకరణ మిచ్చితి నిది నీ | 208 |
| క. | చెలియలని చూడఁ గినిసిన, దలఁ గోయుదుఁ బతికి సమ్మదము గానిది య | 209 |
| వ. | అని భయంబుఁ బుట్టించి కృతసత్కారుండై చోరుండు సార్ధవాహు వీడ్కొని చని | 210 |
| సీ. | రాజాస్యముఖతామరసవాసనల గ్రుక్క నానుముక్కునబంటి యైనదనుక | |
| తే. | బ్రాయ ముడిబోయి కసరింకఁ బాఱియుండు, పంటిచాట్పున నెఱవేరుపడినయొడలి | 211 |
| సీ. | ఉదయవేళకుమున్నె నిదుర మేల్కని వచ్చి ప్రాణవల్లభుపదాబ్జముల వ్రాలు | |
| తే. | బరిమళముఁ బూయుఁ గపురంబుసురటి విసరుఁ, బూవుదండలఁ జుట్టుఁ దాంబూల మిచ్చు | 212 |
| ఉ. | ఏరికినైనఁ జోరుఁడు సుహృత్తముఁడే యతఁ డేల సేసె స | 213 |
| క. | అని దీప్తాక్షుఁడు చెప్పిన, విని యరిమర్దనుఁడు నీతివిభవవిలాసున్ | 214 |
| క. | కంటకులు రిపులు దమలో, నొంటక పురిఁ బాసి యూర నొకఁడై విను మి | 215 |
| ఉ. | ఈతఁడు మేఘవర్ణునకు నిష్టము గల్గినవాఁడు సత్క్రియా | 216 |
| క. | వైరులు రాయుట హితస, త్కారమునక యసువు లిచ్చెఁ దస్కరుఁడు లఘు | 217 |
| క. | అన విని యరిమర్దనుఁ డా, నన మలరఁగ వక్రనాసునకు నిట్లను ది | 218 |
| వ. | వక్రనాసుం డిట్లని చెప్పం దొడంగె. | 219 |
| చ. | కృతవిదధీశ చెప్పెదఁ బరిగ్రహలబ్ధము భూరిదుగ్ధగో | 220 |
| క. | నె ప్పెఱుఁగక చనఁ గానల, చొప్పున నొకబ్రహ్మరాక్షసుం డరుగుచు నా | 221 |
| క. | ఓరీ యిఱులూఱెడునీ, దారుణనిశి నెందుఁ బోయెదవు చెపుమా దు | 222 |
| క. | జయసిద్ధి యనుధరామరు, నయనంబునఁ గలదు గోద్వయము దాని నతి | 223 |
| ఉ. | కందెనదాయచాయకొఱ కచ్చులమేళము లక్షగోళము | 224 |
| క. | ఈనిశ నిట నే విప్రుని, ధేనువులం ద్రాట నీవు దివియుటకై చో | 225 |
| క. | నావిని చోరకుఁ డంతం, బోవక యనునిన్నిశీధమునఁ క్రోధమునన్ | 226 |
| క. | కారణముఁ దెలుపు మన నల, చోరకునకు బ్రహ్మరాక్షసుం డను రజనీ | 227 |
| చ. | జరఠకపిత్థరంధ్రములు సాలబిలంబు లగాధనింబకో | 228 |
| క. | మెఱమెఱసి యద్ధరామరుఁ, బఱిమార్పం బోవరాదు బ్రహ్మకునైనన్ | |
| | మొఱఁగి నిదురించుచో నిది, తఱి యగుటం జంపఁబోయెదం బదమనుచున్. | 229 |
| వ. | ఇరువురు చని యవ్విప్రగృహంబు ప్రవేశించి రందు బ్రహ్మరాక్షసుండు ప్రతి | 230 |
| క. | తొలుదొలుత నరిగి విప్రుని, బొలుపారం జంపి కడకుఁ బోయెద నాలోఁ | 231 |
| క. | తీ రిది యని చెప్పిన విని, చోరకుఁ డాబ్రహ్మరాక్షసున కను నీద | 232 |
| క. | ఈనెఱి నలికిడి పుట్టిన, ధేనువులను మ్రుచ్చిలింపఁ దీఱునె నాపూఁ | 233 |
