ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 68
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 68) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వ]
పరతిజ్ఞాయ తు థుఃషన్తే పరతియాతే శకున్తలా
గర్భం సుషావ వామొరుః కుమారమ అమితౌజసమ
2 తరిషు వర్షేషు పూర్ణేషు థిప్తానల సమథ్యుతిమ
రూపౌథార్యగుణొపేతం థౌఃషన్తిం జనమేజయ
3 జాతకర్మాథి సంస్కారం కణ్వః పుణ్యకృతాం వరః
తస్యాద కారయామ ఆస వర్ధమానస్య ధీమతః
4 థన్తైః శుక్లైః శిఖరిభిః సింహసంహననొ యువా
చక్రాఙ్కిత కరః శరీమాన మహామూర్ధా మహాబలః
కుమారొ థేవగర్భాభః స తత్రాశు వయవర్ధత
5 షడ వర్ష ఏవ బాలః స కణ్వాశ్రమపథం పరతి
వయాఘ్రాన సింహాన వరాహాంశ చ గజాంశ చ మహిషాంస తదా
6 బథ్ధ్వా వృక్షేషు బలవాన ఆశ్రమస్య సమన్తతః
ఆరొహన థమయంశ చైవ కరీడంశ చ పరిధావతి
7 తతొ ఽసయ నామ చక్రుస తే కణ్వాశ్రమనివాసినః
అస్త్వ అయం సర్వథమనః సర్వం హి థమయత్య అయమ
8 స సర్వథమనొ నామ కుమారః సమపథ్యత
విక్రమేణౌజసా చైవ బలేన చ సమన్వితః
9 తం కుమారమ ఋషిర థృష్ట్వా కర్మ చాస్యాతిమానుషమ
సమయొ యౌవ రాజ్యాయేత్య అబ్రవీచ చ శకున్తలామ
10 తస్య తథ బలమ ఆజ్ఞాయ కణ్వః శిష్యాన ఉవాచ హ
శకున్తలామ ఇమాం శీఘ్రం సహపుత్రామ ఇత ఆశ్రమాత
భర్త్రే పరాపయతాథ్యైవ సర్వలక్షణపూజితామ
11 నారీణాం చిరవాసొ హి బాన్ధవేషు న రొచతే
కీర్తిచారిత్రధర్మఘ్నస తస్మాన నయత మాచిరమ
12 తదేత్య ఉక్త్వా తు తే సర్వే పరాతిష్ఠన్తామితౌజసః
శకున్తలాం పురస్కృత్య సపుత్రాం గజసాహ్వయమ
13 గృహీత్వామర గర్భాభం పుత్రం కమలలొచనమ
ఆజగామ తతః శుభ్రా థుఃషన్త విథితాథ వనాత
14 అభిసృత్య చ రాజానం విథితా సా పరవేశితా
సహ తేనైవ పుత్రేణ తరుణాథిత్యవర్చసా
15 పూజయిత్వా యదాన్యాయమ అబ్రవీత తం శకున్తలా
అయం పుత్రస తవయా రాజన యౌవ రాజ్యే ఽభిషిచ్యతామ
16 తవయా హయ అయం సుతొ రాజన మయ్య ఉత్పన్నః సురొపమః
యదా సమయమ ఏతస్మిన వర్తస్వ పురుషొత్తమ
17 యదా సమాగమే పూర్వం కృతః స సమయస తవయా
తం సమరస్వ మహాభాగ కణ్వాశ్రమపథం పరతి
18 సొ ఽద శరుత్వైవ తథ వాక్యం తస్యా రాజా సమరన్న అపి
అబ్రవీన న సమరామీతి కస్య తవం థుష్టతాపసి
19 ధర్మకామార్ద సంబన్ధం న సమరామి తవయా సహ
