నవనాథచరిత్ర/పంచమాశ్వాసము
నవనాథ చరిత్ర
పంచమాశ్వాసము.
శ్రీ మనోహరమైన ◆ శీతాచలంబు
పై మీననాథుఁ డీ ◆ పగిది నానంద
ములను వర్తించుచు ◆ [1]మునుకొను కరుణ
దళుకొత్తఁ దనశిష్య ◆ తతిఁ జూచి పలికె
సమధికంబగు యోగ ◆ సామ్రాజ్యసుఖము
నమరంగఁ గైకొంచు ◆ నవనీధరంబు
నంద నే నిల్చెద ◆ నఖిలలోకముల
మీననాథుఁడు శిష్యులను మతవ్యాప్తిఁ జేయఁబంపుట.
నందమై యందువి ◆ ఖ్యాతి నెసంగు
పుణ్యతీర్థములను ◆ బుణ్యాచలముల
...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ......
నాతత ధర్మప ◆ రాయణులైన.
భూతలాధీశుల ◆ పురముల నూళ్ల
నొరులు మిమ్మెఱుఁగక ◆ యుండ నొక్కొక్క
వెరవునఁ బ్రచ్ఛన్న ◆ వేషంబుఁబూని
సంచరింపుఁడు మీరు ◆ శమమును దమము
నంచితజ్ఞానంబు ◆ నలవును మెఱయ
ప్రతుల విప్రులఁ బుణ్య ◆ వ్రతులను బాశు
పతుల గోవుల భూమి ◆ పతులను యతుల
వృద్ధుల బాలుర ◆ విగతకల్మషుల
సిద్ధుల విద్యాప్ర ◆ సిద్దుల హితుల
మన్నింపుఁ డకుటిల ◆ మతుల సన్మతుల
సన్నుత గురుభక్తి ◆ సహితుల హితులఁ
బరికించి వారల ◆ భావంబు దెలిసి
కర మర్థి శిష్యులఁ ◆ గాఁ బ్రమోదించి
ఘనసిద్ధదేహులఁ ◆ గావింపుఁ డెపుడు
నొనరఁ గల్పింపుఁడు ◆ యోగశాస్త్రములు
పరమతత్వార్థ దీ ◆ ప్తంబులు గాఁగఁ
జరితంబు చెప్పు డి ◆ చ్చటకి రావలదు
పాపంబు కఱువును ◆ భయమును లేక
యేపారు నటువంటి ◆ యెడల వసింపుఁ
డతులితంబైన యో ◆ గాభ్యాసశక్తి
నితరదుర్లభమైన ◆ యీ దేహశక్తి
సమకూరె మనకు వి ◆ చారించి చూడఁ
దమశరీరములు ని ◆ త్యము లని నమ్మ
రాదు నిజేచ్ఛాప ◆ రాయణుఁడైన
యాదినాథుఁడు దక్క ◆ నన్యు లెవ్వరికిఁ
గావున నంగర ◆ క్షణము నేమరక
మా వాక్య పద్ధతి ◆ మఱవకుం డెపుడు
నని యానతిచ్చి పెం ◆ పార గోరక్షుఁ
గనుఁగొని నీవాది ◆ గాఁగ నార్వురును
జనుఁడు చౌరంగి మో ◆ సమున నాతనికి
ఘనసిద్ధసంతతి ◆ గలుగక యుండఁ
బలికినారము గానఁ ◆ బనిలేదు తిరుగ
నెలమి నేముండిన ◆ యెడనె యుండెడిని
నావుడు శ్రీగురు ◆ నాథ నీపాద
సేవ చేసుక నేను ◆ స్థిరగతి నుందు
...... ....... ....... ....... ....... ....... ........
....... ........ ....... ...... ....... ...... .......
రభసంబు నను గో ◆ రక్షుఁడు గదలి
నభవు శంకరు విశ్వ ◆ నాథు భజించి
యారాత్రి యందుండి ◆ యా మఱునాఁడు
సారనిశ్శ్రేయసా ◆ స్పదమయి [2]నిఖిల
కామదంబగు మణి ◆ కర్ణి కాసరసిఁ
దామజ్జనాది కృ ◆ త్యంబులు దీర్చి
తత్తీరభూమినెం ◆ తయుఁ బరిపాటిఁ
జిత్తంబు లలరించు ◆ సికతాతలమున
విపుల తేజంబులు ◆ వెలయఁ గూర్చుండి
యపుడు గోరక్షుఁడి ◆ ట్లనియె వారలకు
నింక మీరిట నుండి ◆ యేఁగుఁ డొక్కొక్క
వంకగాఁ జరియింప ◆ వలయుఠావులకు
మఱవకుం డాత్మలో ◆ మన గురుస్వామి
యొఱపుగాఁ గఱపిన ◆ యుపదేశ సరణి
నేలీలఁ బనిలేని ◆ యెడలఁ జేయకుఁడు
కాలయాపన మని ◆ క్రమమున నిలిపి
యనుపమలాటగౌ ◆ ళాభీర భోట
జనపదంబులకుఁ దాఁ ◆ జనియెఁ బెంపొదవ
నరిగెఁ గళింగవం ◆ గాంగభూములకు
నరనుతుండగు మేఘ ◆ నాథుఁ డిం పెసఁగ
మఱియు మహారాష్ట్ర ◆ మ[3]హా దేశములకు
భూరితేజుఁడు సిద్ధ ◆ బుద్ధుఁడు పోయె
నెలమి విరూపాక్షుఁ ◆ డేఁగెఁ గర్ణాట
లలిత కన్నోజిమా ◆ ళవ దేశములకు
నూర్జిత యశుఁడు సొం ◆ పొదవఁ గాశ్మీర
ఘూర్జటేంకణ మత్స్య ◆ కోంకణంబులకుఁ
గలిత ప్రభావుండు ◆ ఖణికుండు నరిగె
మళయాళ బర్బర ◆ మగథాంధ్ర పాండ్య
చోళభూములు చనఁ ◆ జొచ్చె విజ్ఞాన
శీలి నాగార్జున ◆ సిద్ధుఁ డింపార
నీరీతి నందఱు ◆ నెల్ల దిక్కులకు
ధీరులై చని మున్ను ◆ తిరిగిన ఠావు
లనక వెండియు చతు ◆ రబ్ధి [4]మధ్యమున
వినఁజూడ వసియింప ◆ విస్మయకరము
లగు తీర్థములను దే ◆ వాలయంబులను
దగుపురంబులఁ బర్వ ◆ తగహనంబులను
మెలఁగుచు గురుబుద్ధి ◆ మెఱసి సజ్జనులఁ
దెలిసి మానస్థితిఁ ◆ దెలుపుచు దీక్ష
లొసఁగి సిద్ధులఁ జేసి ◆ రుర్విఁ బెక్కండ్ర
నసమానమహిమ వా ◆ రది యెవ్వ రనినఁ
బండిత ప్రవర స ◆ ద్వాది గోరక్ష
కుండు రతనఘోర ◆ కుండును లోక
నాథుండు నచ్యుత ◆ నాథుండు గగన
నాథుండు నవధూత ◆ నాథుండు చంద్ర
నాథుండు పశ్చిమ ◆ నాథుండు యోని
నాథుండు నర దేవ ◆ నాథుండు ప్రతిభ
నొనరగోడాచూడ ◆ యును నాగగోడి
యును జినారయును మ ◆ యూర సిద్ధుఁడును
పాయనిశాంతి సం ◆ పన్నుండు కీర్తి
శ్రీయును సోమవా ◆ సియు బచ్చళియును
బాలగోవిందుఁడు ◆ ప్రకట వివేక
శాలియు హరిమిండి ◆ సంజాయనంగ
భూవిశ్రుతులు మహా ◆ త్ములు చిరకాల
జీవులు గోరక్ష ◆ శిష్యులు సిద్ధ
పుంగవుండును మన ◆ ములను ద్రిప్పుటకు
సంగతిగాఁ జరి ◆ జలు చరియించె
సూర్య నాథుండును ◆ జోకాయ సుజను
కార్యానుకూలి తె ◆ క్కాపి సింధూరి
పాయయు మోహన ◆ పాయ గిమ్మీరి
పాయయు బరహిత ◆ పరుఁడైన నిత్య
నాథుండు సత్కీర్తి ◆ నాథుఁడు సత్య
నాథుండు నాకూరి ◆ నాథుండు సిద్ధ
రావుళా యును మనో ◆ రథుఁడు విజ్ఞాన
శేవడి పరువడి ◆ సిద్ధనాముండు
సిద్ధబుద్ధుని ప్రియ ◆ శిష్యులు విమల
బుద్ధిమైఁ జర్య లొ ◆ ప్పుగఁ జెప్పెనతఁడు
మఱి యుపవాయయు ◆ మహితవిఖ్యాతిఁ
బరగిన యట్టి క ◆ పాల దండియును
ఘనరసాయన వేది ◆ కాలవంచకుఁడు
అనపాయకీర్తి క ◆ ల్యాణయోగియును
మిక్కిలి మతముల ◆ మెఱయు పాషాణ
భుక్కును నరభుక్కు, ◆ భూతనాథుండు
....... ...... ....... ........ ....... ....... ...... ......
భుక్కులు ననుపుణ్య ◆ పురుషులు శిష్యు
లన మేఘనాథున ◆ కతఁడు జరిజలు
నొనరించె సరదుటి ◆ యును దూరభాతు
ననఘుండు సిద్ధనా ◆ గార్జునాహ్వయుఁడు
...... ...... ....... ....... ...... ..... ...... ...... .......
నాయతబుద్ధిఁ బెం ◆ పారెడి ధూమ
పాయయు భల్లూక ◆ పాయయుఁదైల
పాయయువ్యాళియు ◆ భానుమంతుండు
హేయదూరుఁడును ర ◆ సేంద్ర పాయయును
నుతమతి నాగార్జు ◆ నునిశిష్యు లతఁడు
హితకరుండైన ర ◆ సేంద్ర పాయయును
[5]నొగిరత్న పాయయు ◆ నుచ్చ యాఖ్యుఁడును
బొగడఁ జెన్నగు కక్ష ◆ పురి వసియించు
కాలపాయయు వజ్ర ◆ కాకనాథుండు
జాలాంధ్ర శిష్యుండు ◆ శైంద్ర పాలుండు
సుందర యోగీంద్ర ◆ సుమహితానంద
మందిరుండైన కా ◆ మండును బూర్ణ
గిరినాథుఁడును శుభా ◆ కృతి యెందియాణి
గురుఁడు నాళివ్యాప ◆ కుఁడు భువనేంద్రుఁ
డును ద్రిలోచనసిద్ధుఁ ◆ డునునను వార
లనవద్యుఁడగు విరూ ◆ పాక్షుని శిష్యు
లమృతజ్ఞసిద్ధియు ◆ నమృతంబు ననఁగ
నమ రెడు గ్రంథుబు ◆ లతఁడు నిర్మించెఁ
గమలనాథుండును ◆ గతరోషుఁడైన
యమృతనాథుండు స ◆ దానందరాళుఁ
డానుగన్నారా ళుఁ ◆ డను ఖేచరియు ను
నానత పరవాది ◆ యచలనాథుఁడును
మనుభావనిధి పర ◆ మానందయోగి
యనఁగను సుజ్ఞానుఁ ◆ డౌ యోగి మహిని
జెలఁగు లోహిత సిద్ధ ◆ సింగనాథుండు
....... ...... ....... ...... ....... ........ .......
శ్రీ గుణహారి వి ◆ రించి నాథుఁడును
రాగవర్జితుఁడు సౌ ◆ రంభుండు ననఁగఁ
గల భవ్యమూర్తులు ◆ ఖణికుని శిష్యు
లలవడఁ జరిజల ◆ నధికుఁ డొనర్చె
నీరీతి వినియు న ◆ నేకులు వారి
వారికి భువి శిష్య ◆ వరులైరి భక్తి
నంతగోరక్షకుం ◆ డాత్మ ప్రభావ
మెంతయు విలసిల్ల ◆ హిమనగ సేతు
పర్యంతమైన భూ ◆ భాగమంతయును
బర్యటనంబునఁ ◆ బరమ పూతముగఁ
గలయంగ మెలఁగి ది ◆ గ్గన నటు మరలి
వలనొప్పఁ దనగురు ◆ స్వామి వీక్షింపఁ
జనుచు దేశాంతర ◆ సంచారులైన
జనములచే నీల ◆ శైలంబుమీఁద
నలఘువిచిత్ర ది ◆ వ్యౌషధమణులు
గల వని విని చూడఁ ◆ గా మదిఁగోరి
వీకమైఁ గావేరి ◆ వేదికాతటముఁ
గైకొని నిజశిష్య ◆ గణములు గొలువఁ
బురములు వనములుఁ ◆ బుణ్యతీర్థములుఁ
గరమర్థి నడచి శీ ◆ ఘ్రంబున నరిగి
కనియుఁ జిత్తంబునఁ ◆ గౌతుకం బొదవ
ననతిదూరంబున ◆ నాయోగివరుఁడు
కటముల మదము లు ◆ త్కటములై దొరుఁగఁ
దటసంచయములు నా ◆ దట సంచరింపఁ
దమ కలవడిన దు ◆ ర్దమ కలభముల
గముల వీక్షించి సిం ◆ గములు గర్జింప
[6]నల బలాహక శంక ◆ నలబలం బెసఁగఁ
గలసి నటించు శ్రీ ◆ గల శిఖిప్రతతి
రుచిరలీలలు మనో ◆ రుచి రచియింప
[7]ఖచరంబు గలుగమి ◆ ఖచరగాములును
...... ....... ....... ....... ....... ..... ......
లలనలుఁగేరి లీ ◆ లల నలరార
......... ........ ........ ....... ....... ......
గురుపూగముల నవా ◆ గురుపూగములను
వరకదంబములశా ◆ వర కదంబముల
వారిజంబుల స్థల ◆ వారిజంబులను
వీరభూజముల సౌ ◆ వీరభూజములఁ
దనరుచులెందును ◆ దనరుచు నెగసి
ఘనకూటముల రాయ ◆ ఘన కూటములను
విరళత్వగతి విర ◆ విరఁ బోవఁజేసి
ధరనొప్పు నమ్మహా ◆ ధరణీధరంబుఁ
గని యానగంబు డ ◆ గ్గఱఁ బ్రవేశించి
మునిజనస్థితి నాద ◆ ముల నుల్లసిల్ల
మొగడలు విరియు త ◆ మ్ముల నగ్గలించు
భుగభుగ[8]మను వల ◆ పులు సూఱలాడి
కొనకొని చనఁజొచ్చి ◆ గురువులువారి
తనువులు విదలించి ◆ దళములయదుటఁ
దళుకొత్తు పూఁదేనెఁ ◆ ద్రావి మదించి
మలసి జుమ్మని మ్రోయు ◆ మధుకరంబులును
గొమరారు గంధపుఁ ◆ గొండ నెత్తములఁ
బ్రమదలీలల మించి ◆ పాడుకన్నియల
నలరించి మెల్లన ◆ నరుదెంచుగాలిఁ
దలలెత్తు నునుఁజిరుఁ ◆ దరఁగ యుయ్యలలఁ
బిరిగొన్నప్రేమలఁ ◆ బ్రియులతోఁగలసి
సరిదూఁగియాడెడు ◆ చక్రవాకములు
మిసమిసమను జిగి ◆ మించువెన్నెలలు
పొసఁగ నెసఁగు బిసం ◆ [9]బులలో సగంబు
మెసఁగి మేనులఁ బెంచి ◆ మేలంబుగొనుచు
రసికులై మెలఁగు మ ◆ రాళదంపతులు
సొలవక జఠరరో ◆ చులు నలుగడలఁ
దళుకుతళుక్కునఁ ◆ దఱుచుగాఁ బొలయ
నెడనెడ వడిఁబుటం ◆ బెగయుచుం బెల్లు
బెడయుచు నొండొంటిఁ ◆ బెనఁగుచుం బెరసి
తండతండంబులై ◆ [10]తమకంబు గొనుచు
నిండారుజలచర ◆ నికరంబుగలిగి
యనిమిషోత్సనకారి ◆ యగు తనవారి
మనమారఁజేరి స ◆ మ్మతిఁ గ్రుంకువారి
[11]కలుషంబులనుబాపి ◆ గరిమఁ జెన్నారి
పొలుపొందుజంభారి ◆ పురి మనోహారి
సులభసంగతిఁ జేరి ◆ సుఖములఁగోరి
చెలఁగుచుండెడివారిఁ ◆ జేర్చు కావేరి
రయమునదాఁటి తీ ◆ రంబున నుచిత
నియమంబు లన్నియు ◆ నిష్ఠతో జరిపి
నిండువెన్నెలమీఁద ◆ నిగిడిన వెండి
కొండ యొప్పారు లా ◆ గున భూతిపూఁత
నరుదైన గౌరదే ◆ హము ప్రకాశింపఁ
బరగు నాచంద్రిక ◆ పై నెఱసంజ
గిరిగొన్నగతిఁ దొడి ◆ గిన పట్టుగంత
[12]నెరయఁగ నగశృంగ ◆ నిలయమైవెలయు
వాసవు[13]ధనువు కై ◆ వడి మస్తకమున
భాసురంబై పట్టు ◆ పట్టియ మెఱయ
ననువొందఁ [14]దరి గొండ ◆ నడిచుట్టుకొనిన
ఘనభోగి భోగంబు ◆ కరణి నెన్నడుమఁ
బదిలమై యెడ్డాణ ◆ బంధంబుదనర
వదనచంద్రునిఁ గొల్వ ◆ వచ్చినరీతి
నక్షత్రచక్రంబు ◆ నాఁగర్ణకోటి
నక్షమాలిక యుజ్జ్వ ◆ లాకృతిమెఱయ
యోగదండము గేల ◆ నొప్ప మేదినికి
నాగతుండైన పు ◆ ష్పాయుధారాతి
చెలువున శోభిల్లి ◆ శిష్యబృందంబు
బలసిరా నానీల ◆ పర్వతం బెక్కి
క్రందుగా నామీఁదఁ ◆ గలుగు తీర్థముల
కందువ లన్నియుఁ ◆ గనుఁగొని యెలమి
నారాత్రి యందుండి ◆ యమ్మఱునాఁడు
చారుమార్గమున నా ◆ శైలంబు డిగ్గి
చరియింపనున్న దే ◆ శంబులు మీరు
చరియింపుఁ డని శిష్య ◆ చయములఁ బంపి
శ్రీ మల్లి కార్జున ◆ శ్రీమహాదేవు
సోమార్ధశేఖరుఁ ◆ జూచు [15]కౌతుకము
మనమున నిండార ◆ మహిమ మీఱఁగను
నెనయు శ్రీనగమున ◆ కే తెంచి యచట
వినఁజూడ నరుదార ◆ [16]వింతఁ దాఁజూచెఁ
దనరు మంజరుల నె ◆ త్తావులఁ జల్లు
భూరుహంబుల ముని ◆ పుత్రులు ప్రమద
మార భిక్షాందేహి ◆ యనుచు డగ్గఱినఁ
బరిపక్వ ఫలములు ◆ పత్రముల్ నిండఁ
గురియు పాదపముల ◆ గుంపుగాఁ బొదలి
తిరముగా నీడలు ◆ తిరుగని తరుల
సురత కేళీలోల ◆ సురసిద్ధ మిథున
పరిలులి తానల్ప ◆ పల్లవతల్ప
పరిమళ సురభిత ◆ బహులతాభవన
సముదయంబుల శివా ◆ ర్చన లాచరించు
సమయబు లెఱిఁగి ని ◆ శ్చలభ క్తిఁ జేరి
పొగడొందు ఫలదళ ◆ పుష్పమూలంబు
లోగి వృద్ధమునులకు ◆ నొసఁగు క్రోఁతులను
మరిగి పంచల బ్రహ్మ ◆ మంత్రజపంబుఁ
బరువడిఁ బలికెడు ◆ బాలకీరములఁ
బంచాక్షరీమంత్ర ◆ పఠనమైఁ బొందు
పంచమశ్రుతిసేయు ◆ పరభృతంబులను
గ్రందుగాఁ బథపరి ◆ శ్రాంత మానసుల
నిందిందు రండు మీ ◆ రిట మహీజముల
నీడల నొక్కింత ◆ నిలువుఁ డీపండ్లు
వేడుకఁ గొండను ◆ విహగసంతతులఁ
బరమేశ్వర ధ్యాన ◆ పరిణతానంద
పరిపూర్ణచిత్తులై ◆ బాహ్యంబు మఱచి
యున్న యోగీంద్రుల ◆ [17]నొడళులఁ గదిసి
నున్ననిమేనుల ◆ నూల్కొను తీఁట
నపహరింపగ రాయు ◆ హరిణపోతములఁ
దపసులుచోప రం ◆ ధ్రద్వారములను
ముదమునఁ దలలెత్తి ◆ ముని కుమారకులు
చదువు మనోహర ◆ సామ గానములఁ
గన్నుల విని సొక్కు- ◆ గడలుకొనంగఁ
బన్నుగా నటియించు ◆ పన్నగంబులను
నెమ్మిఁ బ్రాణాయామ ◆ నిరతుల మేనఁ
గ్రమ్మెడి ఘర్మాంబు ◆ కణములఁ గర్ణ
తాళవృంతంబుల ◆ తనుగాలిచేతఁ
దూలించు గంధసిం ◆ ధురసమూహముల
[18]నాతపశ్రాంతులై ◆ యరుదెంచు యతుల
కాతతనిజగరు ◆ దాతపత్రములఁ
జూటుసేయుచు నాక ◆ సంబున వచ్చు
మేటినమళ్లను ◆ మృదువాక్యసరణి
శివపరాయణములు ◆ సేయు సద్భక్త
నివహంబులకు నిజ ◆ స్నిగ్ధకాయంబు
లొరగుగద్దియలుగా ◆ నొగి నిశ్చలతల
వరలుబెబ్బులుల దు ◆ ర్వార హేమంత
వేళల సుష్ణమై ◆ వేసవినాఁడు
చాల శీతములైన ◆ సలిలాశయముల
శ్రీశైలనాయక ◆ సేవానురక్తు
లౌ శివలోక మై ◆ లారసోపాన
భంగంబులై నిజ ◆ ప్రభలెల్లఁ గడలఁ
దొంగలించెడు సము ◆ త్తుంగ శృంగములఁ
గామధేనువులను ◆ గమనీయ కల్ప
భూమీరుహంబులఁ ◆ బుణ్య వాహినుల
దేవఖాతంబుల ◆ దివ్యౌషధముల
దేవాలయంబుల ◆ దివ్య లింగముల
జలతృణగ్రాసకా ◆ ష్ఠ ప్రతానముల
బలసినజ్యోతులఁ ◆ బరుసవేదులను
విమల చింతామణి ◆ వేదికాస్థలుల
రమణీయమగు సిద్ధ ◆ రసకూపములను
విలసిల్లి నిజశృంగ ◆ వీక్షణమాత్ర
నలఘుపాపంబుల ◆ నన్నిటఁగడచి
క్రమ్మఱ మాతృగ ◆ ర్భములకు రాక
నెమ్మదినుండెడు ◆ నెలవుల నిలుపు
నతి మహిమోన్నతి ◆ నమరు శ్రీనగముఁ
గుతుకంబు మదిఁ గీలు ◆ కొన నెక్కియందుఁ
దపనప్రభాధగ ◆ [19]ద్ధగితవినూత్న
తపనీయకుంభ ప్ర ◆ తాన సంగతము
ధవళగోపుర చతు ◆ ర్ద్వారబంధురము
ప్రవిమలముక్తాత ◆ పత్రరాజితము
నరుణవితానర ◆ మ్యమును సమీర
తరళితవృషభ కే ◆ తనభాసురమును
మణిరంగవల్లికా ◆ మంట పోజ్జ్వలముఁ
బ్రణుతనానాధూప ◆ పటలవాసితముఁ
గాంతాసమర్పిత ◆ కర్పూరశకల
కాంతి నీరాజన ◆ కాంతిశోభితముఁ
బటహభేరీశంఖ ◆ పణవమృదంగ
పటుఘంటికాముఖ్య •◆బహువాద్యరవము
నైన [20]శ్రీమహమల్లి ◆ కార్జున నగర
భూనుతప్రాసాద ◆ మునకు సద్భక్తి
దీపింప నరిగి త ◆ ద్దివ్యలింగముల
నేపార దర్శించి ◆ యిలఁజూఁగి మ్రొక్కి
పదివేలభంగులఁ ◆ బ్రణుతించి యచటు
కదలి ప్రసిద్ధలిం ◆ గ స్థానములకుఁ
జనుచుఁదన్మహిమ లా ◆ శ్చర్యంబుఁ బెనుప
గనుఁగొంచుఁ బ్రియమొందఁ ◆ గా వచ్చివచ్చి
పాపవినాశన ◆ ప్రఖ్యాతిఁ దనరు
నాపుణ్యతీర్థంబు ◆ లాడుచు నందు
గుహనివాసంబున ◆ గోరక్షకుండు
మహిత యోగానంద ◆ మగ్నుఁడై యుండె
అల్లమప్రభునిరాక.
