అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 110
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 110) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [లొమష]
ఏషా థేవ నథీ పుణ్యా కౌశికీ భరతర్షభ
విశ్వా మిత్రాశ్రమొ రమ్యొ ఏష చాత్ర పరకాశతే
2 ఆశ్రమశ చైవ పుణ్యాఖ్యః కాశ్యపస్య మహాత్మనః
ఋశ్య శృఙ్గః సుతొ యస్య తపొ వీ సంయతేన్థ్రియః
3 తపసొ యః పరభావేన వర్షయామ ఆస వాసవమ
అనావృష్ట్యాం భయాథ యస్య వవర్ష బలవృత్ర హా
4 మృగ్యాం జాతః స తేజొ వీ కాశ్యపస్య సుతః పరభుః
విషయే లొమ పాథస్య యశ చకారాథ్భుతం మహత
5 నివర్తితేషు సస్యేషు యస్మై శాన్తాం థథౌ నృపః
లొమ పాథొ థుహితరం సావిత్రీం సవితా యదా
6 [య]
ఋశ్య శృఙ్గః కదం మృగ్యామ ఉత్పన్నః కాశ్యపాత్మ జః
విరుథ్ధే యొనిసంసర్గే కదం చ తపసా యుతః
7 కిమర్దం చ భయాచ ఛక్రస తస్య బాలస్య ధీమతః
అనావృష్ట్యాం పరవృత్తాయాం వవర్ష బలవృత్ర హా
8 కదంరూపా చ శాన్తాభూథ రాజపుత్రీ యతవ్రతా
లొభయామ ఆస యా చేతొ మృగభూతస్య తస్య వై
9 లొమ పాథశ చ రాజర్షిర యథాశ్రూయత ధార్మికః
కదం వై విషయే తస్య నావర్షత పాకశాసనః
10 ఏతన మే భగవన సర్వం విస్తరేణ యదాతదమ
వక్తుమ అర్హసి శుశ్రూషొర ఋష్యశృఙ్గస్య చేష్టితమ
11 [ల]
విభాణ్డకస్య బరహ్మర్షేస తపసా భావితాత్మనః
అమొఘవీర్యస్య సతః పరజాపతిసమథ్యుతేః
12 శృణు పుత్రొ యదా జాత ఋశ్య శృఙ్గః పరతాపవాన
మహాహ్రథే మహాతేజా బాలః సదవిర సంమతః
13 మహాహ్రథం సమాసాథ్య కాశ్యపస తపసి సదితః
థీర్ఘకాలం పరిశ్రాన్త ఋషిర థేవర్షిసంమతః
14 తస్య రేతః పరచస్కన్థ థృష్ట్వాప్సరసమ ఉర్వశీమ
అప్సూపస్పృశతొ రాజన మృగీ తచ చాపిబత తథా
15 సహ తొయేన తృషితా సా గర్భిణ్య అభవన నృప
అమొఘత్వాథ విధేశ చైవ భావి తవాథ థైవనిర్మితాత
16 తస్యాం మృగ్యాం సమభవత తస్య పుత్రొ మహాన ఋషిః
ఋశ్య శృఙ్గస తపొనిత్యొ వన ఏవ వయవర్ధత
17 తస్యర్శ్య శృఙ్గం శిరసి రాజన్న ఆసీన మహాత్మనః
తేనర్శ్య శృఙ్గ ఇత్య ఏవం తథా స పరదితొ ఽభవత
18 న తేన థృష్టపూర్వొ ఽనయః పితుర అన్యత్ర మానుషః
తస్మాత తస్య మనొ నిత్యం బరహ్మచర్యే ఽభవన నృప
19 ఏతస్మిన్న ఏవ కాలే తు సఖా థశరదస్య వై
లొమ పాథ ఇతి ఖయాతొ అఙ్గానామ ఈశ్వరొ ఽభవత
20 తేన కామః కృతొ మిద్యా బరాహ్మణేభ్య ఇతి శరుతిః
స బరాహ్మణైః పరిత్యక్తస తథా వై జగతీపతిః
21 పురొహితాపచారాచ చ తస్య రాజ్ఞొ యథృచ్ఛయా
న వవర్ష సహస్రాక్షస తతొ ఽపీడ్యన్త వై పరజాః
22 స బరాహ్మణాన పర్యపృచ్ఛత తపొ యుక్తాన మనీషిణః
పరవర్షణే సురేన్థ్రస్య సమర్దాన పృదివీపతిః
23 కదం పరవర్షేత పర్జన్య ఉపాయః పరిథృశ్యతామ
తమ ఊచుశ చొథితాస తేన సవమతాని మనీషిణః
24 తత్ర తవ ఏకొ మునివరస తం రాజానమ ఉవాచ హ
కుపితాస తవ రాజేన్థ్ర బరాహ్మణా నిస్కృతిం చర
25 ఋశ్య శృఙ్గం మునిసుతమ ఆనయస్వ చ పార్దివ
వానేయమ అనభిజ్ఞం చ నారీణామ ఆర్జవే రతమ
26 స చేథ అవతరేథ రాజన విషయం తే మహాతపాః
సథ్యః పరవర్షేత పర్జన్య ఇతి మే నాత్ర సంశయః
27 ఏతచ ఛరుత్వా వచొ రాజన కృత్వా నిస్కృతిమ ఆత్మనః
స గత్వా పునర ఆగచ్ఛత పరసన్నేషు థవిజాతిషు
రాజానమ ఆగతం థృష్ట్వా పరతిసంజగృహుః పరజాః
28 తతొ ఽఙగపతిర ఆహూయ సచివాన మన్త్రకొవిథాన
ఋశ్య శృఙ్గాగమే యత్నమ అకరొన మన్త్రనిశ్చయే
29 సొ ఽధయగచ్ఛథ ఉపాయం తు తైర అమాత్యైః సహాచ్యుతః
శాస్త్రజ్ఞైర అలమ అర్దజ్ఞైర నీత్యాం చ పరినిష్ఠితైః
30 తత ఆనాయయామ ఆస వార ముఖ్యా మహీపతిః
వైశ్యాః సర్వత్ర నిష్ణాతాస తా ఉవాచ స పార్దివః
31 ఋశ్య శృఙ్గమ ఋషేః పుత్రమ ఆనయధ్వమ ఉపాయతః
లొభయిత్వాభివిశ్వాస్య విషయం మమ శొభనాః
32 తా రాజభయభీతాశ చ శాపభీతాశ చ యొషితః
అశక్యమ ఊచుస తత కార్యం వి వర్ణా గతచేతసః
33 తత్ర తవ ఏకా జరథ యొషా రాజానమ ఇథమ అబ్రవీత
పరయతిష్యే మహారాజ తమ ఆనేతుం తపొధనమ
34 అభిప్రేతాంస తు మే కామాన సమనుజ్ఞాతుమ అర్హసి
తతః శక్ష్యే లొభయితుమ ఋశ్య శృఙ్గమ ఋషేః సుతమ
35 తస్యాః సర్వమ అభిప్రాయమ అన్వజానాత స పార్దివః
ధనం చ పరథథౌ భూరి రత్నాని వివిధాని చ
36 తతొ రూపేణ సంపన్నా వయసా చ మహీపతే
సత్రియ ఆథాయ కాశ చిత సా జగామ వనమ అఞ్జసా