అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 106
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అరణ్య పర్వము - అధ్యాయము - 106) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [లొమష]
తే తం థృష్ట్వా హయం రాజన సంప్రహృష్టతనూ రుహాః
అనాథృత్య మహాత్మానం కపిలం కాలచొథితాః
సంక్రుథ్ధాః సమధావన్త అశ్వగ్రహణ కాఙ్క్షిణః
2 తతః కరుథ్ధొ మహారాజ కపిలొ మునిసత్తమః
వాసుథేవేతి యం పరాహుః కపిలం మునిసత్తమమ
3 స చక్షుర వివృతం కృత్వా తేజస తేషు సముత్సృజన
థథాహ సుమహాతేజా మన్థబుథ్ధీన స సాగరాన
4 తాన థృష్ట్వా భస్మసాథ భూతాన నారథః సుమహాతపాః
సగరాన్తికమ ఆగచ్ఛత తచ చ తస్మై నయవేథయత
5 స తచ ఛరుత్వా వచొ ఘొరం రాజా మునిముఖొథ్గతమ
ఆత్మానమ ఆత్మనాశ్వస్య హయమ ఏవాన్వచిన్తయత
6 అంశుమన్తం సమాహూయ అసమజ్ఞః సుతం తథా
పౌత్రం భరతశార్థూల ఇథం వచనమ అబ్రవీత
7 షష్టిస తాని సహస్రాణి పుత్రాణామ అమితౌజసామ
కాపిలం తేజ ఆసాథ్య మత్కృతే నిధనం గతాః
8 తవ చాపి పితా తాత పరిత్యక్తొ మయానఘ
ధర్మం సంరక్షమాణేన పౌరాణాం హితమ ఇచ్ఛతా
9 [య]
కిమర్దం రాజశార్థూలః సగరః పుత్రమ ఆత్మజమ
తయక్తవాన థుస్త్యజం వీరం తన మే బరూహి తపొధన
10 [ల]
అసమఞ్జా ఇతి ఖయాతః సగరస్య సుతొ హయ అభూత
యం శైబ్యా జనయామ ఆస పౌరాణాం స హి థారకాన
ఖురేషు కరొశతొ గృహ్య నథ్యాం చిక్షేప థుర్బలాన
11 తతః పౌరాః సమాజగ్ముర భయశొకపరిప్లుతాః
సగరం చాభ్యయాచన్త సర్వే పరాఞ్జలయః సదితాః
12 తవం నస తరాతా మహారాజ పరచక్రాథిభిర భయైః
అసమఞ్జొ భయాథ ఘొరాత తతొ నస తరాతుమ అర్హసి
13 పౌరాణాం వచనం శరుత్వా ఘొరం నృపతిసత్తమః
ముహూర్తం విమనొ భూత్వా సచివాన ఇథమ అబ్రవీత
14 అసమఞ్జాః పురాథ అథ్య సుతొ మే విప్రవాస్యతామ
యథి వొ మత్ప్రియం కార్యమ ఏతచ ఛీఘ్రం విధీయతామ
ఏవమ ఉక్తా నరేన్థ్రేణ సచివాస తే నరాధిప
15 యదొక్తం తవరితాశ చక్రుర యదాజ్ఞాపితవాన నృపః
16 ఏతత తే సర్వమ ఆఖ్యాతం యదా పుత్రొ మహాత్మనా
పౌరాణాం హితకామేన సగరేణ వివాసితః
17 అంశుమాంస తు మహేష్వాసొ యథ ఉక్తః సగరేణ హ
తత తే సర్వం పరవక్ష్యామి కీర్త్యమానం నిబొధ మే
18 [సగర]
పితుశ చ తే ఽహం తయాగేన పుత్రాణాం నిధనేన చ
అలాభేన తదాశ్వస్య పరితప్యామి పుత్రక
19 తస్మాథ థుఃఖాభిసంతప్తం యజ్ఞవిఘ్నాచ చ మొహితమ
