అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 146
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 146) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
తత్ర తే పురుషవ్యాఘ్రాః పరమం శౌచమ ఆస్దితాః
సొ రాత్రమ అవసన వీరా ధనంజయ థిథృక్షయా
తస్మిన విహరమాణాశ చ రమమాణాశ చ పాణ్డవాః
2 మనొజ్ఞే కాననవరే సర్వభూతమనొరమే
పాథపైః పుష్పవికచైః ఫలభారావనామితైః
3 శొభితం సర్వతొ రమ్యైః పుంస్కొకిల కులాకులైః
సనిగ్ధపత్రైర అవిరలైః శీతఛాయైర మనొరమైః
4 సరాంసి చ విచిత్రాణి పరసన్నసలిలాని చ
కమలైః సొత్పలైస తత్ర భరాజమానాని సర్వశః
పశ్యన్తశ చారురూపాణి రేమిరే తత్ర పాణ్డవాః
5 పుణ్యగన్ధః సుఖస్పర్శొ వవౌ తత్ర సమీరణః
హలాథయన పాణ్డవాన సర్వాన సకృష్ణాన సథ్విజర్షభాన
6 తతః పూర్వొత్తరొ వాయుః పవమానొ యథృచ్ఛయా
సహస్రపత్రమ అర్కాభం థివ్యం పథ్మమ ఉథావహత
7 తథ అపశ్యత పాఞ్చాలీ థివ్యగన్ధం మనొరమమ
అనిలేనాహృతం భూమౌ పతితం జలజం శుచి
8 తచ ఛుభాశుభమ ఆసాథ్య సౌగన్ధికమ అనుత్తమమ
అతీవ ముథితా రాజన భీమసేనమ అదాబ్రవీత
9 పశ్య థివ్యం సురుచిరం భీమ పుష్పమ అనుత్తమమ
గన్ధసంస్దాన సంపన్నం మనసొ మమ నన్థనమ
10 ఏతత తు ధర్మరాజాయ పరథాస్యామి పరంతప
హరేర ఇథం మే కామాయ కామ్యకే పునర ఆశ్రమే
11 యథి తే ఽహం పరియా పార్ద బహూనీమాన్య ఉపాహర
తాన్య అహం నేతుమ ఇచ్ఛామి కామ్యకం పునర ఆశ్రమమ
12 ఏవమ ఉక్త్వా తు పాఞ్చాలీ భీమసేనమ అనిన్థితా
జగామ ధర్మరాజాయ పుష్పమ ఆథాయ తత తథా
13 అభిప్రాయం తు విజ్ఞాయ మహిష్యాః పురుషర్షభః
పరియాయా పరియకామః సొ భీమొ భీమపరాక్రమః
14 వాతం తమ ఏవాభిముఖొ యతస తత పుష్పమ ఆగతమ
ఆజిహీర్షుర జగామాశు స పుష్పాణ్య అపరాన్య అపి
15 రుక్మపృష్ఠం ధనుర గృహ్యం శరాంశ చాశీవిషొపమాన
మృగరాడ ఇవ సంక్రుథ్ధః పరభిన్న ఇవ కుఞ్జరః
16 థరౌపథ్యాః పరియమ అన్విచ్ఛన సవబాహుబలమ ఆశ్రితః
వయపైత భయసంమొహః శైలమ అభ్యపతథ బలీ
17 స తం థరుమలతా గుల్మఛన్నం నీలశిలాతలమ
గిరిం చ చారారి హరః కింనరాచరితం శుభమ
18 నానావర్ణధరైశ చిత్రం ధాతుథ్రుమ మృగాన్థజైః
సర్వభూషణ సంపూర్ణం భూమేర భుజమ ఇవొచ్ఛ్రితమ
19 సర్వర్తురమణీయేషు గన్ధమాథన సానుషు
సక్తచక్షుర అభిప్రాయం హృథయేనానుచిన్తయన