| ఉ. | నావిని బ్రహ్మరాక్షనుఁడు న న్నిటు లాడఁగ నెంతవాఁడ వీ | 234 |
| వ. | అక్కలకలంబు విని బ్రాహణుండు మేల్కనియె నప్పు డతనికి విశ్వాసంబుఁ బు | 235 |
| క. | మును బ్రహ్మరాక్షసుం డిట్లను ననఘా తావకీన మగుగోద్వయమున్ | 236 |
| క. | చోరుండును బటురౌద్రా, కారుండై నిను వధింపఁగా నదయుండై | 237 |
| క. | నేరముఁ దప్పించుకొనం, జోరుండును బ్రహ్మరాక్షసుండును దనతో | 238 |
| క. | ధరణీసురుఁ డిట్లను మీ, రిరువురు పరమాప్తు లనఘు లిందెవ్వరిపైఁ | 239 |
| క. | దీవింపవలవ దవనీ, దేవత లామోదవనధిఁ దేలిన శాపం | 240 |
| వ. | బ్రాహ్మణద్వేషంబు లేక బ్రతుకుం డని వీడ్కొలిపినం బోయి రాచోరబ్రహ్మరాక్షస | 241 |
| సీ. | తనమేనికండలు దఱిగి డేఁగకు మేఁపి ఖగముఁ గావఁడె శిబిక్ష్మావరుండు | |
| | నిజకళత్రద్రోహి నిర్దయాత్ముఁ గిరాతు మనుపఁడే నిర్ణిద్రమైత్రిపత్రి | |
| తే. | సకలదిక్కామినీకుచస్తబకములకుఁ, దారహారకలాపమై తద్యశంబు | 242 |
| సీ. | అని వక్రనాసుఁ డిట్లాడుమాటలు విని యందఱ వేర్వేర నడుపబుద్ధి | |
| తే. | మంత్రులకు నైజములు మృదుమధురఫణితు, లవి యథార్థీకరించి వాయసముఁ బెంచి | 243 |
| క. | నేరము ప్రత్యక్షంబై, చేరువ నుండంగ సంతసిల్లి సజారన్ | 244 |
| క. | అన విని యరిమర్దనుఁ డా, యన నాలోకించి యోనయార్ణన యిది యె | 245 |
| క. | కేరళదేశంబున రథ, కారప్రమదామతల్లి గల దవ్వికచాం | 246 |
| ఉ. | జారులకొంగుపుత్తడి యసభ్యులచేరువపంట మన్మథ | 247 |
| ఉ. | క్రొవ్వినచన్నుదోయికులుకు న్నునుబయ్యెదఁ దెల్పఁజూచిన | 248 |
| చ. | మెఱుఁగులఁ గ్రుమ్మరించుకనుమించులు త్రొక్కనిచోట్లు ద్రొక్కఁ గ్రి | 249 |
| శా. | ఆవృత్తస్తని రూపలక్ష్మి కనువిందై యుండ నిర్గ్రాహమో | |
| | ద్రావైముఖ్యము లేనివాఁడు గృహకాంతాకాంతసంతానచి | 250 |
| సీ | పలుమెఱుంగులు మోవిపై నటింపఁగఁ జేరి నవ్వు నొక్కొకసారి ఱవ్వనవ్వు | |
| తే. | పదనుగా జాజుచేసినపసిఁడిఱేకు, పోల్కిఁ జూపట్టు దూతికపోలతలము | 251 |
| సీ. | ఏతెంతుననియు పొక్కిడిపోయి మత్తాళిచూడ నాకట తొంగిచూడనయితి | |
| తే. | నీకుఁ జరణానతుఁడ నైతి నేత్రజితచ, కోర న న్నిచ్చలో నేల కోరవయితి | 252 |
| తే. | పరుషటంకకుఠారసంభరణకరణ, జనితతాపరసక్లాంతశాంతకాంత | 253 |
| క. | కైసేసి బిడ్డపాపల, తో సందడిలేమి నొడలు దొడలుం బిఱుఁ దిం | 254 |
| క. | చెలిచెలువు తెరువుటెసరుం, బలె నాపథికభోగపాత్రంబై వ | 255 |
