ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 94
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 94) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
స ఏవం శంతనుర ధీమాన థేవరాజర్షిసత్కృతః
ధర్మాత్మా సర్వలొకేషు సత్యవాగ ఇతి విశ్రుతః
2 థమొ థానం కషమా బుథ్ధిర హరీర ధృతిస తేజ ఉత్తమమ
నిత్యాన్య ఆసన మహాసత్త్వే శంతనౌ పురుషర్షభే
3 ఏవం స గుణసంపన్నొ ధర్మార్దకుశలొ నృపః
ఆసీథ భరత వంశస్య గొప్తా సాధు జనస్య చ
4 కమ్బుగ్రీవః పృదు వయంసొ మత్తవారణవిక్రమః
ధర్మ ఏవ పరః కామాథ అర్దాచ చేతి వయవస్దితః
5 ఏతాన్య ఆసన మహాసత్త్వే శంతనౌ భరతర్షభ
న చాస్య సథృశః కశ చిత కషత్రియొ ధర్మతొ ఽభవత
6 వర్తమానం హి ధర్మే సవే సర్వధర్మవిథాం వరమ
తం మహీపా మహీపాలం రాజరాజ్యే ఽభయషేచయన
7 వీతశొకభయాబాధాః సుఖస్వప్నవిబొధనాః
పరతి భారత గొప్తారం సమపథ్యన్త భూమిపాః
8 శంతను పరముఖైర గుప్తే లొకే నృపతిభిస తథా
నియమాత సర్వవర్ణానాం బరహ్మొత్తరమ అవర్తత
9 బరహ్మ పర్యచరత కషత్రం విశః కషత్రమ అనువ్రతాః
బరహ్మక్షత్రానురక్తాశ చ శూథ్రాః పర్యచరన విశః
10 స హాస్తినపురే రమ్యే కురూణాం పుటభేథనే
వసన సాగరపర్యన్తామ అన్వశాథ వై వసుంధరామ
11 స థేవరాజసథృశొ ధర్మజ్ఞః సత్యవాగ ఋజుః
థానధర్మతపొ యొగాచ ఛరియా పరమయా యుతః
12 అరాగథ్వేషసంయుక్తః సొమవత పరియథర్శనః
తేజసా సూర్యసంకాశొ వాయువేగసమొ జవే
అన్తకప్రతిమః కొపే కషమయా పృదివీసమః
13 వధః పశువరాహాణాం తదైవ మృగపక్షిణామ
శంతనౌ పృదివీపాలే నావర్తత వృదా నృపః
14 ధర్మబ్రహ్మొత్తరే రాజ్యే శంతనుర వినయాత్మవాన
సమం శశాస భూతాని కామరాగవివర్జితః
15 థేవర్షిపితృయజ్ఞార్దమ ఆరభ్యన్త తథా కరియాః
న చాధర్మేణ కేషాం చిత పరాణినామ అభవథ వధః
16 అసుఖానామ అనాదానాం తిర్యగ్యొనిషు వర్తతామ
స ఏవ రాజా భూతానాం సర్వేషామ అభవత పితా
17 తస్మిన కురుపతిశ్రేష్ఠే రాజరాజేశ్వరే సతి
శరితా వాగ అభవత సత్యం థానధర్మాశ్రితం మనః
18 స సమాః షొడశాష్టౌ చ చతస్రొ ఽషటౌ తదాపరాః
రతిమ అప్రాప్నువన సత్రీషు బభూవ వనగొచరః
19 తదారూపస తదాచారస తదా వృత్తస తదా శరుతః
గాఙ్గేయస తస్య పుత్రొ ఽభూన నామ్నా థేవవ్రతొ వసుః
20 సర్వాస్త్రేషు స నిష్ణాతః పార్దివేష్వ ఇతరేషు చ
మహాబలొ మహాసత్త్వొ మహావీర్యొ మహారదః
21 స కథా చిన మృగం విథ్ధ్వా గఙ్గామ అనుసరన నథీమ
భాగీరదీమ అల్పజలాం శంతనుర థృష్టవాన నృపః
22 తాం థృష్ట్వా చిన్తయామ ఆస శంతనుః పురుషర్షభః
సయన్థతే కిం నవ ఇయం నాథ్య సరిచ్ఛ్రేష్ఠా యదా పురా
23 తతొ నిమిత్తమ అన్విచ్ఛన థథర్శ స మహామనాః
కుమారం రూపసంపన్నం బృహన్తం చారుథర్శనమ