20 పుంస్కొకిల నినాథేషు సత్పథాభిరుతేషు చ
బథ్ధశ్రొత్ర మనశ చక్షుర జగామామిత విక్రమః
21 జిఘ్రమాణొ మహాతేజాః సర్వర్తుకుసుమొథ్భవమ
గన్ధమ ఉథ్థామమ ఉథ్థామొ వనే మత్త ఇవ థవిపః
22 హరియమాణ శరమః పిత్రా సంప్రహృష్టతనూరుహః
పితుః సంస్పర్శశీతేన గన్ధమాథన వాయునా
23 స యక్షగన్ధర్వసురబ్రహ్మర్షిగణసేవితమ
విలొడయామ ఆస తథా పుష్పహేతొర అరింథమః
24 విషమఛేథరచితైర అనులిప్తమ ఇవాఙ్గులైః
విమలైర ధాతువిచ్ఛేథైః కాఞ్చనాఞ్జనరాజతైః
25 సపక్షమ ఇవ నృత్యన్తం పార్శ్వలగ్నైః పయొధరైః
ముక్తాహారైర ఇవ చితం చయుతైః పరస్రవణొథకైః
26 అభిరామ నరీ కుఞ్జ నిర్ఝరొథక కన్థరమ
అప్సరొనూపుర రవైః పరనృత్త బహు బర్హిణమ
27 థిగ వారణవిషాణాగ్రైర ఘృష్టొపల శిలాతలమ
సరస్తాంశుకమ ఇవాక్షొభ్యైర నిమ్నగా నిఃసృతైర జలైః
28 సశస్ప కవలైః సవస్దైర అథూరపరివర్తిభిః
భయస్యాజ్ఞైశ చ హరిణైః కౌతూహలనిరీక్షితః
29 చాలయన్న ఊరువేగేన లతా జాలాన్య అనేకశః
ఆక్రీడమానః కౌన్తేయః శరీమాన వాయుసుతొ యయౌ
30 పరియా మనొరదం కర్తుమ ఉథ్యతశ చారులొచనః
పరాంశుః కనకతాలాభః సింహసంహననొ యువా
31 మత్తవానరవిక్రాన్తొ మత్తవారణవేగవాన
మత్తవానరతామ్రాక్షొ మత్తవానరవారణః
32 పరియ పార్శ్వొపవిష్టాభిర వయావృత్తాభిర విచేష్టితైః
యక్షగన్ధర్వయొషాభిర అథృశ్యాభిర నిరీక్ష్టితః
33 నవావతారం రూపస్య విక్రీణన్న ఇవ పాణ్డవః
చచార రమణీయేషు గన్ధమాథన సానుషు
34 సంస్మరన వివిధాన కలేశాన థుర్యొధనకృతాన బహూన
థరౌపథ్యా వనవాసిన్యాః పరియం కర్తుం సముథ్యతః
35 సొ ఽచిన్తయథ గతే సవర్గమ అర్జునే మయి చాగతే
పుష్పహేతొర కదం నవ ఆర్యః కరిష్యతి యుధిష్ఠిరః
36 సనేహాన నరవరొ నూనమ అవిశ్వాసాథ వనస్య చ
నకులం సహథేవం చ న మొక్ష్యతి యుధిష్ఠిరః
37 కదం ను కుసుమావాప్తిః సయాచ ఛీఘ్రమ ఇతి చిన్తయన
పరతస్దే నరశార్థూలః పక్షిరాడ ఇవ వేగితః
38 కమ్పయన మేథినీం పథ్భ్యాం నిర్ఘాత ఇవ పర్వసు
తరాసయన గజయూదాని వాతరంహా వృకొథరః
39 సింహవ్యాఘ్ర గణాంశ చైవ మర్థమానొ మహాబలః
ఉన్మూలయన మహావృక్షాన పొదయంశ చొరసా బలీ
40 తలా వల్లీశ చ వేగేన వికర్షన పాణ్డునన్థనః
ఉపర్య ఉపరి శైలాగ్రమ ఆరురుక్షుర ఇవ థవిపః
వినర్థమానొ ఽతిభృశం సవిథ్యుథివ తొయథః
