ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 69
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 69) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [షక]
రాజన సర్షప మాత్రాణి పరచ ఛిథ్రాణి పశ్యసి
ఆత్మనొ బిల్వమాత్రాణి పశ్యన్న అపి న పశ్యసి
2 మేనకా తరిథశేష్వ ఏవ తరిథశాశ చాను మేనకామ
మమైవొథ్రిచ్యతే జన్మ థుఃషన్త తవ జన్మతః
3 కషితావ అటసి రాజంస తవమ అన్తరిక్షే చరామ్య అహమ
ఆవయొర అన్తరం పశ్య మేరుసర్షపయొర ఇవ
4 మహేన్థ్రస్య కుబేరస్య యమస్య వరుణస్య చ
భవనాన్య అనుసంయామి పరభావం పశ్య మే నృప
5 సత్యశ చాపి పరవాథొ ఽయం యం పరవక్ష్యామి తే ఽనఘ
నిథర్శనార్దం న థవేషాత తచ ఛరుత్వా కషన్తుమ అర్హసి
6 విరూపొ యావథ ఆథర్శే నాత్మనః పశ్యతే ముఖమ
మన్యతే తావథ ఆత్మానమ అన్యేభ్యొ రూపవత్తరమ
7 యథా తు ముఖమ ఆథర్శే వికృతం సొ ఽభివీక్షతే
తథేతరం విజానాతి ఆత్మానం నేతరం జనమ
8 అతీవ రూపసంపన్నొ న కిం చిథ అవమన్యతే
అతీవ జల్పన థుర్వాచొ భవతీహ విహేఠకః
9 మూర్ఖొ హి జల్పతాం పుంసాం శరుత్వా వాచః శుభాశుభాః
అశుభం వాక్యమ ఆథత్తే పురీషమ ఇవ సూకరః
10 పరాజ్ఞస తు జల్పతాం పుంసాం శరుత్వా వాచః శుభాశుభాః
గుణవథ వాక్యమ ఆథత్తే హంసః కషీరమ ఇవామ్భసః
11 అన్యాన పరివథన సాధుర యదా హి పరితప్యతే
తదా పరివథన్న అన్యాంస తుష్టొ భవతి థుర్జనః
12 అభివాథ్య యదా వృథ్ధాన సన్తొ గచ్ఛన్తి నిర్వృతిమ
ఏవం సజ్జనమ ఆక్రుశ్య మూర్ఖొ భవతి నిర్వృతః
13 సుఖం జీవన్త్య అథొషజ్ఞా మూర్ఖా థొషానుథర్శినః
యత్ర వాచ్యాః పరైః సన్తః పరాన ఆహుస తదావిధాన
14 అతొ హాస్యతరం లొకే కిం చిథ అన్యన న విథ్యతే
ఇథం థుర్జన ఇత్య ఆహ థుర్జనః సజ్జనం సవయమ
15 సత్యధర్మచ్యుతాత పుంసః కరుథ్ధాథ ఆశీవిషాథ ఇవ
అనాస్తికొ ఽపయ ఉథ్విజతే జనః కిం పునర ఆస్తికః
16 సవయమ ఉత్పాథ్య వై పుత్రం సథృశం యొ ఽవమన్యతే
తస్య థేవాః శరియం ఘనన్తి న చ లొకాన ఉపాశ్నుతే
17 కులవంశప్రతిష్ఠాం హి పితరః పుత్రమ అబ్రువన
ఉత్తమం సర్వధర్మాణాం తస్మాత పుత్రం న సంత్యజేత
18 సవపత్నీ పరభవాన పఞ్చ లబ్ధాన కరీతాన వివర్ధితాన
కృతాన అన్యాసు చొత్పన్నాన పుత్రాన వై మనుర అబ్రవీత
19 ధర్మకీర్త్య ఆవహా నౄణాం మనసః పరీతివర్ధనాః
తరాయన్తే నరకాజ జాతాః పుత్రా ధర్మప్లవాః పితౄన
20 స తవం నృపతిశార్థూల న పుత్రం తయక్తుమ అర్హసి
ఆత్మానం సత్యధర్మౌ చ పాలయానొ మహీపతే
నరేన్థ్ర సింహకపటం న వొఢుం తవమ ఇహార్హసి
21 వరం కూపశతాథ వాపీ వరం వాపీ శతాత కరతుః
వరం కరతుశతాత పుత్రః సత్యం పుత్రశతాథ వరమ
22 అశ్వమేధ సహస్రం చ సత్యం చ తులయా ధృతమ
అశ్వమేధ సహస్రాథ ధి సత్యమ ఏవ విశిష్యతే
23 సర్వవేథాధిగమనం సర్వతీర్దావగాహనమ
సత్యం చ వథతొ రాజన సమం వా సయాన న వా సమమ
24 నాస్తి సత్యాత పరొ ధర్మొ న సత్యాథ విథ్యతే పరమ
న హి తీవ్రతరం కిం చిథ అనృతాథ ఇహ విథ్యతే
25 రాజన సత్యం పరం బరహ్మసత్యం చ సమయః పరః
మా తయాక్షీః సమయం రాజన సత్యం సంగతమ అస్తు తే