24 థివ్యమ అస్త్రం వికుర్వాణం యదా థేవం పురంథరమ
కృత్స్నాం గఙ్గాం సమావృత్య శరైస తీక్ష్ణైర అవస్దితమ
25 తాం శరైర ఆవృతాం థృష్ట్వా నథీం గఙ్గాం తథ అన్తికే
అభవథ విస్మితొ రాజా కర్మ థృష్ట్వాతిమానుషమ
26 జాతమాత్రం పురా థృష్టం తం పుత్రం శంతనుస తథా
నొపలేభే సమృతిం ధీమాన అభిజ్ఞాతుం తమ ఆత్మజమ
27 స తు తం పితరం థృష్ట్వా మొహయామ ఆస మాయయా
సంమొహ్య తు తతః కషిప్రం తత్రైవాన్తరధీయత
28 తథ అథ్భుతం తథా థృష్ట్వా తత్ర రాజా స శంతనుః
శఙ్కమానః సుతం గఙ్గామ అబ్రవీథ థర్శయేతి హ
29 థర్శయామ ఆస తం గఙ్గా బిభ్రతీ రూపమ ఉత్తమమ
గృహీత్వా థక్షిణే పాణౌ తం కుమారమ అలంకృతమ
30 అలంకృతామ ఆభరణైర అరజొ ఽమబరధారిణీమ
థృష్టపూర్వామ అపి సతీం నాభ్యజానాత స శంతనుః
31 [గ]
యం పుత్రమ అష్టమం రాజంస తవం పురా మయ్య అజాయిదాః
స తే ఽయం పురుషవ్యాఘ్ర నయస్వైనం గృహాన్తికమ
32 వేథాన అధిజగే సాఙ్గాన వసిష్ఠాథ ఏవ వీర్యవాన
కృతాస్త్రః పరమేష్వాసొ థేవరాజసమొ యుధి
33 సురాణాం సంమతొ నిత్యమ అసురాణాం చ భారత
ఉశనా వేథ యచ ఛాస్త్రమ అయం తథ వేథ సర్వశః
34 తదైవాఙ్గిరసః పుత్రః సురాసురనమస్కృతః
యథ వేథ శాస్త్రం తచ చాపి కృత్స్నమ అస్మిన పరతిష్ఠితమ
తవ పుత్రే మహాబాహౌ సాఙ్గొపాఙ్గం మహాత్మని
35 ఋషిః పరైర అనాధృష్యొ జామథగ్న్యః పరతాపవాన
యథ అస్త్రం వేథ రామశ చ తథ అప్య అస్మిన పరతిష్ఠితమ
36 మహేష్వాసమ ఇమం రాజన రాజధర్మార్దకొవిథమ
మయా థత్తం నిజం పుత్రం వీరం వీర గృహాన నయ
37 [వ]
తయైవం సమనుజ్ఞాతః పుత్రమ ఆథాయ శంతనుః
భరాజమానం యదాథిత్యమ ఆయయౌ సవపురం పరతి
38 పౌరవః సవపురం గత్వా పురంథర పురొపమమ
సర్వకామసమృథ్ధార్దం మేనే ఆత్మానమ ఆత్మనా
పౌరవేషు తతః పుత్రం యౌవరాజ్యే ఽభయషేచయత
39 పౌరవాఞ శంతనొః పుత్రః పితరం చ మహాయశాః
రాష్ట్రం చ రఞ్జయామ ఆస వృత్తేన భరతర్షభ
40 స తదా సహ పుత్రేణ రమమాణొ మహీపతిః
వర్తయామ ఆస వర్షాణి చత్వార్య అమితవిక్రమః
41 స కథా చిథ వనం యాతొ యమునామ అభితొ నథీమ
మహీపతిర అనిర్థేశ్యమ ఆజిఘ్రథ గన్ధమ ఉత్తమమ
42 తస్య పరభవమ అన్విచ్ఛన విచచార సమన్తతః
స థథర్శ తథా కన్యాం థాశానాం థేవరూపిణీమ
43 తామ అపృచ్ఛత స థృష్ట్వైవ కన్యామ అసితలొచనామ
కస్య తవమ అసి కా చాసి కిం చ భీరు చికీర్షసి
44 సాబ్రవీథ థాశకన్యాస్మి ధర్మార్దం వాహయే తరీమ
పితుర నియొగాథ భథ్రం తే థాశరాజ్ఞొ మహాత్మనః
45 రూపమాధుర్య గన్ధైస తాం సంయుక్తాం థేవరూపిణీమ
సమీక్ష్య రాజా థాశేయీం కామయామ ఆస శంతనుః
46 స గత్వా పితరం తస్యా వరయామ ఆస తాం తథా
పర్యపృచ్ఛత తతస తస్యాః పితరం చాత్మకారణాత
47 స చ తం పరత్యువాచేథం థాశరాజొ మహీపతిమ
