ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 123
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (ఆది పర్వము - అధ్యాయము - 123) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
అర్జునస తు పరం యత్నమ ఆతస్దే గురు పూజనే
అస్త్రే చ పరమం యొగం పరియొ థరొణస్య చాభవత
2 థరొణేన తు తథాహూయ రహస్య ఉక్తొ ఽననసాధకః
అన్ధకారే ఽరజునాయాన్నం న థేయం తే కదం చన
3 తతః కథా చిథ భుఞ్జానే పరవవౌ వాయుర అర్జునే
తేన తత్ర పరథీప్తః స థీప్యమానొ నివాపితః
4 భుఙ్క్త ఏవార్జునొ భక్తం న చాస్యాస్యాథ వయముహ్యత
హస్తస తేజస్వినొ నిత్యమ అన్నగ్రహణ కారణాత
తథ అభ్యాసకృతం మత్వా రాత్రావ అభ్యస్త పాణ్డవః
5 తస్య జయాతలనిర్ఘొషం థరొణః శుశ్రావ భారత
ఉపేత్య చైనమ ఉత్దాయ పరిష్వజ్యేథమ అబ్రవీత
6 పరయతిష్యే తదా కర్తుం యదా నాన్యొ ధనుర్ధరః
తవత్సమొ భవితా లొకే సత్యమ ఏతథ బరవీమి తే
7 తతొ థరొణొ ఽరజునం భూయొ రదేషు చ గజేషు చ
అశ్వేషు భూమావ అపి చ రణశిక్షామ అశిక్షయత
8 గథాయుథ్ధే ఽసి చర్యాయాం తొమరప్రాసశక్తిషు
థరొణః సంకీర్ణ యుథ్ధేషు శిక్షయామ ఆస పాణ్డవమ
9 తస్య తత కౌశలం థృష్ట్వా ధనుర్వేథ జిఘృక్షవః
రాజానొ రాజపుత్రాశ చ సమాజగ్ముః సహస్రశః
10 తతొ నిషాథరాజస్య హిరణ్యధనుషః సుతః
ఏకలబ్యొ మహారాజ థరొణమ అభ్యాజగామ హ
11 న స తం పరతిజగ్రాహ నైషాథిర ఇతి చిన్తయన
శిష్యం ధనుషి ధర్మజ్ఞస తేషామ ఏవాన్వవేక్షయా
12 స తు థరొణస్య శిరసా పాథౌ గృహ్య పరంతపః
అరణ్యమ అనుసంప్రాప్తః కృత్వా థరొణం మహీ మయమ
13 తస్మిన్న ఆచార్య వృత్తిం చ పరమామ ఆస్దితస తథా
ఇష్వస్త్రే యొగమ ఆతస్దే పరం నియమమ ఆస్దితః
14 పరయా శరథ్ధయా యుక్తొ యొగేన పరమేణ చ
విమొక్షాథాన సంధానే లఘుత్వం పరమ ఆప సః
15 అద థరొణాభ్యనుజ్ఞాతాః కథా చిత కురుపాణ్డవాః
రదైర వినిర్యయుః సర్వే మృగయామ అరిమర్థనాః
16 తత్రొపకరణం గృహ్య నరః కశ చిథ యథృచ్ఛయా
రాజన్న అనుజగామైకః శవానమ ఆథాయ పాణ్డవాన
17 తేషాం విచరతాం తత్ర తత తత కర్మ చికీర్షతామ
శవా చరన స వనే మూఢొ నైషాథిం పరతి జగ్మివాన
18 స కృష్ణం మలథిగ్ధాఙ్గం కృష్ణాజినధరం వనే
నైషాథిం శవా సమాలక్ష్య భషంస తస్దౌ తథ అన్తికే
19 తథా తస్యాద భషతః శునః సప్తశరాన ముఖే
