అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 109
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (అనుశాసన పర్వము - అధ్యాయము - 109) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
సర్వేషామ ఏవ వర్ణానాం మలేచ్ఛానాం చ పితామహ
ఉపవాసే మతిర ఇయం కారణం చ న విథ్మహే
2 బరహ్మక్షత్రేణ నియమాశ చర్తవ్యా ఇతి నః శరుతమ
ఉపవాసే కదం తేషాం కృత్యమ అస్తి పితామహ
3 నియమం చొపవాసానాం సర్వేషాం బరూహి పార్దివ
అవాప్నొతి గతిం కాం చ ఉపవాసపరాయణః
4 ఉపవాసః పరం పుణ్యమ ఉపవాసః పరాయణమ
ఉపొష్యేహ నరశ్రేష్ఠ కిం ఫలం పరతిపథ్యతే
5 అధర్మాన ముచ్యతే కేన ధర్మమ ఆప్నొతి వై కదమ
సవర్గం పుణ్యం చ లభతే కదం భరతసత్తమ
6 ఉపొష్య చాపి కిం తేన పరథేయం సయాన నరాధిప
ధర్మేణ చ సుఖాన అర్దాఁల లభేథ యేన బరవీహి తమ
7 [వ]
ఏవం బరువాణం కౌన్తేయం ధర్మజ్ఞం ధర్మతత్త్వవిత
ధర్మపుత్రమ ఇథం వాక్యం భీష్మః శాంతనవొ ఽబరవీత
8 ఇథం ఖలు మహారాజ శరుతమ ఆసీత పురాతనమ
ఉపవాసవిధౌ శరేష్ఠా యే గుణా భరతర్షభ
9 పరాజాపత్యం హయ అఙ్గిరసం పృష్టవాన అస్మి భారత
యదా మాం తవం తదైవాహం పృష్టవాంస తం తపొధనమ
10 పరశ్నమ ఏతం మయా పృష్టొ భగవాన అగ్నిసంభవః
ఉపవాసవిధిం పుణ్యమ ఆచష్ట భరతర్షభ
11 [అన్గిరస]
బరహ్మక్షత్రే తరిరాత్రం తు విహితం కురునన్థన
థవిస తరిరాత్రమ అదైవాత్ర నిర్థిష్టం పురుషర్షభ
12 వైశ్యశూథ్రౌ తు యౌ మొహాథ ఉపవాసం పరకుర్వతే
తరిరాత్రం థవిస తరిరాత్రం వా తయొః పుష్టిర న విథ్యతే
13 చతుర్ద భక్త కషపణం వైశ్యశూథ్రే విధీయతే
తరిరాత్రం న తు ధర్మజ్ఞైర విహితం బరహ్మవాథిభిః
14 పఞ్చమ్యాం చైవ షష్ఠ్యాం చ పౌర్ణమాస్యాం చ భారత
కషమావాన రూపసంపన్నః శరుతవాంశ చైవ జాయతే
15 నానపత్యొ భవేత పరాజ్ఞొ థరిథ్రొ వా కథా చన
యజిష్ణుః పఞ్చమీం షష్ఠీం కషపేథ యొ భొజయేథ థవిజాన
16 అష్టమీమ అద కౌన్తేయ శుక్లపక్షే చతుర్థషీమ
ఉపొష్య వయాధిరహితొ వీర్యవాన అభిజాయతే
17 మార్గశీర్షం తు యొ మామమ ఏకభక్తేన సంక్షిపేత
భొజయేచ చ థవిజాన భక్త్యా స ముచ్యేథ వయాధికిల్బిషైః
18 సర్వకల్యాణ సంపూర్ణః సర్వౌషధిసమన్వితః
కృషిభాగీ బహుధనొ బహుపుత్రాశ చ జాయతే
19 పౌష మాసం తు కౌన్తేయ భక్తేనైకేన యః కషపేత
సుభగొ థర్శనీయశ చ యశొభాగీ చ యాజతే
20 పితృభక్తొ మాఘమాసమ ఏకభక్తేన యః కషపేత
శరీమత కులే జఞాతిమధ్యే స మహత్త్వం పరపథ్యతే
21 భగ థైవం తు యొ మాసమ ఏకభక్తేన యః కషపేత
సత్రీషు వల్లభతాం యాతి వాశ్యాశ చాస్య భవన్తి తాః
22 చైత్రం తు నియతొ మాసమ ఏకభక్తేన యః కషపేత