జాతమాత్రైవ మే థేయా వరాయ వరవర్ణినీ
హృథి కామస తు మే కశ చిత తం నిబొధ జనేశ్వర
48 యథీమాం ధర్మపత్నీం తవం మత్తః పరార్దయసే ఽనఘ
సత్యవాగ అసి సత్యేన సమయం కురు మే తతః
49 సమయేన పరథథ్యాం తే కన్యామ అహమ ఇమాం నృప
న హి మే తవత్సమః కశ చిథ వరొ జాతు భవిష్యతి
50 [ష]
శరుత్వా తవ వరం థాశవ్యవస్యేయమ అహం న వా
థాతవ్యం చేత పరథాస్యామి న తవ అథేయం కదం చన
51 [థాష]
అస్యాం జాయేత యః పుత్రః స రాజా పృదివీపతిః
తవథ ఊర్ధ్వమ అభిషేక్తవ్యొ నాన్యః కశ చన పార్దివ
52 [వ]
నాకామయత తం థాతుం వరం థాశాయ శంతనుః
శరీరజేన తీవ్రేణ థహ్యమానొ ఽపి భారత
53 స చిన్తయన్న ఏవ తథా థాశకన్యాం మహీపతిః
పరత్యయాథ ధాస్తిన పురం శొకొపహతచేతనః
54 తతః కథా చిచ ఛొచన్తం శంతనుం ధయానమ ఆస్దితమ
పుత్రొ థేవవ్రతొ ఽభయేత్య పితరం వాక్యమ అబ్రవీత
55 సర్వతొ భవతః కషేమం విధేయాః సర్వపార్దివాః
తత కిమర్దమ ఇహాభీక్ష్ణం పరిశొచసి థుఃఖితః
ధయాయన్న ఇవ చ కిం రాజన నాభిభాషసి కిం చన
56 ఏవమ ఉక్తః సపుత్రేణ శంతనుః పరత్యభాషత
అసంశయం ధయానపరం యదా మాత్ద తదాస్మ్య ఉత
57 అపత్యం నస తవమ ఏవైకః కులే మహతి భారత
అనిత్యతా చ మర్త్యానామ అతః శొచామి పుత్రక
58 కదం చిత తవ గాఙ్గేయ విపత్తౌ నాస్తి నః కులమ
అసంశయం తవమ ఏవైకః శతాథ అపి వరః సుతః
59 న చాప్య అహం వృదా భూయొ థారాన కర్తుమ ఇహొత్సహే
సంతానస్యావినాశాయ కామయే భథ్రమ అస్తు తే
అనపత్యతైక పుత్రత్వమ ఇత్య ఆహుర ధర్మవాథినః
60 అగ్నిహొత్రం తరయొ వేథా యజ్ఞాశ చ సహథక్షిణాః
సర్వాణ్య ఏతాన్య అపత్యస్య కలాం నార్హన్తి షొడశీమ
61 ఏవమ ఏవ మనుష్యేషు సయాచ చ సర్వప్రజాస్వ అపి
యథ అపత్యం మహాప్రాజ్ఞ తత్ర మే నాస్తి సంశయః
ఏషా తరయీ పురాణానామ ఉత్తమానాం చ శాశ్వతీ
62 తవం చ శూరః సథామర్షీ శస్త్రనిత్యశ చ భారత
నాన్యత్ర శస్త్రాత తస్మాత తే నిధనం విథ్యతే ఽనఘ
63 సొ ఽసమి సంశయమ ఆపన్నస తవయి శాన్తే కదం భవేత
ఇతి తే కారణం తాత థుఃఖస్యొక్తమ అశేషతః
64 తతస తత కారణం జఞాత్వా కృత్స్నం చైవమ అశేషతః
థేవవ్రతొ మహాబుథ్ధిః పరయయావ అనుచిన్తయన
65 అభ్యగచ్ఛత తథైవాశు వృథ్ధామాత్యం పితుర హితమ
తమ అపృచ్ఛత తథాభ్యేత్య పితుస తచ ఛొకకారణమ
66 తస్మై స కురుముఖ్యాయ యదావత పరిపృచ్ఛతే
వరం శశంస కన్యాం తామ ఉథ్థిశ్య భరతర్షభ
67 తతొ థేవవ్రతొ వృథ్ధైః కషత్రియైః సహితస తథా
అభిగమ్య థాశరాజానం కన్యాం వవ్రే పితుః సవయమ
68 తం థాశః పరతిజగ్రాహ విధివత పరతిపూజ్య చ
అబ్రవీచ చైనమ ఆసీనం రాజసంసథి భారత
69 తవమ ఏవ నాదః పర్యాప్తః శంతనొః పురుషర్షభ
పుత్రః పుత్రవతాం శరేష్ఠః కిం ను వక్ష్యామి తే వచః
70 కొ హి సంబన్ధకం శలాఘ్యమ ఈప్సితం యౌనమ ఈథృశమ
