అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 116
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 116) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
అహింసా పరమొ ధర్మ ఇత్య ఉక్తం బహుశస తవయా
శరాథ్ధేషు చ భవాన ఆహ పితౄన ఆమిష కాఙ్క్షిణః
2 మాంసైర బహువిధైః పరొక్తస తవయా శరాథ్ధవిధిః పురా
అహత్వా చ కుతొ మాంసమ ఏవమ ఏతథ విరుధ్యతే
3 జాతొ నః సంశయొ ధర్మే మాంసస్య పరివర్జనే
థొషొ భక్షయతః కః సయాత కశ చాభక్షయతొ గుణః
4 హత్వా భక్షయతొ వాపి పరేణొపహృతస్య వా
హన్యాథ వా యః పరస్యార్దే కరీత్వా వా భక్షయేన నరః
5 ఏతథ ఇచ్ఛామి తత్త్వేన కద్యమానం తవయానఘ
నిచయేన చికీర్షామి ధర్మమ ఏతం సనాతనమ
6 కదమ ఆయుర అవాప్నొతి కదం భవతి సత్త్వవాన
కదమ అవ్యఙ్గతామ ఏతి లక్షణ్యొ జాయతే కదమ
7 [భ]
మాంసస్య భక్షణే రాజన యొ ఽధర్మః కురుపుంగవ
తం మే శృణు యదాతత్త్వం యశ చాస్య విధిరూత్తమః
8 రూపమ అవ్యఙ్గతామ ఆయుర బుథ్ధిం సత్త్వం బలం సమృతిమ
పరాప్తు కామైర నరైర హింసా వర్జితా వై కృతాత్మభిః
9 ఋషీణామ అత్ర సంవాథొ బహుశః కురుపుంగవ
బభూవ తేషాం తు మతం యత తచ ఛృణు యుధిష్ఠిర
10 యొ యజేతాశ్వమేధేన మాసి మాసి యతవ్రతః
వర్జయేన మధు మాంసం చ సమమ ఏతథ యుధిష్ఠిర
11 సప్తర్షయొ వాలఖిల్యాస తదైవ చ మరీచిపాః
అమాంస భక్షణం రాజన పరశంసన్తి మనీషిణః
12 న భక్షయతి యొ మాంసం న హన్యాన న చ ఘాతయేత
తం మిత్రం సర్వభూతానాం మనుః సవాయమ్భువొ ఽబరవీత
13 అధృష్యః సర్వభూతానాం విశ్వాస్యః సర్వజన్తుషు
సాధూనాం సంమతొ నిత్యం భవేన మాంసస్య వర్జనాత
14 సవమాంసం పరమాంసేన యొ వర్ధయితుమ ఇచ్ఛతి
నారథః పరాహ ధర్మాత్మా నియతం సొ ఽవసీథతి
15 థథాతి యజతే చాపి తపస్వీ చ భవత్య అపి
మధు మాంసనివృత్త్యేతి పరాహైవం స బృహస్పతిః
16 మాసి మాస్య అశ్వమేధేన యొ యజేత శతం సమాః
న ఖాథతి చ యొ మంసం సమమ ఏతన మతం మమ
17 సథా యజతి సత్రేణ సథా థానం పరయచ్ఛతి
సథా తపస్వీ భవతి మధు మాంసస్య వర్జనాత
18 సర్వే వేథా న తత కుర్యుః సర్వయజ్ఞాశ చ భారత
యొ భక్షయిత్వా మాంసాని పశ్చాథ అపి నివర్తతే
19 థుష్కరం హి రసజ్ఞేన మాంసస్య పరివర్జనమ
చర్తుం వరతమ ఇథం శరేష్ఠం సర్వప్రాణ్య అభర పరథమ
20 సర్వభూతేషు యొ విథ్వాన థథాత్య అభర థక్షిణామ
థాతా భవతి లొకే స పరాణానాం నాత్ర సంశయః
21 ఏవం వై పరమం ధర్మం పరశంసన్తి మనీషిణః
పరాణా యదాత్మనొ ఽభీష్టా భూతానామ అపి తే తదా
22 ఆత్మౌపమ్యేన గన్తవ్యం బుథ్ధిమథ్భిర మహాత్మభిః
మృత్యుతొ భయమ అస్తీతి విథుషాం భూతిమ ఇచ్ఛతామ
23 కిం పునర హన్యమానానాం తరసా జీవితార్దినామ
అరొగాణామ అపాపానాం పాపైర మాంసొపజీవిభిః
24 తస్మాథ విథ్ధి మహారాజ మాంసస్య పరివర్జనమ
ధర్మస్యాయతనం శరేష్ఠం సవర్గస్య చ సుఖస్య చ
25 అహింసా పరమొ ధర్మస తదాహింసా పరంతపః
అహింసా పరమం సత్యం తతొ ధర్మః పరవర్తతే