41 తస్య శబ్థేన ఘొరేణ ధనుర ఘొషేణ చాభిభొ
తరస్తాని మృగయూదాని సమన్తాథ విప్రథుథ్రువుః
42 అదాపశ్యన మహాబాహుర గన్ధమాథన సానుషు
సురమ్యం కథలీ సన్థం బహుయొజనవిస్తృతమ
43 తమ అభ్యగచ్ఛథ వేగేన కషొభయిష్యన మహాబలః
మహాగజ ఇవాస్రావీ పరభఞ్జన వివిధాన థరుమాన
44 ఉత్పాట్య కథలీ సకన్ధాన బహుతాలసముచ్ఛ్రయాన
చిక్షేప తరసా భీమః సమన్తాథ బలినాం వరః
45 తతః సత్త్వాన్య ఉపాక్రామన బహూని చ మహాన్తి చ
రురువారణసంఘాశ చ మహిషాశ చ జలాశ్రయాః
46 సింహవ్యాఘ్రాశ చ సంక్రుథ్ధా భీమసేనమ అభిథ్రవన
వయాథితాస్యా మహారౌథ్రా వినథన్తొ ఽతిభీషణాః
47 తతొ వాయుసుతః కరొధాత సవబాహుబలమ ఆశ్రితః
గజేనాఘ్నన గజం భీమః సింహం సిన్హేన చాభిభూః
తలప్రహారైర అన్యాంశ చ వయహనత పాణ్డవొ బలీ
48 తే హన్యమానా భీమేన సింహవ్యాఘ్ర తరక్షవః
భయాథ విససృపుః సర్వే శకృన మూత్రం చ సుస్రువుః
49 పరవివేశ తతః కషిప్రం తాన అపాస్య మహాబలః
వనం పాణ్డుసుతః శరీమాఞ శబ్థేనాపూరయన థిశః
50 తేన శబ్థేన చొగ్రేణ భీమసేనరవేణ చ
వనాన్తర గతాః సర్వే విత్రేషుర మృగపక్షిణః
51 తం శబ్థం సహసా శరుత్వా మృగపక్షిసమీరితమ
జలార్థ్రపక్షా విహగాః సముత్పేతుః సహస్రశః
52 తాన ఔథకాన పక్షిగణాన నిరీక్ష్య భరతర్షభః
తాన ఏవానుసరన రమ్యం థథర్శ సుమహత సరః
53 కాఞ్చనైః కథలీ సన్థైర మన్థమారుత కమ్పితైః
వీజ్యమానమ ఇవాక్షొభ్యం తీరాన్తర విసర్పిభిః
54 తత సరొ ఽదావతీర్యాశు పరభూతకమలొత్పలమ
మహాగజ ఇవొథ్థామశ చిక్రీడ బలవథ బలీ
విక్రీడ్య తస్మిన సుచిరమ ఉత్తతారామిత థయుతిః
55 తతొ ఽవగాహ్య వేగేన తథ వనం బహుపాథపమ
థధ్మౌ చ శఙ్ఖం సవనవత సర్వప్రాణేన పాణ్డవః
56 తస్య శఙ్ఖస్య శబ్థేన భీమసేనరవేణ చ
బాహుశబ్థేన చొగ్రేణ నర్థన్తీవ గిరేర గుహాః
57 తం వజ్రనిష్పేష సమమ ఆస్ఫొటితరవం భృశమ
శరుత్వా శైలగుహాసుప్తైః సింహైర ముక్తొ మహాస్వనః
58 సింహనాథ భయత్రస్తైః కుఞ్జరైర అపి భారత
ముక్తొ విరావః సుమహాన పర్వతొ యేన పూరితః
59 తం తు నాథం తతః శరుత్వా సుప్తొ వానరపుంగవః
పరాజృమ్భత మహాకాయొ హనూమాన నామ వానరః
60 కథలీషణ్డమధ్యస్దొ నిథ్రావశగతస తథా
జృమ్భమాణః సువిపులం శక్రధ్వజమ ఇవొత్శ్రితమ
ఆస్ఫొటయత లాఙ్గూలమ ఇన్థ్రాశనిసమస్వనమ
61 తస్య లాఙ్గూలనిథనం పర్వతః స గుహా ముఖైః