అతిక్రామన న తప్యేత సాక్షాథ అపి శతక్రతుః
71 అపత్యం చైతథ ఆర్యస్య యొ యుష్మాకం సమొ గుణైః
యస్య శుక్రాత సత్యవతీ పరాథుర్భూతా యశస్వినీ
72 తేన మే బహుశస తాత పితా తే పరికీర్తితః
అర్హః సత్యవతీం వొఢుం సర్వరాజసు భారత
73 అసితొ హయ అపి థేవర్షిః పరత్యాఖ్యాతః పురా మయా
సత్యవత్యా భృశం హయ అర్దీ స ఆసీథ ఋషిసత్తమః
74 కన్యాపితృత్వాత కిం చిత తు వక్ష్యామి భరతర్షభ
బలవత సపత్నతామ అత్ర థొషం పశ్యామి కేవలమ
75 యస్య హి తవం సపత్నః సయా గన్ధర్వస్యాసురస్య వా
న స జాతు సుఖం జీవేత తవయి కరుథ్ధే పరంతప
76 ఏతావాన అత్ర థొషొ హి నాన్యః కశ చన పార్దివ
ఏతజ జానీహి భథ్రం తే థానాథానే పరంతప
77 ఏవమ ఉక్తస తు గాఙ్గేయస తథ యుక్తం పరత్యభాషత
శృణ్వతాం భూమిపాలానాం పితుర అర్దాయ భారత
78 ఇథం మే మతమ ఆథత్స్వ సత్యం సత్యవతాం వర
నైవ జాతొ న వాజాత ఈథృశం వక్తుమ ఉత్సహేత
79 ఏవమ ఏతత కరిష్యామి యదా తవమ అనుభాషసే
యొ ఽసయాం జనిష్యతే పుత్రః స నొ రాజా భవిష్యతి
80 ఇత్య ఉక్తః పునర ఏవాద తం థాశః పరత్యభాషత
చికీర్షుర థుష్కరం కర్మ రాజ్యార్దే భరతర్షభ
81 తవమ ఏవ నాదః పర్యాప్తః శంతనొర అమితథ్యుతేః
కన్యాయాశ చైవ ధర్మాత్మన పరభుర థానాయ చేశ్వరః
82 ఇథం తు వచనం సౌమ్య కార్యం చైవ నిబొధ మే
కౌమారికాణాం శీలేన వక్ష్యామ్య అహమ అరింథమ
83 యత తవయా సత్యవత్య అర్దే సత్యధర్మపరాయణ
రాజమధ్యే పరతిజ్ఞాతమ అనురూపం తవైవ తత
84 నాన్యదా తన మహాబాహొ సంశయొ ఽతర న కశ చన
తవాపత్యం భవేథ యత తు తత్ర నః సంశయొ మహాన
85 తస్య తన మతమ ఆజ్ఞాయ సత్యధర్మపరాయణః
పరత్యజానాత తథా రాజన పితుః పరియచికీర్షయా
86 [థేవవ్రత]
థాశరాజనిబొధేథం వచనం మే నృపొత్తమ
శృణ్వతాం భూమిపాలానాం యథ బరవీమి పితుః కృతే
87 రాజ్యం తావత పూర్వమ ఏవ మయా తయక్తం నరాధిప
అపత్యహేతొర అపి చ కరొమ్య ఏష వినిశ్చయమ
88 అథ్య పరభృతి మే థాశబ్రహ్మచర్యం భవిష్యతి
అపుత్రస్యాపి మే లొకా భవిష్యన్త్య అక్షయా థివి
89 [వ]
తస్య తథ వచనం శరుత్వా సంప్రహృష్టతనూ రుహః
థథానీత్య ఏవ తం థాశొ ధర్మాత్మా పరత్యభాషత
90 తతొ ఽనతరిక్షే ఽపసరసొ థేవాః సర్షిగణాస తదా
అభ్యవర్షన్త కుసుమైర భీష్మొ ఽయమ ఇతి చాబ్రువన
91 తతః స పితుర అర్దాయ తామ ఉవాచ యశస్వినీమ
అధిరొహ రదం మాతర గచ్ఛావః సవగృహాన ఇతి
92 ఏవమ ఉక్త్వా తు భీష్మస తాం రదమ ఆరొప్య భామినీమ
ఆగమ్య హాస్తినపురం శంతనొః సంన్యవేథయత
93 తస్య తథ థుష్కరం కర్మ పరశశంసుర నరాధిపాః
సమేతాశ చ పృదక చైవ భీష్మొ ఽయమ ఇతి చాబ్రువన
94 తథ థృష్ట్వా థుష్కరం కర్మకృతం భీష్మేణ శంతనుః
సవచ్ఛన్థమరణం తస్మై థథౌ తుష్టః పితా సవయమ