26 న హి మాంసం తృణాత కాష్ఠాథ ఉపలాథ వాపి జాయతే
హత్వా జన్తుం తతొ మాంసం తస్మాథ థొషొ ఽసయ భక్షణే
27 సవాహా సవధామృత భుజొ థేవాః సత్యార్జవ పరియాః
కరవ్యాథాన రాక్షసాన విథ్ధి జిహ్మానృత పరాయణాన
28 కాన్తారేష్వ అద ఘొరేషు థుర్గేషు గహనేషు చ
రాత్రావ అహని సంధ్యాసు చత్వరేషు సభాసు చ
అమాంస భక్షణే రాజన భయమ అన్తే న గచ్ఛతి
29 యథి చేత ఖాథకొ న సయన న తథా ఘాతకొ భవేత
ఘాతకః ఖాథకార్దాయ తం ఘాతయతి వై నరః
30 అభక్ష్యమ ఏతథ ఇతి వా ఇతి హింసా నివర్తతే
ఖాథకార్దమ అతొ హింసా మృగాథీనాం పరవర్తతే
31 యస్మాథ గరసతి చైవాయుర హింసకానాం మహాథ్యుతే
తస్మాథ వివర్జయేన మాంసం య ఇచ్ఛేథ భూతిమ ఆత్మనః
32 తరాతారం నాధిగచ్ఛన్తి రౌథ్రాః పరాణివిహింసకాః
ఉథ్వేజనీయా భూతానాం యదా వయాలమృగాస తదా
33 లొభాథ వా బుథ్ధిమొహాథ వా బలవీర్యార్దమ ఏవ చ
సంసర్గాథ వాద పాపానామ అధర్మరుచితా నృణామ
34 సవమాంసం పరమాంసేన యొ వర్ధయితుమ ఇచ్ఛతి
ఉథ్విగ్నవాసే వసతి యత్ర తత్రాభిజాయతే
35 ధన్యం యశస్యమ ఆయుష్యం సవర్గ్యం సవస్త్యయనం మహత
మాంసస్యాభక్షణం పరాహుర నియతాః పరమర్షయః
36 ఇథం తు ఖలు కౌన్తేయ శరుతమ ఆసీత పురా మయా
మార్కణ్డేయస్య వథతొ యే థొషా మాంసభక్షణే
37 యొ హి ఖాథతి మాంసాని పరాణినాం జీవితార్దినామ
హతానాం వా మృతానాం వా యదా హన్తా తదైవ సః
38 ధనేన కరాయతొ హన్తి ఖాథకశ చొపభొగతః
ఘాతకొ వధబన్ధాభ్యామ ఇత్య ఏష తరివిధొ వధః
39 అఖాథన్న అనుమొథంశ చ భావథొషేణ మానవః
యొ ఽనుమన్యేత హన్తవ్యం సొ ఽపి థొషేణ లిప్యతే
40 అధృష్యః సర్వభూతానామ ఆయుష్మాన నీరుజః సుఖీ
భవత్య అభక్షయన మాంసం థయావాన పరాణినామ ఇహ
41 హిరణ్యథానైర గొథానైర భూమిథానైశ చ సర్వశః
మాంసస్యాభక్షణే ధర్మొ విశిష్టః సయాథ ఇతి శరుతిః
42 అప్రొక్షితం వృదా మాంసం విధిహీనం న భక్షయేత
భక్షయన నిరయం యాతి నరొ నాస్త్య అత్ర సంశయః
43 పరొక్షితాభ్యుక్షితం మాంసం తదా బరాహ్మణ కామ్యయా
అల్పథొషమ ఇహ జఞేయ విపరీతే తు లిప్యతే
44 ఖాథకస్య కృతే జన్తుం యొ హన్యాత పురుషాధమః
మహాథొషకరస తత్ర ఖాథకొ న తు ఘాతకః
45 ఇజ్యా యజ్ఞశ్రుతికృతైర యొ మార్గైర అబుధొ జనః
హన్యాజ జన్తుం మాంసగృథ్ధ్రీ స వై నరకభాన నరః
46 భక్షయిత్వా తు యొ మాంసం పశ్చాథ అపి నివర్తతే
తస్యాపి సుమహాన ధర్మొ యః పాపాథ వినివర్తతే
47 ఆహర్తా చానుమన్తా చ విశిస్తా కరయ విక్రయీ
సంస్కర్తా చొపభొక్తా చ ఘాతకాః సర్వ ఏవ తే
48 ఇథమ అన్యత తు వక్ష్యామి పరమాణం విధినిర్మితమ
పురాణమ ఋషిభిర జుష్టం వేథేషు పరినిశ్చితమ
49 పరవృత్తి లక్షణే ధర్మే ఫలార్దిభిర అభిథ్రుతే
యదొక్తం రాజశార్థూల న తు తన మొక్షకాఙ్క్షిణామ
50 హవిర యత సంస్కృతం మన్త్రైః పరొక్షితాభ్యుక్షితం శుచి
వేథొక్తేన పరమాణేన పితౄణాం పరక్రియాసు చ
అతొ ఽనయదా వృదా మాంసమ అభక్ష్యం మనుర అబ్రవీత