నావేళఁ బ్రభురాయుఁ ◆ డను మహాత్ముండు
ఈ వసుంధర నెవ్వ ◆ రెవ్వార లెట్టి
యాచార మొనరింతు ◆ రట్టివారలకు
నాచరిత్రకుఁ దగు ◆ నటువంటి సుప్ర
సన్నతఁ గృపఁజేసి ◆ చరియింతు ననుచు
సన్నుతస్థావర ◆ జంగమంబులకు
నురుబుద్ధి నుపకార ◆ మొనరించుకొఱకుఁ
గరమొప్ప కల్యాణ ◆ కటకంబు వెడలి
వచ్చె నా గురుగు హే ◆ శ్వర లింగలీల
నచ్చెరువందంగ ◆ నాత్రోవఁ గలుగు
ధరణీధరేంద్రముల్ ◆ తద్వీక్షణములఁ
బరుసంపు గిరులన ◆ భాసిల్లుచుండెఁ
గలతరుల్ దివిజ వృ ◆ క్షములన వెలసెఁ
లలితవల్లులు గల్ప ◆ లత లనవెలసెఁ
గొమరుమించిన కొలం ◆ కుల సలిలంబు
లమృతోపమానంబు ◆ లై విలసిల్లె
నిట్టి చందంబున ◆ నెలమిఁదా నడచి
మెట్టిన మార్గంపు ◆ మేదినియెల్లఁ
జిరపావనంబుగాఁ ◆ జేయుచుఁ జారు
చరితులై యుత్తరా ◆ శాశ్రితులైన
పరమపుణ్యులఁ జూతు ◆ భక్తిమై వార
లిరవొంద వేఁడిన ◆ నేమైన నిత్తు
నని సంతసిల్లుచు ◆ నల్లమ ప్రభువు
ఘనకృపాంభోరాశి ◆ గతిఁజను దేర
నామహాత్ముని చర ◆ ణాంబుజ స్పర్శ
సామర్థ్య సంపద ◆ జనఁగ [21]నెట్టెదురఁ
గ్రాలు నదీనద ◆ ప్రతతి పుణ్యంబు
లైలోక [22]పూజక ◆ ర్హంబులై వెలసెఁ
జెలఁగుచులీలని ◆ ల్చినఠావులెల్లఁ
జెలువొంద నిర్మల ◆ క్షేత్రంబు లయ్యె
నటఁజని ముందట ◆ నల్లమ ప్రభువు
దటముల దివ్యౌష ◆ ధంబులు గనులు
నిధినిధానంబులు ◆ నిర్మలంబైన
...... ....... ...... ...... ....... ...... .......
[23]సురల పాదపములు ◆ జూడఁ జిత్రంబు
లగుబిలప్రతతులు ◆ నంజనంబులును
దగు సిద్ధరసములుఁ ◆ దలఁపు రత్నములు
నలజాతివైరంబు ◆ లన్నియు విడిచి
కలిసి చరించెడి ◆ ఖగమృగంబులును
జన నిక్కి చూచిన ◆ సత్యలోకమున
కను వొంద నెగయించు ◆ నచలశృంగములుఁ
బరుసవేదులనఁగఁ ◆ బ్రఖ్యాతమైన
పరవస్తువుల నందు ◆ వరుసన నెదుట
వెదకుచు లెక్కింప ◆ వెగ్గలంబైన
విదిత సాధకులకు ◆ విస్మయం బొదవ
నడపాడుతీఁగెలు ◆ నవ్వెడు తరులు
నుడివెడి శిలలును ◆ నూతన రుచుల
దీపించు పొదలును ◆ దివ్య తేజముల
నేపారవెలుఁగు మ ◆ హీరుహంబులును
ద్రావినమాత్ర నం ◆ తఃకరణములఁ
బావనంబుగఁజేయఁ ◆ బరగు మడుఁగులుఁ
దఱిఁయజొచ్చిన రసా ◆ తలముల గొందు
లెఱిఁగించు బిరుదున ◆ నెసఁగు బిలములుఁ
దడయక సాధక ◆ తతి దమ్ముఁ జుట్టి
యడిగిన వస్తువు ◆ లవి యెవ్వియయినఁ
ద్రవ్వితండములుగాఁ ◆ దడయక యిచ్చు
నవ్వసుధాధరో ◆ దారకూటములుఁ
గలిగి త్రిలోక వి ◆ ఖ్యాతమై మోక్ష
ఫలదమై మెఱయు శ్రీ ◆ పర్వతాగ్రంబుఁ
గనుఁగొని యామీఁదఁ ◆ గామితార్థములు
తనుఁజెందు ననుచు ను ◆ ద్దామ విముక్తి
గొనసాగ నున్నయా ◆ గోరక్షనాథుఁ
డనియెడి యట్టి స ◆ మర్ధసాధకుని
[24]నెలవునుగనిపట్టి ◆ నిర్మలమూర్తి
నలర వినోదార్థ ◆ మై యీశ్వరుండు
[25]రోగార్తలకుఁ గుష్టు ◆ రోగంబుమాన్ప
నేఁగుదెంచినలీల ◆ నెసఁగు జీవంబు
విరిసిన బొందికి ◆ వెలయుసంజీవ
కరణి యే తెంచిన ◆ కరణి మూకునకు
వరవాగ్విలాసంబు ◆ వచ్చినయట్లు
కరుణ దీపింపఁ జ ◆ క్కన చనుదేర
నా మహాత్ముని చర ◆ ణాంబుజంబులకుఁ
దామ్రొక్క నొల్లక ◆ తద్దయు బిగిసి
కడు బింకమును నహం ◆ కారంబు నాత్మ
[26]సడలఁగాఁ జరణ హ ◆ స్తంబులు మొగిచి
గురుతరాసనమునఁ ◆ గూర్చుండ నునిచి
పరిపాటి నొయ్యన ◆ భావించి ప్రభున
కిరవొంద మరి యతం ◆ డిలఁ జాఁగి మ్రొక్కి
పరమసమ్మదమునఁ ◆ బలికె నెందుండి
యిటకు విచ్చేసితి ◆ రేమి కారణము
పటుగతి ననుఁబంపు ◆ పని తెరంగేమి
యల మీర లేతెంచు ◆ టతులితభాగ్య
ఫలసిద్ధిమూలంబు ◆ పరికింప మాకు
నని సముచితభాష ◆ లాడు గోరక్షు
వినతోక్తు లాలించి ◆ విని ప్రభు వనియె
జడియ కిచ్చట మను ◆ జశ్రేణి మనసుఁ
గడఁజేర్ప వలసియుఁ ◆ గాయంబు వలసి
యడియాస నుడుకుచు ◆ ననిశంబు దుఃఖ
పడువారి కళవళ ◆ పాటు మాన్పఁగను
గ్రచ్చఱ బలువైన ◆ కడనుండి కదలి
వచ్చినారము గదా ◆ వారక మేము
నావుడు గోరక్ష ◆ నాథుఁ డవ్విధము
భావింపఁ గొంత సే ◆ పరుగ లౌకికపుఁ
బలుకులు నుచితంబు ◆ పచరింప నితఁడు
పలికెడు పరమార్థ ◆ భావంబు దోఁప
నిదిగాక మున్ను న ◆ న్నెఱుఁగ కుండినను
మొదలఁ జూచిన వాఁడు ◆ పోలెఁ బేర్కొనెడి
నియ్యన మునిచంద్రుఁ ◆ డిచ్చఁ జింతింప
నయ్యాదినాథుఁ డై ◆ క్యంబు గావలయు
నని విచారించి యి ◆ ట్లను మహాపురుష
గోరక్షప్రభువుల సంవాదము.
నిను నిక్కముగ నిదా ◆ నించి యెందైన
నంతస్త మెఱుఁగ ని ◆ న్నరయ నాతరమె
వింత నీజాడ యె ◆ వ్విధమున నింక
నెఱిఁగెద మనఁబోల ◆ దేమి నీచొప్పు
నెఱయ నా యెఱుకకు ◆ నిగుడదు చనవు
నీవె యెఱుంగుదు ◆ నీయున్న నిజము
నావుడు గోరక్షు ◆ నకుఁ బ్రభు వనియె
మదిఁ దమ్మెఱుంగని ◆ మందబుద్ధులకు
నెదిరి యంతస్తంబు ◆ నెఱుఁగుట దలఁపఁ
జీఁకు దర్పణము వీ ◆ క్షించినయట్లు
నాకలరూపు మి ◆ న్నక నిదానించి
తేటగా నెవ్వరు ◆ తెలియలే రనిన
మాటనేర్పులకు నీ ◆ మది సాధ్య మగునె
యనిన గోరక్షుఁడా ◆ యల్లమ ప్రభువుఁ
గనుఁగొని మాయయౌ ◆ కరణిఁదాఁదానఁ
దగుదేహ మగు మరిఁ ◆ దనకు నాటిదిన
మగునట్టి యెఱుక చే ◆ మాయ ధర్మమునఁ
బరగు కాపాలిక ◆ పథమునఁ దన్ను
నెఱుఁగు నుపాయ మ ◆ దేమి చిత్రంబు
పనిలేని మాటలన్ ◆ బలిమినే మధికు
లనిపించుకొనువార ◆ మా ప్రభురాయ
యనిన నల్లమప్రభు ◆ వనియె గోరక్ష
విను నెమ్ములును దోలు ◆ విణ్మూత్రములును
నెత్తురు ముఱికియు ◆ నిండారురోఁత
తిత్తియై కుళ్లిన ◆ తెక్కలి డొక్క
తాననియెడు మూర్ఖు ◆ తన్నట్టు లెఱుఁగఁ
గానెట్లు చెల్లునె ◆ కాసాల సంప్ర
దాయంబునను నుండఁ ◆ దగునె యీకొఱఁత
యాయత సంప్రదా ◆ య స్థితి నింక
నెఱుఁగఁగఁ జూఱఁబో ◆ యినది నావుడును
మఱియు గోరక్షకుఁ డ ◆ మ్మహితాత్ము కనియెఁ
జేయనేరని జడ ◆ చిత్తుల కరయ
కాయంబు రోఁతౌట ◆ గలదేని నిజము
[27]చాయనేర్చిన రీతి ◆ సరసమై తనర
నే యుపాయము లేక ◆ యీ శరీరంబు
నిత్యమై మాయ పో ◆ ణిమి నిచ్చపఱచు
మృత్యుదేవత కడి ◆ మిని వెక్కిరించుఁ
దనువుసిద్ధము ప్రసి ◆ ద్ధము సుమ్మి యనిన
వినిప్రభు వతనిఁదా ◆ వీక్షించి పలికె
నోవెఱ్ఱి మృత్యువై ◆ యున్న యామాయ
యావలఁ దగ బలు ◆ వై యుండఁజేసి
చావఁబొమ్మని ప్రయో ◆ జనముకు రాని
యీ వట్టి యాస నీ ◆ వేల పొందెదవు
తెలిసి కన్గొనిన నీ ◆ దేహంబె సుమ్ము
నిలయ మంతకు నాకు ◆ నివ్విధి నమ్మి
పలికినయట్టి యా ◆ ప్రళయంబు నిన్ను
నలఁపకవిడుచునే ◆ యనిన గోరక్షుఁ
డలమహేశ్వరునితో ◆ ననియె నిట్లనుచు
....... ....... ....... ....... ....... ....... ......
వేవేగఁ దెమ్మింక ◆ వెసఁ బట్టుఁబట్టు
...... ....... ....... ...... ...... ....... .......
యది తీవ్రఖడ్గమై ◆ నట్టి సత్వమున
వదలక నామేను ◆ వడివేసి చూడు
ముఱకనా మైరోమ ◆ మొకటి దైవ్వినను
నెఱిదప్పి విఱిగిన ◆ నేను సిద్ధుఁడనె
యిదిచూచుకొను దృష్టి ◆ నింక నీపాద
మదియె ది క్కనుటయు ◆ నల్లమప్రభువు
చనునె ని న్నూరక ◆ చంపిపరీక్ష
గొనుట మే మెఱుఁగని ◆ క్రూరకర్మంబు
మఱి గుహేశ్వర లింగ ◆ మత మిది గాదు
నెఱయఁ దుత్తునుకలై ◆ నీమేను నేఁడు
చెడిపోవఁగా దేహ ◆ సిద్ధి ముందటను
బడయు వారెవ్వ ర ◆ ల్పజ్ఞుల కేము
వెఱతుము గోరక్ష ◆ విను మన్న నతఁడు
తెఱఁగొప్పఁ[28]గాఁ బ్రభు ◆ దేవు కిట్లనియె
నతితీవ్రశస్త్రాభి ◆ హతిఁ జావవచ్చు
గతియయ్యెనేని స ◆ ద్గతి యంట దరయ
వండనోర్చునే మున్ను ◆ వాయింపనోర్వ
కుండెడుకడప [29]యీ ◆ కొంకేల నీవు
నిరుపమశక్తిమై ◆ నిర్భరభావ
భరమున ననుమాన ◆ పడక నాతనువుఁ
[30]గొట్టి చూడు మటన్న ◆ గురుగు హేశ్వరుఁడు
పుట్టింపనొంప నే ◆ ర్పులు గలవారు
కడఁగి చంపిన నేమి ◆ కష్టంబు దీనిఁ
గడవనేటికి మాకుఁ ◆ గాదన వీని
కుతుకంబు చెల్లించి ◆ కొట్టెద నతఁడు
మృతుఁడై న నింతకు ◆ మిక్కిలి బలిమి
గలుగు గోరక్షు ని ◆ క్కడ సృజియింతు
నలవుమై నని మది ◆ నాయత్తమొదవ
నడిదంబు దృఢముష్టి ◆ నమరించి కదిసి
వడిఝళిపించి స ◆ త్వంబునం బూని
పెడచేతి పెట్టుగా ◆ బిట్టు వ్రేయుటయు
ఖణిఖణింగున మ్రోఁత ◆ గడలుకొనంగఁ
దనవ్రేటు చేతికెం ◆ తయు బిరుసైన
ననయంబు వెఱగందె ◆ నల్లమప్రభువు
కొండలు గంపించెఁ ◆ గుంభిని వణఁకె
నొండొంట వెస డొల్లె ◆ నురుగండశిలలు
నొడలగోరక్షున ◆ కొకరోమమైనఁ
జెడఁదెగ దేటి వి ◆ చిత్రమోకాని
యప్పుడల్లమప్రభు ◆ వనియె గోరక్ష
కప్పిన మోహంబు ◆ కతమున మాయఁ
గడుఁజూడ వైన నీ ◆ కాయసంసిద్ధి
వడసితి వీవుని ◆ ప్పటి యనువునను
పృథువజ్రశారీర ◆ పిండంబు బలిసి
ప్రథితమౌటకు నిది ◆ పనియయ్యె నేని
లేదు సందేహంబు ◆ నిలిపెదో ప్రళయ
మీ దేహసిద్ధి దా ◆ నేలకాలువనె
యని చేతికై దువ ◆ యవనిపై వైచి
యనియె వెండియుఁ బ్రభు ◆ వాతని తోడఁ
గడఁగి వేసిన సిద్ధి ◆ గలవాని మేన
నడరునె ఖణిలను ◆ నలరెడు మ్రోఁత
యరసిచూచిన సిద్ధి ◆ యైనదిగాదు
తిరముగా నమ్మకీ ◆ తెఱఁ గయ్యెనేని
కలుగుఁబో ప్రళయ మ ◆ క్కట సిద్ధదేహి
కలవడ సిద్ధత్వ ◆ మల్పమే యనిన
గోరక్షుఁ డిట్లనెఁ ◆ గులిశపాతమున
దారుణతర ఖడ్గ ◆ ధారాభిహతిని
శీతోష్ణములఁ జావఁ ◆ జెడక వజ్రంబు
భౌతిఁ [31]గాఠిన్యంబు ◆ బలసినయట్టి
కాయంబుగా దేని ◆ కడపటదీని
కే యుపాయము గుఱు ◆ తెద్ది సిద్ధింప
నట్టిమాటలఁ బని ◆ వలదు దృష్టంబు
నెట్టనఁజూపుమా ◆ నీనిజంబనఁగ
నాయల్లమప్రభు ◆ వనియె నట్లైన
నీయుగ్రకరవాల ◆ మెడపకపూని
నీచేతి లావెల్ల ◆ నెరయ నా తనువుఁ
బూఁచివేయుము ఖడ్గ ◆ మున నన్నుఁదాఁక
వచ్చెడుమాటలు ◆ వర్ణింపనేల
చెచ్చెర నిజము వీ ◆ క్షింపు గోరక్ష
యనవుఁడు దేహసి ◆ ద్ధైన [32]నీతనువు
ఘనశక్తియును సువి ◆ ఖ్యాత సిద్ధత్వ
మును గనుఁగొందమి ◆ ప్పుడు సాధనముకు
నిన తేజ పెనుఁబండు ◆ విదియె కొమ్మనుచు
నడిదంబుఁబూని స ◆ వ్యాపసవ్యముల
వడివ్రేయమూఁడుభా ◆ వంబు లణంగి
ప్రవిమలంబుగ బట్ట ◆ బయలైన తేజ
మవిరలంబుగఁ బర్వ ◆ నా ప్రభుమూర్తి
నప్పుడు గోరక్షుఁ ◆ డాపెంపుఁజూచి
యిప్పుడు నావ్రేట్ల ◆ నితని దేహంబు
చప్పుడుగాదు శ ◆ స్త్రంబును నొప్పుఁ
దప్ప దంగములు సి ◆ ద్ధములుగా నెగసి
తూలవు వాడికై ◆ దూఁపదా బయలు
తేలెడు వాలుని ◆ దేమి చోద్యంబు
ఇతఁడు శ్రీగురునాథుఁ ◆ డిది నిత్యమనుచు
మతిఁ దలపోసి య ◆ మ్మహితాత్ముకనియె
వీఁకమై నను నీవు ◆ వ్రేయ నా మేను
దాఁకి ఖంగని నినా ◆ దంబు పెల్లెగసె
మిట్టించి యెగసె న ◆ మ్మెయిని [33]ఖడ్గంబు
నెట్టన దెసఁబూన్చి ◆ నే నిన్నువ్రేయ
బయలు వ్రేసిన లీలఁ ◆ బట్టింతలేక
నయమున మత్కృపా ◆ ణము జాఱిపోయె
నెఱిఁగింపవలయు మా ◆ కిట్టి నీగుణము
తెఱఁగు మహత్వంబు ◆ తెల్లంబుగాను
ననిన నల్లమప్రభు ◆ వాతనితోడ
ననియె గోరక్ష కా ◆ యంబు తానెంత
బలిసిన నంతియె ◆ బలియు నామాయ
బలియంగ మాయయు ◆ బలియును మూఁడు
బలిసిన సిద్ధిచే ◆ పడదట్లుగానఁ
గలిసి యిన్నియు సిద్ధిఁ ◆ గట్టిన యట్టి
మాయఁదలంగించి ◆ మన నేర్చువాఁడు
నేయెడ సిద్ధుల ◆ కెల్లను రాజు
నావుడు నయ్యాది ◆ నాథుఁడు దాన
యీవేష మలవడ ◆ నిటు వినోదమునఁ
దనువెదకెడి వారి ◆ తలఁపుల సిద్ధి
యొనరింప నుర్విపై ◆ నుదయించినాఁడు
నేఁడు నా కోర్కులు ◆ నెరయఫలంచెఁ
బోఁడిమి నని యుల్ల ◆ మున సమ్మదంబు
