అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 221
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 221) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [మార్క]
యథాభిషిక్తొ భగవాన సేనాపత్యేన పావకిః
తథా సంప్రస్దితః శరీమాన హృష్టొ భథ్ర వటం హరః
రదేనాథిత్యవర్ణేన పార్వత్యా సహితః పరభుః
2 సహస్రం తస్య సింహానాం తస్మిన యుక్తం రదొత్తమే
ఉత్పపాత థివం శుభ్రం కాలేనాభిప్రచొథితః
3 తే పిబన్త ఇవాకాశం తరాసయన్తశ చరాచరాన
సింహా నభస్య అగచ్ఛన్త నథన్తశ చారు కేసరాః
4 తస్మిన రదే పశుపతిః సదితొ భాత్య ఉమయా సహ
విథ్యుతా సహితః సూర్యః సేన్థ్రచాపే ఘనే యదా
5 అగ్రతస తస్య భగవాన ధనేశొ గుహ్యకైః సహ
ఆస్దాయ రుచిరం యాతి పుష్పకం నరవాహనః
6 ఐరావతం సమాస్దాయ శక్రశ చాపి సురైః సహ
పృష్ఠతొ ఽనుయయౌ యాన్తం వరథం వృషభధ్వజమ
7 జమ్భకైర యక్షరక్షొభిః సరగ్విభిః సమలంకృతః
యాత్య అమొఘొ మహాయక్షొ థక్షిణం పక్షమ ఆస్దితః
8 తస్య థక్షిణతొ థేవా మరుతశ చిత్రయొధినః
గచ్ఛన్తి వసుభిః సార్ధం రుథ్రైశ చ సహ సంగతాః
9 యమశ చ మృత్యునా సార్ధం సర్వతః పరివారితః
ఘొరైర వయాధిశతైర యాతి ఘొరరూపవపుస తదా
10 యమస్య పృష్ఠతశ చైవ ఘొరస తరిశిఖరః శితః
విజయొ నామ రుథ్రస్య యాతి శూలః సవలంకృతః
11 తమ ఉగ్రపాశొ వరుణొ భగవాన సలిలేశ్వరః
పరివార్య శనైర యాతి యాథొభిర వివిధైర వృతః
12 పృష్ఠతొ విజయస్యాపి యాతి రుథ్రస్య పట్టిశః
గథాముసలశక్త్యాథ్యైర వృతః పరహరణొత్తమైః
13 పట్టిశం తవ అన్వగాథ రాజంశ ఛత్రం రౌథ్రం మహాప్రభమ
కమణ్డలుశ చాప్య అను తం మహర్షిగణసంవృతః
14 తస్య థక్షిణతొ భాతి థణ్డొ గచ్ఛఞ శరియా వృతః
భృగ్వఙ్గిరొభిః సహితొ థేవైశ చాప్య అభిపూజితః
15 ఏషాం తు పృష్ఠతొ రుథ్రొ విమలే సయన్థనే సదితః
యాతి సంహర్షయన సర్వాంస తేజసా తరిథివౌకసః
16 ఋషయశ చైవ థేవాశ చ గన్ధర్వా భుజగాస తదా
నథ్యొ నథా థరుమాశ చైవ తదైవాప్సరసాం గణాః
17 నక్షత్రాణి గరహాశ చైవ థేవానాం శిశవశ చ యే
సత్రియశ చ వివిధాకారా యాన్తి రుథ్రస్య పృష్ఠతః
సృజన్త్యః పుష్పవర్షాణి చారురూపా వరాఙ్గనాః
18 పర్జన్యశ చాప్య అనుయయౌ నమస్కృత్య పినాకినమ
ఛత్రం తు పాణ్డురం సొమస తస్య మూర్ధన్య అధారయత
చామరే చాపి వాయుశ చ గృహీత్వాగ్నిశ చ విష్ఠితౌ
19 శక్రశ చ పృష్ఠతస తస్య యాతి రాజఞ శరియా వృతః
