అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 83
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 83) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [పులస్త్య]
అద సంధ్యాం సమాసాథ్య సంవేథ్యం తీర్దమ ఉత్తమమ
ఉపస్పృశ్య నరొ విథ్వాన భవేన నాస్త్య అత్ర సంశయః
2 రామస్య చ పరసాథేన తీర్దం రాజన కృతం పురా
తల లొహిత్యం సమాసాథ్య విన్థ్యాథ బహుసువర్ణకమ
3 కరతొయాం సమాసాథ్య తరిరాత్రొపొషితొ నరః
అశ్వమేధమ అవాప్నొతి కృతే పైతామహే విధౌ
4 గఙ్గాయాస తవ అద రాజేన్థ్ర సాగరస్య చ సంగమే
అశ్వమేధం థశగుణం పరవథన్తి మనీషిణః
5 గఙ్గాయాస తవ అపరం థవీపం పరాప్య యః సనాతి భారత
తరిరాత్రొపొషితొ రాజన సర్వకామాన అవాప్నుయాత
6 తతొ వైతరణీం గత్వా నథీం పాపప్రమొచనీమ
విరజం తీర్దమ ఆసాథ్య విరాజతి యదా శశీ
7 పరభవేచ చ కులే పుణ్యే సర్వపాపం వయపొహతి
గొసహస్రఫలం లబ్ధ్వా పునాతి చ కులం నరః
8 శొణస్య జయొతిరద్యాశ చ సంగమే నివసఞ శుచిః
తర్పయిత్వా పితౄన థేవాన అగ్నిష్టొమ ఫలం లభేత
9 శొణస్య నర్మథాయాశ చ పరభవే కురునన్థన
వంశగుల్మ ఉపస్పృశ్య వాజిమేధఫలం లభేత
10 ఋషభం తీర్దమ ఆసాథ్య కొశలాయాం నరాధిప
వాజపేయమ అవాప్నొతి తరిరాత్రొపొషితొ నరః
11 కొశలాయాం సమాసాథ్య కాలతీర్ద ఉపస్పృశేత
వృశభైకాథశ ఫలం లభతే నాత్ర సంశయః
12 పుష్పవత్యామ ఉపస్పృశ్య తరిరాత్రొపొషితొ నరః
గొసహస్రఫలం విన్థ్యాత కులం చైవ సముథ్ధరేత
13 తతొ బథరికా తీర్దే సనాత్వా పరయత మానసః
థీర్ఘమ ఆయుర అవాప్నొతి సవర్గలొకం చ గచ్ఛతి
14 తతొ మహేన్థ్రమ ఆసాథ్య జామథగ్న్య నిషేవితమ
రామ తీర్దే నరః సనాత్వా వాజిమేధఫలం లభేత
15 మతఙ్గస్య తు కేథారస తత్రైవ కురునన్థన
తత్ర సనాత్వా నరొ రాజన గొసహస్రఫలం లభేత
16 శరీపర్వతం సమాసాథ్య నథీతీర ఉపస్పృశేత
అశ్వమేధమ అవాప్నొతి సవర్గలొకం చ గచ్ఛతి
17 శరీపర్వతే మహాథేవొ థేవ్యా సహ మహాథ్యుతిః
నయవసత పరమప్రీతొ బరహ్మా చ తరిథశైర వృతః
18 తత్ర థేవ హరథే సనాత్వా శుచిః పరయత మానసః
అశ్వమేధమ అవాప్నొతి పరాం సిథ్ధిం చ గచ్ఛతి
19 ఋషభం పర్వతం గత్వా పాణ్డ్యేషు సురపూజితమ
వాజపేయమ అవాప్నొతి నాకపృష్ఠే చ మొథతే
20 తతొ గచ్ఛేత కావేరీం వృతామ అప్సరసాం గణైః
తత్ర సనాత్వా నరొ రాజన గొసహస్రఫలం లభేత
21 తతస తీరే సముథ్రస్య కన్యా తీర్ద ఉపస్పృశేత
తత్రొపస్పృశ్య రాజేన్థ్ర సర్వపాపైః పరముచ్యతే
22 అద గొకర్ణమ ఆసాథ్య తరిషు లొకేషు విశ్రుతమ