| క. | తెలిసి యొకనాఁడు వాఁ డా, లలనాతిలకంబు తలతలం బట్టుకొనన్ | 256 |
| క. | ఏలినయీకేరళనర, పాలుఁడు నా కానతిచ్చెఁ బయనము చాలన్ | 257 |
| క. | వేఱూరికిఁ జని యిట కై, దాఱుదినంబులకు వత్తు నద్దివసము లా | 258 |
| సీ. | చివురువాతెర ఱచ్చసేయుఁబో వేఱూరి యొససరిగానిపల్లొత్తు కెంపు | |
| తే. | తనచొకాటపుఁజెక్కుటద్దములఁ బ్రతిఫ, లించుఁబో మాఱుమగని క్రొమ్మించురూపు | 259 |
| క. | తలపేను పంటిసం దిది, పులుకాలను ముల్లు వస్త్రమున యూక కటి | 260 |
| ఆ. | నెరసుతోడఁబోలె నేత్రంబు దుర్భర, వ్యాధితోడఁ బాసి యంగకంబు | 261 |
| క. | అని మూఁపులు మూఁడై లా, లన రథకారునకు సంబళము గంబళ మి | 262 |
| ఉ. | నిక్కున మూరి కేగెదవె నీకు దయారహితాత్ముఁ డైనరా | 263 |
| క. | నిమిషము దివసంబై దివ, సము నెలయై మాసకంబు సంవత్సరమై | 264 |
| ఉ. | ఈచెలు వీకళావిభివ మీగుణ మీకమనీయవిగ్రహం | 265 |
| ఉ. | కేవలసాధనంబు లిరుగేల వహించి నటించునమ్మహా | 266 |
| క. | విడిఁగలమాణిక్యము పు, త్తడితోడం గూర్చినట్లు తనతో నిను సొం | 267 |
| క. | తడసినఁ జత్తు న్వడి ని, క్కడి కేతెమ్మనుచు ముచ్చు గన్నీ రొలుకన్ | 268 |
| ఉ. | వంచనఁ జేసి వాఁడు తలవాకిలి వెల్వడి పోయిపోయి య | 269 |
| ఆ. | జలములాడి మేనఁ గలపంబు నలఁది య, చ్చెలువ చలువవలిపెచీరఁ గట్టి | 270 |
| ఉ. | ఆతెలిగంటిగంటి నెరసైనవిభుం డరిగె న్నిరంకుశ | 271 |
| ఆ. | కోళ్లు మూయ మద్దుగొంగడిఁ బఱిచిన, మంచమునకుఁ గ్రొత్తమగనిఁ గొనుచు | 272 |
| చ. | ప్రవిఘటితానురూపదృఢబంధ మమంధరమోదకృద్గళా | 273 |
| క. | సాధీయాకృతధారా, సాధారణకరశిఖరనిశాతనఖంబుల్ | 274 |
| క. | ఆసతి యుపపతియును నిజ, వసతిం జెలరేఁగి య ట్లవారణగాఢో | 275 |
| క. | దిటచెడక యద్ధరిత్రీ, కటిమదిలో నిశ్చియించెఁ గనలున నీచీఁ | 276 |
| క. | రతితృప్తిఁ బొంది యయ్యుప, పతి నాతిం జూచి పలికెఁ బద్మముఖీ నీ | 277 |
| క. | నోరార్పక నిక్కము జెపు, మా రామా ప్రేమ ననిన నది వానిదెసన్ | 278 |
| మ. | [1]పతి కందర్పరహస్యకేళికిఁ దలంప న్నాక్షరోచ్చారణ | 279 |
| క. | ఇది యేటిమాట యేలా, వదిరెదు నిను నీవెఱుంగవా నారమణుం | 280 |
| క. | రోఁత నినువంటిమానిసి, క్రోఁతికి నామగనిఁ బేరుకొనఁ జక్కెరకున్ | |
| | జేతికిఁ గలవాసి సుమీ, కాతాళముగాదు నీకు ఘనుఁ డాతనికిన్. | 281 |
| ఉ. | ఒండన నేల నామగనియొద్ద రమించుట యింద్రభోగమై | 282 |
| ఉ. | రాచపను ల్వహించి నలరాచకుమారునివంటిదేవుఁ డ | 283 |
