చంద్రరేఖావిలాపము/తృతీయాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
చంద్రరేఖావిలాపము
తృతీయాశ్వాసము
| క. | శ్రీరతిసతీమనోహర | 1 |
| వ. | ఆకర్ణింపుము తావకీనకథావిధానంబు యథార్థంబుగా | 2 |
| క. | అంతటఁ బటఘటితగృహా | 3 |
| క. | కళవళ మందుచు మన మిటఁ | 4 |
| సీ. | పిక్క లూరులు కాళ్ళు పిల్లసేవకులచే | |
| | హితవు మీఱఁగ భాగవతుల మేల్వేసాల | |
| గీ. | మంచ మెక్కి యొక్కతెతోడ మదనకదన | 5 |
| క. | ఏ లంజె యింటి కేఁగెనొ | 6 |
| క. | వేంకటశాస్త్రులయజ్ఞము | 7 |
| సీ. | ఇందుఁ దా వెల్వడి యెందు వేంచేసెనో | |
| గీ. | మమ్ము నేలిన నీలాద్రిమనుజవిభుఁడు | 8 |
| క. | ఎల్లీ మల్లీ వల్లీ | 9 |
| సుగంధి. | నేలఱేఁడులార మంచినేస్తులార విక్రమా | 10 |
| మ. | అని గగ్గోలుగ వారు రోదనము సేయన్‌ నాయకుల్‌ గాయకుల్‌ | 11 |
| క. | గట్టుల దరిఁ బుట్టల కడఁ | 12 |
| క. | రోయుచు హో యని కూఁకలు | 13 |
| క. | మూఁగి యరయంగ నాతని | 14 |
| క. | చని కనిరి చంద్రరేఖా | 15 |
| వ. | ఇట్లు కనుంగొని సకలపరివారంబు లతనిం జుట్టుకొని | 16 |
| క. | వాతము పట్టెనొ వనిఁ బెను | 17 |
| సీ. | బహుళద్విజద్రవ్యభక్షణోద్భవమహా | |
| గీ. | నిరతనిజదాసికాజననికరములను | 18 |
| వ. | అని మహాదుఃఖావేశంబున నందఱు నిట్లనిరి. | 19 |
| సీ. | కొలువు దీర్పవ దేమి గురుతరతరుసార | |
| గీ. | నకట నీలాద్రిరాజభోగానురక్తి | 20 |
| క. | కేళీభవనాంతరపరి | 21 |
| సీ. | విజయరామక్షమావిభుఁడు పిల్వఁగఁ బంచె | |
| గీ. | దాసి యొక్కతె నీ పొందు కాస చెంది | 22 |
| వ. | అని మఱియును. | |
| క. | కదలఁడు పలుకఁడు ధాతువు | 23 |
| తే. | అనిన నాతండు దగ్గఱ కరిగి ధాతు | |
| | మంకురించిన దిఁక మీరు జంకు మాని | 24 |
| క. | అని చెప్పిన వా రందఱు | 25 |
| క. | పసుపును నూనెయుఁ గరపద | 26 |
| ఆ. | తెలిసి యుస్సు రనుచు నలుదిక్కులను జూచి | 27 |
| క. | తెప్పిఱి కూర్చుండి యతం | 28 |
| క. | బొకనాసి, గడ్డ, సెగయును | 29 |
| క. | పట్టుఁడు కట్టుఁడు కొట్టుఁడు | 30 |
| వ. | అప్పుడు నీలాద్రిభూమిపుండు. | 31 |
| ఆ. | దానిఁ బట్టఁ బూను తజిబీజుఁ గనుఁగొని | 32 |
| క. | తల గొఱిగించుట కంటెన్‌ | 33 |
| క. | సమ మై రోమరహిత మై | 34 |
| ఆ. | ఇన్ని లక్షణంబు లెన్న దాని త్రికోణ | 35 |
| ఆ. | దాని యోని తీరు దాని చన్నుల చెన్ను | 36 |
| క. | సిద్ధాంతివి పండితుఁడవు | 37 |
| వ. | అని పలుకునప్పుడు పండితుండును నిష్టాగరిష్ఠుండును | |
| | గన్నులు తేలవైచుచున్న యా నీలాద్రిమన్నుఱేనిం గనుంగొని | 38 |
| క. | పరనారీసోదరుఁడవు | 39 |
| సీ. | చెఱవు చేసితివిగా చెలఁగి బాడవక్రింద | |
| గీ. | వివిధసంగ్రామజయరామవిజయరామ | 40 |
| క. | ఇల్లును నొళ్ళును గుల్లగుఁ | 41 |
| క. | వద్దు సుమీ యిది కూడని | 42 |
