ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 88
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఉద్యోగ పర్వము - అధ్యాయము - 88) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
అదొపగమ్య విథురమ అపహాహ్ణే జనార్థనః
పితృష్వసారం గొవిన్థః సొ ఽభయగచ్ఛథ అరింథమః
2 సా థృష్ట్వా కృష్ణమ ఆయాన్తం పరసన్నాథిత్య వర్చసమ
కణ్ఠే గృహీత్వా పరాక్రొశత పృదా పార్దాన అనుస్మరన
3 తేషాం సత్త్వవతాం మధ్యే గొవిన్థం సహచారిణమ
చిరస్య థృష్ట్వా వార్ష్ణేయం బాష్పమ ఆహారయత పృదా
4 సాబ్రవీత కృష్ణమ ఆసీనం కృతాతిద్యం యుధాం పతిమ
బాష్పగథ్గథ పూర్ణేన ముఖేన పరిశుష్యతా
5 యే తే బాల్యాత పరభృత్యేవ గురుశుశ్రూషణే రతాః
పరస్పరస్య సుహృథః సంమతాః సమచేతసః
6 నికృత్యా భరంశితా రాజ్యాజ జనార్హా నిర్జనం గతాః
వినీతక్రొధహర్శాశ చ బరహ్మణ్యాః సత్యవాథినః
7 తయక్త్వా పరియ సుఖే పార్దా రుథన్తీమ అపహాయ మామ
అహార్షుశ చ వనం యాన్తః సమూలం హృథయం మమ
8 అతథర్హా మహాత్మానః కదం కేశవ పాణ్డవాః
ఊషుర మహావనే తాత సింహవ్యాఘ్ర గజాకులే
9 బాలా విహీనాః పిత్రా తే మయా సతతలాలితాః
అపశ్యన్తః సవపితరౌ కదమ ఊషుర మహావనే
10 శఙ్ఖథున్థుభినిర్ఘొషైర మృథఙ్గైర వైణవైర అపి
పాణ్డవాః సమబొధ్యన్త బాల్యాత పరభృతి కేశవ
11 యే సమ వారణశబ్థేన హయానాం హేషితేన చ
రదనేమి నినాథైశ చ వయబొధ్యన్త సథా గృహే
12 శఙ్ఖభేరీ నినాథేన వేణువీణానునాథినా
పుణ్యాహఘొషమిశ్రేణ పూజ్యమానా థవిజాతిభిః
13 వస్త్రై రత్నైర అలంకారైః పూజయన్తొ థవిజన్మనః
గీర్భిర మఙ్గలయుక్తాభిర బాహ్మణానాం మహాత్మనామ
14 అర్చితైర అర్చనార్హైర్శ చ సతుబ్వథ్భిర అభినన్థితాః
పరాసాథాగ్రేష్వ అబొధ్యన్త రాఙ్క వాజిన శాయినః
15 తే నూనం నినథం శరుత్వా శవాపథానాం మహావనే
న సమొపయాన్తి నిథ్రాం వై అతథర్హా జనార్థన
16 భేరీమృథఙ్గనిననైః శఙ్ఖవైణవ నిస్వనైః
సత్రీణాం గీతనినాథైశ చ మధురైర మధుసూథన
17 బన్థి మాగధ సూతైశ చ సతువథ్భిర బొధితాః కదమ
మహావనే వయబొధ్యన్త శవాపథానాం రుతేన తే
18 హరీమాన సత్యధృతిర థాన్తొ భూతానామ అనుకమ్పితా
కామథ్వేషౌ వశే కృత్వా సతాం వర్త్మానువర్తతే
19 అమ్బరీషస్య మాన్ధాతుర యయాతేర నహుషస్య చ
భరతస్య థిలీపస్య శిబేర ఔశీనరస్య చ
20 రాజర్షీణాం పురాణానాం ధురం ధత్తే థురుథ్వహామ