సహ రాజర్షిభిః సర్వైః సతువానొ వృషకేతనమ
20 గౌరీ విథ్యాద గాన్ధారి కేశినీ మిత్ర సాహ్వయా
సావిత్ర్యా సహ సర్వాస తాః పార్వత్యా యాన్తి పృష్ఠతః
21 తత్ర విథ్యా గణాః సర్వే యే కే చిత కవిభిః కృతాః
యస్య కుర్వన్తి వచనం సేన్థ్రా థేవాశ చమూముఖే
22 స గృహీత్వా పతాకాం తు యాత్య అగ్రే రాక్షసొ గరహః
వయాపృతస తు శమశానే యొ నిత్యం రుథ్రస్య వై సఖా
పిఙ్గలొ నామ యక్షేన్థ్రొ లొకస్యానన్థ థాయకః
23 ఏభిః స సహితస తత్ర యయౌ థేవొ యదాసుఖమ
అగ్రతః పృష్ఠతశ చైవ న హి తస్య గతిర ధరువా
24 రుథ్రం సత కర్మభిర మర్త్యాః పూజయన్తీహ థైవతమ
శివమ ఇత్య ఏవ యం పరాహుర ఈశం రుథ్రం పినాకినమ
భావైస తు వివిధాకారైః పూజయన్తి మహేశ్వరమ
25 థేవ సేనాపతిస తవ ఏవం థేవ సేనాభిర ఆవృతః
అనుగచ్ఛతి థేవేశం బరహ్మణ్యః కృత్తికా సుతః
26 అదాబ్రవీన మహాసేనం మహాథేవొ బృహథ్వచః
సప్తమం మారుత సకన్ధం రక్షనిత్యమ అతన్థ్రితః
27 [సకన్థ]
సప్తమం మారుత సకన్ధం పాలయిష్యామ్య అహం పరభొ
యథ అన్యథ అపి మే కార్యం థేవ తథ వథ మాచిరమ
28 [రుథ్ర]
కార్యేష్వ అహం తవయా పుత్ర సంథ్రష్టవ్యః సథైవ హి
థర్శనాన మమ భక్త్యా చ శరేయొ పరమ అవాప్స్యసి
29 [మార్క]
ఇత్య ఉక్త్వా విససర్జైనం పరిష్వజ్య మహేష్వరః
విసర్జితే తతః సకన్థే బభూవౌత్పాతికం మహత
సహసైవ మహారాజ థేవాన సర్వాన పరమొహయత
30 జజ్వాల ఖం సనక్షత్రం పరమూఢం భువనం భృశమ
చచాల వయనథచ చొర్వీ తమొ భూతం జగత పరభొ
31 తతస తథ థారుణం థృష్ట్వా కషుభితః శంకరస తథా
ఉమా చైవ మహాభాగా థేవాశ చ సమహర్షయః
32 తతస తేషు పరమూఢేషు పర్వతామ్బుథ సంనిభమ
నానాప్రహరణం ఘొరమ అథృశ్యత మహథ బలమ
33 తథ ధి ఘొరమ అసంఖ్యేయం గర్జచ చ వివిధా గిరః
అభ్యథ్రవథ రణే థేవాన భగవన్తం చ శంకరమ
34 తైర విసృష్టాన్య అనీకేషు బాణజాలాన్య అనేకశః
పర్వతాశ చ శతఘ్న్యశ చ పరాసాశ చ పరిఘా గథాః
35 నిపతథ్భిశ చ తైర ఘొరైర థేవానీకం మహాయుధైః
కషణేన వయథ్రవత సర్వం విముఖం చాప్య అథృశ్యత
36 నికృత్తయొధనాగాశ్వం కృత్తాయుధ మహారదమ
థానవైర అర్థితం సైన్యం థేవానాం విముఖం బభౌ
37 అసురైర వధ్యమానం తత పావకైర ఇవ కాననమ
అపతథ థుగ్ధ భూయిష్ఠం మహాథ్రుమ వనం యదా
38 తే విభిన్నశిరొ థేహాః పరచ్యవన్తే థివౌకసః
న నాదమ అధ్యగచ్ఛన్త వధ్యమానా మహారణే
