సభా పర్వము - అధ్యాయము - 11

వికీసోర్స్ నుండి
వ్యాస మహాభారతము (సభా పర్వము - అధ్యాయము - 11)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [న]
 పురా థేవయుగే రాజన్న ఆథిత్యొ భగవాన థివః
 ఆగచ్ఛన మానుషం లొకం థిథృక్షుర విగతక్లమః
2 చరన మానుషరూపేణ సభాం థృష్ట్వా సవయం భువః
 సభామ అకదయన మహ్యం బరాహ్మీం తత్త్వేన పాణ్డవ
3 అప్రమేయప్రభాం థివ్యాం మానసీం భరతర్షభ
 అనిర్థేశ్యాం పరభావేన సర్వభూతమనొరమామ
4 శరుత్వా గుణాన అహం తస్యాః సభాయాః పాణ్డునన్థన
 థర్శనేప్సుస తదా రాజన్న ఆథిత్యమ అహమ అబ్రువమ
5 భగవన థరష్టుమ ఇచ్ఛామి పితామహ సభామ అహమ
 యేన సా తపసా శక్యా కర్మణా వాపి గొపతే
6 ఔషధైర వా తదాయుక్తైర ఉత వా మాయయా యయా
 తన మమాచక్ష్వ భగవన పశ్యేయం తాం సభాం కదమ
7 తతః స భగవాన సూర్యొ మామ ఉపాథాయ వీర్యవాన
 అగచ్ఛత తాం సభాం బరాహ్మీం విపాపాం విగతక్లమామ
8 ఏవంరూపేతి సా శక్యా న నిర్థేష్టుం జనాధిప
 కషణేన హి బిభర్త్య అన్యథ అనిర్థేశ్యం వపుస తదా
9 న వేథ పరిమానం వా సంస్దానం వాపి భారత
 న చ రూపం మయా తాథృగ థృష్టపూర్వం కథా చన
10 సుసుఖా సా సభా రాజన న శీతా న చ ఘర్మథా
న కషుత్పిపాసే న గలానిం పరాప్య తాం పరాప్నువన్త్య ఉత
11 నానారూపైర ఇవ కృతా సువిచిత్రైః సుభాస్వరైః
సతమ్భైర న చ ధృతా సా తు శాశ్వతీ న చ సా కషరా
12 అతి చన్థ్రం చ సూర్యం చ శిఖినం చ సవయంప్రభా
థీప్యతే నాకపృష్ఠస్దా భాసయన్తీవ భాస్కరమ
13 తస్యాం స భగవాన ఆస్తే విథధథ థేవ మాయయా
సవయమ ఏకొ ఽనిశం రాజఁల లొకాఁల లొకపితా మహః
14 ఉపతిష్ఠన్తి చాప్య ఏనం పరజానాం పతయః పరభుమ
థక్షః పరచేతాః పులహొ మరీచిః కశ్యపస తదా
15 భృగుర అత్రిర వసిష్ఠశ చ గౌతమశ చ తదాఙ్గిరాః
మనొ ఽనతరిక్షం విథ్యాశ చ వాయుస తేజొ జలం మహీ
16 శబ్థః సపర్శస తదారూపం రసొ గన్ధశ చ భారత
పరకృతిశ చ వికారశ చ యచ చాన్యత కారణం భువః
17 చన్థ్రమాః సహ నక్షత్రైర ఆథిత్యశ చ గభస్తిమాన
వాయవః కరతవశ చైవ సంకల్పః పరాణ ఏవ చ
18 ఏతే చాన్యే చ బహవః సవయమ్భువమ ఉపస్దితాః
అర్దొ ధర్మశ చ కామశ చ హర్షొ థవేషస తపొ థమః
19 ఆయాన్తి తస్యాం సహితా గన్ధర్వాప్సరసస తదా
వింశతిః సప్త చైవాన్యే లొకపాలాశ చ సర్వశః
20 శుక్రొ బృహస్పతిశ చైవ బుధొ ఽఙగారక ఏవ చ
శనైశ్చరశ చ రాహుశ చ గరహాః సర్వే తదైవ చ
21 మన్త్రొ రదంతరశ చైవ హరిమాన వసుమాన అపి
ఆథిత్యాః సాధిరాజానొ నానా థవంథ్వైర ఉథాహృతాః
22 మరుతొ విశ్వకర్మా చ వసవశ చైవ భారత
తదా పితృగణాః సర్వే సర్వాణి చ హవీంస్య అద
23 ఋగ వేథః సామవేథశ చ యజుర్వేథశ చ పాణ్డవ
అదర్వవేథశ చ తదా పర్వాణి చ విశాం పతే
24 ఇతిహాసొపవేథాశ చ వేథాఙ్గాని చ సర్వశః