పొనర నా ప్రభులింగ ◆ మునకు గోరక్షుఁ
డనె దుర్మదాంధుండ ◆ నై యింతదాఁక
నూరక బిగిసియు ◆ నుంటి నావలని
నేరమి లోఁగొని ◆ నిండారు కరుణ
నవలోకనము సేయు ◆ మనుచు నందంద
యవనిఁ జాఁగిలి మ్రొక్కి ◆ హస్తముల్ మొగిచి
భయభక్తులొదవఁ ద ◆ త్పాదపద్మముల
పయిఁ దనఫాలంబుఁ ◆ బలుమాఱు గదియ
మ్రొక్కుచునుండె న ◆ ప్పుడు గుహేశ్వరుఁడు
గ్రక్కున నెరయఁ గ్రాఁ ◆ గిన యట్టి పదను
గని లోహ మదికిన ◆ కరణి గోరక్షు
ఘనభావపరిపాక ◆ గతియును మంచి
తనమును దెలిసి యీ ◆ తని కుపదేశ
మొనరింతు నింకని ◆ యుల్లంబులోన
నెసఁగిన కృపఁబ్రియం ◆ బెసఁగంగ నతని
నొసలంటి మన్నన ◆ నూల్కొన నెత్త
నా గుహేశ్వరు కరు ◆ ణావలోకనము
పైఁగీలుకొన నంతఁ ◆ బాసె గోరక్షు
మదమత్సరములు సం ◆ భాషణం జేసి
మది మఱపెల్ల గ్ర ◆ మ్మఱ మ్రగ్గిపోయెఁ
గరమునఁ బట్టిన ◆ కాయంబునందుఁ
దిరమైన మాయయుఁ ◆ దిగ్గనఁ దొలఁగె
మరి నిర్మలంబైన ◆ మనసునుం దనువు
దొరికె నాతనికి సం ◆ తోషంబు నెరయఁ
దోరంపుఁ బులకలు ◆ తోరణశ్రేణు
'లై రమ్యముగఁ దన ◆ యంతరంగమునఁ
గింకరత్వముఁ బూని ◆ గిరికొన్న భక్తి
నంకించి యా కరు ◆ ణామృత జలధి
నోమహామహిమ స ◆ ర్వోన్నత చరిత
యేమార్గమున నిల్తు ◆ నింక నే ననిన
నాలించి వినుమని ◆ యాతనితోడ
లీలనప్పుడు ప్రభు ◆ లింగ మిట్లనియె
నీదేహకాఠిన్య ◆ మీదేహసిద్ధి
భేదమింతియె కాని ◆ పృథునిత్యముక్తి
సిద్ధియీగతిఁ గాదు ◆ చెనటి దురాశ
పద్ధతిఁ--బోక స ◆ ద్భక్తి గుహేశ
పాదపద్మములకుఁ ◆ బ్రణతుండ వైన
నాదిశిష్యుండ వ ◆ త్యంతము మాకు
ననిన గోరక్షుఁ డి ◆ ట్లనియె గుహేశుఁ
డనునతం డెందుండు ◆ నా నెల వేది
యాతని సేవించు ◆ టది యెట్లు నమ్మి
యా తెఱం గెఱిఁగింపు ◆ మనుటయుఁ బ్రభువు
పలికె నావస్తువు ◆ పనిలేదు నీకు
నలగుహేశ్వరదేవుఁ ◆ డన నేనె సుమ్ము
గుహనాఁగ నాత్మ త ◆ ద్గుహతత్వ మెసఁగ
మహిమనొందుటఁ జేసి ◆ మాకుగుహేశుఁ
డనునామమయ్యె ని ◆ య్యభిధాన మేను
మునుకొని లోకుల ◆ మొఱఁగెడుకొఱకు
వెలయ నటింపుదు ◆ విహితమైనట్టి
చెలువున ననిన నా ◆ సిద్ధ పుంగవుఁడు
పలికెను నల్లమ ◆ ప్రభుతోడ మఱియుఁ
గలదె గుహేశ యీ ◆ గతి జూణతనము
పలుకులు విడువుమీ ◆ పరికింప నీవు
నల గుహేశ్వరమూర్తి ◆ వైన నీచేత
నిది లక్ష్యమై లింగ ◆ మేటి కున్న దియొ
నెదురు లేరైరె మీ ◆ కిది గారణముగ
గిరిగొన్నకర్మ భక్తి ◆ జ్ఞానమూర్తి
నెఱిఁగింపు మనుటయు ◆ నిట్లనుఁ బ్రభువు
తలకొని నాదువి ◆ ధంబుర్విఁ జెప్పఁ
గలవారినెల్లఁ జ ◆ క్కన లింగనిష్ఠఁ
దగిలించి ముక్తికాం ◆ తా వివాహంబు
తగ నొనరింతు ని ◆ తాంత సత్కరుణ
నీవెరవు నటింప ◆ ని ట్లగ్గలింప
భావభేదంబునఁ ◆ బరగు సంగంబు
గల దందు రేపట్టు ◆ గల శివభక్తి
నిలిపెడు భక్తుని[34] ◆ నిజవందనములఁ
బలికిన కీర్తన ◆ పదికోట్ల వచన
మతినిల్పి తత్‌ క్షణ ◆ మాత్రన తాను
దుమ్మెద యైనపొం ◆ దునను గోరక్షుఁ
డమ్మేనఁ బృథ్వ్యప్పు ◆ లాకార తనువు
నిమిషమాత్రంబున ◆ నిజగురుభక్తిఁ
గొమరుగాఁ గావించు ◆ కొనియె నాప్రభువు
దనలీల వెలయ నా ◆ తనిఁ గూర్చుకొన్న
వెనుకఁదా నటచనె ◆ విషయమన్ వ్యాధిఁ
బరితప్త [35]సాధక ◆ ప్రకరంబుమీఁద
గురుకృపామృతదృష్టిఁ ◆ గురియుచునుండె
నటఁ బెంపుమీఱ నా ◆ గార్జున నాథుఁ
డిట నటననక మ ◆ హీమండలంబుఁ
గలయఁ జరించి యొ ◆ క్కనిఁ దనపేర
వెలయ సిద్ధునిఁ జేసి ◆ వివిధౌషధముల
మణిమంత్రయోగాది ◆ మర్మకర్మలను
నణిమాది సిద్ధుల ◆ నాత్మప్రణీత
రసవాదసార శా ◆ స్త్రంబులఁ దెలిపి
మసలక దేహ మే ◆ మరక నీ వింకఁ
దిరుగఁ బొమ్మని యంధ్ర ◆ దేశంబు కతనిఁ
బరగ వీడ్కొలిపి దాఁ ◆ బ్రాలేయ గిరికిఁ
జని మీననాథుని ◆ చరణాబ్జములకు
వినతుఁడై నియతి సే ◆ వింపుచునుండె
నాగార్జునునిశిష్యుఁడు - రసవాదము.
నాసిద్ధ నాగార్జు ◆ నాఖ్యుండు గణఁక
భాసిల్లు రసవాద ◆ పాటవం బమరఁ
బసిఁడిగావించున ◆ ప్పరమ విఖ్యాతి
నెసఁగె జగంబెల్ల ◆ [36]నిదియరుదనఁగ
ననువు విచారించి ◆ యా కృత్యమునకు
ననువైన కందువ ◆ లరయుచు వచ్చి
శ్రీ మల్లి కార్జున ◆ శివలింగ దివ్య
ధామమై పురుషార్థ ◆ దాయకంబైన
శ్రీనగంబున కేఁగి ◆ శిష్యులు గొలువ
నా నగేంద్రముఁ గల ◆ యంగ వీక్షించి
మును గుశధ్వజ నామ ◆ మునఁ బొల్చు నతని
తనయ శంభుఁడుమెచ్చఁ ◆ దపమొనరించి
తనపేరు తత్పర్వ ◆ త స్థలిఁగీర్తు
లెనయఁ గల్పించిన ◆ యేలేశ్వరంబుఁ
గనిడాయఁ జని కౌతు ◆ కం బార నచటఁ
బనస చంపక పారి ◆ భద్రరసాల
సాలతిందుక గంధ ◆ సాల హింతాల
తాల ఖర్జూర కే ◆ తక పిచుమంద
మందార సంవీర ◆ మధురమాకంద
కందరాళాగరు ◆ కటకపున్నాగ
నాగ కేసరలుంగ ◆ నారంగపూఁగ
పూగశోభితములై ◆ భూరికల్యాణ
మూలంబులై ముని ◆ ముఖ్యులకెల్ల
కాలంబు వసియింపఁ ◆ గా నిరవైన
కూలంబులను జేరు ◆ కుసుమపరాగ
నాలంబులైమించు ◆ వసజవనాంత
రాళంబులందువా ◆ రక మ్రోయు మధుప
జాలంబులును సుధా ◆ సదృశ తోయముల
నోలంబులందుఁ బెం ◆ పొదవు మృణాళ
నాళంబు లింపార ◆ నమలి లీలాను
లోలంబులై ప్రియు ◆ లును దాముఁ గలసి
మేలంబు లాడుచు ◆ మెఱయు హంసములు
గాలంబులకునైనఁ ◆ గలగక క్రొవ్వి
దూలంబులన నతి ◆ స్థూలంబు లగుచు
వేలంబు విడిసిన ◆ విధమున నెరసి
వాలంబు లల్లార్చి ◆ వారివిహార
శీలంబులై విర ◆ సించి యొండొంటి
నాలంబులై డాయు ◆ నప్చరంబులును
గలిగి లోకులపాత ◆ కంబులఁ దన్ను
దలఁచినమాత్రాన ◆ దలఁగింసఁజాలి
వెలసినదౌ కృష్ణ ◆వేణి దర్శించి
పొలుసారు తత్తర ◆ ముల నుతికెక్కు
నవమహాదుర్గాల ◆ నవగుండములను
నవభై రవులనవ ◆ నందులఁజూచి
యవిరళానందుఁడై ◆ యా పుణ్యతటిని
నవగాహ మొనరించి ◆ హరుని భజించి
వావిరిఁ దీర్థోప ◆ వాసంబు జరిపి
వేవేగనాచార ◆ విధులొప్పఁ దీర్చి
భిక్షాశనంబును ◆ బ్రీతిగాఁ గొనియు
నీక్షించి తనవారి ◆ నెమ్మి నిట్లనియె
నాకు నాగార్జున ◆ నాథగురుండు
తేకువమై నుప ◆ దేశించినట్టి
యసమాన వాదవి ◆ ద్యావిశేషమునఁ
బసిఁడిగావింతు నీ ◆ పర్వతంబెల్ల
సిద్ధులలోనఁ బ్ర ◆ సిద్ధుఁ డెంతయును
సిద్ధనాగార్జున ◆ శిష్యుఁ డనంగ
నిది నాతలంపు మీ ◆ రెఱిఁగింపు డింకఁ
బదిలంబుగాఁగ మీ ◆ భావంబు లనిన
వారలందఱు గురు ◆ స్వామి తలంపు
భూరికీర్తికిఁ బుణ్య ◆ మునకునుఁ బొత్తు
....... ....... ....... ....... ........ ....... ...... .......
తగ వయ స్తంభవా ◆ దము దుర్లభమను
పలుకు లన్నియుఁ బూర్వ ◆ పక్షంబుగాఁగఁ
దలకొని సేయుఁ డు ◆ త్సాహ మొప్పార
నీ కార్య మనుటయు ◆ నెసఁగు మోదమున
నాకందువకుఁజేరు ◆ వగు పర్వతమున
మునుమైన తలిరాకుఁ ◆ బొదల జొంపముల
ననల[37] మొగ్గలఁ బ్రసూ ◆ నముల మంజరులఁ
బూపలఁ బిందెలఁ ◆ బులుసు దోరలను
దీపారుఫలముల ◆ దీపించు తరులఁ
బరివృతంబై మాటు ◆ వడి సెలయేటి
తరిఁగరం బొప్పు నా ◆ తతగుహాంతరముఁ
జొచ్చి వారలు మున్ను ◆ శోధించి చూచి
వచ్చినఁ బ్రియమార ◆ వసియించి యందు
రసములైదును నుప ◆ రసము లెన్మిదియుఁ
బసరులు మందులుఁ ◆ బాషాణములును
గలువంబులును జాలఁ ◆ గా సమకూర్చి
వలయు మంత్రౌషధా ◆ వళులకు బలియుఁ
జేసి మనోజయ ◆ సిద్ధిఁ బెంపొంది
యాసీనుఁడై లులా ◆ యాజినరచిత
గురుభ స్త్రికల నిన్ప ◆ గ్రోవులు సలిపి
సరములు బొందుగా ◆ సంధించి భక్తి
గురునాథుఁ దలఁచి త ◆ ద్గురువు భజించి
వరభైషజాది దై ◆ వములకు మ్రొక్కి
నేర్చిన మందు ల ◆ న్నియు వైచి యగ్నిఁ
గూర్చిపుటంబు గ్ర ◆ క్కునఁ బెట్ట నపుడు
వెసనూఁదువారును ◆ విసువక రసము
పసరులు గలిపి పా ◆ ల్పడ నూరువార
లనువొందఁగా మూస ◆ లమరించువారు
మొనసి క్రమ్మఱఁ బుటం ◆ బులు బెట్టువారు
కలయంగ నూఁదిన ◆ కనకంబుఁ దివిసి
యెలమిమైఁ బెనుఁబ్రోవు ◆ లీడ్చెడువారు
నై సంభ్రమింపుచు ◆ నయ్యయి పనుల
నాసన్ను లై శిష్యు ◆ లందఱు మెలఁగఁ
బొలివోక తాఁజేయఁ ◆ బూనినకార్య
మలవడ ఫలసిద్ధి ◆ నందిన హృదయ
నలినంబు వికసింప ◆ నాగార్జునుండు
కలయంగ వారలఁ ◆ గనుఁగొని పలికెఁ
దమ ప్రాణములకంటె ◆ ధర నెల్లవారు
నమరఁ బాటింపుదు ◆ రటుగాన దీని
కతమున నెవ్వరే ◆ కతమున దుష్ట
మతిఁ గీడొనర్తురో ◆ ...... ....... ......
........ ........ ...... ....... మహనీయమూర్తి
ఘనుఁడైన సిద్ధుఁ డొ ◆ క్కఁడు నానగంబు
నందున్నవాఁ డమ్మ ◆ హామహుకరుణఁ
జెందిన పగఱ ని ◆ ర్జింతుఁ బొమ్మనుచుఁ
గతిపయపరిజన ◆ కలితుఁడై వచ్చి
యతిభ క్తిమైఁ దన ◆ కవనతుఁడై న
నాతనితోడ నా ◆ గార్జున శిష్యుఁ
డాతత మధుర వా ◆ క్యముల నిట్లనియెఁ
బటుదంత హయవీర ◆ భటతతి నేలి
నటువంటి మహిమ నీ ◆ యందుఁ దోఁచెడిని
యెటనుండి వచ్చితి ◆ వెందుల కేఁగె
దిటు వివర్ణ తఁ బొంద ◆ నేల నీ కనిన
నా మహీపాలుఁ డి ◆ ట్లనె సిద్ధవర్య
నామీఁద నహితమా ◆ నవనాథుఁ డొకఁడు
చెలరేఁగి పూని వ ◆ చ్చినవాని తోడఁ
దలపడి యుద్ధతిఁ ◆ దక్కిమై నొక్కి
మదనారణముల సా ◆ మ్రాణి తేజులను
దుదిలేని ధనములఁ ◆ దొడవుల డించి
చెదరిన గతి గట్టు ◆ చెట్టునుం జేరి
యదవద నొంది యే ◆ యాసయు లేక
మది [38]గొల్ది దిరుగుచు ◆ మహినెల్లవారుఁ
బదివేల ముఖములఁ ◆ బ్రస్తుతి సేయ
నీవెంపు విని వేడ్క ◆ నీపాదసేవ
తేపగా శోకాబ్ధి ◆ తీరంబు చేరఁ
గాంతు నేనని వచ్చి ◆ కనుఁగొంటి నిన్ను
నింతలో నా పాప ◆ మెల్లను బాసె
దయమీఱ ననుఁ జూచి ◆ [39]దండితారాతిఁ
జేయు మద్రాజ్యంబు ◆ సమ్మతి నొసఁగు
మనుచుఁ జేతులు మోడ్చి ◆ యలికంబుఁ జేర్చి
వినతుఁడై యున్న య ◆ వ్విభు నాదరించి
యా సిద్ధ పుంగవుం ◆ డనియె నో రాజ
నీ సంపదలు నీవు ◆ నీ మహీతలము
నీ వారణంబులు ◆ నీ వాహనములు
వేవేగ మరల ర ◆ ప్పించి నీ కొసఁగ
రాకేమి మదిలోన ◆ రాజుల నమ్మి
[40]పోకుంట మహిలోన ◆ బుద్ధి యూహింప
మును జామదగ్ని స ◆ న్ముని శేఖరుండు
ఘనపదార్థములు ది ◆ గ్గన సమకూర్చి
ప్రియము మీఱఁగ విందు ◆ పెట్టినఁ గుడిచి
నయమేది కృతవీర్య ◆ నరనాథతనయుఁ
డాముని యింటఁ బెం ◆ పారుచునున్న
కామధేనువు బల్మిఁ ◆ గైకొని యతని
తలఁద్రెంపఁడే మహీ ◆ ధవుల చిత్తంబు
తెలిసి యెవ్వరి నివ ◆ ర్తింపంగ వచ్చుఁ
బొలుచు చిత్తరు వు సొ ◆ మ్ములు నీళ్ల వ్రాలు
కలలోని వార్తలు ◆ గంధర్వ నగర
ములు జలదాకార ◆ ములు మాయలేళ్లు
నిల నెండమావు లె ◆ య్యెడ రాచమాట
లలర నన్యాయ ధ ◆ నార్జనంబునకుఁ
దొలఁగరు పాపపుఁ ◆ ద్రో వొకింతయును
నోడరు తెగి చంపి ◆ నొప్పించు చోట
నాడరు మున్ను దా ◆ మాడిన మాట
మానరు గొండెంపు ◆ మాటలు వినుట
కానరు మత్తులై ◆ కార్యనిర్ణయము
తలఁప రల్పాధిక ◆ తారతమ్యములు
మలఁపలే రింద్రియ ◆ మదసామజము ల
వెఱవరు నిందకు ◆ విడువరు చలము
మఱవ రెన్నఁడుఁ బర ◆ మర్మభేదముల
ననుపమఖడ్గ ధా ◆ రావలేహసము
మొనయు కాళవ్యాళ ◆ ముఖచుంబనంబు
పటుతర పంచాస్య ◆ పరిరంభణంబు
చటుల తారోపరి ◆ స్థలతపశ్చరణ
మేరీతిఁ జూచిన ◆ నెట్టివారలకు
భూరిప్రమాదంబు ◆ భూపాలుసేవ
యని వెండియు నతండు ◆ నను మహీపాల
విను మిట్టివని రాజ్య ◆ విధములు దెలియఁ
బలుకుటగాని నీ ◆ పై నవగుణము
గలదని యాడుట ◆ గాదు మా మాట
నెలమి మైకొనఁజేసె ◆ దేనియు వినుము
...... ...... ..... ....... ...... ........ ...... ........