26 అనృతే చేత పరసఙ్గస తే శరథ్థధాసి న చేత సవయమ
ఆత్మనొ హన్త గచ్ఛామి తవాథృశే నాస్తి సంగతమ
27 ఋతే ఽపి తవయి థుఃషన్త శౌల రాజావతంసకామ
చతురన్తామ ఇమామ ఉర్వీం పుత్రొ మే పాలయిష్యతి
28 [వ]
ఏతావథ ఉక్త్వా వచనం పరాతిష్ఠత శకున్తలా
అదాన్తరిక్షే థుఃషన్తం వాగ ఉవాచాశరీరిణీ
ఋత్విక పురొహితాచార్యైర మన్త్రిభిశ చావృతం తథా
29 భస్త్రా మాతా పితుః పుత్రొ యేన జాతః స ఏవ సః
భరస్వ పుత్రం థుఃషన్త మావమంస్దాః శకున్తలామ
30 రేతొధాః పుత్ర ఉన్నయతి నరథేవ యమక్షయాత
తవం చాస్య ధాతా గర్భస్య సత్యమ ఆహ శకున్తలా
31 జాయా జనయతే పుత్రమ ఆత్మనొ ఽఙగం థవిధాకృతమ
తస్మాథ భరస్వ థుఃషన్త పుత్రం శాకున్తలం నృప
32 అభూతిర ఏషా కస తయజ్యాజ జీవఞ జీవన్తమ ఆత్మజమ
శాకున్తలం మహాత్మానం థౌఃషన్తిం భర పౌరవ
33 భర్తవ్యొ ఽయం తవయా యస్మాథ అస్మాకం వచనాథ అపి
తస్మాథ భవత్వ అయం నామ్నా భరతొ నామ తే సుతః
34 తచ ఛరుత్వా పౌరవొ రాజా వయాహృతం వై థివౌకసామ
పురొహితమ అమాత్యాంశ చ సంప్రహృష్టొ ఽబరవీథ ఇథమ
35 శృణ్వన్త్వ ఏతథ భవన్తొ ఽసయ థేవథూతస్య భాషితమ
అహమ అప్య ఏవమ ఏవైనం జానామి సవయమ ఆత్మజమ
36 యథ్య అహం వచనాథ ఏవ గృహ్ణీయామ ఇమమ ఆత్మజమ
భవేథ ధి శఙ్కా లొకస్య నైవం శుథ్ధొ భవేథ అయమ
37 తం విశొధ్య తథా రాజా థేవథూతేన భారత
హృష్టః పరముథితశ చాపి పరతిజగ్రాహ తం సుతమ
38 మూర్ధ్ని చైనమ ఉపాఘ్రాయ సస్నేహం పరిషస్వజే
సభాజ్యమానొ విప్రైశ చ సతూయమానశ చ బన్థిభిః
స ముథం పరమాం లేభే పుత్ర సంస్పర్శజాం నృపః
39 తాం చైవ భార్యాం ధర్మజ్ఞః పూజయామ ఆస ధర్మతః
అబ్రవీచ చైవ తాం రాజా సాన్త్వపూర్వమ ఇథం వచః
40 కృతొ లొకపరొక్షొ ఽయం సంబన్ధొ వై తవయా సహ
తస్మాథ ఏతన మయా థేవి తవచ ఛుథ్ధ్య అర్దం విచారితమ
41 మన్యతే చైవ లొకస తే సత్రీభావాన మయి సంగతమ
పుత్రశ చాయం వృతొ రాజ్యే మయా తస్మాథ విచారితమ
42 యచ చ కొపితయాత్యర్దం తవయొక్తొ ఽసమ్య అప్రియం పరియే
పరణయిన్యా విశాలాక్షి తత కషాన్తం తే మయా శుభే
43 తామ ఏవమ ఉక్త్వా రాజర్షిర థుఃషన్తొ మహిషీం పరియామ
వాసొభిర అన్నపానైశ చ పూజయామ ఆస భారత
44 థుఃషన్తశ చ తతొ రాజా పుత్రం శాకున్తలం తథా
భరతం నామతః కృత్వా యౌవరాజ్యే ఽభయషేచయత
45 తస్య తత పరదితం చక్రం పరావర్తత మహాత్మనః
భాస్వరం థివ్యమ అజితం లొకసంనాథనం మహత
46 స విజిత్య మహీపాలాంశ చకార వశవర్తినః
చకార చ సతాం ధర్మం పరాప చానుత్తమం యశః
47 స రాజా చక్రవర్త్య ఆసీత సార్వభౌమః పరతాపవాన
ఈజే చ బహుభిర యజ్ఞైర యదా శక్రొ మరుత్పతిః
48 యాజయామ ఆస తం కణ్వొ థక్షవథ భూరిథక్షిణమ
శరీమాన గొవితతం నామ వాజిమేధమ అవాప సః
యస్మిన సహస్రం పథ్మానాం కణ్వాయ భరతొ థథౌ
49 భరతాథ భారతీ కీర్తిర యేనేథం భారతం కులమ
అపరే యే చ పూర్వే చ భారతా ఇతి విశ్రుతాః
50 భరతస్యాన్వవాయే హి థేవకల్పా మహౌజసః
బభూవుర బరహ్మకల్పాశ చ బహవొ రాజసత్తమః
51 యేషామ అపరిమేయాని నామధేయాని సర్వశః
తేషాం తు తే యదాముఖ్యం కీర్తయిష్యామి భారత
మహాభాగాన థేవకల్పాన సత్యార్జవ పరాయణాన