లాఘవం థర్శయన్న అస్త్రే ముమొచ యుగపథ యదా
20 స తు శవా శరపూర్ణాస్యః పాణ్డవాన ఆజగామ హ
తం థృష్ట్వా పాణ్డవా వీరా విస్మయం పరమం యయుః
21 లాఘవం శబ్థవేధిత్వం థృష్ట్వా తత్పరమం తథా
పరేక్ష్య తం వరీడితాశ చాసన పరశశంసుశ చ సర్వశః
22 తం తతొ ఽనవేషమాణాస తే వనే వననివాసినమ
థథృశుః పాణ్డవా రాజన్న అస్యన్తమ అనిశం శరాన
23 న చైనమ అభ్యజానంస తే తథా వికృతథర్శనమ
అదైనం పరిపప్రచ్ఛుః కొ భవాన కస్య వేత్య ఉత
24 [ఏకలవ్య]
నిషాథాధిపతేర వీరా హిరణ్యధనుషః సుతమ
థరొణశిష్యం చ మాం విత్తధనుర్వేథ కృతశ్రమమ
25 [వై]
తే తమ ఆజ్ఞాయ తత్త్వేన పునర ఆగమ్య పాణ్డవాః
యదావృత్తం చ తే సర్వం థరొణాయాచఖ్యుర అథ్భుతమ
26 కౌన్తేయస తవ అర్జునొ రాజన్న ఏకలవ్యమ అనుస్మరన
రహొ థరొణం సమాగమ్య పరణయాథ ఇథమ అబ్రవీత
27 నన్వ అహం పరిరభ్యైకః పరీతిపూర్వమ ఇథం వచః
భవతొక్తొ న మే శిష్యస తవథ విశిష్టొ భవిష్యతి
28 అద కస్మాన మథ్విశిష్టొ లొకాథ అపి చ వీర్యవాన
అస్త్య అన్యొ భవతః శిష్యొ నిషాథాధిపతేః సుతః
29 ముహూర్తమ ఇవ తం థరొణశ చిన్తయిత్వా వినిశ్చయమ
సవ్యసాచినమ ఆథాయ నైషాథిం పరతి జగ్మివాన
30 థథర్శ మలథిగ్ధాఙ్గం జటిలం చీరవాససమ
ఏకలవ్యం ధనుష్పాణిమ అస్యన్తమ అనిశం శరాన
31 ఏకలవ్యస తు తం థృష్ట్వా థరొణమ ఆయాన్తమ అన్తికాత
అభిగమ్యొపసంగృహ్య జగామ శిరసా మహీమ
32 పూజయిత్వా తతొ థరొణం విధివత స నిషాథజః
నివేథ్య శిష్యమ ఆత్మానం తస్దౌ పరాఞ్జలిర అగ్రతః
33 తతొ థరొణొ ఽబరవీథ రాజన్న ఏకలవ్యమ ఇథం వచః
యథి శిష్యొ ఽసి మే తూర్ణం వేతనం సంప్రథీయతామ
34 ఏకలవ్యస తు తచ ఛరుత్వా పరీయమాణొ ఽబరవీథ ఇథమ
కిం పరయచ్ఛామి భగవన్న ఆజ్ఞాపయతు మాం గురుః
35 న హి కిం చిథ అథేయం మే గురవే బరహ్మవిత్తమ
తమ అబ్రవీత తవయాఙ్గుష్ఠొ థక్షిణొ థీయతాం మమ
36 ఏకలవ్యస తు తచ ఛరుత్వా వచొ థరొణస్య థారుణమ
పరతిజ్ఞామ ఆత్మనొ రక్షన సత్యే చ నిరతః సథా
37 తదైవ హృష్టవథనస తదైవాథీన మానసః
ఛిత్త్వావిచార్య తం పరాథాథ థరొణాయాఙ్గుష్ఠమ ఆత్మనః
38 తతః పరం తు నైషాథిర అఙ్గులీభిర వయకర్షత
న తదా స తు శీఘ్రొ ఽభూథ యదాపూర్వం నరాధిప
39 తతొ ఽరజునః పరీతమనా బభూవ విగతజ్వరః
థరొణశ చ సత్యవాగ ఆసీన నాన్యొ ఽభయభవథ అర్జునమ