సముథ్రమధ్యే రాజేన్థ్ర సర్వలొకనమస్కృతమ
23 యత్ర బరహ్మాథయొ థేవా ఋషయశ చ తపొధనాః
భూతయక్షపిశాచాశ చ కింనరాః స మహొరగాః
24 సిథ్ధచారణగన్ధర్వా మానుషాః పన్నగాస తదా
సరితః సాగరాః శైలా ఉపాసన్త ఉమా పతిమ
25 తత్రేశానం సమభ్యర్చ్య తరిరాత్రొపొషితొ నరః
థశాశ్వమేధమ ఆప్నొతి గాణపత్యం చ విన్థతి
ఉష్య థవాథశ రాత్రం తు కృతాత్మా భవతే నరః
26 తత ఏవ తు గాయత్ర్యాః సదానం తరైలొక్యవిశ్రుతమ
తరిరాత్రమ ఉషితస తత్ర గొసహస్రఫలం లభేత
27 నిథర్శనం చ పరత్యక్షం బరాహ్మణానాం నరాధిప
గాయత్రీం పఠతే యస తు యొనిసంకరజస తదా
గాదా వా గీతికా వాపి తస్య సంపథ్యతే నృప
28 సంవర్తస్య తు విప్రర్షేర వాపీమ ఆసాథ్య థుర్లభామ
రూపస్య భాగీ భవతి సుభగశ చైవ జాయతే
29 తతొ వేణ్ణాం సమాసాథ్య తర్పయేత పితృథేవతాః
మయూరహంససంయుక్తం విమానం లభతే నరః
30 తతొ గొథావరీం పరాప్య నిత్యం సిథ్ధనిషేవితామ
గవామ అయమ అవాప్నొతి వాసుకేర లొకమ ఆప్నుయాత
31 వేణ్ణాయాః సంగమే సనాత్వా వాజపేయఫలం లభేత
వరథా సంగమే సనాత్వా గొసహస్రఫలం లభేత
32 బరహ్మ సదానం సమాసాథ్య తరిరాత్రమ ఉషితొ నరః
గొసహస్రఫలం విన్థేత సవర్గలొకం చ గచ్ఛతి
33 కుశప్లవనమ ఆసాథ్య బరహ్మ చారీ సమాహితః
తరిరాత్రమ ఉషితః సనాత్వా అశ్వమేధ ఫలం లభేత
34 తతొ థేవ హరథే రమ్యే కృష్ణ వేణ్ణా జలొథ్భవే
జాతిమాత్రహ్రథే చైవ తదా కన్యాశ్రమే నృప
35 యత్ర కరతుశతైర ఇష్ట్వా థేవరాజొ థివం గతః
అగ్నిష్టొమ శతం విన్థేథ గమనాథ ఏవ భారత
36 సర్వథేవ హరథే సనాత్వా గొసహస్రఫలం లభేత
జాతిమాత్రహ్రథే సనాత్వా భవేజ జాతిస్మరొ నరః
37 తతొ ఽవాప్య మహాపుణ్యాం పయొష్ణీం సరితాం వరామ
పితృథేవార్చన రతొ గొసహస్రఫలం లభేత
38 థణ్డకారణ్యమ ఆసాథ్య మహారాజ ఉపస్పృశేత
గొసహస్రఫలం తత్ర సనాతమాత్రస్య భారత
39 శరభఙ్గాశ్రమం గత్వా శుకస్య చ మహాత్మనాః
న థుర్గతిమ అవాప్నొతి పునాతి చ కులం నరః
40 తతః శూర్పారకం గచ్ఛేజ జామథగ్న్య నిషేవితమ
రామ తీర్దే నరః సనాత్వా విన్థ్యాథ బహుసువర్ణకమ
41 సప్త గొథావరే సనాత్వా నియతొ నియతాశనః
మహత పుణ్యమ అవాప్నొతి థేవలొకం చ గచ్ఛతి
42 తతొ థేవపదం గచ్ఛేన నియతొ నియతాశనః
థేవ సత్రస్య యత పుణ్యం తథ అవాప్నొతి మానవః
43 తుఙ్గకారణ్యమ ఆసాథ్య బరహ్మ చారీ జితేన్థ్రియః
వేథాన అధ్యాపయత తత్ర ఋషిః సారస్వతః పురా
44 తత్ర వేథాన పరనష్టాంస తు మునేర అఙ్గిరసః సుతః
ఉపవిష్టొ మహర్షీణామ ఉత్తరీయేషు భారత
45 ఓంకారేణ యదాన్యాయం సమ్యగ ఉచ్చారితేన చ