శీలవృత్తొపసంపన్నొ ధర్మజ్ఞః సత్యసంగరః
21 రాజా సర్వగుణొపేతస తరైలొక్యస్యాపి యొ భవేత
అజాతశత్రుర ధర్మాత్మా శుథ్ధజామ్బూనథప్రభః
22 శరేష్ఠః కురుషు సర్వేషు ధర్మతః శరుతవృత్తతః
పరియథర్శనొ థీర్ఘభుజః కదం కృష్ణ యుధిష్ఠిరః
23 యః స నాగాయుత పరాణొ వాతరంహా వృకొథరః
అమర్షీ పాణ్డవొ నిత్యం పరియొ భరాతుః పరియం కరః
24 కీచకస్య చ సజ్ఞాతేర యొ హన్తా మధుసూథన
శూరః కరొధవశానాం చ హిడిమ్బస్య బకస్య చ
25 పరాక్రమే శక్రసమొ వాయువేగసమొ జవే
మహేశ్వర సమః కరొధే భీమః పరహరతాం వరః
26 కరొధం బలమ అమర్షం చ యొ నిధాయ పరంతపః
జితాత్మా పాణ్డవొ ఽమర్షీ భరాతుస తిష్ఠతి శాసనే
27 తేజొరాశిం మహాత్మానం బలౌఘమ అమితౌజసమ
భీమం పరథర్శనేనాపి భీమసేనం జనార్థన
తం మమాచక్ష్వ వార్ష్ణేయ కదమ అథ్య వృకొథరః
28 ఆస్తే పరిఘబాహుః స మధ్యమః పాణ్డవొ ఽచయుత
అర్జునేనార్జునొ యః స కృష్ణ బాహుసహస్రిణా
థవిబాహుః సపర్ధతే నిత్యమ అతీతేనాపి కేశవ
29 కషిపత్య ఏకేన వేగేన పఞ్చబాణశతాని యః
ఇష్వస్త్రే సథృశే రాజ్ఞః కార్తవీర్యస్య పాణ్డవః
30 తేజసాథిత్యసథృశొ మహర్షిప్రతిమొ థమే
కషమయా పృదివీ తుల్యం మహేన్థ్రసమవిక్రమః
31 ఆధిరాజ్యం మహథ థీప్తం పరదితం మధుసూథన
ఆహృతం యేన వీర్యేణ కురూణాం సర్వరాజసు
32 యస్య బాహుబలం ఘొరం కౌరవాః పర్యుపాసతే
స సర్వరదినాం శరేష్ఠ పాణ్డవః సత్యవిక్రమః
33 యొ ఽపాశ్రయః పాణ్డవానాం థేవానామ ఇవ వాసవః
స తే భరాతా సఖా చైవ కదమ అథ్య ధనంజయః
34 థయావాన సర్వభూతేషు హరీనిషేధొ మహాస్త్రవిత
మృథుశ చ సుకుమారశ చ ధార్మికశ చ పరియశ చ మే
35 సహథేవొ మహేష్వాసః శూరః సమితిశొభనః
భరాతౄణాం కృష్ణ శుశ్రూషుర ధర్మార్దకుశలొ యువా
36 సథైవ సహథేవస్య భరాతరొ మధుసూథన
వృత్తం కల్యాణ వృత్తస్య పూజయన్తి మహాత్మనః
37 జయేష్ఠాపచాయినం వీరం సహథేవం యుధాం పతిమ
శుశ్రూషుం మమ వార్ష్ణేయ మాథ్రీపుత్రం పరచక్ష్వ మే
38 సుకుమారొ యువా శూరొ థర్శనీయశ చ పాణ్డవః
భరాతౄణాం కృష్ణ సర్వేషాం పరియః పరాణొ బహిశ్చరః
39 చిత్రయొధీ చ నకులొ మహేష్వాసొ మహాబలః
కచ చిత స కుశలీ కృష్ణ వత్సొ మమ సుఖైధితః
40 సుఖొచితమ అథుఃఖార్హం సుకుమారం మహారదమ
అపి జాతు మహాబాహొ పశ్యేయం నకులం పునః
41 పక్ష్మ సంపాతజే కాలే నకులేన వినాకృతా
న లభామి సుఖం వీర సాథ్య జీవామి పశ్య మామ