మీననాథునకు సం ◆ ప్రీతిమై శిష్యుఁ
డైన నాగార్జునుఁ ◆ డను సద్గురుండు
నా మీఁదఁ గృపఁజేసి ◆ నాకు నాత్రేయ
నామం బొనర్చి నా ◆ నా యోగ మతము
లెఱిఁగించి మరి సిద్ధ ◆ హేమవాదంబు
[41]నెఱిఁగించి నాకది ◆ యిడెఁ జలం బూని
పసిఁడికై విరసించి ◆ బంధువులైన
నసువులు గొనఁ జూతు ◆ రన్యాయమునను
ధనలోభనిరతులై ◆ తఱినేఁచు దుష్ట
మనుజుల [42]నృపులను ◆ మరి యాడఁగాదు
బలిమియుఁ దేజంబుఁ ◆ బాడియు మిగులఁ
గలనృపుఁ డొక్కఁడు ◆ గావలెఁ గల్మి
ననుచు విచారించి ◆ నట్టి మా కడకుఁ
జన నరోత్తమ నీవె ◆ చనుదెంచి తింక
నెవ్వరి వెతకఁబో ◆ నేటికి నీకుఁ
ద్రవ్వితండంబుగా ◆ ధనము నే నిత్తుఁ
జాలువుగా వాజి ◆ సామజభటుల
నేలి మారక్షణ ◆ మేమరకుండు
మనుటయు వినతుఁడై ◆ యమ్మహీనాథుఁ
డనియె నాతనికి మ ◆ హాత్మ నాపుణ్య
ఫలమున నీపాద ◆ పద్మముల్ గంటిఁ
దలఁప నస్థిరమైన ◆ ధారుణీరాజ్య
మల్పసుఖాపేక్షినై ◆ యుండఁ జేసి
కల్పాంతమున నర ◆ కంబున నెరియఁ
జాల నీచే యోగ ◆ సంగతిఁ గనుట
మేలుకార్యం బిట ◆ మీఁద నాకనిన
నీ నృపాలుఁడు రాజ్య ◆ హీనుఁడై తాప
మూని యిట్లాడుచు ◆ నున్నాఁడు సొలసి
ఘనమైన యితని దుః ◆ ఖము మాన్పవలయు
నని విచారించి నా ◆ గార్జునుఁ డనియె
నీలాగు వెడ బుద్ధు ◆ లేల భూపాల
యేలింతు నీచేత ◆ నెలమిని నేల
న్యా శిష్యుఁడవు నీవు ◆ నా గార్జునుండు
వాసిగా నాపేర ◆ వరగిరిదుర్గ
మీ చేరువను రచి ◆ యించి నీవుండు
మాచరింపుము మదీ ◆ యాంగరక్షణము
వేసర కిత్తునే ◆ వేఁడిన ధనము
చే సాచినపుడు రా ◆ సిగ నమ్ము మనుచు
నతని మస్తకముపై ◆ హస్తంబు చాచి
మితిలేని ధనము న ◆ ర్మిలి నపు డిచ్చె
నచ్చినఁ గైకొని ◆ యిచ్చలో నలరి
నచ్చిన భక్తి న ◆ న్నాథ ముఖ్యునకు
నభివందనముచేసి ◆ యనఘ నీకరుణఁ
బ్రభు వన సకల సం ◆ పదలును గలిగె
నీ వానతిచ్చిన ◆ నేర్పునఁ బనులు
వే వేగఁ బోయి కా ◆ వించెద ననుచు
నా కృష్ణవేణి మ ◆ హానది దాఁటి
వీఁక నేలేశ్వర ◆ విభు నుత్తరమున
నాయతంబై మించు ◆ నశ్వమేధాద్రి
వాయవ్యమున నవ ◆ ద్వార కవాట
పరిఘ సమున్నత ◆ ప్రాకార యంత్ర[43]
....... ....... ...... ........ ....... ...... .......
....... ...... ......తోరణ ◆ ధ్వజరాజమార్గ
పటుతరంబైన స ◆ ద్భట ....... ...... .......
..... ....... ...... మద ◆ కుంజరంబులును,
భటకుల సామంత ◆ పరివారములును
....... ...... ...... ...... ...... ...... కీర్తిమించి
త్యాగ నాగార్జునుఁ ◆ డను నొప్పు ...
జననాధు పై దండు ◆ చన విచారించి
గురుతైన ...... ....... ...... ...... ....... ......
...... ....... ...... ...... ..... బటు భూధరంబు
బగల శేషాయహి ◆ ఫణి....... ....... ........
క్రమ్మఱదనసీమఁ ◆ గైకొని ప్రజల
....... ....... ........ ...... సద్భక్తి మొక్కి
యతని మన్నన బొంది ◆ యాత్మ .... ......
బోవుచుం బ్రజలును ◆ బొగడ భూ విభుఁడు
...... ....... ...... ...... సిద్ధి ◆ చేకూరె నాకు
దీననీక్రియ యను ◆ దినమును హేమ
....... ....... ...... గావింప ◆ హాటకాచలము
తనయట్టి గిరిపెర ◆ ధర ....... ....... .......
మహికెక్కవనుచు గ ◆ ర్వంబును .... ....
యాయిష్టజనముల ◆ యనుమతింగూడ
ననుపమ బలు ..... ....... ...... .....
దగఁ గ్రోవు ◆ లమరించి రసము
....... ....... ....... ....... ....... ....... ........
లంగు గీలించి ది ◆ వ్యౌషధ సమితి
గుహలోన వైచి గ్ర ◆ క్కున ననలంబు
బహుళంబుగా నిడి ◆ పటు బిలద్వార
మున రసంబులు దిరం ◆ బుగఁ బొందుపఱచి
ఘనరవంబున నూఁదఁ ◆ గాఁ జొచ్చిరపుడు
ఆరవంబులును గ ◆ హ్వరములఁ జెలఁగ
భూరి ప్రతిధ్వనం ◆ బుల నిన్మడించి
పెనుగాలి కడలెత్తి ◆ పెల్లుగా మ్రోయ
వనధిఘోషంబు కై ◆ వడి నెడ వణఁక
నట్టి యుత్పాతంబు ◆ లంబుజోదరుఁడు
విష్ణువు నాగార్జున శిష్యునిఁ జంపుట
గట్టిగా నెఱిఁగి యీ ◆ కార్య విఘ్నంబు
ఘటియింపకున్న లో ◆ క వ్యవహార
మెటువలెఁ జెల్లెడు ◆ నిలమీఁద ననుచు
నొక కపటోపాయ ◆ మూహీంచి నొసలఁ
బ్రకటమై కనుపట్టు ◆ పట్టెవర్ధనము
వేలిమిబొట్టును ◆ వ్రేళ్ల దర్భలును
జాల జన్నిదములుఁ ◆ జంక సంబెలయుఁ
జెవిదోరమును దుల ◆ శియు మంజరియును
బ్రవిమల పోఁగులు ◆ బాగొప్పు గౌప్పుఁ
గర మొప్పఁగను నీరు ◆ కావి ధోవతియుఁ
గరతిత్తియును బుస్త ◆ కముఁ బట్టుగొడుగు
నూఁతకోలయు శిఖ ◆ నున్న దూర్వములు
[44]జాతిగా వృద్ధశి ◆ ష్టద్విజమూర్తి
ధరియించి కృశమైన ◆ తనువును వణఁక
హరహర యనుచు న ◆ ల్లల్లన వచ్చి
గిజిగొన [45]దెసలెల్ల ◆ గిరిగిరిగుహలఁ
దఱచైన చీకటిఁ ◆ దఱుము చండాంశు
మండల ద్యుతులతో ◆ మార్పడి దెసలు
నిండారఁ బర్వు గ్రొ ◆ న్నిగ్గులుమెఱయ
నవవిధా నర్ఘ్యర ◆ త్నము లెడలెడల
దవులఁగఁ గూర్చు చి ◆ త్రపుఁ బట్టుగంత
తళతళమను తప్త ◆ తపనీయ రుచులు
దలతల మన నొప్పు ◆ తపసుని ప్రభల
గములకుం బై కాపు ◆ గా సిద్ధరూపు
నమరఁ దాల్చిన రోహ ◆ ణాచలం బనఁగ
రసవాద విద్యాధు ◆ రంధరుండైన
యసమానతేజు నా ◆ గార్జును శిష్యుఁ
గనుఁగొని దక్షిణ ◆ కరపుటంబెత్తి
ఘనవేద మంత్రయు ◆ క్తముగ దీవింప
నతని సద్వర్తన ◆ నతని వేషంబు
నతని తేజముఁ జూచి ◆ యనురాగ మెసఁగ
నిందు రండని పిల్చి ◆ హేమాసనంబు
నందున నర్ఘ్యపా ◆ ద్యాదు లొనర్చి
యెందు నుండుదురు మీ ◆ రిచటకిఁ బ్రమద
మిందు వచ్చుటకును ◆ నమి యుద్యోగ
మని తన్ను నడిగిన ◆ నాసిద్ధవరుని
కనియెఁ గృత్రిమ వను ◆ ధామరోత్తముఁడు
మీ మహత్వంబును ◆ మీ చరిత్రంబు
భూమి జనంబు లె ◆ ప్పుడుఁ జెప్ప వినుచు
సన్నుత తాపసో ◆ జ్వల పుణ్యమూర్తిఁ
గన్నులారఁగఁ జూచు ◆ కౌతూహలమున
నిచటి కేతెంచితి ◆ నిట్టి చందమునఁ
బ్రచుర హేమక్రియా ◆ పారీణులైన
వారల నెందు నె ◆ వ్వరిఁగాన నేను
వారాశివలయిత ◆ వసుధాతలమునఁ
బరగు రసగ్రంథ ◆ పటలంబు లందు
దొరకొని చెప్పఁ గౌ ◆ తుకముల బ్రమసి
ధాతువాదము మీఁదఁ ◆ దహతహ బుట్టి
చేతివిత్తము మున్ను ◆ చెనఁటియై పోయె
మంత్రవాదులకును ◆ మందుమాకులకు
యంత్రవాదులకు స ◆ హాయకారులకుఁ
బలుదెఱంగుల వెచ్చ ◆ పడి యౌషధములఁ
గలిపి రసంబులఁ ◆ గల్వంబులందుఁ
గసబిసగా నూఱి ◆ కదడుగాఁ బోసి
వెసపుటంబులు వెట్టి ◆ విసవిసనూఁదఁ
బెట పెట మని పడి ◆ పెటలి పెల్లెగసి
మటుమాయ మై పోవ ◆ మదిఁ దలపోసి
...... ....... ...... ....... ...... ....... ....... .......
యలసి యీశ్వర బీజ ◆ మది గట్టువడునె
యిల రసవాదంబు ◆ లేల సిద్ధించుఁ
బొలుచు మే ఘోదకం ◆ బులఁ జూచి నమ్మి
దొననీళ్లు జల్లు వే ◆ దురు వానిరీతి
నని పూర్వ ధనహాని ◆ కలమటనొంది
వనరుచు నెవ్వ రే ◆ వసుధపై నీదు
ఘనమహత్వంబును ◆ గనకంబుకొండ
...... ....... ........ ....... ....... ........ ........
....... ........ ....... ........ ........ ........ .......
యిది మహాద్భుతమని ◆ యెఱిఁగి యిచ్చటికి
సదమల బుద్ధి శ్రీ ◆ శైలమంతయును
బదియాఱువన్నెల ◆ బంగారుచేయ
మదిఁబూని నట్టి నీ ◆ మహిమఁదలంప
హరిహర బ్రహ్మ శ ◆ క్రాదులకైనఁ
దరముగా దితరులఁ ◆ దడవంగ నేల
గొసకొని మీ కెట్టి ◆ గురువు సత్కరుణ
ఘనమైన యా విద్య ◆ గలిగెనో కాని
మునుకొని రస మగ్ని ◆ ముఖమునఁ గట్టఁ
జనదెట్టి రసకళా ◆ సంవేదికైన
[46]నులుకక రససిద్ధ ◆ యోగులయందు
నిలువలేఁ డెటువంటి ◆ నెఱయోగియైన
నే [47]లీల మందుల ◆ మృత్యువుఁ గెలువఁ
జాలఁ డెంతయుఁ జికి ◆ త్సాపరుఁడైన
నలిని నాకర్షంబు ◆ నాది దేవతల
వలన లేదేమంత్ర ◆ వాదికినైన
నని చెప్ప విందు మీ ◆ యనువును నేర్పు
ననఘ మున్నెవ్వరి ◆ యందు నేమెఱుఁగ
మనుటయు నా కప ◆ టాకారవిప్రుఁ
గనుఁగొని సిద్ధపుం ◆ గవుఁడు నిట్లనియె
నాదినాథుని సుతుఁ ◆ డగు మీననాథు
గాదిలి శిష్యుఁడై ◆ ఘనకీర్తి నెసఁగు
నాగార్జునుండు మ ◆ న్నన నాకు నొసఁగె
యోగభేదము రస ◆ యోగవాదమును
నతని సత్కృపఁ జేసి ◆ యమర శ్రీనగము
వితతహేమంబుఁ గా ◆ వింపఁ బూనితిని
గమలజ కమలేశ ◆ కమలహస్తాదు
లమరనా కభిముఖు ◆ లై యుండఁ జేసి
నావుడు నా సిద్ధు ◆ నకు విప్రుఁ డనియె
భావింప యోగికిఁ ◆ బరమయోగంబు
ధనముగాఁ గూర్చుట ◆ తగుఁగాక యిట్టి
ధనములు ధనముగాఁ ◆ దలఁపంగఁ దగునె
పసిఁడికై యోగంబు ◆ పసచెడి యిట్టి
గననిబొందఁగ నేమి ◆ గలదు నీకనిన
విను విప్రముఖ్య యీ ◆ విశ్వంబులోన
మును రసవిద్య నే ◆ ర్పును బెంపు వడయఁ
బూని యనేకులు ◆ పొందరాకున్న
మానినారనుచుఁ బ ◆ ల్మఱు లోకులెల్ల
నపహాస్యముగనాడ ◆ నారూఢమైన
యపకీర్తి వాయ నా ◆ యందు నా శక్తి
ప్రాకటంబు గ నిట్టి ◆ పని దొరకొంటిఁ
గాక యోగమునకుఁ ◆ గలదె సమాన
మనిన భూసురుఁడు నా ◆ గార్జునుశిష్యు
ననఘయోగమున దే ◆ హమునకు నిత్య
తెసఁగునే యనుటయు ◆ నిట్లనె నాతఁ
డసదృశంబైన యో ◆ గాభ్యాసమహిమఁ
గాయంబునకుఁ జేవ ◆ గలిగి యెప్పుడును
బ్రాయంబు దప్పక ◆ బహు[48] కాలముందు
నిట్టియోగమునీయ ◆ నే కాదుతమ్మి
పట్టియాదిగ నెన్నఁ ◆ బడు దేవతలకు
ననఁగ విప్రుఁడు నాడె ◆ నతనితో యోగి
జనులకు నొకవేళఁ ◆ జచ్చుట గలదొ
కలుగదో యనినఁ బం ◆ కజజకపాల
కలితాస్థి వనమాలి ◆ కావితానముల
నొప్పు మృత్యుంజయు ◆ కొకనికిఁ దప్పఁ
దప్పవన్యులకు ను ◆ త్పత్తినాశంబు
లనవుడు సిద్ధున ◆ కనియె బ్రాహ్మణుఁడు
ఘనమైన యోగంబు ◆ కతమునఁ జావు
గలుగకుండినను యో ◆ గము సల్పుఁగాక
తలకొని మరణంబు ◆ తప్పదంటేని
యనవరతంబు [49]బ్రా ◆ ణావరోధమునఁ
బనుపడి తనువు లం ◆ పటఁ బెట్టనేల
కాలమృత్యువుఁ గెల్వ ◆ గారానివిద్య
లీలీలఁ బదివేలు ◆ నెఱిఁగిన నేమి
మున్నాత్మహానికి ◆ మూలంబుగాక
సన్నుతంబగు విద్య ◆ చాలు నొక్కటియె
నావుడు నవ్విప్రు ◆ నకు సిద్ధుఁ డనియె
వావిరి మును బ్రహ్మ ◆ వ్రాసిన వ్రాఁతఁ
గలుగు నాయువుకంటె ◆ ఘనముగాఁ బ్రతుకు
నలవుఁ గల్పించిన ◆ యది విద్యగాక
ధర నన్యవిద్యలు ◆ [50]తథ్యములగునె
పరికింప ననిన నా ◆ బ్రాహ్మణోత్తముఁడు
యోగమేమరి దేహ ◆ మున్నతినిల్వ
[51]నా గిరీశు కొకని ◆ కగు నేరికైన
వశముగా దంటి స ◆ త్వము రసవిద్య
...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ....... ......
...... ....... ....... ...... ..... ...... ..... ...... ......
యీశుపైఁ జిత్తంబు ◆ నిడక యీవాద
విధికిఁ జొచ్చితి వట్టి ◆ వేళల నేమి
విధమునఁ దనువుకు ◆ విధిదాఁక కుండ
జరుపుదు వనిన నౌ ◆ షధశ క్తికలిమి
వెరవగు నదియోగ ◆ విహిత సత్క్రియల
నని చెప్పుటయు విప్రుఁ ◆ డా మందుమహిమ
జననుత చరిత దృ ◆ ష్టంబుగా నాకుఁ
జేయవే యనుట యా ◆ సిద్ధవ రేణ్యుఁ
డాయెడ నున్న ఘో ◆ రాతిశాతాసి
తనచేతి కందించి ◆ తనువ్రేయు మనుచుఁ
దను విచ్చియున్న నా ◆ ధరణీసురుండు
వెసఁబూన్చి వ్రేసిన ◆ వ్రేటు[52] కాంస్యమును
నసమున వేసిన ◆ యట్ల ఖంగనుచుఁ
దాఁకిన నడిదంబు ◆ ధారలు ముడిఁగె
నా కడిఁదికి బ్రాహ్మఁ ◆ డాశ్చర్యమంది
యీమహామహిమ నే ◆ మెన్నఁడుఁగాన
మామహనీయ ది ◆ వ్యౌషధం బిపుడు
గనుఁగొనఁ గుతుకంబు ◆ ఘనమయ్యె మాకు
ననఘాత్మ చూపవే ◆ యని తన్ను వేఁడ
నతని సాధుత్వ సౌ ◆ మ్యాకార గతులు
ధృతి నమ్మి నిజయోగ ◆ దృష్టిని విప్రు
తెఱఁగు తెల్లంబుగాఁ ◆ దెలియక మెఱుఁగు
గిఱికొన నిగుడఁ బు ◆ క్కిటనున్న ఘుటికె
నఱచేతనిడి చూప ◆ నంతలోఁ జక్ర
మఱిముఱి నతనిపై ◆ హరి ప్రయోగించెఁ
దటుకున నతని మ ◆ స్తక ముత్తరింప
నటు ప్రయోగించిన ◆ నద్దివ్య హేతి
వసమఱె నాశిష్య ◆ వర్గంబు నపుడు
మసలక యామందు ◆ మాయా ద్విజుండు
కుదియించి వెసఁ బుచ్చు ◆ కొనుటయుఁ దునిమె
నదరి సుదర్శనం ◆ బతని శిరంబు
పటువజ్ర[53] హతిఁగుల ◆ పర్వత శృంగ
మటువలెఁ గూలిన ◆ నట్లు గీలాల
ధార లుత్కటముగా ◆ ధరమీఁద బిట్టు
వార నాగార్జున ◆ వర కళేబరము
వేగంబెచూచి యు ◆ ద్వేగంబు గదుర
....... ....... ....... ....... ....... ........ ........
....... ....... ....... ....... ....... ........ ........
నతి రయంబునఁ బాఱి ◆ యచలంబు వ్రాకి
రంతశిష్యులు విస్మ ◆ యాక్రాంతు లగుచు
నప్పుడు విప్ర మా ◆ యా కారుఁ డైన
యప్పుండరీకాక్షుఁ ◆ డందఱు వినఁగ
నెలుఁగెత్తి యిట్లనె ◆ యితఁడహంకార
కలితుఁడై యనుచిత ◆ కర్మంబు పూనె
నది యెట్లనిన మాన ◆ వానళి కెందు
వదలక బహువిధ ◆ వ్యవహారములకుఁ
గారణంబై యుండు ◆ కాంచనం బిప్పు
డీరీతి శ్రీగిరి ◆ యెల్లఁ దానైన
వారికి వారికి ◆ వలసినంతైనఁ
గోరి కై కొని తమ ◆ కును దామె రాజు
లై యల్పు లధికులు ◆ నను వాసిలేక
రాయిడింపుడుఁ బ్రతి ◆ గ్రహదాన ముఖ్య
ధర్మంబు లన్నియుఁ ◆ దప్పి మర్యాద
నిర్మూలమై భూమి ◆ నెఱిదప్పుఁ గానఁ
దడయక లోకహి ◆ తంబుగా నితని
పొడవణఁగించితి ◆ భువన విద్వేషుఁ
గాసిగా శిక్షింపఁ ◆ గలవా రుపేక్ష
చేసిన దోషంబు ◆ సిద్దించుఁగాన
నేనే జగంబు ల ◆ న్నియును రక్షింపఁ
బూనిన లక్ష్మీవి ◆ భుఁడ నని చెప్పి
యంతర్హితుండయ్యె ◆ నంత నయ్యద్రి
నంతంత నున్న శి ◆ ష్య ప్రకాండంబు
చేరి మహాదేవ ◆ శివశివా యిట్టి
దారుణం బెటనుండి ◆ తలకూడె ననుచు
వగచి యచ్చటఁ దాము ◆ వసియింప నేమి
నెగులొందునో యని ◆ నిల్వ శంకించి
త్యాగనాగార్జున ◆ ధరణినాయకుని
వేగరప్పించి య ◆ వ్విధ మెఱింగింప
నతఁడు శోకార్తుఁడై ◆ యకట దైవంబు
ప్రతికూలమైన నే ◆ పని సిద్ధిఁ బొందు
నని యట్టతో శిరం ◆ బమరించి యొక్క
ఘనగుహాంతమున భూ ◆ గతము గావించి
జనుల కెయ్యెడఁ బ్రకా ◆ శము గాకయుండఁ
బెనురాళ్ల గలయఁ గ ◆ ప్పించెఁ దద్వార
మంతశిష్యులు వో ◆ యి రయ్యాయిదెసకు
నంతరంగమునఁ జిం ◆ తాక్రాంతుఁ డగుచు
నా మహీపాలుండు ◆ నరిగె మున్నేలు
భూమికి మిత్రాప్త ◆ పుత్ర యుక్తముగ
వ్యాళి సిద్ధుఁడు - కాయసిద్ధి.