గచ్ఛ వా తిష్ఠ వా కామం యథ వాపీచ్ఛసి తత కురు
20 సైవమ ఉక్తా వరారొహా వరీడితేవ మనస్వినీ
విసంజ్ఞేవ చ థుఃఖేన తస్దౌ సదాణుర ఇవాచలా
21 సంరమ్భామర్ష తామ్రాక్షీ సఫురమాణౌష్ఠ సంపుటా
కటాక్షైర నిర్థహన్తీవ తిర్యగ రాజానమ ఐక్షత
22 ఆకారం గూహమానా చ మన్యునాభిసమీరితా
తపసా సంభృతం తేజొ ధారయామ ఆస వై తథా
23 సా ముహూర్తమ ఇవ ధయాత్వా థుఃఖామర్ష సమన్వితా
భర్తారమ అభిసంప్రేక్ష్య కరుథ్ధా వచనమ అబ్రవీత
24 జానన్న అపి మహారాజ కస్మాథ ఏవం పరభాషసే
న జానామీతి నిఃసఙ్గం యదాన్యః పరాకృతస తదా
25 అత్ర తే హృథయం వేథ సత్యస్యైవానృతస్య చ
కల్యాణ బత సాక్షీ తవం మాత్మానమ అవమన్యదాః
26 యొ ఽనయదా సన్తమ ఆత్మానమ అన్యదా పరతిపథ్యతే
కిం తేన న కృతం పాపం చొరేణాత్మాపహారిణా
27 ఏకొ ఽహమ అస్మీతి చ మన్యసే తవం; న హృచ్ఛయం వేత్సి మునిం పురాణమ
యొ వేథితా కర్మణః పాపకస్య; యస్యాన్తికే తవం వృజినం కరొషి
28 మన్యతే పాపకం కృత్వా న కశ చిథ వేత్తి మామ ఇతి
విథన్తి చైనం థేవాశ చ సవశ చైవాన్తర పూరుషః
29 ఆథిత్యచన్థ్రావ అనిలానలౌ చ; థయౌర భూమిర ఆపొ హృథయం యమశ చ
అహశ చ రాత్రిశ చ ఉభే చ సంధ్యే; ధర్మశ చ జానాతి నరస్య వృత్తమ
30 యమొ వైవస్వతస తస్య నిర్యాతయతి థుష్కృతమ
హృథి సదితః కర్మ సాక్షీ కషేత్రజ్ఞొ యస్య తుష్యతి
31 న తు తుష్యతి యస్యైష పురుషస్య థురాత్మనః
తం యమః పాపకర్మాణం నిర్యాతయతి థుష్కృతమ
32 అవమన్యాత్మనాత్మానమ అన్యదా పరతిపథ్యతే
థేవా న తస్య శరేయాంసొ యస్యాత్మాపి న కారణమ
33 సవయం పరాప్తేతి మామ ఏవం మావమంస్దాః పతివ్రతామ
అర్ఘ్యార్హాం నార్చయసి మాం సవయం భార్యామ ఉపస్దితామ
34 కిమర్దం మాం పరాకృతవథ ఉపప్రేక్షసి సంసథి
న ఖల్వ అహమ ఇథం శూన్యే రౌమి కిం న శృణొషి మే
35 యథి మే యాచమానాయా వచనం న కరిష్యసి
థుఃషన్త శతధా మూర్ధా తతస తే ఽథయ ఫలిష్యతి
36 భార్యాం పతిః సంప్రవిశ్య స యస్మాజ జాయతే పునః
జాయాయా ఇతి జాయాత్వం పురాణాః కవయొ విథుః
37 యథ ఆగమవతః పుంసస తథ అపత్యం పరజాయతే
తత తారయతి సంతత్యా పూర్వప్రేతాన పితామహాన
38 పున నామ్నొ నరకాథ యస్మాత పితరం తరాయతే సుతః
తస్మాత పుత్ర ఇతి పరొక్తః సవయమ ఏవ సవయమ్భువా
39 సా భార్యా యా గృహే థక్షా సా భార్యా యా పరజావతీ
సా భార్యా యా పతిప్రాణా సా భార్యా యా పతివ్రతా