| శా. | కాయం బెక్కడ నుండెనేమి వనితాకందర్పుఁ బ్రాణేశ్వరుం | 284 |
| చ. | అగునగు బైసిమాలిచితినంచు విజృంహణవృత్తి నివ్విధి | 285 |
| చ. | అనుతనుమధ్యభాషితము లారథకుడు సాదరంబుగా | 286 |
| ఉ. | ఏను బ్రవాసినౌ టెఱిఁగి యింతట నంతట నాకుమా ఱెవ | 287 |
| ఉ. | చిక్కితి వీనిచేత రొదసేయుట సిగ్గులచేటు పొందులం | 288 |
| క. | అతివా నారతిలో నీ, పతిరతిలో నిష్ట మెద్ది పలుకం దగునం | 289 |
| ఉ. | వంచన యిప్పు డీతులువవంక జనించె జనించుఁగాక యీ | 290 |
| ఉ. | వాకొని యెంతశాంత యెటువంటిపతివ్రత యెంతయుత్తమ | 291 |
| వ. | ఇచ్చరిత్రంబు సాపరాధుం డగు చిరజీవిం జేపట్టిన నీ కుదాహరణం బగు నని | 292 |
| క. | తనకు నులూకత్రాసము, మనుగడ కుపహతియు నబహుమానత్వము లే | 293 |
| క. | నీరిపుచే నూరక యవ, ధీరణఁ గాంచితి జగద్విదితమతి నయ్యున్ | 294 |
| క. | నావిని రక్తాక్షుఁడు చిర, జీవిం బరికించి చచ్చి చేసెడుపని యే | 295 |
| క. | ఈకాయ మనలముఖమునఁ, బోకార్చి యులూకయోనిఁ బుట్టి బలిమిమైఁ | 296 |
| వ. | అనిన విని రక్తాక్షుండు. | 297 |
| క. | లోకదృశుఘనసమీరమ, హకుధరంబుల వరింతు నని కాదా పూ | 298 |
| క. | అనురక్తాక్షునిఁ గనుఁగొని, ఘనుఁ డచ్చిరజీవి వలికె గాఢప్రజ్ఞా | 299 |
| సీ. | కైటభాహితపదాంగదమౌక్తికచ్ఛాయ విధికమండలుసమన్వితమరాళి | |
| తే. | పరుషవాసిష్ఠశాపసంప్రాప్యమాణ, మిత్రసహపుత్ర గీర్వాణశత్రువేష | 300 |
| సీ. | తజ్జలంబుల నొక్కతపసి యాస్వాదింప శయపుటం బల్లనఁ జాఁపుచోటఁ | |
| ఆ. | గుఱులు గూడై మేను మెఱుఁగెక్కెఁ బాలిండ్లు, బయలు మెఱసెఁ బిఱుఁదు బలిసె నడలు | 301 |
| క. | కలితరుచిమించువించున, ఫలముంబలె నూఁగునూఁగుఁబ్రాయము చెల్లిపై | 302 |
| క. | ప్రతినూతవర్తువేళా, న్విత యెవ్వతె యవ్వధూటి వృషలి యగు న్ద | 303 |
| వ. | ఇంతకుమున్ను వివాహంబు సేయలేనైతి నిచ్చిపుచ్చుకొనువారికిఁ గులధనాదిగౌర | 304 |
| సీ. | తను నోరఁ బేరు గ్రుచ్చినవారి కారోగ్య మిచ్చువాఁ డఘముల వ్రచ్చువాఁడు | |
| తే. | సంప్రదోషవచస్స్థితి జలదరించు, నవనిజనులకు దృష్టిపాటవము నిచ్చి | 305 |
| చ. | ముని యలతీవ్రధాముని సముజ్జ్వలధామునిఁ బూజసేసి యి | 306 |
| తే. | అనఘ నాకన్నఁ బర్జన్యుఁ డధికుఁ డభ్ర, సంచయంబున నను నిరోధించుఁ గాన | 307 |
| క. | అని చెప్పి తపనుఁ డరిగిన, ననఘుం బర్జన్యు నంత నాకర్షింపన్ | 308 |
| క. | కన్య న్భువనత్రయాస, న్మాన్య ననన్య న్వరింపుమా యిచ్చితి నీ | 309 |