42 సర్వైః పుత్రైః పరియతమా థరౌపథీ మే జనార్థన
కులీనా శీలసంపన్నా సర్వైః సముథితా గుణైః
43 పుత్ర లొకాత పతిలొకాన వృణ్వానా సత్యవాథినీ
పరియాన పుత్రాన పరిత్యజ్య పాణ్డవాన అన్వపథ్యత
44 మహాభిజన సంపన్నా సర్వకామైః సుపూజితా
ఈశ్వరీ సర్వకల్యాణీ థరౌపథీ కదమ అచ్యుత
45 పతిభిః పఞ్చభిః శూరైర అగ్నికల్పైః పరహారిభిః
ఉపపన్నా మహర్ష్వాసైర థరౌపథీ థుఃఖభాగినీ
46 చతుర్థశమ ఇమం వర్షం యన నాపశ్యమ అరింథమ
పుత్రాధిభిః పరిథ్యూనాం థరౌపథీం సత్యవాథినీమ
47 న నూనం కర్మభిః పుణ్యైర అశ్నుతే పురుషః సుఖమ
థరౌపథీ చేత తదా వృత్తా నాశ్నుతే సుఖమ అవ్యయమ
48 న పరియొ మమ కృష్ణాయ బీభత్సుర న యుధిష్ఠిరః
భీమసేనొ యమౌ వాపి యథ అపశ్యం సభా గతామ
49 న మే థుఃఖతరం కిం చిథ భూతపూర్వం తతొ ఽధికమ
యథ థరౌపథీం నివాతస్దాం శవశురాణాం సమీపగామ
50 ఆనాయితామ అనార్యేణ కరొధలొభానువర్తినా
సర్వే పరైక్షన్త కురవ ఏకవస్త్రాం సభా గతామ
51 తత్రైవ ధృతరాష్ట్రశ చ మహారాజశ చ బాహ్లికః
కృపశ చ సొమథత్తశ చ నిర్విణ్ణాః కురవస తదా
52 తస్యాం సంసథి సర్వస్యాం కషత్తారం పూజయామ్య అహమ
వృత్తేన హి భవత్య ఆర్యొ న ధనేన న విథ్యయా
53 తస్య కృష్ణ మహాబుథ్ధేర గమ్భీరస్య మహామనః
కషత్తుః శీలమ అలంకారొ లొకాన విష్టభ్య తిష్ఠతి
54 సా శొకార్తా చ హృష్టా చ థృష్ట్వా గొవిన్థమ ఆగతమ
నానావిధాని థుఃఖాని సర్వాణ్య ఏవాన్వకీర్తయత
55 పూర్వైర ఆచరితం యత తత కురాజభిర అరింథమ
అక్షథ్యూతం మృగవధః కచ చిథ ఏషాం సుఖావహమ
56 తన మాం థహతి యత కృష్ణా సభాయాం కురు సంనిధౌ
ధార్తరాష్ట్రైః పరిక్లిష్టా యదా న కుశలం తదా
57 నిర్వాసనం చ నగరాత పరవ్రజ్యా చ పరంతప
నానావిధానాం థుఃఖానామ ఆవాసొ ఽసమి జనార్థన
అజ్ఞాతచర్యా బాలానామ అవరొధశ చ కేశవ
58 న సమ కలేశతమం మే సయాత పుత్రైః సహ పరంతప
థుర్యొధనేన నికృతా వర్షమ అథ్య చతుర్థశమ
59 థుఃఖాథ అపి సుఖం న సయాథ యథి పుణ్యఫలక్షయః
న మే విశేషొ జాత్వ ఆసీథ ధార్తరాష్ట్రేషు పాణ్డవైః
60 తేన సత్యేన కృష్ణ తవాం హతామిత్రం శరియా వృతమ
అస్మాథ విముక్తం సంగ్రామాత పశ్యేయం పాణ్డవైః సహ
నైవ శక్యాః పరాజేతుం సత్త్వం హయ ఏషాం తదాగతమ
61 పితరం తవ ఏవ గర్హేయం నాత్మానం న సుయొధనమ
యేనాహం కున్తిభొజాయ ధనం ధూర్తైర ఇవార్పితా
62 బాలాం మామ ఆర్యకస తుభ్యం కరీడన్తీం కన్థు హస్తకామ