| క. | జగ్గకవిరాజు చేతం | 43 |
| వ. | అప్పు డప్పలుకులు విని కటకటంబడి కటమదరిఁ బండ్లు | 44 |
| క. | ప్రభుచిత్త మెవ్విధంబున | 45 |
| క. | ఓంభూలు చేసికొంచును | 46 |
| ఆ. | పప్పుదప్పళంబు లొప్ప దప్పొప్పులు | 47 |
| క. | వైశ్యం బేలా విధవకు | 48 |
| వ. | అనిన నమ్మంత్రిజనపుంగవున కాతం డిట్లనియె. | 49 |
| క. | నిష్ఠహీనుండవు ఘన | 50 |
| క. | తిరుమణియు దులసిపేరులు | 51 |
| గీ. | బంధుఁడును బండితుఁడు గూరపాటి రాయ | 52 |
| సీ. | ఇయ్యనీయవుగదా యెంత సత్కవి వచ్చి | |
| గీ. | కూసుమతమార్గరతుఁడ వై(డైన) కులము విడిచి | 53 |
| శా. | సామం బేమియు లేదు సాంత్వనవచస్సందర్భమున్‌ నాస్తి దు | 54 |
| క. | గణికశ్రేష్టుఁడ వయ్యో | 55 |
| క. | అని వా రిరువు నిటువలె | 56 |
| క. | మీ రేటికి వాదించెద | 57 |
| క. | రతిచింతచేత నిప్పుడు | 58 |
| వ. | అని యతనిమీద రోషసంఘటితచిత్తుం డగుట గనుం | 59 |
| క. | బాపఁ డని నేస్తుఁ డనియును | 60 |
| వ. | అనిన భీమరా జతని కిట్లనియె. | 61 |
| క. | అద నైన బంది బొడవవొ | 62 |
| క. | అని భీమరాజు పలికిన | 63 |
| ఉ. | కోకిలకీరశారికలకూకలకు న్గలహంసకేకినీ | 64 |
| గీ. | మరి విచారింప నది యాడిమళ్ళ వేంక | 65 |
| క. | కావున వేంకటశాస్త్రికి | 66 |
| వ. | అని చెప్పి. | |
| చ. | పనిచిన నాతఁ డేగి గనె భంజితనీలతరాజకాయసం | 67 |
| క. | కనుగొని తచ్ఛాలాంతర | 68 |
| క. | తెలిపిన మఖి యత్యంతము | 69 |
| క. | దాతయు దైవము నేతయు | |
| | నీతోడు భీమరాజా | 70 |
| క. | అని రాజుగారి కంతయు | 71 |
| వ. | అనంతరంబున నయ్యారామద్రావిడబాడబాగ్రగణ్యుం | |
| | నిర్భరనిర్భాగ్యదామోదరదురోదరమృగయావినోదామోదఖేల | 72 |
| సీ. | పూతిగంధాధారిపుంఖితడిండీర | |
| గీ. | విటవిటీజనసంధాన విహితవచన | 73 |
| క. | ఇటు నటుఁ గనుఁగొని లోనికి | 74 |
| తే. | ఎంత భాగ్యంబు చేసితి మిరువురమును | 75 |
| క. | నీలాద్రిరాజు మిక్కిలి | 76 |
| తే. | పూలమ్రాఁకులు నీవు నీపుత్త్రికయును | 77 |
| తే. | నేడు నీ కల్లుఁ డాయెను నీలనృపుఁడు | 78 |
| తే. | బాలరో నీవు మిగుల సౌభాగ్యవతివి | 79 |
| క. | ఏలాగున నలయించెదొ | 80 |
| వ. | అనిన చంద్రరేఖ యిట్లనియె. | 81 |
| సీ. | చూపుకోపులచేత చుంబనంబులచేత | |
| | కలవంబుఁబూఁతచేఁ గారవింపులచేత | |
| గీ. | మందుమంత్రంబులను నీలమనుజవరుని | 82 |
| ఆ. | దొడ్డదొడ్డ తురకబిడ్డల నా తొడ | 83 |
| తే. | అనిన నీవంత నేర్పరి వగుదు వమ్మ | 84 |
| క. | నావు డల చంద్రి యప్పుడు | 85 |
| క. | నీలాద్రిరాజు మోమున | 86 |
| క. | ఆతని పెనుబాలీసుల | 87 |
| క. | భుగభుగ సుగంధబంధుర | |
| | నిగనిగ లీనెడు తన ఘన | 88 |
| ఆ. | గొఱ్ఱెబొచ్చుకంటె నెఱ్ఱ నై చిఱ్ఱ లౌ | 89 |