| క. | మరుదభిహతిదూదిక్రియం, దరలుదు నాకన్న ఘనుఁ డతం డాయన కి | 310 |
| క. | పవమానుఁ గ్రోధహతరై, పవమానుఁ దలంపఁ దపసిపాలికి నతఁ డా | 311 |
| చ. | ఉచితసభాయితాఖిలపురోపవనాపవనాసురాసుర | 312 |
| చ. | నరులు సుర ల్భవాదృశులు నన్ను మహాబలుఁ డండ్రు సత్కళా | 313 |
| క. | ధరములఁ దటఘటితపయో, ధరముల సంగీతముఖరదైవతవిద్యా | 314 |
| క. | ముని యద్ధరణీధరములఁ, గనుఁగొని యిట్లనియె నాత్మకన్య ననన్యన్ | 315 |
| చ. | అతిశుభలగ్న మీసమయ మన్న నమస్కృతు లాచరించి ప | 316 |
| క. | ఎలుకలఁ బిలిచి మహాముని, కులవల్లభుఁ డనియె నిత్తుఁ గూఁతు న్మోదం | 317 |
| క. | ఎలుకలకు మనుజసతులకుఁ, గలయిక లెట్లనిన మౌని కమనీయతపో | 318 |
| వ. | అట్లగుటఁ గాకి వగునీకు ఘూకజన్మ మెట్లు గల్గునని కేరడం బాడి యధిక్షేపించు | 319 |
| ఉ. | క్రూరతరావలోకములు ఘూకము లాదృతి నీకు నీప్సితా | |
| | గారములం జరింపుచు సుఖస్థితి నుండు కొఱంతలేక యో | 320 |
| వ. | కృతకృత్యుండ నయితినని ధైర్యవిజితనీహారాచలానర్గళప్రచారంబున దుర్గబాహ్యా | 321 |
| క. | ఎరవలిపట్టినకొండల, కురువడిఁ జని కాకిమూఁక లొక్కటఁ గొరవుల్ | 322 |
| మ. | తగ నత్యుద్ధతి మించువాయువులచేత వ్రాఁజితోడ్తోన క్రొం | 323 |
| క. | ఈవడువున నిశ్శేషము, గా వైరుల సంహరించి కౌతూహలసం | 324 |
| క. | పగవానిగృహము మృత్యువు, మొగ మచ్చో నిన్నిదివసములు గట్టా యే | 325 |
| చ. | అడఁకువఁ గార్యకాంక్షి యగునాతఁడు దేజము డాఁచి దుస్థితు | 326 |
| ఉ. | పౌరుషము న్మహాబలముఁ బండితభావముఁ గల్గినట్టియా | 327 |
| ఉ. | పౌరుష ముజ్జగించి నగుబాటున కోరిచి సాధుగర్హితా | |
| | కారతఁ గాలకాంక్ష పొసఁగ న్నిజకార్య మొనర్చుగాండివ | 328 |
| చ. | ఒకదెసఁ గార్యదాహమున నుండక యేరికినైనఁ దీఱ దం | 329 |
| చ. | భుజబలశాలి నీతిపరిపూర్ణుఁడు రూపవిలాసవారిజ | 330 |
| ఉ. | కాలము దాఁట నెవ్వ రిల గాల్గలవారలు వారివాశికీ | 331 |
| వ. | అని చెప్పి బాష్పనిష్పీడితాక్షుండై వాయసాధ్యక్షుండు చిరజీవి నాలోకించి. | 332 |
| క. | పరదేశ మఖిలదుఃఖా, కరము మదీయోపదేశగమ్యుఁడవై కా | 333 |
| క. | ఘూకములు దెగడ ఘూక, క్ష్మాకాంతుఁడు గౌరవంబు సలుపఁగ బ్రతిప | 334 |
| సీ. | అని విన్ననయిన వాయసరాజు నీక్షించి యచ్చిరజీవి యిట్లనియె మఱ్ఱి | |
| ఆ. | నపుడు వికృతమూర్తినైయున్నన న్నులూ, కములు గాంచి యెఱుఁగుఁ గానఁ దొలుత | 335 |