వ్యాళినామక సిద్ధ ◆ వరుఁడొకఁ డసమ
లీల దేశములు నో ◆ లిన సంచరించి
బల్ల [54]వక్షోణీశ ◆ పాలితం బగుచు
నెల్ల వైభవముల ◆ నెల్ల సౌఖ్యములఁ
గరమొప్పు కల్యాణ ◆ కటకంబు చేరి
నిరుపమ దేవతా ◆ నిలయంబులోన
నున్న నత్తఱిఁ బౌరు ◆ లొయ్యనడాసి
సన్నుత వివిధ ప్ర ◆ సంగంబు లతఁడు
గావింప విస్మయ ◆ కలితాత్ము లగుచు
వేవేగ దొరలకా ◆ విధమెఱింగింప
వార లేతెంచి త ◆ ద్వచన వైచిత్రి
గోరి చిత్రములు బై ◆ కొనఁ[55] బ్రమోదమున
దప్పకా తెఱఁగు ప్ర ◆ ధానులతోడఁ
జెప్పిన వారు న ◆ చ్చెరువంది యచటి
కరిగి భాషించియు ◆ నవనీశ్వరునకుఁ
దరమిడి యతని చం ◆ దము విన్నవింప
నా మహీనాయుకుం ◆ డా సిద్ధవరుని
తో మాటలాడు కౌ ◆ తుకమున నా ప్త
జనములతోడ వి ◆ చారించి వారి
యనునుతి నతనిఁ జ ◆ య్యనఁ బిల్వఁబంచి
పేరోలగమున సం ◆ ప్రీతిమై నుండె
వారును జని సిద్ధ ◆ వర్యునిఁ గాంచి
దేవ విచ్చేయు నీ ◆ దెస భక్తి కలిమి
భూవల్లభుఁడు పిల్వఁ ◆ బుత్తెంచె ననఁగఁ
నతఁడు వారలకు ని ◆ ట్లను మమ్ము మనుజ
పతి పిల్వఁ బంప నె ◆ వ్వరి వార మిచట
దేశాంతరంబులఁ ◆ ద్రిమ్మరు మాకు
దేశాధినాధుల ◆ తెరువు లవేల
యేవేళ నేదినం ◆ బెచట నుండితిమి
ఆవేళ నాదినం ◆ బచట మాతావు
తనర సిద్ధుల కుండ ◆ దా రాజసేవ
వినుత యోగాభ్యాస ◆ విఘ్న కారణము
కావున మాకు న ◆ క్కడకు రాఁ దగదు
దీవించితిమి యింక ◆ దివ్య నృపాలుఁ
జనుఁ డన్న వారలు ◆ చనుదెంచి తనకు
వినతులై యామాట ◆ విన్నవించుటయు
మఱియును దగువారి ◆ మానవాధిపుడు
తఱిగొని పంపి యా ◆ స్థాన రంగమున
కా సిద్ధపుంగవు ◆ నర్థి రప్పించి
భాసుర నవరత్న ◆ భర్మపీఠమున
నునిచి సత్కారము ◆ లొనరించి యతని
ఘన తేజమును శుభా ◆ కారసంపదయుఁ
దప్పక కనుఁగొని ◆ తలయూఁచి మెచ్చి
యప్పుణ్యుతోడ మ ◆ హాత్మ మీరెవ్వ
రెందుండి వచ్చితి ◆ రిందుల కిపుడు
నెందుఁ బోయెదరు మీ ◆ రెఱిఁగింపుఁ డనిన
రసయోగశాస్త్ర ని ◆ ర్మాతయై మహిమ
నెసఁగు నాగార్జును ◆ కేను శిష్యుఁడను
వ్యాళి నా పేరా మ ◆ హాత్ముని కరుణ
నోలీ చతుర్వేద ◆ యోగ భేదములు
వలయు మంత్రౌషధ ◆ మర్మకర్మములు
తెలిసితి దేహసి ◆ ద్ధియును సిద్ధించె
నా గురునాథు నా ◆ నతి నెల్ల కడకు
నీగతి భువిఁ జరి ◆ యింపు చున్నాఁడ
నావుడు నన్నర ◆ నాథుండు దేహీ
యేవిధంబున నిల్వ ◆ నెసంగు యోగంబు
తడయ కవ్వలి ఫలి ◆ తంబు లేరీతి
విడుపింపఁగావచ్చు ◆ వివరింపు మనిన
నతఁడును జిరకాల ◆ మధికయోగంబు
ధృతిఁజలుపుట నివ ◆ ర్తించు నాతండు
యోగంబు నడవ లే ◆ కున్నఁ గాలంబు
జాగు కోర్వకయున్న ◆ సయ్యననొండు
తనువుఁ గైకొని మాన్పఁ ◆ దరమగువాని
వినుమది యెట్లంటి ◆ వే నైదుపుట్ల
కొనరఁ [56]గృష్ణాగరు ◆ క్రొత్త తైలంబు
కొని యంతయును నిన్ప ◆ కొప్పెరఁ బోసి
...... ...... ....... ....... ...... ....... ........
యేర్పడఁ బొయిమీఁద ◆ నిడి యనలంబుఁ
గై కొల్ప యుడుకు రాఁ ◆ గాఁగెడి వేళ
వీఁకమైనందుఁ బ ◆ ర్విడి పడనుఱికి
ప్రాణంబు విడిచి రూ ◆ పఱవెచ్చి[57] ముద్ద
యైన యత్తఱి నౌష ◆ ధావలివైవ
ఘన వజ్ర దేహుఁడై ◆ కలిత లావణ్య
వినుత[58] యవ్వనలీల ◆ వెడలి యేతెంచి
యిలకెల్ల నొడయఁడై ◆ యెదు రెందు లేక
బలపరాక్రమముల ◆ భాసిల్లు ననిన
జగతీశుఁ డిట్లనెఁ ◆ జచ్చినవారు
మగుడివచ్చుట వింటి ◆ మా యెన్నఁడైన
మందులపస నమ్మి ◆ మరి వచ్చు దాని
మందుఁడె యైనను ◆ మరి యియ్యకొనునె
[59]కైతవక్రియలు ని ◆ క్కంబు గావనిన
నాతనితో సిద్ధుఁ ◆ డధిప నీ వొకని
నుడికెడు నూనెలో ◆ నుఱికింపు మగుడఁ
బడయలేకున్న నా ◆ ప్రాణంబు లిత్తు
ననవుడు మనుజేంద్రుఁ ◆ డతనితో సిద్ధ
జనముఖ్య యొరు లిట్టి ◆ సాహసంబునకు
వెఱతురు నీవె త ◆ ద్విద్యామహత్త్వ
[60]మెఱుఁగఁ జూపుము మాకు ◆ నే గతి నైన
మఱవక నీ వెర్గు ◆ మందు లన్నియును
గుఱుతుగా మాకుఁ గై ◆ కొని చూపి యిచ్చి
యుఱుకుము నూనెలో ◆ నుఱికినపిదపఁ
దెఱఁ గొప్ప నీవు బో ◆ ధించినయట్ల
పరమౌషధము మేము ◆ వై చెద మనిన
ధరణీశుతోడ నా ◆ తాపసి వలికె
విను మానవేంద్ర బల్వి ◆ డి రాజసమునఁ
జనఁజొచ్చి యనృతభా ◆ షలు ప్రకటించి
నమ్మించి యొరుల ప్రా ◆ ణములు హరించి
ముమ్మరంబగు పాప ◆ మునఁ బొంది యిహముఁ
బరమును లేక ని ◆ ర్భర నరకాగ్ని
నెరియుచునుండ నే ◆ నింత మూడుఁడనె
తరలక యీతప్త ◆ తైలంబులోన
నుఱికెద నేను మీ ◆ కొగి నిప్పు డిచ్చు
నీయౌషధమును వే ◆ యింపుమీ యపుడు
న్యాయంబు దప్పక ◆ నరనాథతిలక
సంతతవ్యసన ప్ర ◆ సక్తులై కుటిల
చింతాపరాయణ ◆ చిత్తులై రాజ్య
మత్తులై వర్తించు ◆ మండలాధీశు
లెత్తెఱంగున రోయ ◆ రేపాపమునకుఁ
గాన నీచేతికిఁ ◆ గాక మధ్యస్థు
లైనవారలచేతి ◆ కామందు లిత్తు
ననవుండు నగుఁ గాక ◆ యని రాజు మంత్రి
జనులఁ జూపుటయు నా ◆ సచివులతోడ
వేళమిట్లను[61] మంత్ర ◆ విదులారమీరు
వాలాయముగ నాదు ◆ వచనము ల్వినుఁడు
మానవాధిపుని న ◆ మ్మక మిమ్ము నమ్మి
నే నౌషధమ్ము ల ◆ న్నియును మీచేతి
కిచ్చుచున్నాఁడ ని ◆ ట్లిచ్చి తైలమున
వెచ్చిన తఱి నివి ◆ వేయుఁడు మీరు
వేయక తక్కిన ◆ విప్రుని గోవు
జాయ స్త్రీ బాలునిఁ ◆ జంపిన గతికి
గురుభామఁ దోఁ బుట్టు ◆ గును దమతల్లిఁ
దెరలక పట్టి పొం ◆ దినవాని గతికిఁ
జేవాఁడిఁ బసిఁడి మ్రు ◆ చ్చిలు వానిగతికిఁ
బోవువారగుదురు ◆ పూని మీ కగునె
నావుండు వారు భూ ◆ నాథుని మొగముఁ
గనుఁగొని యాతఁ డౌ ◆ గా కనుం డనిన
ననుమతించిరి సిద్ధుఁ ◆ డప్పుడు వారి
...... ...... ....... ........ ...... ..... ..... ..... .....
నెనమండ్రఁ బిలిచి మీ ◆ రేయుఁడు శల్య
కరణియు సంధాన ◆ కరణియు వజ్ర
కరణియు సంజీవ ◆ కరణియు నిందు
మొదలు నూనెను వెచ్చి ◆ ముద్దయై నపుడు
కదిసిరా సంధాన ◆ కరణి వై చుటయుఁ
బొలుపుగా వెండి పూఁ ◆ దేనెయుఁ బోలి
తెలుపార గట్టియై ◆ దీపింప శల్య
కరణి వైచినను నం ◆ గములు నెమ్ములును
వరుస నేర్పడు నంత ◆ వహ్ని పెంపెల్ల
పలుచఁగా దీపించి ◆ పాయంబు కొలఁది
తలఁప సంజీవనిఁ ◆ దడయక వైచి
సరగున ననలంబు ◆ చల్లార్చి వజ్ర
కరణి వై చిన వజ్ర ◆ కాయమై వెడలు
నని చెప్పి లోహమ ◆ యంబైన యొక్క
ఘనకటాహంబు చ ◆ క్కనఁ బొయ్యిమీఁద
నినిచి తై లంబందు ◆ నిండఁబోయించి
యనలంబు సమకొల్పి ◆ నటఁ బొంగు వచ్చు
నెడఁ బ్రధానులఁ జూచి ◆ యిట్లనె మీకు
నెడపక యేనిచ్చు ◆ నీ యౌషధముల
నే నిజం బొల్లక ◆ యిలఱేఁడు మీరుఁ
బూనిపాపముత్రోవఁ ◆ బోవుచున్నారు
తుది నిట్లు నయెనేనిఁ ◆ ద్రుంగు మీ రాజ్య
పదమని ఘోరశా ◆ పము నిచ్చి కడకఁ
జేరి శ్రీగురువును ◆ శివునిఁ దలంచి
ధారుణీపతియును ◆ దన కొల్వు వారు
వెఱఁగందఁ గొప్పెర ◆ వీక్షించి యుఱికె
మఱఁగఁ గాఁగిన తైల ◆ మధ్యభాగమునఁ
గడఁగి సేతువుఁ గట్టఁ ◆ గాఁ బూన్చి నలుఁడు
వడినార్చి వేసిన ◆ వారాశి నడుమఁ
బృథుతర ధ్వని లోఁ గు ◆ భిల్లనఁ బ్రథమ
పృథివీధరము నిట్టఁ ◆ బృథివిఁ బడ్డట్లు
ఆగతినుఱికి స ◆ య్యన దేలి మునిగి
వేగంబె ప్రాణముల్ ◆ విడిచి పెల్లుఱికి
ముడిఁగి పెంపఱవిచ్చి ◆ ముద్దయై రూపు
చెడియున్న నత్తఱిఁ ◆ జేరి వీక్షించి
సచివులు వరుస నౌ ◆ షధములు వైవ
పచరించుటయు భూమి ◆ పాలవరుండు
వారలతో మీరు ◆ వైచు నౌషధము
నేరుపు నను నాకు ◆ నెఱిఁగించి కాని
వైవకుండనవుడు ◆ వారు భీతిల్లి
దేవ నీకిట్లు చిం ◆ తింపఁగఁ దగునె
మతి మహీనృపతి న ◆ మ్మగఁ జాల ననుచు
నతఁ డిచ్చె మాచేతి ◆ కౌషధ ప్రతతి
నేమును మీ చిత్త ◆ మెఱుఁగమిఁ జేసి
యీ మహా దురితంబు ◆ కిచ్చగించితిమి
అడరి విశ్వాస మ ◆ హాపాతకంబు
కడక నీ యపకీర్తి ◆ గలిగె లోకముల
నురకయ పలుమాఱు ◆ నొ త్తిలి చెప్ప
వెఱతు మాలింపు మా ◆ విన్నపం బనిన
మందుల నిక్కంబు ◆ మది నెర్గ వలసి
యందులో మొదలింటి ◆ యౌషధం బపుడు
వేయించుటయు శుద్ధ ◆ విశదవర్ణమున
నాయితంబై మాదన్ ◆ వాపేతమైన
సిద్ధునిమేను వీ ◆ క్షించి (తద్) వచన
పద్దతి నిజముగఁ ◆ బతి నిశ్చయించి
యితఁ డిందు బ్రతికిన ◆ నిలకెల్లఁ దానె
పతియగు నసమాన ◆ బలరూఢుఁ డనుచు
నున్నమందులు వైవ ◆ కుండ మాన్పుటయు
నన్న రేంద్రునకు వా ◆ రనిరి వెండియును
నింక నన్నియు వేయ ◆ నిమ్ము భూనాథ
శంకింప కిట్టి య ◆ సత్యంబు కోర్చి
కనియెడు ఫలమేమి ◆ కాఁగలకీడు
నొనరు మేలును మాన్ప ◆ నొక్కని వశమె
సీతకై తపసియై ◆ చెఱఁ గొనిపోయి
దై తేయవిభుఁడు నే ◆ ధర్మముఁ బొందెఁ
దఱివేచి మాయజూ ◆ దమునఁ బాండవులఁ
బఱచి యే ఫలసిద్ధిఁ ◆ బరఁగె రారాజు
బతిమాలి కపట రూ ◆ పమున గౌతముని
సతిఁబొంది యింద్రుఁ డే ◆ సౌఖ్యంబు నొందె
ననిశంబు కపట మే ◆ షాకృతి మునులఁ
దునుము వాతాపికిఁ ◆ దుదనేమి గలిగెఁ
గావున నన్యాయ ◆ కార్యచింతనము
భావింవ సఖిల వి ◆ పత్కారణంబు
మఱి యదియునుగాక ◆ మానవాధిపులు
మొఱకులై దుర్మార్గ ◆ మునకుఁ జొచ్చినను
సామజంబులు తెగి ◆ చంపఁ జూచినను
బాములు వెనువెంటఁ ◆ బడి కఱచినను
ఘనవారధులు మేర ◆ కడచి వచ్చినను
జనదని వారింప ◆ శక్యమే ప్రజకుఁ
దప్పులు గలిగిన ◆ దండింపఁ గాక
తప్పనాడుట రాజ ◆ ధర్మమా యనుచు
నలరంగఁ దనునోవ ◆ నాడినవారి
పలుకుల కలిగి యా ◆ పార్థివేశ్వరుఁడు
మన్నింపు మనియెడు ◆ మందె మేలమున
నిన్ని మాఱులు కాఱు ◆ లేమి యాడెదరు
మనమునఁ గొంకక ◆ మాటి మాటికిని
నను మీరు శాసింప ◆ నాకు నేలికలె
నాపంపు చేసి మి ◆ న్నకయుండు మీరు
పాపంబునకు నేమి ◆ పని విచారింప
నీ నిమిత్తంబున ◆ నే దోషమైన
రానుండు మాకు నూ ◆ రకయుండు డింక
ననిన మాఱాడక ◆ భయఁపడి వగల
మునిఁగి కన్నీరొల్క ◆ మొగములు వంచి
తలఁగిరి మంత్రులం ◆ దఱుఁ గొల్వు విచ్చి
యెలమి నంతఃపురి ◆ కేగె వల్లభుఁడు
నంతట రాజ్యంబు ◆ నతఁడుఁ దదీయ
సంతానమును [62]సిద్ధ ◆ శాపానఁ బొలిసె.
వ్యాళియు [63]బల్లిదుం ◆ డనుచు భూజనము
లోలిఁ బూజింపఁ బెం ◆ పొందె వెండియును
గోరక్కుని వృత్తాంతము.