యేన యత పూర్వమ అభ్యస్తం తత తస్య సముపస్దితమ
46 ఋషయస తత్ర థేవాశ చ వరుణొ ఽగనిః పరజాపతిః
హరిర నారాయణొ థేవొ మహాథేవస తదైవ చ
47 పితా మహశ చ భగవాన థేవైః సహ మహాథ్యుతిః
భృగుం నియొజయామ ఆస యాజనార్దే మహాథ్యుతిమ
48 తతః సచక్రే భగవాన ఋషీణాం విధివత తథా
సర్వేషాం పునర ఆధానం విధిథృష్టేన కర్మణా
49 ఆజ్యభాగేన వై తత్ర తర్పితాస తు యదావిధి
థేవాస తరిభువణం యాతా ఋషయశ చ యదాసుఖమ
50 తథ అరణ్యం పరవిష్టస్య తుఙ్గకం రాజసత్తమ
పాపం పరణశ్యతే సర్వం సత్రియొ వా పురుషస్య వా
51 తత్ర మాసం వసేథ ధీరొ నియతొ నియతాశనః
బరహ్మలొకం వరజేథ రాజన పునీతే చ కులం నరః
52 మేధావికం సమాసాథ్య పితౄన థేవాంశ చ తర్పయేత
అగ్నిష్టొమమ అవాప్నొతి సమృతిం మేధాం చ విన్థతి
53 తతః కాలంజరం గత్వా పర్వతం లొకవిశ్రుతమ
తత్ర థేవ హరథే సనాత్వా గొసహస్రఫలం లభేత
54 ఆత్మానం సాధయేత తత్ర గిరౌ కాలంజరే నృప
సవర్గలొకే మహీయేత నరొ నాస్త్య అత్ర సంశయః
55 తతొ గిరివరశ్రేష్ఠే చిత్రకూటే విశాం పతే
మన్థాకినీం సమాసాథ్య నథీం పాపప్రమొచినీమ
56 తత్రాభిషేకం కుర్వాణః పితృథేవార్చనే రతః
అశ్వమేధమ అవాప్నొతి గతిం చ పరమాం వరజేత
57 తతొ గచ్ఛేత రాజేన్థ్ర భర్తృస్దానమ అనుత్తమమ
యత్ర థేవొ మహాసేనొ నిత్యం సంనిహితొ నృపః
58 పుమాంస తత్ర నరశ్రేష్ఠ గమనాథ ఏవ సిధ్యతి
కొటితీర్దే నరః సనాత్వా గొసహస్రఫలం లభేత
59 పరథక్షిణమ ఉపావృత్య జయేష్ఠస్దానం వరజేన నరః
అభిగమ్య మహాథేవం విరాజతి యదా శశీ
60 తత్ర కూపొ మహారాజ విశ్రుతొ భరతర్షభ
సముథ్రాస తత్ర చత్వారొ నివసన్తి యుధిష్ఠిర
61 తత్రొపస్పృశ్య రాజేన్థ్ర కృత్వా చాపి పరథక్షిణమ
నియతాత్మా నరః పూతొ గచ్ఛేత పరమాం గతిమ
62 తతొ గచ్ఛేత కురుశ్రేష్ఠ శృఙ్గవేర పురం మహత
యత్ర తీర్ణొ మహారాజ రామొ థాశరదిః పురా
63 గఙ్గాయాం తు నరః సనాత్వా బరహ్మ చారీ సమాహితః
విధూతపాప్మా భవతి వాజపేయం చ విన్థతి
64 అభిగమ్య మహాథేవమ అభ్యర్చ్య చ నరాధిప
పరథక్షిణమ ఉపావృత్య గాణపత్యమ అవాప్నుయాత
65 తతొ గచ్ఛేత రాజేన్థ్ర పరయాగమ ఋషిసంస్తుతమ
యత్ర బరహ్మాథయొ థేవా థిశశ చ స థిగ ఈశ్వరాః
66 లొకపాలాశ చ సాధ్యాశ చ నైరృతాః పితరస తదా
సనత కుమార పరముఖాస తదైవ పరమర్షయః
67 అఙ్గిరః పరముఖాశ చైవ తదా బరహ్మర్షయొ ఽపరే
తదా నాగాః సుపర్ణాశ చ సిథ్ధాశ చక్రచరాస తదా
68 సరితః సాగరాశ చైవ గన్ధర్వాప్సరసస తదా
హరిశ చ భగవాన ఆస్తే పరజాపతిపురస్కృతః
69 తత్ర తరీణ్య అగ్నికుణ్డాని యేషాం మధ్యే చ జాహ్నవీ