అథథాత కున్తిభొజాయ సఖా సఖ్యే మహాత్మనే
63 సాహం పిత్రా చ నికృతా శవశురైశ చ పరంతప
అత్యన్తథుఃఖితా కృష్ణ కిం జీవితఫలం మమ
64 యన మా వాగ అబ్రవీన నక్తం సూతకే సవ్యసాచినః
పుత్రస తే పృదివీం జేతా యశశ చాస్య థివం సపృశేత
65 హత్వా కురూన గరామజన్యే రాజ్యం పరాప్య ధనంజయః
భరాతృభిః సహ కౌన్తేయస తరీన మేధాన ఆహరిష్యతి
66 నాహం తామ అభ్యసూయామి నమొ ధర్మాయ వేధసే
కృష్ణాయ మహతే నిత్యం ధర్మొ ధారయతి పరజాః
67 ధర్మశ చేథ అస్తి వార్ష్ణేయ తదా సత్యం భవిష్యతి
తవం చాపి తత తదా కృష్ణ సర్వం సంపాథయిష్యసి
68 న మాం మాధవ వైధవ్యం నార్దనాశొ న వైరితా
తదా శొకాయ భవతి యదా పుత్రైర వినాభవః
69 యాహం గాణ్డీవధన్వానం సర్వశస్త్రభృతాం వరమ
ధనంజయం న పశ్యామి కా శాన్తిర హృథయస్య మే
70 ఇథం చతుర్థశం వర్షం యన నాపశ్యం యుధిష్ఠిరమ
ధనంజయం చ గొవిన్థ యమౌ తం చ వృకొథరమ
71 జీవనాశం పరనష్టానాం శరాథ్ధం కుర్వన్తి మానవాః
అర్దతస తే మమ మృతాస తేషాం చాహం జనార్థన
72 బరూయా మాధవ రాజానం ధర్మాత్మానం యుధిష్ఠిరమ
భూయాంస తే హీయతే ధర్మొ మా పుత్రక వృదా కృదాః
73 పరాశ్రయా వాసుథేవ యా జీవామి ధిగ అస్తు మామ
వృత్తేః కృపణ లబ్ధాయా అప్రతిష్ఠైవ జయాయసీ
74 అదొ ధనంజయం బరూయా నిత్యొథ్యుక్తం వృకొథరమ
యథర్దం కషత్రియా సూతే తస్య వొ ఽతిక్రమిష్యతి
75 అస్మింశ చేథ ఆగతే కాలే కాలొ వొఽతిక్రమిష్యతి
లొకసంభావితాః సన్తః సునృశంసం కరిష్యద
76 నృశంసేన చ వొ యుక్తాంస తయజేయం శాశ్వతీః సమాః
కాలే హి సమనుప్రాప్తే తయక్తవ్యమ అపి జీవితమ
77 మాథ్రీపుత్రౌ చ వక్తవ్యౌ కషత్రధర్మరతౌ సథా
విక్రమేణార్జితాన భొగాన వృణీతం జీవితాథ అపి
78 విక్రమాధిగతా హయ అర్దాః కషత్రధర్మేణ జీవతః
మనొ మనుష్యస్య సథా పరీణన్తి పురుషొత్తమ
79 గత్వా బరూహి మహాబాహొ సర్వశస్త్రభృతాం వరమ
అర్జునం పాణ్డవం వీరం థరౌపథ్యాః పథవీం చర
80 విథితౌ హి తవాత్యన్తం కరుథ్ధావ ఇవ యదాన్తకౌ
భీమార్జునౌ నయేతాం హి థేవాన అపి పరాం గతిమ
81 తయొశ చైతథ అవజ్ఞానం యత సా కృష్ణా సభాం గతా
థుఃశాసనశ చ కర్ణశ చ పరుషాణ్య అభ్యభాషతామ
82 థుర్యొధనొ భీమసేనమ అభ్యగచ్ఛన మనస్వినమ
పశ్యతాం కురుముఖ్యానాం తస్య థరక్ష్యతి యత ఫలమ
83 న హి వైరం సమాసాథ్య పరశామ్యతి వృకొథరః
సుచిరాథ అపి భీమస్య న హి వైరం పరశామ్యతి