39 అద తథ విథ్రుతం సైన్యం థృష్ట్వా థేవః పురంథరః
ఆశ్వాసయన్న ఉవాచేథం బలవథ థానవార్థితమ
40 భయం తయజత భథ్రం వః శూరాః శస్త్రాణి గృహ్ణత
కురుధ్వం విక్రమే బుథ్ధిం మా వః కా చిథ వయదా భవేత
41 జయతైనాన సుథుర్వృత్తాన థానవాన ఘొరథర్శనాన
అభిథ్రవత భథ్రం వొ మయా సహ మహాసురాన
42 శక్రస్య వచనం శరుత్వా సమాశ్వస్తా థివౌకసః
థానవాన పరత్యయుధ్యన్త శక్రం కృత్వా వయపాశ్రయమ
43 తతస తే తరిథశాః సర్వే మరుతశ చ మహాబలాః
పరత్యుథ్యయుర మహావేగాః సాధ్యాశ చ వసుభిః సహ
44 తైర విసృష్టాన్య అనీకేషు కరుథ్ధైః శస్త్రాణి సంయుగే
శరాశ చ థైత్య కాయేషు పిబన్తి సమాసృగ ఉల్బణమ
45 తేషాం థేహాన వినిర్భిథ్య శరాస తే నిశితాస తథా
నిష్పతన్తొ అథృశ్యన్త నగేభ్య ఇవ పన్నగాః
46 తాని థైత్య శరీరాణి నిర్భిన్నాని సమ సాయకైః
అపతన భూతలే రాజంశ ఛిన్నాభ్రాణీవ సర్వశః
47 తతస తథ థానవం సైన్యం సర్వైర థేవగణైర యుధి
తరాసితం వివిధైర బాణైః కృతం చైవ పరాఙ్ముఖమ
48 అదొత్క్రుష్టం తథా హృష్టైః సర్వైర థేవైర ఉథాయుధైః
సంహతాని చ తూర్యాణి తథా సర్వాణ్య అనేకశః
49 ఏవమ అన్యొన్యసంయుక్తం యుథ్ధమ ఆసీత సుథారుణమ
థేవానాం థానవానాం చ మాంసశొణితకర్థమమ
50 అనయొ థేవలొకస్య సహసైవ వయథృశ్యత
తదా హి థానవా ఘొరా వినిఘ్నన్తి థివౌకసః
51 తతస తూర్యప్రణాథశ చ భేరీణాం చ మహాస్వనాః
బభూవుర థానవేన్థ్రాణాం సింహనాథాశ చ థారుణాః
52 అద థైత్య బలాథ ఘొరాన నిష్పపాత మహాబలః
థానవొ మహిషొ నామ పరగృహ్య విపులం గిరిమ
53 తే తం ఘనైర ఇవాథిత్యం థృష్ట్వా సంపరివారితమ
సముథ్యతగిరిం రాజన వయథ్రవన్త థివౌకసః
54 అదాభిథ్రుత్య మహిషొ థేవాంశ చిక్షేప తం గిరిమ
పతతా తేన గిరిణా థేవసైన్యస్య పార్దివ
భీమరూపేణ నిహతమ అయుతం పరాపతథ భువి
55 అద తైర థానవైః సార్ధం మహిషస తరాసయన సురాన
అభ్యథ్రవథ రణే తూర్ణం సింహః కషుథ్రమృగాన ఇవ
56 తమ ఆపతన్తం మహిషం థృష్ట్వా సేన్థ్రా థివౌకసః
వయథ్రవన్త రణే భీతా విశీర్ణాయుధ కేతనాః
57 తతః స మహిషః కరుథ్ధస తూర్ణం రుథ్ర రదం యయౌ
అభిథ్రుత్య చ జగ్రాహ రుథ్రస్య రదకూబరమ
58 యథా రుథ్ర రదం కరుథ్ధొ మహిషః సహసా గతః
రేసతూ రొథసీ గాఢం ముముహుశ చ మహర్షయః
59 వయనథంశ చ మహాకాయా థైత్యా జలధరొపమాః
ఆసీచ చ నిశ్చితం తేషాం జితమ అస్మాభిర ఇత్య ఉత
60 తదా భూతే తు భగవాన నావధీన మహిషం రణే