సువర్ణమణిముక్తాఢ్యే కులే మహతి జాయతే
23 నిస్తరేథ ఏకభక్తేన వైశాఖం యొ జితేన్థ్రియః
నరొ వా యథి వా నారీ జఞాతీనాం శరేష్ఠతాం వరజేత
24 జయేష్ఠా మూలం తు యొ మాసమ ఏకభక్తేన సంక్షపేత
ఐశ్వర్యమ అతులం శరేష్ఠం పుమాన సత్రీ వాభిజాయతే
25 ఆషాఢమ ఏకభక్తేన సదిత్వా మాసమ అతన్థ్రితః
బహు ధాన్యొ బహుధనొ బహుపుత్రశ చ జాయతే
26 శరావణం నియతొ మాసమ ఏకభక్తేన యః కషపేత
యత్ర తత్రాభిషేకేణ యుజ్యతే జఞాతివర్ధనః
27 పరౌష్ఠ పథం తు యొ మాసమ ఏకాహారొ భవేన నరః
ధనాడ్యం సఫీతమ అచలమ ఐశ్వర్యం పరతిపథ్యతే
28 తదైవాశ్వయుజం మాసమ ఏకభక్తేన యః కషపేత
పరజావాన వాహనాఢ్యశ చ బహుపుత్రశ చ జాయతే
29 కార్త్తికం తు నరొ మాసం యః కుర్యాథ ఏకభొజనమ
శూరశ చ బహుభార్యశ చ కీర్తిమాంశ చైవ జాయతే
30 ఇతి మాసా నరవ్యాఘ్ర కషపతాం కరికీర్తితాః
తిదీనాం నియమా యే తు శృణు తాన అపి పార్దివ
31 పక్షే పక్షే గతే యస తు భక్తమ అశ్నాతి భారత
గవాఢ్యొ బహుపుత్రశ చ థీర్ఘాయుశ చ స జాయతే
32 మాసి మాసి తరిరాత్రాణి కృత్వా వర్షాణి థవాథశ
గణాధిపత్యం పరాప్నొతి నిః సపత్నమ అనావిలమ
33 ఏతే తు నియమాః సర్వే కర్తవ్యాః శరథొ థశ
థవే చాన్యే భరతశ్రేష్ఠ పరవృత్తిమ అనువర్తతా
34 యస తు పరాతస తదా సాయం భుఞ్జానొ నాన్తరా పిబేత
అహింసా నిరతొ నిత్యం జుహ్వానొ జాతవేథసమ
35 షడ్భిః స వర్షైర నృపతే సిధ్యతే నాత్ర సంశయః
అగ్నిష్టొమస్య యజ్ఞస్య ఫలం పరాప్నొతి మానవః
36 అధివాసే సొ ఽపసరసాం నృత్యగీతవినాథితే
తప్తకాఞ్చనవర్ణాభం విమానమ అధిరొహతి
37 పూర్ణం వర్షసహస్రం తు బరహ్మలొకే మహీయతే
తత కషయాథ ఇహ చాగమ్య మాహాత్మ్యం పరతిపథ్యతే
38 యస తు సంవత్సరం పూర్ణమ ఏకాహారొ భవేన నరః
అతిరాత్రస్య యజ్ఞస్య సఫలం సముపాశ్నుతే
39 థశవర్షసహస్రాణి సవర్గే చ స మహీయతే
తత కషయాథ ఇహ చాగమ్య మాహాత్మ్యం పరతిపథ్యతే
40 యస తు సంవత్సరం పూర్ణం చతుర్దం భక్తమ అశ్నుతే
అహింసా నిరతొ నిత్యం సత్యవాఙ నియతేన్థ్రియః
41 వాజపేయస్య యజ్ఞస్య ఫలం వై సముపాశ్నుతే
తరింశథ్వర్షసహస్రాణి సవర్గే చ స మహీయతే
42 షష్ఠే కాలే తు కౌన్తేయ నరః సంవత్సరం కషపేత
అశ్వమేధస్య యజ్ఞస్య ఫలం పరాప్నొతి మానవః
43 చక్రవాక పరయుక్తేన విమానేన స గచ్ఛతి
చత్వారింశత సహస్రాణి వర్షాణాం థివి మొథతే
44 అష్టమేన తు భక్తేన జీవన సంవత్సరం నృప
గవామయస్య యజ్ఞస్య ఫలం పరాప్నొతి మానవః
45 హంససారసయుక్తేన విమానేన స గచ్ఛతి
పఞ్చాశతం సహస్రాణి వర్షాణాం థివి మొథతే
46 పక్షే పక్షే గతే రాజన యొ ఽశనీయాథ వర్షమ ఏవ తు
షణ మాసానశనం తస్య భగవాన అఙ్గిరాబ్రవీత