51 అస్వర్గ్యమ అయశస్యం చ రక్షొవథ భరతర్షభ
విధినా హి నరాః పూర్వం మాంసం రాజన అభక్షయన
52 య ఇచ్ఛేత పురుషొ ఽతయన్తమ ఆత్మానం నిరుపథ్రవమ
స వర్జయేత మాంసాని పరాణినామ ఇహ సర్వశః
53 శరూయతే హి పురాకల్పే నృణాం వరీహి మయః పశుః
యేనాయజన్త యజ్వానః పుణ్యలొకపరాయణాః
54 ఋషిభిః సంశయం పృష్టొ వసుశ చేథిపతిః పురా
అభక్ష్యమ ఇతి మాంసం స పరాహ భక్ష్యమ ఇతి పరభొ
55 ఆకాశాన మేథినీం పరాప్తస తతః స పృదివీపతిః
ఏతథ ఏవ పునశ చొక్త్వా వివేశ ధరణీతలమ
56 పరజానాం హితకామేన తవ అగస్త్యేన మహాత్మనా
ఆరణ్యాః సర్వథైవత్యాః పరొక్షితాస తపసా మృగాః
57 కరియా హయ ఏవం న హీయన్తే పితృథైవతసంశ్రితాః
పరీయన్తే పితరశ చైవ నయాయతొ మాంసతర్పితాః
58 ఇథం తు శృణు రాజేన్థ్ర కీర్త్యమానం మయానఘ
అభక్షణే సర్వసుఖం మాంసస్య మనుజాధిప
59 యస తు వర్షశతం పూర్ణం తపస తప్యేత సుథారుణమ
యశ చైకం వర్జయేన మాంసం సమమ ఏతన మతం మమ
60 కౌముథే తు విశేషేణ శుక్లపక్శే నరాధిప
వర్జయేత సర్వమాంసాని ధర్మొ హయ అత్ర విధీయతే
61 చతురొ వార్షికాన మాసాన యొ మాంసం పరివర్జయేత
చత్వారి భథ్రాణ్య ఆప్నొతి కీర్తిమ ఆయుర యశొబలమ
62 అద వా మాసమ అప్య ఏకం సర్వమాంసాన్య అభక్షయన
అతీత్య సర్వథుఃఖాని సుఖీ జీవేన నిరామయః
63 యే వర్జయన్తి మాంసాని మాసశః పక్షశొ ఽపి వా
తేషాం హింసా నివృత్తానాం బరహ్మలొకొ విధీయతే
64 మాంసం తు కౌముథం పక్షం వర్జితం పార్ద రాజభిః
సర్వభూతాత్మభూతైర తైర విజ్ఞాతార్దపరావరైః
65 నాభాగేనామ్బరీషేణ గయేన చ మహాత్మనా
ఆయుషా చానరణ్యేన థిలీప రఘుపూరుభిః
66 కార్తవీర్యానిరుథ్ధాభ్యాం నహుషేణ యయాతినా
నృగేణ విష్వగశ్వేన తదైవ శశబిన్థునా
యువనాశ్వేన చ తదా శిబినౌశీనరేణ చ
67 శయేనచిత్రేణ రాజేన్థ్ర సొమకేన వృకేణ చ
రైవతేన రన్తి థేవేన వసునా సృఞ్జయేన చ
68 థుఃషన్తేన కరూషేణ రామాలర్క నలైస తదా
విరూపాశ్వేన నిమినా జనకేన చ ధీమతా
69 సిలేన పృదునా చైవ వీరసేనేన చైవ హ
ఇక్ష్వాకుణా శమ్భునా చ శవేతేన సగరేణ చ
70 ఏతైశ చాన్యైశ చ రాజేన్థ్ర పురా మాంసం న భక్షితమ
శారథం కౌముథం మాసం తతస తే సవర్గమ ఆప్నువన
71 బరహ్మలొకే చ తిష్ఠన్తి జవలమానాః శరియాన్వితాః
ఉపాస్యమానా గన్ధర్వైః సత్రీసహస్రసమన్వితాః
72 తథ ఏతథ ఉత్తమం ధర్మమ అహింసా లక్షణం శుభమ
యే చరన్తి మహాత్మానొ నాకపృష్ఠే వసన్తి తే
73 మధు మాంసం చ యే నిత్యం వర్జయన్తీహ ధార్మికాః
జన్మప్రభృతి మథ్యం చ సర్వే తే మునయః సమృతాః
విశిష్టతాం జఞాతిషు చ లల్భన్తే నాత్ర సంశయః
74 ఆపన్నశ చాపథొ ముచ్యేథ బథ్ధొముచ్యేత బన్ధనాత
ముచ్యేత తదాతురొ రొగాథ థుఃఖాన ముచ్యేత థుఃఖితః
75 తిర్యగ్యొనిం న గచ్ఛేత రూపవాంశ చ భవేన నరః
బుథ్ధిమాన వై కురుశ్రేష్ఠ పరాప్నుయాచ చ మహథ యశః
76 ఏతత తే కదితం రాజన మాంసస్య పరివర్జనే
పరవృత్తౌ చ నివృత్తౌ చ విధానమ ఋషినిర్మితమ