పరయాగాథ అభినిష్క్రాన్తా సర్వతీర్దపురస్కృతా
70 తపనస్య సుతా తత్ర తరిషు లొకేషు విశ్రుతా
యమునా గఙ్గయా సార్ధం సంగతా లొకపావనీ
71 గఙ్గాయమునయొర మథ్యం పృదివ్యా జఘనం సమృతమ
పరయాగం జఘనస్యాన్తమ ఉపస్దమ ఋషయొ విథుః
72 పరయాగం స పరతిష్ఠానం కమ్బలాశ్వతరౌ తదా
తీర్దం భొగవతీ చైవ వేథీ పరొక్తా పరజాపతేః
73 తత్ర వేథాశ చ యజ్ఞాశ చ మూర్తిమన్తొ యుధిష్ఠిర
పరజాపతిమ ఉపాసన్తే ఋషయశ చ మహావ్రతాః
యజన్తే కరతుభిర థేవాస తదా చక్రచరా నృప
74 తతః పుణ్యతమం నాస్తి తరిషు లొకేషు భారత
పరయాగః సర్వతీర్దేభ్యః పరభవత్య అధికం విభొ
75 శరవణాత తస్య తీర్దస్య నామ సంకీర్తనాథ అపి
మృత్తికా లమ్భనాథ వాపి నరః పాపాత పరముచ్యతే
76 తత్రాభిషేకం యః కుర్యాత సంగమే సంశితవ్రతః
పుణ్యం సఫలమ ఆప్నొతి రాజసూయాశ్వమేధయొః
77 ఏషా యజన భూమిర హి థేవానామ అపి సత్కృతా
తత్ర థత్తం సూక్ష్మమ అపి మహథ భవతి భారత
78 న వేథ వచనాత తాత న లొకవచనాథ అపి
మతిర ఉత్క్రమణీయా తే పరయాగమరణం పరతి
79 థశ తీర్దసహస్రాణి షష్టికొట్త్యస తదాపరాః
యేషాం సాంనిధ్యమ అత్రైవ కీర్తితం కురునన్థన
80 చాతుర్వేథే చ యత పుణ్యం సత్యవాథిషు చైవ యత
సనాత ఏవ తథాప్నొతి గఙ్గా యమున సంగమే
81 తత్ర భొగవతీ నామ వాసుకేస తీర్దమ ఉత్తమమ
తత్రాభిషేకం యః కుర్యాత సొ ఽశవమేధమ అవాప్నుయాత
82 తత్ర హంసప్రపతనం తీర్దం తరైలొక్యవిశ్రుతమ
థశాశ్వమేధికం చైవ గఙ్గాయాం కురునన్థన
83 యత్ర గఙ్గా మహారాజ స థేశస తత తపొవనమ
సిథ్ధక్షేత్రం తు తజ జఞేయం గఙ్గాతీరసమాశ్రితమ
84 ఇథం సత్యం థవిజాతీనాం సాధూనామ ఆత్మజస్య చ
సుహృథాం చ జపేత కర్ణే శిష్యస్యానుగతస్య చ
85 ఇథం ధర్మ్యమ ఇథం పుణ్యమ ఇథం మేధ్యమ ఇథం సుఖమ
ఇథం సవర్గ్యమ ఇథం రమ్యమ ఇథం పావనమ ఉత్తమమ
86 మహర్షీణామ ఇథం గుహ్యం సర్పపాపప్రమొచనమ
అధీత్య థవిజమధ్యే చ నిర్మలత్వమ అవాప్నుయాత
87 యశ చేథం శృణుయాన నిత్యం తీర్దపుణ్యం సథా శుచిః
జాతీః స సమరతే బహ్వీర నాకపృష్ఠే చ మొథతే
88 గమ్యాన్య అపి చ తీర్దాని కీర్తితాన్య అగమాని చ
మనసా తాని గచ్ఛేత సర్వతీర్దసమీక్షయా
89 ఏతాని వసుభిః సాధ్యైర ఆథిత్యైర మరుథ అశ్విభిః
ఋషిభిర థేవకల్పైశ చ శరితాని సుకృతైషిభిః
90 ఏవం తవమ అపి కౌరవ్య విధినానేన సువ్రత
వరజ తీర్దాని నియతః పుణ్యం పుణ్యేన వర్ధతే
91 భావితైః కారణైః పూర్వమ ఆస్తిక్యాచ ఛరుతి థర్శనాత
పరాప్యన్తే తాని తీర్దాని సథ్భిః శిష్టానుథర్శిభిః
92 నావ్రతొ నాకృతాత్మా చ నాశుచిర న చ తస్కరః