| క. | హరిమొగము దెగడు మొగమున | 90 |
| క. | సత్తికి సింగారించిన | 91 |
| క. | కంచెలలోపల గట్టి బి | 92 |
| క. | ఈలీల నలంకృతయై | 93 |
| ఉ. | అప్పుడు సోమయాజులు తదాకృతి వేంకటసానియుక్తుఁ డై | 94 |
| క. | నీలాద్రిరాజు వార | |
| | గూలు నిటు లనుచుఁ దెల్పెడి | 95 |
| క. | అపకారి నీలభూపతి | 96 |
| శా. | అంతన్‌ దారలు దోఁచె నంబరమునం దా నీలభూపాధముం | 97 |
| ఆ. | తాను జంద్రరేఖ నా నెసంగుదు నంచు | 98 |
| వ. | అయ్యవసరంబున. | 99 |
| ఉ. | వేంకటసోమయాజియును వేంకటసానియు శ్రద్ధులై కడున్‌ | 100 |
| ఉ. | దిగ్గున లేచి దండ మిడి ధీవర యజ్ఞముఁ జేసినావు మున్‌ | 101 |
| ఆ. | యెద్దుమానసుఁడవు యేదాంతుగుఁడవు సో | 102 |
| క. | నావుడు నతఁ డిట్లనియెను | 103 |
| సీ. | కైశ్యంబు కందంబు ఘనగోధిచంద్రమః | |
| గీ. | పాండురాశ్వత్థభూరుహపత్ర మిట్టి | 104 |
| ఆ. | దీనితల్లి యీమె నా నేస్తురాలు మే | 105 |
| క. | ముప్పదియాఱేండ్లది ముం | 106 |
| వ. | అని మరియును. | |
| శా. | కం పేపారెడు మంచిగంధమును బుక్కా క్రొత్తపన్నీరు క | |
| | దంపత్యోశ్చరకాలభోగ్య మను వృత్తంబుల్‌ మహాపస్వరం | 108 |
| శా. | తారామార్గముఁ జూచి మంగళముహూర్తం బిప్పు డేతెంచెఁగా | 109 |
| క. | తలబ్రాలు వోయ నవి జిల | 110 |
| వ. | అనంతరంబున వేంకటశాస్త్రి యిట్లనియె. | 111 |
| శ్లో. | యభస్వపుష్పిణీం చంద్రరేఖామలమఖీమిమాం | 112 |
| శ్లో. | త్వన్మందిరే బహుళకాంచనసిద్ధిరస్తు | 113 |
| వ. | అని యాశీర్వదించి యిట్లనియె. | 114 |
| క. | స్మరమందిరాంగణంబున | 115 |
| ఆ. | ఆకు పోఁక వెట్టి లోఁకువగాఁ బట్టి | 116 |
| వ. | అప్పుడు వేంకటసాని యిట్లనియె. | 117 |
| క. | బాల సుమీ గోల సుమీ | 118 |
| క. | డా సిండు విడెము మరుచే | 119 |
| వ. | అని చంద్రరేఖం జూచి యిట్లనియె. | 120 |
| క. | సచ్చోఁడా పబు వీతఁడు | 121 |
| క. | దేవేరిఁ గేరెదవు స | 122 |
| సీ. | పాట పాడు మటన్నఁ బాడక యెలుఁగెత్తి | |
| గీ. | తురకదండి గాఁడు దూదేకులియుఁ గాఁడు | |
| | మనల నేలు నట్టి మనుజనాథుఁ డితండు | 123 |
| వ. | నావుడు నతం డిట్లనియె. | 124 |
| ఉ. | పుత్తడి కీలుబొమ్మ యనఁ బోలెడు బోలెఁడు యోని చందిరిన్‌ | 125 |
| క. | అన నవ్వుచు వారిద్దరు | 126 |
| క. | తల వంచి పట్టెకంకటి | 127 |
| ఉ. | ముంగటికుచ్చు పట్టుకొని మోహమునన్‌ దన శయ్యఁ జేర్చి వా | 128 |
| ఉ. | చంద్రుఁడు మింట నంటి సరసంబుగ నగ్నికరాళవిస్ఫుర | 129 |
| సీ. | సకలభాగ్యములిత్తు చక్కరకెమ్మోవి | |
| | చల మేల పూనెదు వలపు నిల్పఁగఁజాలఁ | |
| గీ. | కడకుఁ బోవక నెమ్మోము ముడుఁచుకొనక | 130 |
| క. | నీకున్‌ దాస్యము చేసెద | 131 |
| చ. | సిగ విడి జాఱ మోముపయిఁ జెమ్మటబిందువు లూర గబ్బిచ | 132 |
| క. | నా విని శరావసన్నిభ | 133 |