గరహా యజ్ఞాశ చ సొమశ చ థైవతాని చ సర్వశః
25 సావిత్రీ థుర్గ తరణీ వాణీ సప్త విధా తదా
మేధా ధృతిః శరుతిశ చైవ పరజ్ఞా బుథ్ధిర యశొ కషమా
26 సామాని సతుతిశస్త్రాణి గాదాశ చ వివిధాస తదా
భాష్యాణి తర్క యుక్తాని థేహవన్తి విశాం పతే
27 కషణా లవా ముహూర్తాశ చ థివారాత్రిస తదైవ చ
అర్ధమాసాశ చ మాసాశ చ ఋతవః షట చ భారత
28 సంవత్సరాః పఞ్చ యుగమ అహొరాత్రాశ చతుర్విధా
కాలచక్రం చ యథ థివ్యం నిత్యమ అక్షయమ అవ్యయమ
29 అథితిర థితిర థనుశ చైవ సురసా వినతా ఇరా
కాలకా సురభిర థేవీ సరమా చాద గౌతమీ
30 ఆథిత్యా వసవొ రుథ్రా మరుతశ చాశ్వినావ అపి
విశ్వే థేవాశ చ సాధ్యాశ చ పితరశ చ మనొజవాః
31 రాక్షసాశ చ పిశాచాశ చ థానవా గుహ్యకాస తదా
సుపర్ణనాగపశవః పితామహమ ఉపాసతే
32 థేవొ నారాయణస తస్యాం తదా థేవర్షయశ చ యే
ఋషయొ వాలఖిల్యాశ చ యొనిజాయొనిజాస తదా
33 యచ చ కిం చిత తరిలొకే ఽసమిన థృశ్యతే సదాణుజఙ్గమమ
సర్వం తస్యాం మయా థృష్టం తథ విథ్ధి మనుజాధిప
34 అష్టాశీతి సహస్రాణి యతీనామ ఊర్ధ్వరేతసామ
పరజావతాం చ పఞ్చాశథ ఋషీణామ అపి పాణ్డవ
35 తే సమ తత్ర యదాకామం థృష్ట్వా సర్వే థివౌకసః
పరణమ్య శిరసా తస్మై పరతియాన్తి యదాగతమ
36 అతిదీన ఆగతాన థేవాన థైత్యాన నాగాన మునీంస తదా
యక్షాన సుపర్ణాన కాలేయాన గన్ధర్వాప్సరసస తదా
37 మహాభాగాన అమితధీర బరహ్మా లొకపితా మహః
థయావాన సర్వభూతేషు యదార్హం పరతిపథ్యతే
38 పరతిగృహ్య చ విశ్వాత్మా సవయమ్భూర అమితప్రభః
సాన్త్వమానార్ద సంభొగైర యునక్తి మనుజాధిప
39 తదా తైర ఉపయాతైశ చ పరతియాతైశ చ భారత
ఆకులా సా సభా తాత భవతి సమ సుఖప్రథా
40 సర్వతేజొమయీ థివ్యా బరహ్మర్షిగణసేవితా
బరాహ్మ్యా శరియా థీప్యమానా శుశుభే విగతక్లమా
41 సా సభా తాథృషీ థృష్టా సర్వలొకేషు థుర్లభా
సభేయం రాజశార్థూల మనుష్యేషు యదా తవ
42 ఏతా మయా థృష్టపూర్వాః సభా థేవేషు పాణ్డవ
తవేయం మానుషే లొకే సర్వశ్రేష్ఠతమా సభా
43 [య]
పరాయశొ రాజలొకస తే కదితొ వథతాం వర
వైవస్వతసభాయాం తు యదా వథసి వై పరభొ
44 వరుణస్య సభాయాం తు నాగాస తే కదితా విభొ
థైత్యేన్థ్రాశ చైవ భూయిష్ఠాః సరితః సాగరాస తదా
45 తదా ధనపతేర యక్షా గుహ్యకా రాక్షసాస తదా
గన్ధర్వాప్సరసశ చైవ భగవాంశ చ వృషధ్వజః
46 పితామహ సభాయాం తు కదితాస తే మహర్షయః
సర్వథేవ నికాయాశ చ సర్వశాస్త్రాణి చైవ హి
47 శతక్రతుసభాయాం తు థేవాః సంకీర్తితా మునే
ఉథ్థేశతశ చ గన్ధర్వా వివిధాశ చ మహర్షయః
48 ఏక ఏవ తు రాజర్షిర హరిశ చన్థ్రొ మహామునే
కదితస తే సభా నిత్యొ థేవేన్థ్రస్య మహాత్మనః
49 కిం కర్మ తేనాచరితం తపొ వా నియతవ్రతమ
యేనాసౌ సహ శక్రేణ సపర్ధతే సమ మహాయశాః
50 పితృలొకగతశ చాపి తవయా విప్ర పితా మమ