| వ. | అప్పుడు ఘూకవల్లభుండు నన్నుం జూచి నీ వెవ్వండవని యడిగిన మేఘవర్ణు | |
| | దెస నాదరణంబు సేయండయ్యెఁ గాలపక్వంబును నట్టిద. | 336 |
| క. | జనియింపం గలకార్యము, మనమున దగ నిశ్చయించి మంత్రి సునీతిన్ | 337 |
| తే. | గగనమంటిన దోషాగ్ని గాఢశాంతి, నీరమున శీతలము సేయ నేర్చుమంత్రి. | 338 |
| క. | తానెంత కార్యపారగుఁ, డైన రహస్యమున మంత్రి నడుగక ధరణీ | 339 |
| ఉ. | ముప్పదిమూఁడుగోటుల సుమూర్తుల వేల్పుల నేలువజ్రి య | 340 |
| క. | కావున రక్తాక్షుఁడు నయ, కోవిదుఁ డమ్మంత్రిమాట గురుమంత్రముగా | 341 |
| చ. | అరయఁగ దుష్టమంత్రినివహం బనువారము గల్గియుండ నే | 342 |
| వ. | లోభికిఁ గీర్తియు ఖలునకు మైత్రియు నష్టశక్రియునకుఁ గులంబును ధనార్జనతత్పరు | 343 |
| క. | వలవగునంతకు బగతుం, దలనిడుకొని తిరుగునీతితత్త్వజ్ఞుఁడు మున్ | 344 |
| క. | అనిన విని మేఘవర్ణుం డనురాగరసాబ్ధి నోలలాడుచు విద్యా | 345 |
| సీ. | విను పూర్వమున మందవిదుఁ డనుకాలాహి యాహారకాంక్ష నహర్ముఖమున | |
| తే. | బలికె మండూకపతి యహో ఫణివతంస, ప్రాణములు లోచనంబుల బదిలపఱిచి | 346 |
| క. | తల ద్రివ్వక మ్రింగుచు కే, వలము మహాబలునియంతవాని నయోనీ | 347 |
| తే. | ఓదయానిధి దైవోపపాదితుండ, నైననా కేల దొరకు నాహార ముఱక | 348 |
| క. | అనిలాశనవల్లభ చె, ప్ప నహో చిత్రంబు పస్తుపారణ లుండన్ | 349 |
| క. | కేవల మాహారేచ్ఛం, బోవఁగ నొకనాఁటిరేయి భోగం బద్రునం | 350 |
| క. | కాటుపడి భీతిఁ గాయం, బూటాడంబరచి జనకునూరుద్వితయా | 351 |
| క. | అడలునలముద్దుపట్టిం, జడియకుమని వీపు జఱిచి జనకుం డురమం | 352 |
| క. | వసుధామరుఁ డిట్లను వెలి, విసరినతమి నోరి విషపువిత్తా నో రే | 353 |
| ఆ. | కుటిలగతికిఁ బుట్టుగ్రుడ్డికి ననుదిన, శ్రుతివిహీనునకును గ్రూరమతికి | 354 |
| చ. | కడుదొడుసైన యిద్దురితకర్మము నిన్గొని ముంచుగాక యె | 355 |
| క. | ధారాళచింత నంతం, గ్రూరత చెడి మిమ్ము మోచికొని తిరుగంగా | 356 |
| క. | ఆరోహణకౌతూహల, సౌరభ్యము మోసులొత్త జలపాదుఁడు దు | 357 |
| క. | తలఁచి యలచిలువ కిట్లను, నెలకొనిననుఁ గొలువ నిలువ నీహృదయమునం | 358 |
| ఉ. | మందవిదుండు కప్ప దనమాయకు లోనయి చిక్కె నంచు నా | |
| | కందువ చేరి భోగఫలకంబున నీపదము ల్వహించి యం | 359 |
| క. | నను విశ్వసింపు మెప్పటి, కనుమానము మాను చచ్చునంతకు నెందుం | 360 |
| ఆ. | కడుపుఁ జూపి చావగా నింక నెన్నఁడు, నడుపుకొనియె దనుచు చెడుగుఁబురుగు | 361 |