సనాతి తీర్దేషు కౌరవ్య న చ వక్రమతిర నరః
93 తవయా తు సమ్యగ్వృత్తేన నిత్యం ధర్మార్దథర్శినా
పితరస తారితాస తాత సర్వే చ పరపితా మహాః
94 పితా మహ పురొగాశ చ థేవాః సర్షిగణా నృప
తవ ధర్మేణ ధర్మజ్ఞ నిత్యమ ఏవాభితొషితాః
95 అవాప్స్యసి చ లొకాన వై వసూనాం వాసవొపమ
కీర్తిం చ మహతీం భీష్మ పరాప్స్యసే భువి శాశ్వతీమ
96 [నారథ]
ఏవమ ఉక్త్వాభ్యనుజ్ఞాప్య పులస్త్యొ భగవాన ఋషిః
పరీతః పరీతేన మనసా తత్రైవాన్తరధీయతే
97 భీష్మశ చ కురుశార్థూల శాస్త్రతత్త్వార్ద థర్శివాన
పులస్త్యవచనాచ చైవ పృదివీమ అనుచక్రమే
98 అనేన విధినా యస తు పృదివీం సంచరిష్యతి
అశ్వమేధ శతస్యాగ్ర్యం ఫలం పరేత్య స భొక్ష్యతే
99 అతశ చాష్ట గుణం పార్ద పరాప్స్యసే ధర్మమ ఉత్తమమ
నేతా చ తవమ ఋషీన యస్మాత తేన తే ఽషట గుణం ఫలమ
100 రక్షొగణావకీర్ణాని తీర్దాన్య ఏతాని భారత
న గతిర విథ్యతే ఽనయస్య తవామ ఋతే కురునన్థన
101 ఇథం థేవర్షిచరితం సర్వతీర్దార్ద సంశ్రితమ
యః పఠేత కల్యమ ఉత్దాయ సర్వపాపైః పరముచ్యతే
102 ఋషిముఖ్యాః సథా యత్ర వాల్మీకిస తవ అద కాశ్యపః
ఆత్రేయస తవ అద కౌణ్డిన్యొ విశ్వా మిత్రొ ఽద గౌతమః
103 అసితొ థేవలశ చైవ మార్కణ్డేయొ ఽద గాలవః
భరథ వాజొ వసిష్ఠశ చ మునిర ఉథ్థాలకస తదా
104 శౌనకః సహ పుత్రేణ వయాసశ చ జపతాం వరః
థుర్వాసాశ చ మునిశ్రేష్ఠొ గాలవశ చ మహాతపః
105 ఏతే ఋషివరాః సర్వే తవత్ప్రతీక్షాస తపొధనాః
ఏభిః సహ మహారాజ తీర్దాన్య ఏతాన్య అనువ్రజ
106 ఏష వై లొమశొ నామ థేవర్షిర అమితథ్యుతిః
సమేష్యతి తవయా చైవ తేన సార్ధమ అనువ్రజ
107 మయా చ సహధర్మజ్ఞ తీర్దాన్య ఏతాన్య అనువ్రజ
పరాప్స్యసే మహతీం కీర్తిం యదా రాజా మహాభిషః
108 యదా యయాతిర ధర్మాత్మా యదా రాజా పురూరవః
తదా తవం కురుశార్థూల సవేన ధర్మేణ శొభసే
109 యదా భగీరదొ రాజా యదా రామశ చ విశ్రుతః
తదా తవం సర్వరాజభ్యొ భరాజసే రశ్మివాన ఇవ
110 యదా మనుర యదేక్ష్వాకుర యదా పూరుర మహాయశాః
యదా వైన్యొ మహాతేజాస తదా తవమ అపి విశ్రుతః
111 యదా చ వృత్రహా సర్వాన సపత్నాన నిర్థహత పురా
తదా శత్రుక్షయం కృత్వా పరజాస తవం పాలయిష్యసి
112 సవధర్మవిజితామ ఉర్వీం పరాప్య రాజీవలొచన
ఖయాతిం యాస్యసి ధర్మేణ కార్తవీర్యార్జునొ యదా
113 [వ]
ఏవమ ఆశ్వాస్య రాజానం నారథొ భగవాన ఋషిః
అనుజ్ఞాప్య మహాత్మానం తత్రైవాన్తరధీయత
114 యుధిష్ఠిరొ ఽపి ధర్మాత్మా తమ ఏవార్దం విచిన్తయన
తీర్దయాత్రాశ్రయం పుణ్యమ ఋషీణాం పరత్యవేథయత