థృష్టః పాణ్డుర మహాభాగః కదం చాసి సమాగతః
51 కిమ ఉక్తవాంశ చ భగవన్న ఏతథ ఇచ్ఛామి వేథితుమ
తవత్తః శరొతుమ అహం సర్వం పరం కౌతూహలం హి మే
52 [న]
యన మాం పృచ్ఛసి రాజేన్థ్ర హరిశ చన్థ్రం పరతి పరభొ
తత తే ఽహం సంప్రవక్ష్యామి మాహాత్మ్యం తస్య ధీమతః
53 స రాజా బలవాన ఆసీత సమ్రాట సర్వమహీక్షితామ
తస్య సర్వే మహీపాలాః శాసనావనతాః సదితాః
54 తేనైకం రదమ ఆస్దాయ జైత్రం హేమవిభూషితమ
శస్త్రప్రతాపేన జితా థవీపాః సప్త నరేశ్వర
55 స విజిత్య మహీం సర్వాం స శైలవనకాననామ
ఆజహార మహారాజ రాజసూయం మహాక్రతుమ
56 తస్య సర్వే మహీపాలా ధనాన్య ఆజహ్రుర ఆజ్ఞయా
థవిజానాం పరివేష్టారస తస్మిన యజ్ఞే చ తే ఽభవన
57 పరాథాచ చ థరవిణం పరీత్యా యాజకానాం నరేశ్వరః
యదొక్తం తత్ర తైస తస్మింస తతః పఞ్చ గుణాధికమ
58 అతర్పయచ చ వివిధైర వసుభిర బరాహ్మణాంస తదా
పరాసర్ప కాలే సంప్రాప్తే నానాథిగ్భ్యః సమాగతాన
59 భక్ష్యైర భొజ్యైశ చ వివిధైర యదా కామపురస్కృతైః
రత్నౌఘతర్పితైస తుష్టైర థవిజైశ చ సముథాహృతమ
తేజస్వీ చ యశస్వీ చ నృపేభ్యొ ఽభయధికొ ఽభవత
60 ఏతస్మాత కారణాత పార్ద హరిశ చన్థ్రొ విరాజతే
తేభ్యొ రాజసహస్రేభ్యస తథ విథ్ధి భరతర్షభ
61 సమాప్య చ హరిశ చన్థ్రొ మహాయజ్ఞం పరతాపవాన
అభిషిక్తః స శుశుభే సామ్రాజ్యేన నరాధిప
62 యే చాన్యే ఽపి మహీపాలా రాజసూయం మహాక్రతుమ
యజన్తే తే మహేన్థ్రేణ మొథన్తే సహ భారత
63 యే చాపి నిధనం పరాప్తాః సంగ్రామేష్వ అపలాయినః
తే తత సథొ సమాసాథ్య మొథన్తే భరతర్షభ
64 తపసా యే చ తీవ్రేణ తయజన్తీహ కలేవరమ
తే ఽపి తత సదానమ ఆసాథ్య శరీమన్తొ భాన్తి నిత్యశః
65 పితా చ తవ ఆహ కౌన్తేయ పాణ్డుః కౌరవనన్థనః
హరిశ చన్థ్రే శరియం థృష్ట్వా నృపతౌ జాతవిస్మయః
66 సమర్దొ ఽసి మహీం జేతుం భరాతరస తే వశే సదితాః
రాజసూయం కరతుశ్రేష్ఠమ ఆహరస్వేతి భారత
67 తస్య తవం పురుషవ్యాఘ్ర సంకల్పం కురు పాణ్డవ
గన్తారస తే మహేన్థ్రస్య పూర్వైః సహ సలొకతామ
68 బహువిఘ్నశ చ నృపతే కరతుర ఏష సమృతొ మహాన
ఛిథ్రాణ్య అత్ర హి వాఞ్ఛన్తి యజ్ఞఘ్నా బరహ్మరాక్షసాః
69 యుథ్ధం చ పృష్ఠగమనం పృదివీ కషయకారకమ
కిం చిథ ఏవ నిమిత్తం చ భవత్య అత్ర కషయావహమ
70 ఏతత సంచిన్త్య రాజేన్థ్ర యత కషమం తత సమాచర
అప్రమత్తొత్దితొ నిత్యం చాతుర్వర్ణ్యస్య రక్షణే
భవ ఏధస్వ మొథస్వ థానైస తర్పయ చ థవిజాన
71 ఏతత తే విస్తరేణొక్తం యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
ఆపృచ్ఛే తవాం గమిష్యామి థాశార్హ నగరీం పరతి
72 [వ]
ఏవమ ఆఖ్యాయ పార్దేభ్యొ నారథొ జనమేజయ
జగామ తైర వృతొ రాజన్న ఋషిభిర యైః సమాగతః
73 గతే తు నారథే పార్దొ భరాతృభిః సహ కౌరవ
రాజసూయం కరతుశ్రేష్ఠం చిన్తయామ ఆస భారత