యావథన్తం న నయతి శాత్రవాఞ శత్రుకర్శనః
84 న థుఃఖం రాజ్యహరణం న చ థయూతే పరాజయః
పరవ్రాజనం చ పుత్రాణాం న మే తథ్థుఃఖకారణమ
85 యత తు సా బృహతీ శయామా ఏకవస్త్రా సభాం గతా
అశృణొత పరుషా వాచస తతొ థుఃఖతరం ను కిమ
86 సత్రీ ధర్మిణీ వరారొహా కషత్రధర్మరతా సథా
నాధ్యగచ్ఛత తదా నాదం కృష్ణా నాదవతీ సతీ
87 యస్యా మమ సపుత్రాయాస తవం నాదొ మధుసూథన
రామశ చ బలినాం శరేష్ఠః పరథ్యుమ్నశ చ మహారదః
88 సాహమ ఏవంవిధం థుఃఖం సహే ఽథయ పురుషొత్తమ
భీమే జీవతి థుర్ధర్షే విజయే చాపలాయిని
89 తత ఆశ్వాసయామ ఆస పుత్రాధిభిర అభిప్లుతామ
పితృష్వసారం శొచన్తీం శౌరిః పార్ద సఖః పృదామ
90 కా ను సీమన్తినీ తవాథృగ లొకేష్వ అస్తి పితృష్వసః
శూరస్య రాజ్ఞొ థుహితా ఆజమీఢ కులం గతా
91 మహాకులీనా భవతీ థరహాథ ధరథమ ఇవాగతా
ఈశ్వరీ సర్వకల్యాణీ భర్తా పరమపూజితా
92 వీరసూర వీర పత్నీ చ సర్వైః సముథితా గుణైః
సుఖథుఃఖే మహాప్రాజ్ఞే తవాథృశీ సొఢుమ అర్హతి
93 నిథ్రా తన్థ్రీ కరొధహర్షౌ కషుత్పిపాసే హిమాతపౌ
ఏతాని పార్దా నిర్జిత్య నిత్యం వీరాః సుఖే రతాః
94 తయక్తగ్రామ్య సుఖాః పార్దా నిత్యం వీర సుఖప్రియాః
న తే సవల్పేన తుష్యేయుర మహొత్సాహా మహాబలాః
95 అన్తం ధీరా నిషేవన్తే మధ్యం గరామ్యసుఖప్రియాః
ఉత్తమాంశ చ పరిక్లేశాన భొగాంశ చాతీవ మానుషాన
96 అన్తేషు రేమిరే ధీరా న తే మధ్యేషు రేమిరే
అన్తప్రాప్తిం సుఖామ ఆహుర థుఃఖమ అన్తరమ అన్తయొః
97 అభివాథయన్తి భవతీం పాణ్డవాః సహ కృష్ణయా
ఆత్మానం చ కుశలినం నివేథ్యాహుర అనామయమ
98 అరొగాన సర్వసిథ్ధార్దాన కషిప్రం థరక్ష్యసి పాణ్డవాన
ఈశ్వరాన సర్వలొకస్య హతామిత్రాఞ శరియా వృతాన
99 ఏవమ ఆశ్వాసితా కున్తీ పరత్యువాచ జనార్థనమ
పుత్రాధిభిర అభిధ్వస్తా నిగృహ్యాబుథ్ధిజం తమః
100 యథ యత తేషాం మహాబాహొ పద్యం సయాన మధుసూథన
యదా యదా తవం మన్యేదాః కుర్యాః కృష్ణ తదా తదా
101 అవిలొపేన ధర్మస్య అనికృత్యా పరంతప
పరభావజ్ఞాస్మి తే కృష్ణ సత్యస్యాభిజనస్య చ
102 వయవస్దాయాం చ మిత్రేషు బుథ్ధివిక్రమయొస తదా
తవమ ఏవ నః కులే ధర్మస తవం సత్యం తవం తపొ మహత
103 తవం తరాతా తవం మహథ బరహ్మ తవయి సర్వం పరతిష్ఠితమ
యదైవాత్ద తదైవైతత తవయి సత్యం భవిష్యతి
104 తామ ఆమన్త్ర్య చ గొవిన్థః కృత్వా చాభిప్రథక్షిణమ
పరాతిష్ఠత మహాబాహుర థుర్యొధన గృహాన పరతి