గుణరత్న నిధియును ◆ గోరక్కుఁ డనఁగఁ
బ్రణుతికి నెక్కు గో ◆ రక్షుని శిష్య
వరుఁడొక్క శిద్దుఁ డు ◆ ర్వరలోనఁ గలయఁ
దిరిగి పెంపున గౌళ ◆ దేశంబులోనఁ
బ్రవిమలంబైన సౌ ◆ రాష్ట్ర సోమేశ
భవనాగ్రమంటపా ◆ భ్యంతరసీమఁ
దను నెల్లవారును ◆ దగిలి సేవింప
వినుత ప్రసంగ ప్ర ◆ వీణుఁడై యున్న
నత్తరి నా మండ ◆ లాధీశ్వరుండు
చిత్తంబులోఁ దన ◆ ర్చినభ క్తికలిమి
నమ్మహా దేవుని ◆ నర్చింప వచ్చి
క్రమ్మఱి చనుచు నా ◆ ఘనుని వీక్షించి
యతని నామమును మ ◆ హానుభావమును
చతురతయును సదా ◆ చారంబు నచటి
జనులచే విని సంత ◆ సమును నచ్చెరువు
మనమునఁ బెనఁగొన ◆ మత్పురంబునకు
ననఘాత్మ విచ్చేయు ◆ మనుచుఁ బ్రార్థించి
ఘనశిబికారూఢుఁ ◆ గావించు కొనుచుఁ
జనిచని ముందటఁ ◆ జంపకాశోక
ఘనసార మధుర ష ◆ డ్గ్రంథ మాకంద
వకుళ చందన సింధు ◆ వార మందార
లికుచ దాడిమ కద ◆ ళీ నారికేళ
నారంగ తాళ వు ◆ న్నాగ హింతాళ
భూరుహవ్రాత ప్ర ◆ భూతశాఖాగ్ర
సంచరత్కలకంఠ ◆ శారికా కీర
చంచరీకానీక ◆ సమ్మదా రావ
వాచాలమై యొప్పు ◆ వనమధ్యవీథి
వీచి కాందోళన ◆ వికచారవింద
కుముద నీలోత్పల ◆ కుసుమపరాగ
సముదయ వాసిత ◆ సలిలమై విపిన
దేవతాకరతల ◆ స్థిత దర్పణంబు
కై వడిఁ గడునొప్పు ◆ కమలాకరంబు
కెలన వాసంతికా ◆ గేహాంతరమునఁ
జలువమించిన మంచి ◆ సైకతస్థలము
విడిదలపట్టు గా ◆ వించి యొక్కింత
వడి విశ్రమించి య ◆ వ్వన కేళి లీల
నలవోక మెలఁగుచు ◆ నపుడు దాఁగూర్చు
తలిరాకుఁబోఁణిఁ జి ◆ త్తము నందుఁ దలఁచి
పరువంపుఁ బూఁదేనె ◆ బాసటఁ బడిన
మరువాలు దూపుల ◆ మర్మముల్ నాటు
గాటంబునకుఁ జాలఁ ◆ గంపించి రతుల
తేటలై మించు నా ◆ తెఱప లీలాది
భావంబులును మృదు ◆ భాషలు నసమ
లావణ్య గతులుఁ గ ◆ లా వివేకములు
రూపురేఖలు నవ ◆ రూఢ యౌవనముఁ
జూపులయొరపు న ◆ చ్చునఁ బోసినట్లు
మది నిల్ప మెలుపారు ◆ మలయమారుతము
పొదలెడువిరహాగ్నిఁ ◆ బ్రోదిగావింప
నంతకంతకు దట్ట ◆ మై నెట్టుకొనిన
సంతాపమునఁ బొందిఁ ◆ జరపఁగా లేక
పరిచారవర్తులఁ ◆ బంపి యా సిద్ధ
వరుని రప్పించి సౌ ◆ వర్ణ పీఠమున
నునిచి సమ్మతి పూజ ◆ లొనరించి వినయ
మెనయ నిట్లనె భువి ◆ నెల్ల విద్యలను
ఘనులంచు మి మ్మనే ◆ క ప్రకారములఁ
జనులు నతింతు రా ◆ శ్చర్యంబుగాఁగ
ననయంబు భవదీయ ◆ మగు మంత్రశక్తిఁ
గనుఁగొనఁ దివిరెడుఁ ◆ గౌతుకం బాత్మ
సొలవఁగ నిజముగాఁ ◆ జూపఁగా వలయు
వెలయ నాకర్షణ ◆ విద్య మా కనిన
నాపురుష శ్రేష్ఠుఁ ◆ డల్లన నవ్వి
రూపింప మద్గురు ◆ రూఢ్యుపదేశ
మేపార నెఱిఁగినే ◆ నెఱిఁగింతు నరయ
భూపాల వేఁడు మ ◆ ద్భుతము వేఱొకటి
నావుడు నమ్మహీ ◆ నాయకుం డనఘ
యీ విద్యపైఁ బ్రీతి ◆ యెంతయుఁ గలదు
నాకును నిపుడు మ ◆ న్మథ ప్రీతి నొకతె
నీ కందువను జూపు ◆ మింతియ చాలు
ననుటయు నతని ప్రే ◆ మాతిశయంబు
మనమునఁ గాంచి య ◆ మ్మదిరాక్షియున్న
గుఱుతును బ్రాయంబు ◆ కొలఁదియుఁ బేరుఁ
దెఱఁగొప్ప నడిగి య ◆ తి స్థిరధ్యాన
ధీరుఁడై మంత్రాధి ◆ దేవతఁ దలఁచి
సారంబుగాఁ గొంత ◆ జప మాచరించి
మీఁదుఁ జూచుచు మిట్టు ◆ మిడిచి హుంకార
నాదంబు చెలఁగ ము ◆ న్నవలీల మెఱసి
యాకర్షణముచేసి ◆ యానాథుఁ డప్పు
డాకాంత పలుదోము ◆ నవసరం బగుట
పొదిగొను బహువిధ ◆ పుష్ప వాసనల
వెదజల్లుచును వెస ◆ [64]వ్రేల్ముడి వైచి
రచితాంగరాగ సౌ ◆ రభ వాసనలను
బచరించి కట్టిన ◆ పసని దువ్వలువఁ
గనకకుంభముల బిం ◆ కము పిసాళించు
ఘనకుచద్వయకాంతిఁ ◆ గప్పి క్రొన్నిగ్గు
లొలయఁ గక్షముల బా ◆ గొనరించి మించు
గలభూషణంబులు ◆ గదియఁ గీల్కొలిపి
రాజితంబగు పద్మ ◆ [65]రాగ పుంగరము
తేజంబు పిడికిట ◆ దీటుకొనంగ
మెలుపొందఁ బూనిన ◆ మించుటద్దముల
నలరారు నిజవద ◆ నాబ్జమండలము
నొనరినప్రేమ నొం ◆ డొంటిఁ బూజింపఁ
గొనకొన్న మత్తచ ◆ కోరంబు లనఁగఁ
తెగగల్గి యింపారు ◆ తెలిగన్నుదోయి
నిగుడించి సమదృష్టి ◆ నిల్పి దక్షిణపుఁ
గరమున నఖ కాంతి ◆ కలితమై మించుఁ
బురడించు పలుకఱఁ ◆ బూని తాంబూల
రసనిరంతరరాగ ◆ రంజితం బగుచుఁ
బొసఁగ దాడిమబీజ ◆ ములగేలిసేయు
దంతప్తఙ్త్కికిఁ జారు ◆ తర కుందముకుళ
కాంతివి శేషంబుఁ ◆ గల్పించుచున్న
యునికిని వచ్చి యా ◆ యుర్వీశుమ్రోల
నొనరంగ నిలిచి య ◆ ట్లున్న చందంబుఁ
జూచి యచ్చెరువంది ◆ సుందరిఁ గదియఁ
జూచు నాతని తమిఁ ◆ జూచి వారించి
నరనాథ ! యాకర్ష ◆ ణ ప్రభావమున
నరుగుదెంచినయట్టి ◆ యంగనామణికిఁ
దెలివి చాలదు మంత్ర ◆ దేవత మేన
నొలసియుండుటఁ జేసి ◆ యును బొందఁదగదు
క్రమ్మఱఁ బంపు ట ◆ ర్హంబంచు నతని
సమ్మతి సిద్ధుఁడా ◆ చందంబు చేసె
నయ్యెడ వెండియు ◆ నమ్మహీ పాలుఁ
డయ్యోగిఁజూచి కా ◆ యజుకేళి గతులఁ
దిలకించు కామినిఁ ◆ దేవచ్చుఁ గాకఁ
కలుగునే బాలికా ◆ కర్షణంబనుచు
నతఁ డడిగినఁ జెప్పి ◆ నట్లయౌ ననుచు
జతురత మద్గురు ◆ స్వామిఁ దలంచి
రప్పింతు చెప్పుమా ◆ రాజన్య యనిన
నప్పుడా పార్థివుఁ ◆ డతిచిత్ర మనుచుఁ
దనకొల్వు కన్యకా ◆ తతిలో నొకర్తు
మనమునఁ దలఁచి నా ◆ మము నున్న తావు
నెఱిఁగించుటయుఁ ◆ బ్రీతి నెప్పటియట్ల
వఱలు మంత్రాధి దే ◆ వత సంస్మరించి
కరతలం బెత్తి యా ◆ కర్షించి (వేగ)
మరువంపు మొలక మ ◆ న్మథు కరవాలు
రతికేలితమ్మిన ◆ ర్మంపుఁజే చిలుక
లతకూన పసిఁడిస ◆ లాక పూమొగ్గ
తొలకరిమెఱుఁగు ముం ◆ దల చంద్రరేఖ
కలికి పుత్తడిబొమ్మ ◆ కడిగిన కల్వ
యననొప్పు బాలిక ◆ నవనీశు మ్రోల
నునిచె నుంచుటయును ◆ హోయని మెచ్చి
తలయూఁచి పెక్కు వి ◆ ధంబులఁబొగడి
యలఘుభూషణవిశే ◆ షా నర్ఘ్యపాద్య
కనకాంబరంబులఁ ◆ గట్ట నిచ్చుటయుఁ
గనుఁగొని నగి మహీ ◆ కాంత ! మద్గురువు
నుపదేశమునఁ గన్న ◆ యోగ మొక్కటియు
నపరిమితంబైన ◆ యర్థంబు గాక
మన్నించి యిచ్చు నీ ◆ మణిభూషణాదు
లెన్నియైనను మాకు ◆ నేటికిననుచు
నర్థిజాతంబున ◆ కవియెల్ల నొసఁగి
పార్థివుం డనుపఁ దా ◆ బదమున కరిగె
నయ్యెడ నినుఁడు దో ◆ షాగమ శంకఁ
జయ్యనఁ దొలఁగిన ◆ జాడ నస్తాద్రి
చాటున కరుగ ని ◆ జప్రియుఁ జూచి
సూటి నన్యుని నింకఁ ◆ జూడ నారాజు
నైన నన్నట్లు గా ◆ [66] ఢానురాగమును
బూని పద్మిని రయం ◆ బున మోమువంచె
దెసల సంధ్యా [67]జల ◆ స్తిమితంబు లగుచు
[68]ననులొత్తు తిమిరబీ ◆ జంబులో యనఁగ
వనజాతముల వెలు ◆ వడి వికసింప
మొనయు నీలోత్పల ◆ ముకుళ జాతముల
నలమి పాదుల మూతు ◆ లల్లనఁ జేర్చి
యెలదేఁటి కదుపు లె ◆ ల్లెడ నుల్లసిల్లె
నలి నాకభువనంబు ◆ నకు సుధాశనులు
తళుకుసుపాణి ము ◆ త్యాల మేల్కట్లు
గట్టిన గతి తార ◆ కా వితానంబు
దట్టమై యంబర ◆ స్థలిఁ బొల్పుమీఱెఁ
గినుకఁ గైకొని మీన ◆ కేతుఁడు విరహి
జనముపై వైచిన ◆ చక్ర మనంగఁ
గ్రొత్త మించులు గిఱి ◆ కొనఁ దూర్పుఁ గొండ
నెత్తంబుపైఁ దోఁచె ◆ నీరజారాతి
ఆ సమయంబున ◆ నమ్మహీనాథుఁ
డాసిద్ధవరుని పెం ◆ పాత్మ నూహించి
వితత సమాకర్ష ◆ విద్య యీభంగి
నితనికి సిద్ధించె ◆ నెద్దాని కలిమి
బలిమి నెవ్వని ప్రియ ◆ భామినినైన
నెలమి రప్పించి ని ◆ జేచ్ఛఁ గ్రీడింపఁ
గలవాఁడు వీని నే ◆ గతినైనఁ జంప
వలయు (నంచు) నిజాప్త ◆ వరుల మంత్రులను
రప్పించి తన విచా ◆ రము వారితోడఁ
జెప్పిన మనమునఁ ◆ జింతించి యకట
యీకుచ్చితపు బుద్ధి ◆ యీ నృపాలునకు
నేకీడు రానింత ◆ యెసఁగునో కాక
వలదన్న మా నెడు ◆ వాఁడు గాఁ డితఁడు
దెలుపరాదింక నే ◆ తెఱుఁగొకో యనుచుఁ
గలఁగి యొండొరులు మొ ◆ గంబులు చూచి
తలల వంచుటయుఁ ◆ బ్రధానుల లోనఁ
జనవరియగు నొక ◆ నచివుఁడా విభునిఁ
గనుఁగొని దేవ యీ ◆ కపట కర్మమునఁ
దగునె వర్ణాశ్రమ ◆ ధర్మబోధకులఁ
దెగ నాజ్ఞసేయ ధా ◆ త్రీ నాయకులకుఁ
బిలిపించి మది నీవు ◆ ప్రియపడి యడుగఁ
దలకొని తన మహ ◆ త్త్వము చూపెఁగాక
సొలవక సంసార ◆ సుఖములు రోసి
యెలమి యేకాకియై ◆ యీరీతిఁ దిరుగు
నతఁడేల చేయుఁ [69]బ ◆ రాంగనాసక్తి
నితరుల భంగి నూ ◆ హింతురే యిట్లు
తొలి తొలిఁ బ్రార్థించి ◆ తోడి తెచ్చుటకు
ఫలమెయిప్పుడు చంపఁ ◆ బంపు మనుటయు
నలఁకువు లేక మ ◆ హాత్ములఁ దొడర
వలదు నిష్కారణ ◆ వైరంబు పూని
నావుడు వినియు వి ◆ నని చెవుల్ చేసి
భూవల్లభుఁడు ప్రొద్దు ◆ వోయె మీరింక
పదఁడని యనిపి య ◆ భ్యంతర కేళి
సదనంబునకు నేగి ◆ శయనించె నంత
నల దేవశిల్పి జం ◆ భారి కొల్వునకు
నెలమి నిర్మించిన ◆ నెర [70] హేమమేడ
పొలుపున నరుణ వి ◆ స్ఫురణఁ గెంపారి
విలసిల్లు నుదయాద్రి ◆ విపుల శృంగమున
ఘనమైన మాణిక్య ◆ కలశమో యనఁగ
వనజమిత్రుఁడు తూర్పు ◆ వంక సొత్తెంచెఁ
దదనంతరమున ను ◆ ద్ధతి నిజాస్థాన
సదనంబు కే తెంచి ◆ జననాయకుండు
రత్న గోరక్కుని ◆ రప్పించి కపట
యత్నంబు నిరతి మి ◆ థ్యా వినయంబుఁ
గావించి మ్రొక్కి యె ◆ క్కడ మీకు నుండఁ
గా వేడ్కయయ్యె న ◆ క్కడికి విచ్చేయుఁ
డని వీడుకొని వేల ◆ మటు దాఁటిపోవ
ననిపించుటయుఁ బ్రీతి ◆ నతఁడు సౌరాష్ట్ర
పురికిఁ గ్రమ్మఱ సాగి ◆ పోవుచుండఁగను
ధరణీశుఁ డచట గు ◆ ప్త ప్రకారమునఁ
దెగువమీఱఁగ మృత్యు ◆ దేవతా నదృశు
లగువారిఁ బిలిచి మీ ◆ రతని యత్నమునఁ
బట్టి నట్టడవిలో ◆ పలఁ దలఁగొట్టి
రట్టుగాకుండ భో ◆ రన నొక చోటఁ
బాతి రండని వెంటఁ ◆ బంపిన వారు
నాతత రయమున ◆ నరిగి యా సిద్ధు
పిఱుదుగూడనె యేఁగి ◆ పెడగేలుఁ గట్టి
తఱమి కాననభూమి ◆ దరికి నీడ్చుటయు
వారిఁ గన్గొని సిద్ధ ◆ వరుఁడు మీకేల
దోరించి చన న రేం ◆ ద్రుఁడు మమ్ము నేమి
చేయఁ బుత్తెంచెఁ ◆ జెచ్చెర నట్లుచేసి
పోయి యాతనికిఁ జె ◆ ప్పుడు ముదం బెసఁగ
ననుటయు యోగితో ◆ నా భటు లనిరి
పనుపడ మారాజు ◆ బంపె నిన్‌జంప
నిలఁ బరాధీనుల ◆ కేలిక మనసు
కొలఁది నేపనియైన ◆ కోరి కావింప
వలయును గాని కే ◆ వల పాపములకుఁ
దలఁ గెద మనరాదు ◆ దలఁగిన యపుడె
మేకొనవలయు స్వా ◆ మి ద్రోహముకని
భీకరంబుగఁ గిన్క ◆ బిట్టు వ్రేయుటయు
నతని కంఠముదాఁకి ◆ యవ్వాఁడి వాలు
శతఖండమై మహీ ◆ స్థలమునఁ దొరఁగె
నది చూచి విస్మయం ◆ బడరి యందంద
పొదివి కుంతంబులఁ ◆ బొడిచిన నవియు
పొడి పొడియయె నంతఁ ◆ బోవకశిలల
వడినెత్తి నడునెత్తి ◆ వైవఁదోడ్తోన
శకలంబులై యున్నఁ ◆ జలమున మఱియుఁ
బ్రకటంబుగాఁ గాష్ఠ ◆ పటలంబు పేర్చి
యనలంబు దరికొల్పి ◆ యందులో వైవఁ
బొనుపడి భస్మమై ◆ పోయె నయ్యగ్ని
దాని తీరును జూచి ◆ తత్కంధరమున
గూనగిల్లఁగ నెత్తు ◆ కోలుగుం డొకటి
గట్టి యెంతయు లోఁతు ◆ గల యట్టిమడుఁగు
పట్టునఁ బడఁద్రోచి ◆ పై రాళ్లు వైచి
తేలకుండఁగఁ జూచి ◆ దిగ్గున మరలి
యాలస్యముడిగి ని ◆ జాధినాథునకు
నా విధంబెఱిఁగింప ◆ నరిగి రాలోన
వేవేగ బంధన ◆ విరహితుం డగుచుఁ
దా వారికంటెను ◆ దనరి తీవ్రముగ
భూవిభు నెదుట నే ◆ ర్పున వచ్చి నిలిచి
యోరాజ మదిఁగృప ◆ యొక్కింత లేక
దారుణాసురవృత్తిఁ ◆ దవిలి తన్నిట్లు
సమయింపు మని పంపఁ ◆ జనునె నీ కింత
తమకించి నాదెస ◆ తప్పేమియైనఁ
గలిగిన రాజవు ◆ గావె శిక్షింప
...... ...... ....... ....... ........ ........ ........
యే కారణము లేక ◆ యీరసం బొదవ
మాకు నల్గితివి భూ ◆ మండలాధిపులు
సిద్దుల నెలమిఁ బూ ◆ జింతురు గాని
బద్దవైరమున ని ◆ ర్భంధంబు చేయ
రటుగాన నీ దురి ◆ తాతి రేకమునఁ
గుటిలాత్మ భవదీయ ◆ కుల మెల్లఁ బోయి
నీరాజ్య భారంబు ◆ నీకిటమీఁదఁ
బూరగింపక చెడి ◆ పోవుఁ గాకనుచుఁ
బరుషాక్షరములుగాఁ ◆ బలికి యా సిద్ధుఁ
డరిగెను స్వేచ్ఛమై ◆ నంత తదీయ
శాపాగ్నిఁ గులమును ◆ స్వయము రాజ్యంబు
నే పణంగెను బోవు ◆ నే యిట్టికీడు
కృష్ణకందారభూపుని కథ.