ఉథ్గారమ ఇవ గౌర నర్థమ ఉత్ససర్జ సమన్తతః
62 స లాఙ్గూలరవస తస్య మత్తవారణనిస్వనమ
అన్తర్ధాయ విచిత్రేషు చ చారగిరిసానుషు
63 స భీమసేనస తం శరుత్వా సంప్రహృష్టతనూరుహః
శబ్థప్రభవమ అన్విచ్ఛంశ చ చారకథలీ వనమ
64 కథలీ వనమధ్యస్దమ అద పీనే శిలాతలే
స థథర్శ మహాబాహుర వానరాధిపతిం సదితమ
65 విథ్యుత సంఘాతథుష్ప్రేక్ష్యం విథ్యుత సంఘాతపిఙ్గలమ
విథ్యుత సంఘాతసథృశం విథ్యుత సంఘాతచఞ్చలమ
66 బాహుస్వస్తిక విన్యస్త పీనహ్రస్వశిరొ ధరమ
సకన్ధభూయిష్ఠ కాయత్వాత తనుమధ్య కతీ తతమ
67 కిం చిచ చాభుగ్న శీర్షేణ థీర్ఘరొమాఞ్చితేన చ
లాఙ్గూలేనొర్ధ్వ గతినా ధవజేనేవ విరాజితమ
68 రక్తొష్ఠం తామ్రజిహ్వాస్యం రక్తకర్ణం చలథ భరువమ
వథనం వృత్తథంస్త్రాగ్రం రశ్మివన్తమ ఇవొథుపమ
69 వథనాభ్యన్తర గతైః శుక్లభాసైర అలం కృతమ
కేషరొత్కర సంమిశ్రమ అశొకానామ ఇవొత్కరమ
70 హిరణ్మయీనాం మధ్యస్దం కథలీనాం మహాథ్యుతిమ
థీప్యమానం సవవపుషా అర్చిష్మన్తమ ఇవానలమ
71 నిరీక్షన్తమ అవిత్రస్తం లొచనైర మధుపిఙ్గలైః
తం వానరవరం వీరమ అతికాయం మహాబలమ
72 అదొపసృత్య తరసా భీమొ భీమపరాక్రమః
సింహనాథం సమకరొథ బొధయిష్యన కపిం తథా
73 తేన శబ్థేన భీమస్య విత్రేషుర మృగపక్షిణః
హనూమాంశ చ మహాసత్త్వమ ఈషథ ఉన్మీల్య లొచనే
అవేక్షథ అద సావజ్ఞం లొచనైర మధుపిఙ్గలైః
74 సమితేనాభాష్య కౌన్తేయం వానరొ నరమ అబ్రవీత
కిమర్దం సరుజస తే ఽహం సుఖసుప్తః పరబొధితః
75 నను నామ తవయా కార్యా థయా భూతేషు జానతా
వయం ధర్మం న జానీమస తిర్యగ్యొనిం సమాశ్రితాః
76 మనుష్యా బుథ్ధిసంపన్నా థయాం కుర్వన్తి జన్తుషు
కరూరేషు కర్మసు కదం థేహవాక చిత్తథూషిషు
ధర్మఘాతిషు సజ్జన్తే బుథ్ధిమన్తొ భవథ్విధాః
77 న తవం ధర్మం విజానాసి వృథ్ధా నొపాసితాస తవయా
అల్పబుథ్ధితయా వన్యాన ఉత్సాథయసి యన మృగాన
78 బరూహి కస తవం కిమర్దం వా వనం తవమ ఇథమ ఆగతః
వర్జితం మానుషైర భావైస తదైవ పురుషైర అపి
79 అతః పరమగమ్యొ ఽయం పర్వతః సుథురారుహః
వినా సిథ్ధగతిం వీర గతిర అత్ర న విథ్యతే
80 కారుణ్యాత సౌహృథాచ చైవ వారయే తవాం మహాబల
నాతః పరం తవయా శక్యం గన్తుమ ఆశ్వసిహి పరభొ
81 ఇమాన్య అమృతకల్పాణి మూలాని చ ఫలాని చ
భక్షయిత్వా నివర్తస్వ గరాహ్యం యథి వచొ మమ