| క. | ఇటువలెఁ జూచిన నాతఁడు | 134 |
| సీ. | బుడ్డికుండలవంటి బుగ్గలు చుంబించి | |
| | కొలిమితిత్తులఁ బోలు కుచములు పీడించి | |
| గీ. | వెడద కుంచములో వ్రేలు వెట్టినట్లు | 135 |
| క. | మును నల్లమందు మాజుము | 136 |
| క. | భగము వికసింపఁజేయుచు | 137 |
| సీ. | పారదోపమవీర్యధారాతతభగంబు | |
| గీ. | గార్దభస్వరనిస్సరద్గ్రామ్యవచన | 138 |
| వ. | ఇవ్విధంబున సమరతిఁ గావించి నప్పు డప్పడుపుంబో | |
| | గుదికొన్న తమకమ్మునం దలంకక నెదురుదాక ఢాక నిద్దఱుం దద్దయు | 139 |
| క. | తమ్ములఁ జక్రమ్ముల నధి | 140 |
| క. | అల నీలాద్రిమహీపుం | |
| | బలహీనుఁ డగుటఁ దెలుపన్‌ | 141 |
| క. | ఇనవంశసంభవుండై | 142 |
| తే. | అంతఁ జింతలపాటి నీలాద్రిరాజు | 143 |
| వ. | అత్తరి నా రాజోత్తముండు దానిం గూర్చి యిట్లనియె. | 144 |
| క. | నావంటి రసికు డెందముఁ | 145 |
| క. | నీ మొగము నీ త్రికోణము | 146 |
| క. | సొమ్ములు చీరలును వరాల్‌ | 147 |
| ఆ. | సానిదాన నంచుఁ బూని లోలో వెచ్చ | 148 |
| క. | రాయవరంబున నీ క | |
| తే. | నావుడు న దిట్టు లనియెను దేవ నాకు | 150 |
| క. | నీకంటె లోనిచుట్టము | 151 |
| వ. | అంత నంతకుమున్న గోతియొద్ద నక్కచందంబున ద్వార | |
| క. | ఇషు వినుము చంద్రరేఖా | 152 |
| వ. | అయ్యవసరంబున. | |
| సీ. | ప్రాఁతపుట్టము కట్టి పూఁతచెందిర వెట్టి | |
| | నోరఁ దేగుడు గాఱ యూర బేరము మీఱ | |
| గీ. | దారి నెముకుచు బడబడ దగ్గుకొనుచు | 155 |
| క. | నీ బానిసతొ త్తిది దయ | 156 |
| వ. | అనిన నతం డత్యంతసంతోషస్వాంతుం డై యట్ల చేసెద | 157 |
| సీ. | రతిఁ జేసి యలసిన ధృతి దాని మన్మథా | |
| గీ. | మెల్లనే దాని మంచము నల్లిఁ జంపు | |
| | క్రొమ్ముడిని పూవుటెత్తులఁ గూర్చు వలపు | 158 |
| క. | ఇ ల్లెఱుఁగక ప ట్టెఱుఁగక | 159 |
| తే. | పుడమిపై గూదలంజెకు బుడ్డవేడ్క | 160 |
| తే. | అనుచుఁ దంబళ వీరభద్రార్యమణికి | 161 |
| క. | వాచాగోచరముగ భువి | 162 |
| క. | ఈ కృతికి సమముగాఁ గృతి | 163 |
| చ. | ధరణియు మేఘమార్గమున దారలుఁ దామరసాప్తచంద్రది | 164 |
| క. | చేటీవధూటికాకుచ | 165 |
| స్రగ్విణి. | రాచిరాజాన్వయా రామదావానలా | 166 |
గద్యము
ఇది శ్రీమజ్జగన్నాథదేవకరుణాకటాక్షవీక్షణానుక్షణసంలబ్ధసరసకవితా
విచిత్ర సలలితాపస్తంబసూత్ర కౌండిన్యసగోత్ర కూచిమంచికుల
పవిత్ర గంగనామాత్యపుత్త్ర మానితానూనసమాననానా
విధరనంగత్రిలింగదేశభాషావిశేషభూషితాశేషకవితావిలా
సభాసురాఖర్వసర్వలక్షణసారసంగ్రహోద్దామ శుద్ధాం
ధ్రరామాయణప్రముఖబహుళప్రబంధనిబంధన
బంధురవిధాన నవీనశబ్దశాశనబిరుదాభిరామ
తిమ్మకవిసార్వభౌమసహోదర గురుయశో
మేదుర వివిధవిద్వజ్జనవిధేయ జగన్నాథ
నామధేయ ప్రణీతంబైన చంద్రరేఖా
విలాపం బను హాస్యరసప్రబంధ
రాజంబునం తృతీయా
శ్వాసంబు
సంపూర్ణము.