రమణీయమగు మహా ◆ రాష్ట్ర దేశమున
నమిత వైభవముల ◆ కాస్పదంబైన
కందారమను పురి ◆ గలదు తద్విభుఁడు
బంధురకీర్తి సౌ ◆ భాగ్య సంపన్నుఁ
డతి ధైర్యశాలి మ ◆ హాదాన శీలి
వితత తేజుఁడు వైరి ◆ వీర భీకరుఁడు
సకల కళావేది ◆ సన్మార్గ [71]చారుఁ
డక లంకమతి విన ◆ యాన్వితుం డన్య
భామినీదూరుఁ డ ◆ ప్రతిమప్రతాప
ధాముఁడు గృష్ణ కం ◆ ధార భూపాలుఁ
డతఁ డతినియతిమై ◆ సర్ఘ్యతోయములు
ప్రతిదినంబును హేమ ◆ పాత్రిక నునిచి
తనకు నందించినఁ ◆ దరణి గైకొనుచుఁ
జను నభంబునకుఁ ద్రి ◆ సంధ్యలయందు
సురలు తచ్చరితంబు ◆ చూచి హర్షించి
గురుమతి నభివృద్ధి ◆ గోరుచుండుదురు
ఇట్టి మాహాత్మ్యంబు ◆ నిట్టి వైభవము
నిట్టి భాగ్యము లోక ◆ మెల్ల నుతింప
నుర్వి పాలింపుచు ◆ నుండి యారాజు
సర్వజ్ఞుఁ డొకనాఁడు ◆ సౌధాగ్రసీమ
నిలిచి నాగరలోక ◆ నియత ప్రచార
మెలమిమై వీక్షించు ◆ నెడ [72]మాదిఁ గాని
నెలఁతుక నగ్నయై ◆ నీరాడుదాని
లలిత లావణ్య వి ◆ లాస భావములు
తప్పక కన్గొని ◆ [73]దర్ప కాస్త్రముల
యొప్పున నిజ ధైర్య ◆ మూఁతయుఁ దప్పి
తన పెంపుఁ దొల్లిటి ◆ తగవును మఱచి
మనమునఁ దత్సంగ ◆ మంబు వాంఛింప
నమ్మఱునాఁడు సం ◆ ధ్యా సమయమున
నిమ్ముల నానృపుఁ ◆ డిచ్చు సర్ఘ్యములు
ముందటి వలెఁ బ్రియం ◆ బున నేగుదెంచి
యందుకొనండయ్యె ◆ నరవిందమిత్రుఁ
డది గనుఁగొని ఖిన్నుఁ ◆ డై యతఁడాత్మ
నిది యేమి చిత్రమో ◆ యినుఁడు నావలన
నెఱువైన కృపఁదప్పె ◆ నేఁడింక నేది
తెఱఁగొకో యనుచుఁ జిం ◆ తిలి (ధర్మశాస్త్ర)
(విదుల) రప్పించియ ◆ వ్విధ మెఱిఁగింప
మదిఁదలపోసి య ◆ మ్మానవ పతికి
వార లిట్లనిరి భూ ◆ వర నీవు ధర్మ
చారిత్రుఁడవు సర్వ ◆ జనసమ్మతుఁ డవు
సారసదాచార ◆ సరణి సన్మునులు
గారు నీ కెన పాప ◆ కర్మ మెయ్యెడల
నేదెస రూపింప ◆ నెఱుఁగరా దనిన
నేదోష బుద్ధి నేఁ ◆ డెసఁగెనో గాక
కమలబంధుఁడు నేఁడు ◆ గైకొనఁ డయ్యె
నమర నీచేతిహే ◆ మార్ఘ్య పాత్రంబు
నావుడు నమ్మహీ ◆ నాయకుం డాత్మ
భావించి [74] యపుడు వి ◆ ప్రతతి కిట్లనియె
వినుఁడు నా మది నుద్భ ◆ వించిన దురిత
మనఘాత్ములార సౌ ◆ ధాగ్రభాగమునఁ
గరమర్థి నేనుండ ◆ గత వాసరమునఁ
బురజనవ్యాపార ◆ ములు గనుఁగొనుచు
నవగతవసనయై ◆ యజిన [75] కారకుని
చపలాక్షి యొక్క తె ◆ సలిలంబు లాడఁ
జూచిన నా లోన ◆ సుందరిఁ గవయఁ
జూచితి నాలోన ◆ సూనాస్త్రుఁ డేయ
వడిఁ బురాకృత కర్మ ◆ వశమున నిట్టి
చెడుబుద్ది పొడమెఁ జే ◆ సిన పుణ్యమెల్లఁ
గాసియై పోయె పొం ◆ కము దప్పె నింక
నా సరివారెల్ల ◆ నవ్వఁ బాలైతి
నుల్లంబులోపల ◆ నొరుల భామినులఁ
దల్లుల మాఱుగాఁ ◆ దలఁచెడి మాకు
నీ మహాపాతక ◆ మేల సిద్ధించె
నేమిట నీదోష ◆ మేమి తరించు
ననుచుఁ బశ్చాత్తప్తుఁ ◆ డగు రాజుతోడ
ననిరి భూసురులు ప్రా ◆ యశ్చిత్త విధము
గల దిట్టి పనికి నా ◆ కర్ణింపు మధిప
లలి నీవు చూచిన ◆ లలన చందముగ
నినుమున నొకరూప ◆ మిపుడు చేయించి
ఘనవహ్ని నది యటు ◆ కాఁగ నూఁదించి
కడుముదమున ◆ కౌఁగిటఁ జేర్ప
నడఁగెడు నీపాప ◆ మనుటయు నట్ల
గావించి వారల ◆ కడకుఁ దెప్పించి
భావగతంబైన ◆ పాప మందఱును
వినఁగఁ జెప్పుచు నుగ్ర ◆ విస్ఫులింగములు
గనుకలి చెదర భీ ◆ కరభంగి నున్న
పరితప్తలోహరూ ◆ పముఁ బ్రీతిఁ గదిసి
పరిరంభణము చేయు ◆ పాట నవ్విభుని
నలమి చేపట్టి స ◆ య్యనఁ బాయఁ దిగిచి
రెలమి భూసురవరు ◆ లెల్ల నంతటను
నతని దోషము వాసె ◆ నరవిందహితుఁడుఁ
బ్రతివాసరంబుఁ బూ ◆ ర్వప్రకారమున
నలరి చేకొనుచుండె ◆ నర్ఘ్యపాద్యములు
వెలయ నీగతి నిజ ◆ వృజిన నిర్ముక్తిఁ
గని ధర్మశాస్త్రాధి ◆ కారులకెల్లఁ
గనకాంబరాదు ల ◆ గ్గలముగా నొసఁగి
ఘనసమ్మదమ్ము వి ◆ క్రమముఁ బాడియును
జనులెల్లఁ బొగడ రా ◆ జ్యము సేయుచుండె
నటుగొన్ని దివసంబు ◆ లరుగ నాతనికిఁ
బటుతరంబై నట్టి ◆ పాపయోగమునఁ
దొడరెఁ గుష్ఠవ్యాధి ◆ తోడనె తునిసి
పడియెఁ గరాంగుళ ◆ పాదాంగుళములు
ముడిఁగెఁ గర్ణములు మో ◆ మునఁ గంతు లొదవెఁ
గడు నుబ్బెఁ బెదవు లం ◆ గంబులు నెల్లఁ
దడిసెఁబెన్జెమటలఁ ◆ దలమయ్యె జిహ్వ
మడఁగె నాసాగ్రంబు ◆ మడమలు ముడిసె
పిక్కలు పద నింకి ◆ బీటలు వాఱెఁ
గక్క సమ్ముగఁ బొర ◆ గప్పె నేత్రములు
వేమాఱు పై గోఁక ◆ వెడలె రక్తంబు
చీమును నింతింతఁ ◆ జేరరాకుండ
నడరె దుర్గంధంబు ◆ నందంద ముసిరె
బెడఁగు మక్షిక మీపి ◆ వెట్టె నయ్యెడలఁ
దొడిఁదొడిఁ బురువులు ◆ దొలువంగఁ జొచ్చె
విడువ కీ రీతిఁ బ ◆ ర్వెడు తెవు లణఁపఁ
బూని యనేకు ల ◆ ద్భుతమైన మందు
లానృపాలున కిచ్చి ◆ రవి వృథాయయ్యె
మఱియంత నొకనాఁడు ◆ మానవాధిపుఁడు
తెఱఁగొప్పఁ దనకూర్మి ◆ తెఱవ నీక్షించి
మదిరాక్షి యీగతి ◆ మందిరాంతమున
నొదిఁగి యుండఁగఁ జాల ◆ నోరంతప్రొద్దు
నటుపోయి వచ్చెద ◆ నా వేఁటలీల
నటవీస్థలమునకు ◆ ననిన నయ్యింతి
వదలక నాథుతోఁ ◆ వలదు నీ కధిప
పదచార మలవాటు ◆ పడదు నీకధిప
కరిహయా రోహణ ◆ క్రమశక్తిలేదు
తిరముగా మృగముల ◆ దృష్టింపరాదు
గుఱిబాణసంధాన ◆ కుశలత్వమునకుఁ
గరములు సాగవే ◆ గతివేఁట జరుగుఁ
బనిలేని యలజడిఁ ◆ బడి వోవనేల
వనభూములకు నని ◆ వారింపఁ బూర్వ
పరిచిత మృగయాను ◆ బంధుఁడై మనసు
మరలింపలేక యు ◆ మ్మలికంబు తోడ
నందలంబెక్కి యొ ◆ య్యన నేఁగి మృగము
బృందంబు నెనఁబెట్టి ◆ వేఁట లాడించి
క్రమ్మఱఁ దనపురి ◆ కై వచ్చి వచ్చి
యమ్మార్గమున సలి ◆ లాశయం బొకటి
గని దప్పిగొనుటయు ◆ గరగవాఁ డపుడు
వెనుకఁ జిక్కుటయుఁ ద ◆ ద్విమలతోయములు
ద్రావి దేహమున ర ◆ క్తంబునఁ జాల
నేవంబులగు చీర ◆ లెడలించి మేన
నొదవిన చెమటతో ◆ నుదకంబులాడి
యుదికిన శాలువు ◆ నొనర ధరించి
నగరికి వచ్చి స ◆ న్మతి వీరభటుల
తొగలను దొరల మం ◆ త్రుల వీడుకొలిపి
యనురాగ మొదవ న ◆ భ్యంతరంబునకుఁ
జని కుబుసంబు ల ◆ చ్చటఁ దివుచుటయు
వెస మేఘపటలంబు ◆ విరిసినఁ బ్రభలు
దెసలఁ బర్వఁగ నొప్పు ◆ దినకరుకరణి
విలసిల్లువిభుఁ జూచి ◆ విస్మయానంద
కలితాత్మ [76]యయి ప్రియ ◆ కాంత యిట్లనియె
దేవ నీ మేన నొం ◆ దిన మహారోగ
మేవిధంబునఁ బాసెఁ ◆ నిది కడుఁజిత్ర
మెచ్చోటఁ దిరిగితి ◆ వెచటఁ గూర్చుంటి
వెచ్చటఁ బవళించి ◆ తేయాకుఁ దింటి
వే మహీరుట్ఛా య ◆ కేగితి ఫలము
లేమి భక్షించితీ ◆ వేలతాంతములు
తలఁబూని తెక్కడఁ ◆ ద్రావితి నీరు
తలపోసి చెప్పు మం ◆ తయు నాకు ననిన
వినుదేవి నేఁ బోయి ◆ వేఁటలాడించి
చనుదెంచుచోఁ జిక్కె ◆ సగ్గెడవాఁడు
కడుదూరమున దప్పి ◆ ఘనమైన యెండఁ
బడి నీరుకందువఁ ◆ బరికించుకొనుచు
నడవిలోపల సలి ◆ లాశయం బొకటి
పొడగని యుదక మి ◆ మ్ములఁ గ్రోలి మేను
గడిగి [77]నిర్మలినాంశు ◆ కమ్ములఁ గట్టి
తడయక వచ్చితిఁ ◆ దత్ప్రభావంబు
గానోపు నింతకుఁ ◆ గారణం బనుచుఁ
దానది ఘనముగాఁ ◆ ద్రవ్వింపఁ దలఁప
నా రాజుదేవియు ◆ నా సలిలంపు
భూరిశక్తికిఁ జిత్త ◆ మునఁ జాల మెచ్చె
మఱునాఁడు నృపతి స ◆ న్మణి భూషణములు
మెఱయ మెఱుంగులు ◆ మీఱ మైకాంతి
కొమురొప్పగాఁ బెట్ట ◆ కొలువున నుండి
[78]కొమరుల నిజనియో ◆ గులఁ బిల్వఁ బంప
వారునువచ్చి భూ ◆ వరుఁ జూచి యతని
దారుణ రోగంబు ◆ దలఁగి పోవుటయు
ఘన సమ్మదాశ్చర్య ◆ కలితులై రంత
మనుజ నాయకుఁ డాప్త ◆ మంత్రుల తోడఁ
దనపూఁపు చెప్పినం ◆ దలపోసి చూచి
...... ....... ....... ....... ....... ........ ......
దేవ క్లుప్తములైన ◆ తీర్థంబు లెల్ల
నీవసుంధర నున్న ◆ వెవ రెఱుంగుదురు
భావింప నదియును ◆ బటుపుణ్యసరసి
గావలయుటకు శం ◆ కాలవమైన
వల దట్టిదిఁకఁ ద్రవ్వ ◆ వారిపూరంబు
లలమినఁ గొఱఁతలే ◆ దటు గాక నింక
నడఁగుఁ గీర్తియు నప ◆ ఖ్యాతియు నొదవుఁ
జెడుఁ దీర్థపదము ని ◆ శ్చిత మిది యనిన
వారలతోడ భూ ◆ వరుఁడు నేనాత్మఁ
గోరి యొనర్పఁ జే ◆ కొనిన యీ కార్య
మెవ్వరు వలదన్న ◆ నింతఁ జాలింప
నెవ్విధంబునను మీ ◆ రెదురుపల్కకుఁడు
నావుడు వెఱచి మి ◆ న్నకయుండి రంత
వేవేగఁ బనివాండ్ర ◆ వేనవేల్ గూర్చి
యల సరోవరమున ◆ కరిగి యచ్చోట
జల దేవతా సమ ◆ ర్చనము గావించి
నిడుపు యోజనమును ◆ నింతవెడల్పు
కడులోఁతు నగునట్లు ◆ గా నిర్ణయించి
త్రవ్వింప నందు ◆ నూతన సలిలంబు
నివ్వటిల్లుట మాని ◆ నెఱని దొల్లింటి
యుదకంబులును బోయె ◆ నురగలోకమున
కదిచూచి వెండియు ◆ నచ్చలం బెసఁగఁ
దడయక త్రవ్వింపఁ ◆ ద్రవ్వింప నీరు
పొడవణంగెనె కాని ◆ పొడసూపదయ్యె
నవుడు చింతాక్రాంతుఁ ◆ డై భీతినొంది
విపులాధిపతి హత ◆ విధిని గర్హించి
మనమున నక్కట ◆ మంత్రుల మాట
విననైతి నాయవి ◆ వేకంబుకతన
ననుచితక్రియలచే ◆ నందునే ఫలము
పనిలేని సడియుఁ బా ◆ పముఁ గట్టుకొంటి
నలసి తెంతయు నిందు ◆ నధికారు లెల్ల
సొలసిరి త్రోవయుఁ ◆ జొప్పడదయ్యె
నని వితర్కించి గు ◆ ప్తాకారలీల
ననుదినంబును బట్ట ◆ ణాభ్యంతరంబు
గలయఁజరించి యె ◆ క్కడ నెవ్వరైన
బలువిడిఁగూడి సం ◆ భాషించువారు
గలిగిన నటువంటి ◆ కడలకు నరిగి
నెలమి వారలవంక ◆ నేవి శేషములు
వినఁబడునో యని ◆ వేడ్క నాలించు
ఘనులైనవారలఁ ◆ గదిసి భాషించుఁ
బరువడిదేవతా ◆ భవనస్థులైన
పర దేశ వాసుల ◆ భావంబు లరయు
నీరీతి మెలఁగెడు ◆ నెఱి నొక్కనాఁడు
గోరంటకుం డను ◆ గోరక్షశిష్య
వరుఁ డొక్క రుఁడును భూ ◆ వలయంబు గలయఁ
దిరుగుచు ముదము సం ◆ ధిల్లఁ దత్పురికి
నేతెంచి మున్ను మ ◆ త్స్యేంద్రుఁ డీపొంత
నాతత ప్రియకరం ◆ బగు నొక్క మడువు
కెలన దుగ్ధము లార ◆ గించి యాచమన
మెలమిఁ గావించి తా ◆ నేఁగె నిందుండి
యవి సిద్ధసలిలంబు ◆ లయ్యె నానీరు
చవిగొన్న వారలు ◆ [79]చావుఁగరంబు
నడఁచి యాయుష్మంతు ◆ లగుదు రా మడువు
కడకేగి చూతము ◆ గాని రమ్మనుచు
తన శిష్యుఁ దోఁకొని ◆ తత్పదంబునకుఁ
జని కుంభ భవపీత ◆ సలిలమై బయలు
[80]వడియున్న మున్నీటి ◆ బయలు చందమునఁ
గడు శూన్యమగు మహా ◆ గర్తంబు గాంచి
యచ్చెరువునుబొంది ◆ యా తెఱంగెల్ల
నచ్చటి జనముల ◆ నడి గది యెఱిఁగి
యిట్టి పాపముసేయు ◆ నే నృపుం డనుచు
నెట్టన వగచి తా ◆ నిజదేశమునను
నాసీనుఁడై యుండె ◆ నట్లున్న యతని
డాసి యంతంతటఁ ◆ దగిలి వెన్వెంటఁ
గనిపెట్టుకొని వచ్చు ◆ కందరపతియు
నెనయవారలఁ జేరి ◆ యరం ..... .....
..... ...... యుండిన ◆ యున్నట్లు దప్పి
కూరుట గోరంట ◆ కునితోడ శిష్యుఁ
డైన మోహనసిద్ధుఁ ◆ డల్లనఁ దనకుఁ
బానీయ తృష్ణ పెం ◆ పగు చుండెననిన
నవలసమీపము ◆ నం దొక వెల్ల
తివిసి యా క్రింద న ◆ తి స్వచ్ఛమైన
జలములు చూపిన ◆ సమ్మదం బొలయ
నలయ... ... ... .... ..... .... ..... .... .....
వెఱఁగంది దేవయీ ◆ వెరవున మహిమ
నెరయ నిందును నీరు ◆ నిండింపరాదె
యనవుడు నతఁడంత ◆ నా శిష్యునితోడ
వినుము ..... ....... ...... ...... ....... .......
వలనొప్ప నొక పతి ◆ వ్రత యావధూటి
పలుకున జలములు ◆ పడయంగవచ్చు
ననుచున్న చెవి యొగ్గి ◆ యాలించి కదిసి
వినుచున్నయట్టి పృ ◆ థ్వీనాయకుండు
ఏమంటి రిపుడు మీ ◆ రేగతి నిండు
నీమాటు మడుఁ గాన ◆ తిమ్మని యెత్తి
యడిగిన వారుదా ◆ రా ...... ....... .......
...... ....... ....... ...... ....... ...... ....... మున
నయ్యింతిఁదోడి తెం ◆ డని యొద్దివారి
సయ్యన బంపినఁ ◆ జనివారు నిలువ
నప్పుణ్యవతి పతి ◆ కనురాగ .... ......
...... ....... ...... ...... ....... ....... ...... .......
పలుకకుండినఁ గొంత ◆ వడియుండి వచ్చి
యెలమి నిత్తెఱఁగువా ◆ రెఱిఁగించుటయును
నొకసిద్ధపురుషుఁడ ..... ...... ...... ..... ...... ......
..... ...... ...... ...... ...... నొకమాటకొఱకుఁ
జీరి తెమ్మనిరని ◆ చెప్పుఁ డింకొక్క
మాఱు నావుఁడును గ్ర ◆ మ్మఱ నేగి యట్ల
చెప్పిన నం ...... ....... ....... ...... ...... .......
(చప్పున) వినియతి ◆ సంభ్రమంబునను
బో పొమ్మనిన వచ్చి ◆ ముందట నున్న
యా పతివ్రతకు ని ◆ ట్లనియె సిద్ధుండు
పొల ....... ........ ....... ....... ........ .......
వెలయింతు ననుచుఁ ద్ర ◆ వ్వింప నీ మడువు
దైవికంబున నది ◆ తప్పె నప్పటికి
నీవాక్యమున నీరు ◆ నిండెడి నింక
కైకొని చెఱు ...... ..... ...... ..... .... .....
...... ...... ...... తమి చెప్పి ◆ నట్లు చేసెదను
ధాత్రిపై మత్కల్పి ◆ తంబైన జలము
పాత్రమౌ దేవభూ ◆ ద్విజపాత్రులకును
నావుడు విద్వజ్జ ◆ నంబుల నృ.... .....
....... ....... ...... ..... ....... ....... ....... ........
యమర విప్రులకు యో ◆ గ్యంబుగా వనిన
రమణిఁబోఁ బనచి దు ◆ రంత సంతాప
భరితాత్ముడై యేగె ◆ పట్టణంబునకు
నరిగె సిద్ధుఁడు దేవ ◆ తాలయంబునకు
నంత వర్షాకాల ◆ మరుదెంచె భాను
మంతువేఁడిమిపెంపు ◆ మానెఁ దోడ్తోన
చఱచి పెల్లడరెఁ గ్ర ◆ చ్చఱఁ దూర్పుగాలి
తఱచుగా మెఱసె ను ◆ త్తరదేశ ముఖము
పొడిచెఁ బశ్చిమమునఁ ◆ బురుహూతుచాప
ముడువీధిఁ బర్వె నెం ◆ డొంట మేఘములు
కొనసాగె నుఱుముల ◆ ఘుమఘుమ ధ్వనులు
ఘనవృష్టి తతులు న ◆ గ్గలముగాఁ గురిసె
నుదిత వేగంబులై ◆ యుప్పొంగె నేళ్లు
నొదిగి చూపఱకును ◆ నొప్పె నన్యంబు
నెసఁగె మేదినియందు ◆ నింద్రగోపములు
ప్రసవించెఁ గేతక ◆ ప్రసన వాసనలు
మలయుచు నటియించె ◆ మద మయూరములు
చెలఁగెను జన వన ◆ స్థితిఁ జాతకములు
తత్సమయమున కం ◆ దారాధినాథుఁ
డుత్సాహి యైవెర ◆ వొప్పగాలువలఁ
గట్టగాఁ జేయించి ◆ కడఁక నమ్మడువు
పట్టుకు నీరు రాఁ ◆ బరుపఁగానవియు
మొదలి శుద్ధోదకం ◆ బులు దిగంబడిన
విదితరసాతల ◆ వివరంబునందు
వడియె నానీరు ని ◆ ల్వకపోయె నంత
పుడిసెఁడులేక య ◆ ద్భుతముగా నింకె
నప్పుడా జనపాలుఁ ◆ డంతరంగమునఁ
గప్పిన వగల న ◆ క్కటకట నాకుఁ
బాపంబు నిందయుఁ ◆ బ్రాపించె దీనిఁ
బాపుకొనంగ ను ◆ పాయ మేదియును
బొడగాననైతిఁ దెం ◆ పున శరీరంబు
విడిచెద నింకని ◆ వెడవెడఁ గూర్క
వడి నుదకాధిదే ◆ వత గలలోనఁ
బొడసూపి తాఁ జెప్పి ◆ భూవర నాకు
బలిగాను శూద్రులఁ ◆ బదివేలనొండె
వలనొప్ప వేవుర ◆ వైశ్యుల నొండె
నుతికెక్కు రాజుల ◆ నూర్వురనొండె
ధృతిమీఱఁ బదుర భూ ◆ దివిజులనొండె
నొకసిద్ధపుంగవు ◆ నొండె నొప్పింపు
ప్రకటమై నిలుచుఁ బూ ◆ ర్వప్రకారమున
సిద్ధజలం బని ◆ చెప్పి పోవుటయు
నద్ధరావరుఁడు స ◆ య్యన మేలుకాంచి
యరుణోదయంబైన ◆ నాచారవిధులఁ
బరిపాటిఁ దీర్చి గొ ◆ బ్బునఁ గొల్వునకును
జను దెంచి తనకల ◆ చందంబు సచివ
జనుల కెఱింగించి ◆ చనుచు లోపలికి
వారిఁ జేయుండన ◆ వారు నావార్త
వారక యాబలి ◆ వశమునఁ జెఱువు