హయస్యానయనాత పౌత్ర నరకాన మాం సముథ్ధర
20 [ల]
అంశుమాన ఏవమ ఉక్తస తు సగరేణ మహాత్మనా
జగామ థుఃఖాత తం థేశం యత్ర వై థారితా మహీ
21 స తు తేనైవ మార్గేణ సముథ్రం పరవివేశ హ
అపశ్యచ చ మహాత్మానం కపిలం తురగం చ తమ
22 స థృష్ట్వా తేజసొ రాశిం పురాణమ ఋషిసత్తమమ
పరణమ్య శిరసా భూమౌ కార్యమ అస్మై నయవేథయత
23 తతః పరీతొ మహాతేజాః కలిపొ ఽంశుమతొ ఽభవత
ఉవాచ చైనం ధర్మాత్మా వరథొ ఽసమీతి భారత
24 స వవ్రే తురగం తత్ర పరదమం యజ్ఞకారణాత
థవితీయమ ఉథకం వవ్రే పితౄణాం పావనేప్సయా
25 తమ ఉవాచ మహాతేజాః కపిలొ మునిపుంగవః
థథాని తవ భథ్రం తే యథ యత పరార్దయసే ఽనఘ
26 తవయి కషమా చ ధర్మశ చ సత్యం చాపి పరతిష్ఠితమ
తవయా కృతార్దః సగరః పుత్ర వాంశ చ తవయా పితా
27 తవ చైవ పరభావేణ సవర్గం యాస్యన్తి సాగరాః
పౌత్రశ చ తే తరిపద గాం తరిథివాథ ఆనయిష్యతి
పావనార్దం సాగరాణాం తొషయిత్వా మహేశ్వరమ
28 హయం నయస్వ భథ్రం తే యజ్ఞియం నరపుంగవ
యజ్ఞః సమాప్యతాం తాత సగరస్య మహాత్మనః
29 అంశుమాన ఏవమ ఉక్తస తు కపిలేన మహాత్మనా
ఆజగామ హయం గృహ్య యజ్ఞవాటం మహాత్మనః
30 సొ ఽభివాథ్య తతః పాథౌ సగరస్య మహాత్మనః
మూర్ధ్ని తేనాప్య ఉపాఘ్రాతస తస్మై సర్వం నయవేథయత
31 యదాథృష్టం శరుతం చాపి సాగరాణాం కషయం తదా
తం చాస్మై హయమ ఆచస్త యజ్ఞవాటమ ఉపాగతమ
32 తచ ఛరుత్వా సగరొ రాజా పుత్ర జం థుఃఖమ అత్యజత
అంశుమన్తం చ సంపూజ్య సమాపయత తం కరతుమ
33 సమాప్తయజ్ఞః సగరొ థేవైః సర్వైః సభాజితః
పుత్ర తవే కల్పయామ ఆస సముథ్రం వరుణాలయమ
34 పరశాస్య సుచిరం కాలం రాజ్యం రాజీవలొచనః
పౌత్రే భారం సమావేశ్య జగామ తరిథివం తథా
35 అంశుమాన అపి ధర్మాత్మా మహీం సాగరమేఖలామ
పరశశాశ మహారాజ యదైవాస్య పితా మహః
36 తస్య పుత్రః సమభవథ థిలీపొ నామ ధర్మవిత
తస్మై రాజ్యం సమాధాయ అంశుమాన అపి సంస్దితః
37 థిలీపస తు తతః శరుత్వా పితౄణాం నిధనం మహత
పర్యతప్యత థుఃఖేన తేషాం గతిమ అచిన్తయత
38 గఙ్గావతరణే యత్నం సుమహచ చాకరొన నృపః
న చావతారయామ ఆస చేష్టమానొ యదాబలమ
39 తస్య పుత్రః సమభవచ ఛరీమాన ధర్మపరాయణః
భగీరద ఇతి ఖయాతః సత్యవాగ అనసూయకః
40 అభిషిచ్య తు తం రాజ్యే థిలీపొ వనమ ఆశ్రితః
తపఃసిథ్ధిసమాయొగాత స రాజా భరతర్షభ
వనాజ జగామ తరిథివం కాలయొగేన భారత