షష్టిం వర్షసహస్రాణి థివమ ఆవసతే చ సః
47 వీణానాం వల్లకీనాం చ వేణూనాం చ విశాం పతే
సుఘొషైర మధురైః శబ్థైః సుప్తః స పరతిబొధ్యతే
48 సంవత్సరమ ఇహైకం తు మాసి మాసి పిబేత పయః
ఫలం విశ్వజితస తాత పరాప్నొతి స నరొ నృప
49 సింహవ్యాఘ్ర పరయుక్తేన విమానేన స గచ్ఛతి
సప్తతిం చ సహస్రాణి వర్షాణాం థివి మొథతే
50 మాహాథ ఊర్ధ్వం నరవ్యాఘ్ర నొపవాసొ విధీయతే
విధిం తవ అనశనస్యాహుః పార్ద ధర్మవిథొ జనాః
51 అనార్తొ వయాధిరహితొ గచ్ఛేథ అనశనం తు యః
పథే పథే యజ్ఞఫలం స పరాప్నొతి న సంశయః
52 థివం హంసప్రయుక్తేన విమానేన స గచ్ఛతి
శతం చాప్సరసః కన్యా రమయన్త్య అపి తం నరమ
53 ఆర్తొ వా వయాధితొ వాపి గచ్ఛేథ అనశనం తు యః
శతం వర్షసహస్రాణాం మొథతే థివి స పరభొ
కాఞ్చీనూపురశబ్థేన సుప్తశ చైవ పరబొధ్యతే
54 సహస్రహంస సంయుక్తే విమానే సొమవర్చసి
స గత్వా సత్రీశతాకీర్ణే రమతే భరతర్షభ
55 కషీణస్యాప్యాయనం థృష్టం కషతస్య కషతరొహణమ
వయాధితస్యౌషధ గరామః కరుథ్ధస్య చ పరసాథనమ
56 థుఃఖితస్యార్దమానాభ్యాం థరవ్యాణాం పరతిపాథనమ
న చైతే సవర్గకామస్య రొచన్తే సుఖమేధసః
57 అతః స కామసంయుక్తొ విమానే హేమసంనిభే
రమతే సత్రీ శతాకీర్ణే పురుషొ ఽలం కృతః శుభే
58 సవస్దః సఫలసంకల్పః సుఖీ విగతకల్మషః
అనశ్నన థేహమ ఉత్సృజ్య ఫలం పరాప్నొతి మానవః
59 బాలసూర్యప్రతీకాశే విమానే హేమవర్చసి
వైడూర్య ముక్తా ఖచితే వీణా మురజనాథితే
60 పతాకా థీపికాకీర్ణే థివ్యఘణ్టా నినాథితే
సత్రీసహస్రానుచరితే స నరః సుఖమ ఏధతే
61 యావన్తి రొమకూపాణి తస్య గాత్రేషు పాణ్డవ
తావన్త్య ఏవ సహస్రాణి వర్షాణాం థివి మొథతే
62 నాస్తి వేథాత పరం శాస్త్రం నాస్తి మాతృసమొ గురుః
న ధర్మాత పరమొ లాభస తపొ నానశనాత పరమ
63 బరాహ్మణేభ్యః పరం నాస్తి పావనం థివి చేహ చ
ఉపవాసైస తదా తుల్యం తపః కర్మ న విథ్యతే
64 ఉపొష్య విధివథ థేవాస తరిథివం పరతిపేథిరే
ఋషయశ చ పరాం సిథ్ధిమ ఉపవాసైర అవాప్నువన
65 థివ్యం వర్షసహస్రం హి విశ్వామిత్రేణ ధీమతా
కషాన్తమ ఏకేన భక్తేన తేన విర్పత్వమ ఆగతః
66 చయవనొ జమథగ్నిశ చ వసిష్ఠొ గౌతమొ భృగుః
సర్వ ఏవ థివం పరాప్తాః కషమావన్తొ మహర్షయః
67 ఇథమ అఙ్గిరసా పూర్వం మహర్షిభ్యః పరథర్శితమ
యః పరథర్శయతే నిత్యం న స థుఃఖమ అవాప్నుతే
68 ఇమం తు కౌన్తేయ యదాక్రమం విధిం; పరవర్తితం హయ అఙ్గిరసా మహర్షిణా
పఠేత యొ వై శృణుయాచ చ నిత్యథా; న విథ్యతే తస్య నరస్య కిల్బిషమ
69 విముచ్యతే చాపి స సర్వసంకరైర; న చాస్య థొషైర అభిభూయతే మనః
వియొనిజానాం చ విజానతే రుతం; ధరువాం చ కీర్తిం లభతే నరొత్తమః