సస్మార చ తథా సకన్థం మృత్యుం తస్య థురాత్మనః
61 మహిషొ ఽపి రదం థృష్ట్వా రౌథ్రం రుథ్రస్య నానథత
థేవాన సంత్రాసయంశ చాపి థైత్యాంశ చాపి పరహర్షయన
62 తతస తస్మిన భయే ఘొరే థేవానాం సముపస్దితే
ఆజగామ మహాసేనః కరొధాత సూర్య ఇవ జవలన
63 లొహితామ్బర సంవీతొ లొహితస్రగ్వి భూషణః
లొహితాస్యొ మహాబాహుర హిరణ్యకవచః పరభుః
64 రదమ ఆథిత్యసంకాశమ ఆస్దితః కనకప్రభమ
తం థృష్ట్వా థైత్య సేనా సా వయథ్రవత సహసా రణే
65 స చాపి తాం పరజ్వలితాం మహిషస్య విథారిణీమ
ముమొచ శక్తిం రాజేన్థ్ర మహాసేనొ మహాబలః
66 సా ముక్తాభ్యహనచ ఛక్తిర మహిషస్య శిరొమహత
పపాత భిన్నే శిరసి మహిషస తయక్తజీవితః
67 కషిప్తాక్షిప్తా తు సా శక్తిర హత్వా శత్రూన సహస్రశః
సకన్థ హస్తమ అనుప్రాప్తా థృశ్యతే థేవథానవైః
68 పరాయొ శరైర వినిహతా మహాసేనేన ధీమతా
శేషా థైత్య గణా ఘొరా భీతాస తరస్తా థురాసథైః
సకన్థస్య పార్షథైర హత్వా భక్షితాః శతసంఘశః
69 థానవాన భక్షయన్తస తే పరపిబన్తశ చ శొణితమ
కషణాన నిర్థానవం సర్వమ అకార్షుర భృశహర్షితాః
70 తమాంసీవ యదా సూర్యొ వృక్షాన అగ్నిర ఘనాన ఖగః
తదా సకన్థొ ఽజయచ ఛత్రూన సవేన వీర్యేణ కీర్తిమాన
71 సంపూజ్యమానస తరిథశైర అభివాథ్య మహేశ్వరమ
శుశుభే కృత్తికా పుత్రః పరకీర్ణాంశుర ఇవాంశుమాన
72 నష్టశత్రుర యథా సకన్థః పరయాతశ చ మహేశ్వరమ
అదాబ్రవీన మహాసేనం పరిష్వజ్య పురంథరః
73 బరహ్మథత్తవరః సకన్థ తవయాయం మహిషొ హతః
థేవాస తృణమయా యస్య బభూవుర జయతాం వర
సొ ఽయం తవయా మహాబాహొ శమితొ థేవకణ్టకః
74 శతం మహిషతుల్యానాం థానవానాం తవయా రణే
నిహతం థేవశత్రూణాం యైర వయం పూర్వతాపితాః
75 తావకైర భక్షితాశ చాన్యే థానవాః శతసంఘశః
అజేయస తవం రణే ఽరీణామ ఉమాపతిర ఇవ పరభుః
76 ఏతత తే పరదమం థేవఖ్యాతం కర్మ భవిష్యతి
తరిషు లొకేషు కీర్తిశ చ తవాక్షయ్యా భవిష్యతి
వశగాశ చ భవిష్యన్తి సురాస తవ సురాత్మజ
77 మహాసేనేత్య ఏవమ ఉక్త్వా నివృత్తః సహ థైవతైః
అనుజ్ఞాతొ భగవతా తయమ్బకేన శచీపతిః
78 గతొ భథ్ర వటం రుథ్రొ నివృత్తాశ చ థివౌకసః
ఉక్తాశ చ థేవా రుథ్రేణ సకన్థం పశ్యత మామ ఇవ
79 స హత్వా థానవ గణాన పూజ్యమానొ మహర్షిభిః
ఏకాహ్నైవాజయత సర్వం తరైలొక్యం వహ్నినన్థనః
80 సకన్థస్య య ఇథం జన్మ పఠతే సుసమాహితః
స పుష్టిమ ఇహ సంప్రాప్య సకన్థ సాలొక్యతామ ఇయాత