సౌప్తిక పర్వము - అధ్యాయము - 2
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (సౌప్తిక పర్వము - అధ్యాయము - 2) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [కృప]
శరుతం తే వచనం సర్వం హేతుయుక్తం మయా విభొ
మమాపి తు వచః కిం చిచ ఛృణుష్వాథ్య మహాభుజ
2 ఆబథ్ధా మానుషాః సర్వే నిర్బన్ధాః కర్మణొర థవయొః
థైవే పురుషకారే చ పరం తాభ్యాం న విథ్యతే
3 న హి థైవేన సిధ్యన్తి కర్మాణ్య ఏకేన సత్తమ
న చాపి కర్మణైకేన థవాభ్యాం సిథ్ధిస తు యొగతః
4 తాభ్యామ ఉభాభ్యాం సర్వార్దా నిబథ్ధా హయ అధమొత్తమాః
పరవృత్తాశ చైవ థృశ్యన్తే నివృత్తాశ చైవ సర్వశః
5 పర్జన్యః పర్వతే వర్షన కిం ను సాధయతే ఫలమ
కృష్టే కషత్రే తదావర్షన కిం ను సాధయతే ఫలమ
6 ఉత్దానం చాప్య అథైవస్య హయ అనుత్దానస్య థైవతమ
వయర్దం భవతి సర్వత్ర పూర్వం కస తత్ర నిశ్చయః
7 పరవృష్టే చ యదా థేవే సమ్యక కషేత్రే చ కర్షితే
బీజం మహాగుణం భూయాత తదా సిథ్ధిర హి మానుషీ
8 తయొర థైవం వినిశ్చిత్య సవవశేనైవ వర్తతే
పరాజ్ఞాః పురుషకారం తు ఘటన్తే థాక్ష్యమ ఆస్దితాః
9 తాభ్యాం సర్వే హి కార్యార్దా మనుష్యాణాం నరర్షభ
విచేష్టన్తశ చ థృశ్యన్తే నివృత్తాశ చ తదైవ హి
10 కృతః పురుషకారః సన సొ ఽపి థైవేన సిధ్యతి
తదాస్య కర్మణః కర్తుర అభినిర్వర్తతే ఫలమ
11 ఉత్దానం తు మనుష్యాణాం థక్షాణాం థైవవర్జితమ
అఫలం థృశ్యతే లొకే సమ్యగ అప్య ఉపపాథితమ
12 తత్రాలసా మనుష్యాణాం యే భవన్త్య అమనస్వినః
ఉత్దానం తే విగర్హన్తి పరాజ్ఞానాం తన న రొచతే
13 పరాయశొ హి కృతం కర్మ అఫలం థృశ్యతే భువి
అకృత్వా చ పునర థుఃఖం కర్మ థృశ్యేన మహాఫలమ
14 చేష్టామ అకుర్వఁల లభతే యథి కిం చిథ యథృచ్ఛయా
యొ వా న లభతే కృత్వా థుర్థశౌ తావ ఉభావ అపి
15 శక్నొతి జీవితుం థక్షొ నాలసః సుఖమ ఏధతే
థృశ్యన్తే జీవలొకే ఽసమిన థక్షాః పరాయొ హితైషిణః
16 యథి థక్షః సమారమ్భాత కర్మణాం నాశ్నుతే ఫలమ
నాస్య వాచ్యం భవేత కిం చిత తత్త్వం చాప్య అధిగచ్ఛతి
17 అకృత్వా కర్మ యొ లొకే ఫలం విన్థతి విష్ఠితః
స తు వక్తవ్యతాం యాతి థవేష్యొ భవతి పరాయశః
18 ఏవమ ఏతథ అనాథృత్య వర్తతే యస తవ అతొ ఽనయదా
స కరొత్య ఆత్మనొ ఽనర్దాన నైష బుథ్ధిమతాం నయః
19 హీనం పురుషకారేణ యథా థైవేన వా పునః
కారణాభ్యామ అదైతాభ్యామ ఉత్దానమ అఫలం భవేత
హీనం పురుషకారేణ కర్మ తవ ఇహ న సిధ్యతి
20 థైవతేభ్యొ నమస్కృత్య యస తవ అర్దాన సమ్యగ ఈహతే
థక్షొ థాక్షిణ్యసంపన్నొ న స మొఘం విహన్యతే
21 సమ్యగ ఈహా పునర ఇయం యొ వృథ్ధాన ఉపసేవతే
ఆపృచ్ఛతి చ యచ ఛరేయః కరొతి చ హితం వచః
22 ఉత్దాయొత్దాయ హి సథా పరష్టవ్యా వృథ్ధసంమతాః
తే ఽసయ యొగే పరం మూలం తన మూలా సిథ్ధిర ఉచ్యతే
23 వృథ్ధానాం వచనం శరుత్వా యొ హయ ఉత్దానం పరయొజయేత
ఉత్దానస్య ఫలం సమ్యక తథా స లభతే ఽచిరాత
24 రాగాత కరొధాథ భయాల లొభాథ యొ ఽరదాన ఈహేత మానవః
అనీశశ చావమానీచ స శీఘ్రం భరశ్యతే శరియః
25 సొ ఽయం థుర్యొధనేనార్దొ లుబ్ధేనాథీర్ఘ థర్శినా
అసమర్ద్య సమారబ్ధొ మూఢత్వాథ అవిచిన్తితః
26 హితబుథ్ధీన అనాథృత్య సంమన్త్ర్యాసాధుభిః సహ
వార్యమాణొ ఽకరొథ వైరం పాణ్డవైర గుణవత్తరైః
27 పూర్వమ అప్య అతిథుఃశీలొ న థైన్యం కర్తుమ అర్హతి
తపత్య అర్దే విపన్నే హి మిత్రాణామ అకృతం వచః
28 అన్వావర్తామహి వయం యత తు తం పాపపూరుషమ
అస్మాన అప్య అనయస తస్మాత పరాప్తొ ఽయం థారుణొ మహాన
29 అనేన తు మమాథ్యాపి వయసనేనొపతాపితా
బుథ్ధిశ చిన్తయతః కిం చిత సవం శరేయొ నావబుధ్యతే
30 ముహ్యతా తు మనుష్యేణ పరష్టవ్యాః సుహృథొ బుధాః
తే చ పృష్టా యదా బరూయుస తత కర్తవ్యం తదా భవేత
31 తే వయం ధృతరాష్ట్రం చ గాన్ధారీం చ సమేత్య హ
ఉపపృచ్ఛామహే గత్వా విథురం చ మహామతిమ
32 తే పృష్టాశ చ వథేయుర యచ ఛరేయొ నః సమనన్తరమ
తథ అస్మాభిః పునః కార్యమ ఇతి మే నైష్ఠికీ మతిః
33 అనారమ్భాత తు కార్యాణాం నార్దసంపథ్యతే కవ చిత
కృతే పురుషకారే చ యేషాం కార్యం న సిధ్యతి
థైవేనొపహతాస తే తు నాత్ర కార్యా విచారణా