40 అర్ధం భార్యా మనుష్యస్య భార్యా శరేష్ఠతమః సఖా
భార్యా మూలం తరివర్గస్య భార్యా మిత్రం మరిష్యతః
41 భార్యావన్తః కరియావన్తః సభార్యా గృహమేధినః
భార్యావన్తః పరమొథన్తే భార్యావన్తః శరియాన్వితాః
42 సఖాయః పరవివిక్తేషు భవన్త్య ఏతాః పరియంవథాః
పితరొ ధర్మకార్యేషు భవన్త్య ఆర్తస్య మాతరః
43 కాన్తారేష్వ అపి విశ్రామొ నరస్యాధ్వనికస్య వై
యః సథారః స విశ్వాస్యస తస్మాథ థారాః పరా గతిః
44 సంసరన్తమ అపి పరేతం విషమేష్వ ఏకపాతినమ
భార్యైవాన్వేతి భర్తారం సతతం యా పతివ్రతా
45 పరదమం సంస్దితా భార్యా పతిం పరేత్య పరతీక్షతే
పూర్వం మృతం చ భర్తారం పశ్చాత సాధ్వ్య అనుగచ్ఛతి
46 ఏతస్మాత కారణాథ రాజన పాణిగ్రహణమ ఇష్యతే
యథ ఆప్నొతి పతిర భార్యామ ఇహ లొకే పరత్ర చ
47 ఆత్మాత్మనైవ జనితః పుత్ర ఇత్య ఉచ్యతే బుధైః
తస్మాథ భార్యాం నరః పశ్యేన మాతృవత పుత్ర మాతరమ
48 భార్యాయాం జనితం పుత్రమ ఆథర్శే సవమ ఇవాననమ
హలాథతే జనితా పరేష్క్య సవర్గం పరాప్యేవ పుణ్యకృత
49 థహ్యమానా మనొథుఃఖైర వయాధిభిశ చాతురా నరాః
హలాథన్తే సవేషు థారేషు ఘర్మార్తాః సలిలేష్వ ఇవ
50 సుసంరబ్ధొ ఽపి రామాణాం న బరూయాథ అప్రియం బుధః
రతిం పరీతిం చ ధర్మం చ తాస్వ ఆయత్తమ అవేక్ష్య చ
51 ఆత్మనొ జన్మనః కషేత్రం పుణ్యం రామాః సనాతనమ
ఋషీణామ అపి కా శక్తిః సరష్టుం రామామ ఋతే పరజాః
52 పరిపత్య యథా సూనుర ధరణీ రేణుగుణ్ఠితః
పితుర ఆశ్లిష్యతే ఽఙగాని కిమ ఇవాస్త్య అధికం తతః
53 స తవం సవయమ అనుప్రాప్తం సాభిలాషమ ఇమం సుతమ
పరేక్షమాణం చ కాక్షేణ కిమర్దమ అవమన్యసే
54 అణ్డాని బిభ్రతి సవాని న భిన్థన్తి పిపీలికాః
న భరేదాః కదం ను తవం ధర్మజ్ఞః సన సవమ ఆత్మజమ
55 న వాససాం న రామాణాం నాపాం సపర్శస తదా సుఖః
శిశొర ఆలిఙ్గ్యమానస్య సపర్శః సూనొర యదాసుఖః
56 బరాహ్మణొ థవిపథాం శరేష్ఠొ గౌర వరిష్ఠా చతుష్పథామ
గురుర గరీయసాం శరేష్ఠః పుత్రః సపర్శవతాం వరః
57 సపృశతు తవాం సమాశ్లిష్య పుత్రొ ఽయం పరియథర్శనః
పుత్ర సపర్శాత సుఖతరః సపర్శొ లొకే న విథ్యతే
58 తరిషు వర్షేషు పూర్ణేషు పరజాతాహమ అరింథమ
ఇమం కుమారం రాజేన్థ్ర తవ శొకప్రణాశనమ
59 ఆహర్తా వాజిమేధస్య శతసంఖ్యస్య పౌరవ
ఇతి వాగ అన్తరిక్షే మాం సూతకే ఽభయవథత పురా