నెసఁగు టెంతయు నిజం ◆ బను మాట కల్ల
పొసఁగ దెట్లని చెప్పి ◆ పోదము గాక
యనియుండ నారాత్రి ◆ నప్పురి సకల
జనముల కలలను ◆ సచివుల కలల
వచ్చి జలాధిదే ◆ వత రూపు చూపి
చెచ్చెర నృపునితోఁ ◆ జెప్పిన యట్లు
చెప్పిన మేల్కని ◆ చిత్ర మీతెఱఁగు
తప్పదు పొమ్మని ◆ తడయ కేతెంచి
యావిధం బంతయు ◆ నప్పుర జనులు
భూవరు సమ్ముఖం ◆ బున విన్నవింప
నంత విభుం డమా ◆ త్యావళి తోడ
మంతనంబునను నే ◆ మాడ్కి సిద్ధించు
నీ కార్యమనుచు నొ ◆ క్కింత చింతింప
నా కార్యగతిఁ దె[81]ల్ప ◆ నందొక్క ముఖ్య
సచివుఁడిట్లను మహీ ◆ శ్వర విప్రవధము
ప్రచుర పాపములలో ◆ పల నధికంబు
భూపాలహింసకుఁ ◆ బూనుట తలఁప
నేపారువ్యధలకు ◆ నెల్ల మూలంబు
భయ పెట్టి వణిజులఁ ◆ బట్టి చంపింపఁ
గ్రయవిక్రయాదు లొ ◆ క్కటఁ బొడవడఁగుఁ
దొరపడి శూద్రులఁ ◆ దునుమ భూప్రజలు
కరము బెగ్గిలి యొండు ◆ కడ కేఁగ వలతు
రూరూరఁ దిరుగుచు ◆ నొక గుడిపంచఁ
జేరెడి జోగులఁ ◆ జేకూరఁ బట్టి
తొడిఁబడి చంపింప ◆ దోషంబు సడియుఁ
దొడరు హానియు వచ్చుఁ ◆ దుది నటుగాన
సనపరాధుల నట్లు ◆ నణఁగింపఁ బూనఁ
జనదు కారాగార ◆ జనముల లోన
వడిఁ జెఱఁ బెట్టిన ◆ వారిఁ దెప్పించి
తడకయ జల దేవ ◆ తకు బలి యొసఁగు
మనవుడు నగుఁ గాక ◆ యని యట్టివారిఁ
బనిగొని తెప్పించి ◆ పదివేలు గూర్చి
మడుఁగు పొంతకుఁ జొచ్చి ◆ మడియింప నున్న
యెడ నవ్వసుంధరా ◆ ధీశుని కొల్వు
వెలఁదుల కొకరి కా ◆ వేశంబు వచ్చి
పలికె నిట్లని మహీ ◆ పాల నే నుదక
దేవత నన్ను నా ◆ తెఱఁగున మొఱఁగి
చావునకై చెఱ ◆ సాల మున్నిడిన
పినుఁగుల [82]నర్పింప ◆ బెడియును వీరిఁ
బనివడి తెచ్చుట ◆ పంతంబు నీకు
నొల్లనే నిట్టి క ◆ ష్టోపచారములఁ
(దెల్లం)బుగాఁగోర్కెఁ ◆ దీర్చెదవేని
యే కళంకులు లేక ◆ యేసారువారి
నాకు నర్పింపు ము ◆ న్నతిని నట్లైన
భూగతంబై యింకి ◆ పోవక నిలుచు
నీగతి చెఱువున ◆ నెల్ల కాలంబు
తోయం బనావృష్టి ◆ దోషంబు లేక
శ్రీయువర్ధి లునని ◆ చెప్పి యాపడఁతి
పై నిజావేశంబుఁ ◆ బాపి తొలంగె
నానరేంద్రుం డమా ◆ త్య శ్రేణితోడఁ
దన నగరికి వచ్చెఁ ◆ దద్విధ మపుడు
ననువు విచారింప ◆ నప్పురం గలుగు
విప్ర బాహుజ వైశ్య ◆ వృషల సంఘంబు
లప్రమోదంబున ◆ నతిభీతిఁ బొందఁ
దమ చావు లొకజాడఁ ◆ దప్పించుకొనెడి
క్రమము విచారింపఁ ◆ గా విప్రు లప్పు
డొకచోటఁ గూడి యీ ◆ యుర్వీశుఁ డకట
ప్రకట మదాంధుఁడై ◆ బ్రహ్మ హత్యలకు
నింతయుఁ గడగునె ◆ యిల "బ్రాహ్మణోన
హంతవ్య" యనువాక్య ◆ మదియుఁ దా వినఁడె
మున్నిట్టి పాపక ◆ ర్ముల నిలలోన
నెన్నఁడై నను వింటి ◆ మేరాజులందు
బలిమిమై విప్రులఁ ◆ బట్టి భక్షించు
నల బకాసురుఁడు వీఁ ◆ డై పుట్టెఁబోలు
నీ దురాత్మకు సీమ ◆ నేల వసింప
నే దేశములకైన ◆ నేఁగుద మింక
నిందున్న మృతి తప్ప ◆ దితనిచేఁ ద్రోవ
యందుఁ జోరులు ప్రాణ ◆ హానిఁ గావింప
[83]రర్థ నాశమె కాని ◆ యనుచు నందఱును
దీర్థయాత్రలు సేయు ◆ తెఱఁగు నటించి
కుఱుపట్టు గొడుగులుఁ ◆ గోలలుఁ గావి
[84]యఱల దోవతులు నో ◆ రచ్చు చెప్పులును
దేవపూజలుఁ గర ◆ దిత్తులుఁ గంచి
కావళ్లు మాత్రలుఁ ◆ గైకొని వెడలి
తత్తరింపుచు వెంటఁ ◆ దలవరు లెఱిఁగి
వత్తురో యను భీతి ◆ వారక గునుకు
బరువు వెట్టుచుఁ దొట్రు ◆ బడుచుఁ బల్మాఱు
తిరిగిచూచుచు దారిఁ ◆ [85]ద్రెళ్లుచు శిఖలు
విడఁ గచ్చ లురుల బ ◆ ల్విడిఁ జమరింప
నడుఁకుచుఁ జనిరి నా ◆ నాపదంబులకు
మఱియంత రాజ కు ◆ మారు లాచంద
మెఱిఁగి యందఱుఁ గూడి ◆ యిది యేమి వీఁడు
కర్జంబు దలఁపక ◆ కడగి యసంఖ్య
దుర్జనంబులు చేయఁ ◆ దొడరె నేఁడిట్లు
తనపాలి దైవంబుఁ ◆ దా నే మెఱుంగు
మనకేమి కొఱఁత నె ◆ మ్మది నిండ్లకడల
నుండఁగాఁ దానూర ◆ కుండిన లెస్స
కండక్రొవ్వున నటు ◆ గాక రోషించి
పట్టఁ బంపినఁ బట్టు ◆ వడి దీను లగుచు
నట్టి పెల్లలలోన ◆ వసమఱి చచ్చి
యిహపరంబులు రెంటి ◆ కెడయగు టరయ
మహిలోన రాచధ ◆ ర్మము గాదు గాన
బలిమిఁ జూపుద మట్టి ◆ పట్టునంగూడి
[86]యిలనగును యశంబొ ◆ మృత్యువోయనుచు
ఘనయుద్ధమునను బ్రా ◆ కటముగానిల్త
మని దృఢనిశ్చయు ◆ లై యుండి రంత
గుడికూటముల రచ్చ ◆ కొట్టములందుఁ
బడియున్న జోగులు ◆ పద పద మనుచుఁ
గళవసంబులు జాఱ ◆ గంతలు దూలఁ
గళవళింపుచుఁ జంకఁ ◆ గప్పెర లూడి
[87]పడునెడ విడనాడి ◆ పాఱిపోఁ దొడఁగి
రెడపక యీ విధం ◆ బీక్షించి వైశ్యుఁ
డొక్కఁడు తన తండ్రి ◆ కొదిఁగెఱిఁగింపఁ
దక్కటి సెట్లు నా ◆ తనిఁ బిలిపింపఁ
జేరి కోమటి బాస ◆ జెప్పెఁ “బట్టింపు
భూరాము సల్లెడు ◆ భూరాము లొండె
మరి కెంబు బోడద ◆ మ్మని నొండె నతని
దరిమి గాలము త్రాట ◆ దమ్ముల నొండె
మలుచంపు బుడుగుల ◆ మాసల్లె డొండె
మలయక కాలము ◆ మాసల్లెడైన
వెలుకుల నొండేను ◆ వెస జెర్వులోనఁ
దిలకింత మనుచుఁ జిం ◆ తింపు చున్నాఁడు
చిరుపల మెట్టి జె ◆ చ్చెఱ నొండు కడకు
సురిఁగించి మనము పం ◆ జులలోన నొరుల
నునిపి బేరము వోవు ◆ నొరపిన భీతి
గొనుచు గమ్ముక యుండ ◆ గుణము గా"దనిన
కడుపులోపలఁగలఁ ◆ గఁగ గుండెలవిసి
నడుములు విరిగి ప్రా ◆ ణము మీఁదఁబోయి
పిడు గడిచిన రీతిఁ ◆ బెను రిమ్మపట్టి
పడియుండి కొంత సే ◆ పటికొయ్యఁ దెలిసి
నగరంబు వార లీ ◆ నగరంబులోన
నెగు లొంద రెన్నఁడు ◆ నేఁడిదె తుదకు
నితని తరంబున ◆ నీచేటు వచ్చెఁ
బ్రతికూలి యయ్యె మా ◆ పాలిదైవంబు
మొదల నర్థప్రాణ ◆ ములు గోలుపోయి
పిదపఁ జేసెడిదేమి ◆ పెనువగఁ దొలఁగ
నలయు నంచును బెడ ◆ వాకిళ్ల వెడలి
యలుగులమై జన ◆ నడ్డమై యెదిరి
యదలించి యిదియేమి ◆ యనియెడువారి
కొదవంగ లంచంబు ◆ లొసఁగెడు వారు
గ్రక్కున రాచలెం ◆ కలఁ బొడగాంచి
నక్కల వడువున ◆ నణఁగెఁడు వారు
వ్రేలెడు బొజ్జల ◆ వ్రేఁగున నెందుఁ
బోలేక పొరిగిండ్ల ◆ పొంతల డాఁగు
వారు నై రంత న ◆ వ్వార్త లెఱింగి
బీరంబు చెడి శూద్ర ◆ బృందంబు బెగడి
మన పెద్ద లెల్లను ◆ మనిన తా వనుచు
నొనర నెందును బోక ◆ యుంటి మిన్నాళ్లు
విడువఁ బాలయ్యె నీ ◆ విభుఁడు ద్రవ్వించు
మడువు కతంబున ◆ మన యిండ్ల పట్టు
కడుపు కూడెక్కడ ◆ గట్టడి మఱియుఁ
బడిచావఁగా నీడ ◆ ఫల మేమి గలదు
క్షితిఁ దాత గట్టిన ◆ చెఱువున మునిఁగి
మృతిఁ బొందవచ్చు నే ◆ మే మెయి నుండి
బ్రదుకంగ వలసినఁ ◆ బదఁ డొండుకడకు
నదిగాక ప్రాణంబు ◆ నమ్మనివారు
నుండుఁ డీయెడ నంచు ◆ నొండొరుఁ గడవ
నొండుచోటికిఁ జనిఁ ◆ రుర్వీశుఁడంత
సచివానుమతి శూద్ర ◆ సమితిఁదే నంపఁ
బ్రచరించి యనుకింక ◆ రాకృతి మెఱయు
తలవరుల్ గరవాల ◆ దండ పాశముల
నలవుమైఁ బూని బి ◆ ట్టదలించి కదిసి
కొట్టి పోనీక చి ◆ ల్కుల మెడఁబెట్టి
కట్టంగఁ దొడఁగినఁ ◆ గనుకని చెదరి
యీరంపు పొదలలో ◆ నీఁగియుఁ గదలి
పాఱఁ జాలక చెట్టుఁ ◆ బ్రాఁకి గోతులను
బడెలలో డాఁగియుఁ ◆ బఱవైన వాఁగు
మడలలో నడఁగియు ◆ మగువల సుతులఁ
గొనుచుఁ జయ్యన జీబు ◆ కొనియున్న కసవుఁ
జనఁజొచ్చి మెదలక ◆ చాఁగిలిపడియు
గొదికిలబడి భీతిఁ ◆ గొని బిక్కగుండె
లదర వాతెఱలెండ ◆ నంగముల్ వణఁక
ననదలఁ గావ రె ◆ యని వేళ్లు గఱచి
కొనియు ననేక భం ◆ గుల నతిదైన్య
మును జూపఁ దటకము ◆ పొంతకుఁ దెచ్చి
యునిచి రవ్విధమంత ◆ నొయ్యనఁ దెలిసి
గోరంటకుఁడు శిష్యుల ◆ గూడి యచ్చటికిఁ
జేరి వారలఁ జూచి ◆ చిత్తంబులోన
దయలేక యక్కట ◆ ధరణీశ్వరుండు
నయమేది పాపంబు ◆ నకు రోయఁ డయ్యె
దీనుల నొఱలఁగాఁ ◆ దెగటార్చి పిదపఁ
బూని తాఁ జేసిన ◆ పుణ్య మేమిటికి
మును “అహింసా పర ◆ మో ధర్మ" యనుచు
వినుతింతు రటుగాన ◆ విడిపింతు వీరి
నే వెరవునైన ◆ నిప్పు డే ననుచు
నా వసుధాధీశు ◆ నల్లన కదిసి
యోరాజ పలువుర ◆ నొఱలఁగాఁ దునిమి
నీ రిందు నిలుపఁగా ◆ నీకేమి ఫలము
గల దిట్టి దారుణ ◆ కర్మంబువలనఁ
దలపోయ భూపాల ◆ ధర్మ మదేమి
ప్రజలును నవ్వరే ◆ పాటింపకుండ
నిజముగా రక్షించు ◆ నీవె యీరీతిఁ
బట్టి యెఱిఁగియుఁ జం ◆ పఁగఁ బూనితేని
నెట్టన దిక్కుగా ◆ నిలుచు వా రెవరు
ఏల యీ పెక్కండ్ర ◆ హింస గావింప
...... ...... ...... ....... ....... ....... ........
భావింప నీతని ◆ భావ మీజాడ
....... ...... ...... ....... ..... ..... .......
...... ....... ......... ....... కొంటి లేని
అనవుడు జననాథుఁ ◆ డాతని మున్ను
...... ...... ..... ..... ◆ నీ చెప్పినట్లు
కావింతు నీ తటా ◆ కంబున జలము
లడఁగకుండినఁ జాలు ◆ ననియె గోరంట
కుఁడుబల్కె నప్పుడు ◆ గోరక్షనాథ
గురుని శిష్యుఁడ నేను ◆ గోరంటకుఁడను
తిరుగదు నెప్పుడు ◆ దేశంబులోన
నీ తటాకంబు నీ ◆ వెలమిఁ గట్టింప
నాతత జలశూన్య ◆ మగుటకు వగచి
జలదేవతా వాక్య ◆ సరణిమై నిపుడు
పలువురఁ బోలఁగాఁ ◆ బట్టిన తెఱఁగు
జనపరంపరచే ని ◆ జమ్ముగా నెఱిఁగి
విని మాన్ప వచ్చితి ◆ వినవె యవ్విధము
ఘనతరంబైన యీ ◆ గర్తమధ్యమునఁ
దనరారు నొక రసా ◆ తల వివరంబు
వారక చనుదెంచు ◆ వారిపూరములు
భోరున దిగఁబడి ◆ పోవు నాత్రోవఁ
గట్టింపు మొక శివా ◆ గార మా జలము
పట్టున నందు లో ◆ పలనే వసించి
కడ తలుపులు మూసి ◆ గడియలు పెట్టి
తడవ నిర్మలినమై ◆ తనరెడు నశ్వ
రత్నంబు నెక్కి వా ◆ రక తోలు కొనుచు
యత్నంబుతోడ నీ ◆ పరుగఁగా జలము
తఱిమెడి నీ పిఱుం ◆ దనె చనుదెంచు
మరలి నిల్చినచోట ◆ మరిరాక తక్కు
గుడిలోన నట్లుండి ◆ కొంత కాలంబు
గడచిన వెడలి ది ◆ గ్గన వత్తు నేను
అనవుండు ముదమంది ◆ యా సిద్ధవరుని
వినుతించి యట్ల కా ◆ వించిన నతఁడు
తొలుతను జఱల శూ ◆ ద్రుల విడిపించి
యెలమి నచ్చట జను ◆ లెల్ల వీక్షింప
నలఘు పాతాళ మ ◆ ధ్యమునఁ దటాక
బిలమార్గ కల్పిత ◆ పృథు శివాలయము
లోపలఁ జొచ్చి త ◆ ల్పులు మూసి ఘడియ
లేపార సంధించి ◆ యెఱుఁగఁ జెప్పుటయు
నతికౌతుకాత్ముఁడై ◆ యమ్మహీవరుఁడు
ప్రతిలేని జనమునఁ ◆ బవనుని మీఱు
మదలాశ్వమును నెక్కి ◆ మసలక వాగె
వదలించి యదలించి ◆ వడిఁ గదలించి
రాగల నొత్తి త ◆ ఱటున వేయుటయు
నేగతి నెవ్వరి ◆ కెఱుఁగఁ జొప్పడని
వడిబాఱు వాగె నమ్మహా ◆ శ్వం బావహింప
బడిన తోయంబు ని ◆ బ్బరమున వెడలి
వితత ఫేనారవ ◆ వీచికా వర్త
తతుల మున్నుగ నిరం ◆ తర శీకరములఁ
దను ముంచుకొని సము ◆ ద్రము ... ....
...... ....... ....... ....... ....... ....... ..... .....
నతుల విస్మయ కలి ◆ తాత్ముఁడై తాల్మి
మతి నిలువకయక్ర ◆ మ్మఱి చూచునంత
బారెడు ...... ...... ....... ...... ...... .......
........ ....... ....... ....... ....... ....... ...... ......
....... ....... ...... ...... .......భరిత
చిత్తులై మూఁగి వీ ◆ క్షించు జనంబు
లాసిద్ధ వరుని మ ◆ హానుభావంబు
భాసురంబగు నా నృ ◆ పాలు భాగ్యంబు
ఘనమైన యా తటా ◆ కము విశేషంబు
వినుతి సేసిరివేన ◆ వేలు చందముల
...... ....... ...... ..... ...... ...... ...... ......
నడర భూవిభుఁడు ◆ నిష్టాన్న సువర్ణ
దంతి తురంగ గో ◆ ధనధాన్య దాన
........ ......... ....... ....... ........ .......
వస్త్ర భూషణ భూమి ◆ వర దానములును
శాస్త్రోక్తముగ నగ్ర ◆ జన్ముల కిచ్చి
పురమున కేఁగి సం ◆ పూర్ణ భోగములఁ
జిరలీల రాజ్యంబు ◆ సేయుచు నుండె
నని చతుర్దశ భువ ◆ నాధీశు పేర
వినుత వేదాగమ ◆ వేద్యుని పేర
సేవకోత్పలషండ ◆ శీతాంశు పేర
భావనాతీత ప్ర ◆ భావుని పేర
గంగాతరంగ సం ◆ గత మౌళి పేర
శృంగీశతాండవ ◆ ప్రీతాత్ము పేర
ఘనముక్తి శాంత భి ◆ క్షావృత్తి హృదయ
వనజప్రభాత ది ◆ వాకరు పేర
నభిమతార్థప్రదా ◆ యకు పేర నిత్య
శుభమూర్తి మల్లికా ◆ ర్జునదేవు పేర
నారవి తారశ ◆ శాంకమై వెలయు
గౌరనామాత్య పుం ◆ గవ కృతం బగుచు
నను వొందు నీ నవ ◆ నాథ చరిత్ర
మను కావ్యమునఁ బంచ ◆ మాశ్వాస మయ్యె
నయ మొప్ప నీ నవ ◆ నాథ చరిత్ర
రయమునఁ జదివిన ◆ వ్రాసినవారు
ననిరళ భోగ భా ◆ గ్యంబులు గలిగి
భువిలోన నత్యంత ◆ పుణ్యు లగుదురు
- ___________
- ↑ నొకనాడు కరుణ.
- ↑ మిశ్ర.
- ↑ ఇట్టిప్రయోగములు శైవకవిత్వమునఁ బ్రసిద్ధములు.
- ↑ వలయమున.
- ↑ నొగిరత్నర సముచ్యయోఖ్యయులీల.
- ↑ నలబలాయక.
- ↑ ఖచరంబుగలిమి నాఖచరకాలములు.
- ↑ నిగుడునల.
- ↑ బులులొసగు.
- ↑ తమరపంబగుచు.
- ↑ కలుషపంబులుంజేరి.
- ↑ నెరయు నంగశృంగ.
- ↑ వాసవందనపుకైవడి.
- ↑ చలిగొండ.
- ↑ కరుణయు.
- ↑ విద్య.
- ↑ నొడపక.
- ↑ నాతపానీనులై.
- ↑ గంధగితవినూత.
- ↑ కార్జునమహానగరు.
- ↑ నెన్నెదుర.
- ↑ పూజారుహంబులై, అర్హ శబ్దమునకు ఆరుహమని శివకవుల గ్రంథముల గననగును.
- ↑ సురలు పాదుకలును.
- ↑ నెలవుకొనియట్టి యానిర్మల.
- ↑ రోగార్థులను ... దాల్చి.
- ↑ నడరగా.
- ↑ చేయ అను దానికి రూపాంతరముగా గవి వాడినట్లున్నది.
- ↑ ప్రభుదేవరకు నిట్లనియె
- ↑ యీ క్రొత్తవిధియాలనీవు.
- ↑ గుంమ్మి.
- ↑ గారిన్నాంబు.
- ↑ యాతనిని.
- ↑ నాఖడ్గ
- ↑ నిజనందములను పలికికీర్తియుంబది.
- ↑ నాయధప్రకర
- ↑ నియ్యరుదనగ
- ↑ మొల్లంగం బసూన.
- ↑ దర్పితారాతి.
- ↑ గొంద్ది.
- ↑ పోకుండ్డ మదిలోన బుద్ధినూహించి.
- ↑ నెఱింగింపనది యిడెంజాముబూని.
- ↑ నృపులకు మరియాదగాదు.
- ↑ ఇచ్చట 151 తాళపత్రములో సగముభాగము శిథిలము.
- ↑ ధాతుగా.
- ↑ వెసజల్లు.
- ↑ దలఁగక
- ↑ నేమందులను గాలమృత్యువు
- ↑ కాలమందునట్టియేగిన నేననై కాదు.
- ↑ బ్రాహ్మణావిరోధమున.
- ↑ తధ్యమానములె.
- ↑ నాగిరీశునికోర్కె నగువానికైన.
- ↑ కారూపుయసమున.
- ↑ హరిగైరి.
- ↑ బల్ల మహాక్షోణిపోలితం.
- ↑ ప్రయోగమున.
- ↑ కృష్ణాక్రొత్తతైలంబు.
- ↑ రూపున.
- ↑ వినుము.
- ↑ లవుకికక్రియలు
- ↑ నెరయ జూపుము
- ↑ మంత్రినిత్తాంతులార.
- ↑ సిద్ధశాపమునం బొలశ
- ↑ బెల్లగుం డ్డనుచు
- ↑ వేల్మిడి.
- ↑ రవియుంగరములు.
- ↑ గూడ ననురాగ మొదవ
- ↑ సమాసిక్తంబు
- ↑ నెదిరిన
- ↑ జేయన్యయాంగనాశక్తి.
- ↑ వ్రాత ప్రతినిబట్టి యీపాఠము గ్రహింపఁబడినది. పైడి మేడయని సవరించిన సవరింపవచ్చును.
- ↑ నరసిండకలంక.
- ↑ నెడమదిదాని.
- ↑ ధర్మశాస్త్రముల.
- ↑ యవ్విప్రపతికి నిట్లనియె.
- ↑ నారకుని.
- ↑ యుత.
- ↑ నిర్మలినలింగమున
- ↑ కొమలనిజయోగుల.
- ↑ జాలనికరంబు.
- ↑ బయలున్న.
- ↑ ల్సియందొక్కసచివు, డిట్లు మహేశ్వరయీప్ర.
- ↑ నొప్పింపబెడగను
- ↑ నందునాశమె.
- ↑ యెఱ్ఱదోవతులుగోరచ్చు.
- ↑ దాకితెల్లుచు.
- ↑ యలయశోవా మృత్యుదేవత యగుచు, ఘనయజ్ఞులును హాటంబుగా బలుకు.
- ↑ పడనెఁడవారాడ.