40 థరొణస్య తు తథా శిష్యౌ గథా యొగ్యాం విశేషతః
థుర్యొధనశ చ భీమశ చ కురూణామ అభ్యగచ్ఛతామ
41 అశ్వత్దామా రహస్యేషు సర్వేష్వ అభ్యధికొ ఽభవత
తదాతి పురుషాన అన్యాన సారుకౌ యమజావ ఉభౌ
యుధిష్ఠిరొ రదశ్రేష్ఠః సర్వత్ర తు ధనంజయః
42 పరస్దితః సాగరాన్తాయాం రదయూదప యూదపః
బుథ్ధియొగబలొత్సాహైః సర్వాస్త్రేషు చ పాణ్డవః
43 అస్త్రే గుర్వ అనురాగే చ విశిష్టొ ఽభవథ అర్జునః
తుల్యేష్వ అస్త్రొపథేశేషు సౌష్ఠవేన చ వీర్యవాన
ఏకః సర్వకుమారాణాం బభూవాతిరదొ ఽరజునః
44 పరాణాధికం భీమసేనం కృతవిథ్యం ధనంజయమ
ధార్తరాష్ట్రా థురాత్మానొ నామృష్యన్త నరాధిప
45 తాంస తు సర్వాన సమానీయ సర్వవిథ్యాసు నిష్ఠితాన
థరొణః పరహరణ జఞానే జిజ్ఞాసుః పురుషర్షభ
46 కృత్రిమం భాసమ ఆరొప్య వృక్షాగ్రే శిల్పిభిః కృతమ
అవిజ్ఞాతం కుమారాణాం లక్ష్యభూతమ ఉపాథిశత
47 [థరొణ]
శీఘ్రం భవన్తః సర్వే వై ధనూంష్య ఆథాయ సత్వరాః
భాసమ ఏతం సముథ్థిశ్య తిష్ఠన్తాం సంహితేషవః
48 మథ్వాక్యసమకాలం చ శిరొ ఽసయ వినిపాత్యతామ
ఏకైకశొ నియొక్ష్యామి తదా కురుత పుత్రకాః
49 [వై]
తతొ యుధిష్ఠిరం పూర్వమ ఉవాచాఙ్గిరసాం వరః
సంధత్స్వ బాణం థుర్ధర్షం మథ్వాక్యాన్తే విముఞ్చ చ
50 తతొ యుధిష్ఠిరః పూర్వం ధనుర గృహ్య మహారవమ
తస్దౌ భాసం సముథ్థిశ్య గురువాక్యప్రచొథితః
51 తతొ వితతధన్వానం థరొణస తం కురునన్థనమ
స ముహూర్తాథ ఉవాచేథం వచనం భరతర్షభ
52 పశ్యస్య ఏనం థరుమాగ్రస్దం భాసం నరవరాత్మజ
పశ్యామీత్య ఏవమ ఆచార్యం పరత్యువాచ యుధిష్ఠిరః
53 స ముహూర్తాథ ఇవ పునర థరొణస తం పరత్యభాషత
అద వృక్షమ ఇమం మాం వా భరాతౄన వాపి పరపశ్యసి
54 తమ ఉవాచ స కౌన్తేయః పశ్యామ్య ఏనం వనస్పతిమ
భవన్తం చ తదా భరాతౄన భాసం చేతి పునః పునః
55 తమ ఉవాచాపసర్పేతి థరొణొ ఽపరీత మనా ఇవ
నైతచ ఛక్యం తవయా వేథ్ధుం లక్ష్యమ ఇత్య ఏవ కుత్సయన
56 తతొ థుర్యొధనాథీంస తాన ధార్తరాష్ట్రాన మహాయశాః
తేనైవ కరమయొగేన జిజ్ఞాసుః పర్యపృచ్ఛత
57 అన్యాంశ చ శిష్యాన భీమాథీన రాజ్ఞశ చైవాన్య థేశజాన
తదా చ సర్వే సర్వం తత పశ్యామ ఇతి కుత్సితాః
58 తతొ ధనంజయం థరొణః సమయమానొ ఽభయభాషత
తవయేథానీం పరహర్తవ్యమ ఏతల లక్ష్యం నిశమ్యతామ
59 మథ్వాక్యసమకాలం తే మొక్తవ్యొ ఽతర భవేచ ఛరః
