సింహదమనుని కథ
185
కళింగదేశాలంకారంబగు విజయపురంబున శత్రుంజయుండను రాజుగలఁడు. అతండు పెద్దకాలంబు రాజ్యంబు జేసియు సంతానము గలుగమిఁ బరితపించుచు సంతానకాంక్షంజేసి క్రమంబున రూపయౌవన కళావిశాలలైన చేడియల నేడ్వురం బెండ్లి యాడెను. వారియందును సంతతిఁ బొడమినది కాదు. అప్పుడు చింతించి యమ్మహీకాంతుం డొకనాఁడు విజ్ఞానసిద్ధుండను యోగి నాశ్రయించిన నతండును దదీయ భక్తివిశ్వాసములకు మెచ్చి దివ్యప్రభావుండగు తనూభవుం డొక డుద్బవించుచు మామిడిపండొకం డిచ్చి యది నీ కిష్టురాలగు భార్య కిమ్మని చెప్పియంపిన నా రాజు సంతోషముతో నింటికివచ్చి యేడ్వురు భార్యలందును సమానప్రీతి కలవాడగుట నొకదాని విడిచి యొకదాని కియ్య నేరక యందరకు సమముగాఁ బంచియిచ్చిన నా ఫలంబు దిని యా సుందరులందఱు గర్భవతులైరి.
అంత రాజొక్కనాడు పెక్కండ్రు మృగములు సేవింప వేటకై యడవికరిగి యందందు వెదకి వెదకి పెక్కుమృగంబులం జంపి యొక్క వరాహంబు తన వేటుఁ బడియు మడియక పారిపోయిన వెంట నొంటరిగా నరిగి తరిమిన నదియుఁ బెద్దదూరం బతనిం గొనిపోయి యందదృశం బగుటయు నతండు వెఱఁగందుచుఁ దత్ప్రదేశ మంతకుమున్న తానెఱుఁగనిదగుట వేగంబున సేనాముఖంబు జేరవలయునని తలఁచి యతిరయంబున నరుగుచుండ నొకదండఁ గన్నులపండువుగ నుద్యానవనం బొండు గనఁబడినది. మున్నెన్నడును కవివివి యెరుఁగని యవ్వని సొబగునకు వెఱగొందుచు నతం డవ్వన మెవ్వరిదియో! దీని రామణీయక మరయ నమరనిర్మితంబని తోచుచున్నది. ఇందమానుషంబులగు వింతలుండక మానవు. చూచిపోయెదంగాక. అని యల్లనల్లన నయ్యుపవనాంతరమున విహరింపుచుఁ దదీయవిశేష మరయుచు నడచుచుండ నొక పొదరింటి దండ నవ్వనంబునకు మండనాయమానంబగు వనదేవతయో యన నొప్పారు నొక యొప్పులకుప్ప గనంబడినది.
అప్పుడమిఱేఁ డాశ్చర్యమందుచు నిలువంబడి యాప్రోయాలు సోయగం బంతయు నయనంబుల గ్రోలుచున్నవాఁడో యన నిరీక్షించుచుఁ బాపురే! ఇట్టి పాటలగంధిని వసుంధర నెందును జూడలేదు. ఇత్తోట వేల్పులదని నేఁటికిఁ దేటయైనది. ఇది దేవతాకాంతలలోఁ బ్రసిద్దివడసిన యూర్వశి కావచ్చును. యూర్వశియైనచో నేత్రంబులు మూతపడునా? కాదు. భూలోకములోని వనితామణియే. దీని వృత్తాంత మడిగి తెలిసికొనియెదగాక యని యమ్ముద్దుగుమ్మ దగ్గర కరిగి యోజవ్వనీఁ నీ వెవ్వతవు? ఇవ్వనంబున నొంటిగానుండ నేమిటికి? నీ యభిధేయమెద్ది? నిన్నుఁ గన్న దల్లి దండ్రు లెవ్వరు? నిన్ను బతిగాఁ బడసిన ధన్యుని పేరెద్దియో యెఱింగించి శ్రోత్రానందము గావింపుము. అని యడిగిన నతని మాటలు విని సహించని దానివలెఁ గన్నులు మూసికొని యవ్వెలఁది తలవాల్చి మాటాడకున్న నా రాజు వెండియు నిట్లనియె.