| క. | ఆరోహింపఁగవలె గృ, ష్ణోరగ యీసరియవెంట నొద్దికిఁ జనుదె | 362 |
| క. | అప్పు డనురాగ మొప్పం, గుప్పలు గొని, క్రోతి గొమ్మ గొన్నట్లు వడం | 363 |
| క. | జలపాదుని బాదుకొనం, దలనిడికొని త్రాచు నేచునటనం దటభూ | 364 |
| ఉ. | పన్నగభర్త జూచి జలపాదుఁడు పల్కె నిదేమి వేగసం | 365 |
| క. | దొరలు తమవేడుకల జూ, తురు గాని వహించి తిరుగు తురగంబులఁ బ్రో | 366 |
| క. | కలతెర గిట్టిద యనుచుఁ, దలఁచి యయో విప్రశాపదశ దనయిచ్చన్ | 367 |
| క. | భారవహం బిది లే దా, హారము నే నిడక కటికి యాఁకట నిపుడే | 368 |
| చ. | అని తలపోసి మందవిదు నారసి యజ్ఞలపాదుఁ డిట్లనున్ | 369 |
| వ. | అని నిరప్పణగాఁ గప్పలఱేఁడు సెలవిచ్చిన బలవంత మగుట నీరంబున ననర్గళ | 370 |
| క. | తల నంటి పట్టుకొని చి, ప్పలు విరిగి వడంకుచున్నవాని నహో య | 371 |
| క. | తగునే భోగశిరోమణి, నగునే నొకవేళ నలఁగి యరుదెంచినఁ బై | 372 |
| క. | నలఁకువ ధర నెవ్వరికిం, గలయదియ మహాబలారిగా యితఁడంచుం | 373 |
| క. | అతిమణిఘృణిసంభరణో, చిత మగునాఫణము కష్టశీలా నీకు | 374 |
| క. | వడి నొడిసిపట్టుకొని దెస, పడ నొడలుం దొడలు బడలుపడ నొక్కి ముదం | 375 |
| వ. | ఏ నమ్మందవిదుచందంబున నవమానంబున కోర్చి ప్రతిపక్షషయం బాపాదించితి | 376 |
| క. | మూలముల జెఱుప ననల, జ్వాలలు తరువులన కాని చందనశైత్య | 377 |
| క. | మనమున ఋణశేషము సా, ధనముల రిపుశేష మౌషధంబునఁ దనుసం | 378 |
| చ. | ముడివడియున్నదుర్వ్యసనము న్సడలించి దురంతరోషపుం | 379 |
| క. | శరములఁ బడరు మనీషా, శరములఁ బడినట్లు రిపులు సమరము వలయున్ | 380 |
| క. | అలఁతులకు దైవయత్నము, బలవంతంబైన నెల్లపను లొదగు మహా | 381 |
| వ. | సుచరితఫలంబులం గాక సకలకార్యంబులు చేకూడవు త్యాగంబున శూరుండును | 382 |
| సీ. | ఘనరూపనిధి యనంగునకా యనంగత్వ ముచితమే బలి కహివ్యూహవసతి | |
| తే. | మఱి త్రిశంకునకా పచ్చిమాలతనము, దృపదనందనకా రాచతొత్తుపాటు | 383 |
| వ. | ఇది యెఱిఁగి ప్రజ్ఞాన్యాయంబు లేమఱక యుండవలయు దైవబలంబు గలవాఁడ వ | 384 |
| క. | అని చెప్పిన ధరణీవర, తనయులు నిజగురునిఁ జూచి తాత్వికముఖ్యా | 385 |
| చ. | అతనుభయంకరైకవిషమాంబకసమ్యగనంతభోగసం | 386 |
| క. | రంగత్తరజాతమహా, గాంగేయస్తవనఘటితఘనపులకాయ | 387 |
| మాలిని. | కలుషమశకధూమా క్లాంతచింతామరామా | 388 |
| గద్య. | ఇది శ్రీ వేంకటనాథకరుణాలబ్ధసరససాహిత్య నిత్యకవితావిలాస సకల | |