వితత్య కార్ముకం పుత్ర తిష్ఠ తావన ముహూర్తకమ
60 ఏవమ ఉక్తః సవ్యసాచీ మణ్డలీకృతకార్ముకః
తస్దౌ లక్ష్యం సముథ్థిశ్యా గురువాక్యప్రచొథితః
61 ముహూర్తాథ ఇవ తం థరొణస తదైవ సమభాషత
పశ్యస్య ఏనం సదితం భాసం థరుమం మామ అపి వేత్య ఉత
62 పశ్యామ్య ఏనం భాసమ ఇతి థరొణం పార్దొ ఽభయభాషత
న తు వృక్షం భవన్తం వా పశ్యామీతి చ భారత
63 తతః పరీతమనా థరొణొ ముహూర్తాథ ఇవ తం పునః
పరత్యభాషత థుర్ధర్షః పాణ్డవానాం రదర్షభమ
64 భాసం పశ్యసి యథ్య ఏనం తదా బరూహి పునర వచః
శిరః పశ్యామి భాసస్య న గాత్రమ ఇతి సొ ఽబరవీత
65 అర్జునేనైవమ ఉక్తస తు థరొణొ హృష్టతనూ రుహః
ముఞ్చస్వేత్య అబ్రవీత పార్దం స ముమొచావిచారయన
66 తతస తస్య నగస్దస్య కషురేణ నిశితేన హ
శిర ఉత్కృత్య తరసా పాతయామ ఆస పాణ్డవః
67 తస్మిన కర్మణి సంసిథ్ధే పర్యశ్వజత ఫల్గునమ
మేనే చ థరుపథం సంఖ్యే సానుబన్ధం పరాజితమ
68 కస్య చిత తవ అద కాలస్య సశిష్యొ ఽఙగిరసాం వరః
జగామ గఙ్గామ అభితొ మజ్జితుం భరతర్షభ
69 అవగాఢమ అదొ థరొణం సలిలే సలిలే చరః
గరాహొ జగ్రాహ బలవాఞ జఙ్ఘాన్తే కాలచొథితః
70 స సమర్దొ ఽపి మొక్షాయ శిష్యాన సర్వాన అచొథయత
గరాహం హత్వా మొక్షయధ్వం మామ ఇతి తవరయన్న ఇవ
71 తథ వాక్యసమకాలం తు బీభత్సుర నిశితైః శరైః
ఆవాపైః పఞ్చభిర గరాహం మగ్నమ అమ్భస్య అతాడయత
ఇతరే తు విసంమూఢాస తత్ర తత్ర పరపేథిరే
72 తం చ థృష్ట్వా కరియొపేతం థరొణొ ఽమన్యాత పాణ్డవమ
విశిష్టం సర్వశిష్యేభ్యః పరీతిమాంశ చాభవత తథా
73 స పార్ద బాణైర బహుధా ఖణ్డశః పరికల్పితః
గరాహః పఞ్చత్వమ ఆపేథే జఙ్ఘాం తయక్త్వా మహాత్మనః
74 అదాబ్రవీన మహాత్మానం భారథ్వాజొ మహారదమ
గృహాణేథం మహాబాహొ విశిష్టమ అతిథుర్ధరమ
అస్త్రం బరహ్మశిరొ నామ సప్రయొగ నివర్తనమ
75 న చ తే మానుషేష్వ ఏతత పరయొక్తవ్యం కదం చన
జగథ వినిర్థహేథ ఏతథ అల్పతేజసి పాతితమ
76 అసామాన్యమ ఇథం తాత లొకేష్వ అస్త్రం నిగథ్యతే
తథ ధారయేదాః పరయతః శృణు చేథం వచొ మమ
77 బాధేతామానుషః శత్రుర యథా తవాం వీర కశ చన
తథ వధాయ పరయుఞ్జీదాస తథాస్త్రమ ఇథమ ఆహవే
78 తదేతి తత పరతిశ్రుత్య బీభత్సుః స కృతాఞ్జలిః
జగ్రాహ పరమాస్త్రం తథాహ చైనం పునర గురుః
భవితా తవత్సమొ నాన్యః పుమాఁల లొకే ధనుర్ధరః