60 నను నామాఙ్కమ ఆరొప్య సనేహాథ గరామాన్తరం గతాః
మూర్ధ్ని పుత్రాన ఉపాఘ్రాయ పరతినన్థన్తి మానవః
61 వేథేష్వ అపి వథన్తీమం మన్త్రవాథం థవిజాతయః
జాతకర్మణి పుత్రాణాం తవాపి విథితం తదా
62 అఙ్గాథ అఙ్గాత సంభవసి హృథయాథ అభిజాయసే
ఆత్మా వై పుత్ర నామాసి స జీవ శరథః శతమ
63 పొషొ హి తవథధీనొ మే సంతానమ అపి చాక్షయమ
తస్మాత తవం జీవ మే వత్స సుసుఖీ శరథాం శతమ
64 తవథ అఙ్గేభ్యః పరసూతొ ఽయం పురుషాత పురుషొ ఽపరః
సరసీవామల ఆత్మానం థవితీయం పశ్య మే సుతమ
65 యదా హయ ఆహవనీయొ ఽగనిర గార్పపత్యాత పరణీయతే
తదా తవత్తః పరసూతొ ఽయం తవమ ఏకః సన థవిధాకృతః
66 మృగాపకృష్టేన హి తే మృగయాం పరిధావతా
అహమ ఆసాథితా రాజన కుమారీ పితుర ఆశ్రమే
67 ఉర్వశీ పూర్వచిత్తిశ చ సహజన్యా చ మేనకా
విశ్వాచీ చ ఘృతాచీ చ షడ ఏవాప్సరసాం వరాః
68 తాసాం మాం మేనకా నామ బరహ్మయొనిర వరాప్సరాః
థివః సంప్రాప్య జగతీం విశ్వామిత్రాథ అజీజనత
69 సా మాం హిమవతః పృష్ఠే సుషువే మేనకాప్సరాః
అవకీర్య చ మాం యాతా పరాత్మజమ ఇవాసతీ
70 కిం ను కర్మాశుభం పూర్వం కృతవత్య అస్మి జన్మని
యథ అహం బాన్ధవైస తయక్తా బాల్యే సంప్రతి చ తవయా
71 కామం తవయా పరిత్యక్తా గమిష్యామ్య అహమ ఆశ్రమమ
ఇమం తు బాలం సంత్యక్తుం నార్హస్య ఆత్మజమ ఆత్మనా
72 [థుహ]
న పుత్రమ అభిజానామి తవయి జాతం శకున్తలే
అసత్యవచనా నార్యః కస తే శరథ్ధాస్యతే వచః
73 మేనకా నిరనుక్రొశా బన్ధకీ జననీ తవ
యయా హిమవతః పృష్ఠే నిర్మాల్యేవ పరవేరితా
74 స చాపి నిరనుక్రొశః కషత్రయొనిః పితా తవ
విశ్వామిత్రొ బరాహ్మణత్వే లుబ్ధః కామపరాయణః
75 మేనకాప్సరసాం శరేష్ఠా మహర్షీణాం చ తే పితా
తయొర అపత్యం కస్మాత తవం పుంశ్చలీవాభిధాస్యసి
76 అశ్రథ్ధేయమ ఇథం వాక్యం కదయన్తీ న లజ్జసే
విశేషతొ మత్సకాశే థుష్టతాపసి గమ్యతామ
77 కవ మహర్షిః సథైవొగ్రః సాప్సరా కవ చ మేనకా
కవ చ తవమ ఏవం కృపణా తాపసీ వేషధారిణీ
78 అతికాయశ చ పుత్రస తే బాలొ ఽపి బలవాన అయమ
కదమ అల్పేన కాలేన శాలస్కన్ధ ఇవొథ్గతః
79 సునికృష్టా చ యొనిస తే పుంశ్చలీ పరతిభాసి మే
యథృచ్ఛయా కామరాగాజ జాతా మేనకయా హయ అసి
80 సర్వమ ఏతత పరొక్షం మే యత తవం వథసి తాపసి
నాహం తవామ అభిజానామి యదేష్టం గమ్యతాం తవయా