శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 11 - అధ్యాయము 25
| ←ముందరి అధ్యాయము | శ్రీమద్భాగవత పురాణము (శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 11 - అధ్యాయము 25) | తరువాతి అధ్యాయము→ |
శ్రీభగవానువాచ
గుణానామసమ్మిశ్రాణాం పుమాన్యేన యథా భవేత్
తన్మే పురుషవర్యేదముపధారయ శంసతః
శమో దమస్తితిక్షేక్షా తపః సత్యం దయా స్మృతిః
తుష్టిస్త్యాగోऽస్పృహా శ్రద్ధా హ్రీర్దయాదిః స్వనిర్వృతిః
కామ ఈహా మదస్తృష్ణా స్తమ్భ ఆశీర్భిదా సుఖమ్
మదోత్సాహో యశఃప్రీతిర్హాస్యం వీర్యం బలోద్యమః
క్రోధో లోభోऽనృతం హింసా యాచ్ఞా దమ్భః క్లమః కలిః
శోకమోహౌ విషాదార్తీ నిద్రాశా భీరనుద్యమః
సత్త్వస్య రజసశ్చైతాస్తమసశ్చానుపూర్వశః
వృత్తయో వర్ణితప్రాయాః సన్నిపాతమథో శృణు
సన్నిపాతస్త్వహమితి మమేత్యుద్ధవ యా మతిః
వ్యవహారః సన్నిపాతో మనోమాత్రేన్ద్రియాసుభిః
ధర్మే చార్థే చ కామే చ యదాసౌ పరినిష్ఠితః
గుణానాం సన్నికర్షోऽయం శ్రద్ధారతిధనావహః
ప్రవృత్తిలక్షణే నిష్ఠా పుమాన్యర్హి గృహాశ్రమే
స్వధర్మే చాను తిష్ఠేత గుణానాం సమితిర్హి సా
పురుషం సత్త్వసంయుక్తమనుమీయాచ్ఛమాదిభిః
కామాదిభీ రజోయుక్తం క్రోధాద్యైస్తమసా యుతమ్
యదా భజతి మాం భక్త్యా నిరపేక్షః స్వకర్మభిః
తం సత్త్వప్రకృతిం విద్యాత్పురుషం స్త్రియమేవ వా
యదా ఆశిష ఆశాస్య మాం భజేత స్వకర్మభిః
తం రజఃప్రకృతిం విద్యాథింసామాశాస్య తామసమ్
సత్త్వం రజస్తమ ఇతి గుణా జీవస్య నైవ మే
చిత్తజా యైస్తు భూతానాం సజ్జమానో నిబధ్యతే
యదేతరౌ జయేత్సత్త్వం భాస్వరం విశదం శివమ్
తదా సుఖేన యుజ్యేత ధర్మజ్ఞానాదిభిః పుమాన్
యదా జయేత్తమః సత్త్వం రజః సఙ్గం భిదా చలమ్
తదా దుఃఖేన యుజ్యేత కర్మణా యశసా శ్రియా
యదా జయేద్రజః సత్త్వం తమో మూఢం లయం జడమ్
యుజ్యేత శోకమోహాభ్యాం నిద్రయా హింసయాశయా
యదా చిత్తం ప్రసీదేత ఇన్ద్రియాణాం చ నిర్వృతిః
దేహేऽభయం మనోऽసఙ్గం తత్సత్త్వం విద్ధి మత్పదమ్
వికుర్వన్క్రియయా చాధీరనివృత్తిశ్చ చేతసామ్
గాత్రాస్వాస్థ్యం మనో భ్రాన్తం రజ ఏతైర్నిశామయ
సీదచ్చిత్తం విలీయేత చేతసో గ్రహణేऽక్షమమ్
మనో నష్టం తమో గ్లానిస్తమస్తదుపధారయ
ఏధమానే గుణే సత్త్వే దేవానాం బలమేధతే
అసురాణాం చ రజసి తమస్యుద్ధవ రక్షసామ్
సత్త్వాజ్జాగరణం విద్యాద్రజసా స్వప్నమాదిశేత్
ప్రస్వాపం తమసా జన్తోస్తురీయం త్రిషు సన్తతమ్
ఉపర్యుపరి గచ్ఛన్తి సత్త్వేన బ్రాహ్మణా జనాః
తమసాధోऽధ ఆముఖ్యాద్రజసాన్తరచారిణః
సత్త్వే ప్రలీనాః స్వర్యాన్తి నరలోకం రజోలయాః
తమోలయాస్తు నిరయం యాన్తి మామేవ నిర్గుణాః
మదర్పణం నిష్ఫలం వా సాత్త్వికం నిజకర్మ తత్
రాజసం ఫలసఙ్కల్పం హింసాప్రాయాది తామసమ్
కైవల్యం సాత్త్వికం జ్ఞానం రజో వైకల్పికం చ యత్
ప్రాకృతం తామసం జ్ఞానం మన్నిష్ఠం నిర్గుణం స్మృతమ్
వనం తు సాత్త్వికో వాసో గ్రామో రాజస ఉచ్యతే
తామసం ద్యూతసదనం మన్నికేతం తు నిర్గుణమ్
సాత్త్వికః కారకోऽసఙ్గీ రాగాన్ధో రాజసః స్మృతః
తామసః స్మృతివిభ్రష్టో నిర్గుణో మదపాశ్రయః
సాత్త్విక్యాధ్యాత్మికీ శ్రద్ధా కర్మశ్రద్ధా తు రాజసీ
తామస్యధర్మే యా శ్రద్ధా మత్సేవాయాం తు నిర్గుణా
పథ్యం పూతమనాయస్తమాహార్యం సాత్త్వికం స్మృతమ్
రాజసం చేన్ద్రియప్రేష్ఠం తామసం చార్తిదాశుచి
సాత్త్వికం సుఖమాత్మోత్థం విషయోత్థం తు రాజసమ్
తామసం మోహదైన్యోత్థం నిర్గుణం మదపాశ్రయమ్
ద్రవ్యం దేశః ఫలం కాలో జ్ఞానం కర్మ చ కారకః
శ్రద్ధావస్థాకృతిర్నిష్ఠా త్రైగుణ్యః సర్వ ఏవ హి
సర్వే గుణమయా భావాః పురుషావ్యక్తధిష్ఠితాః
దృష్టం శ్రుతం అనుధ్యాతం బుద్ధ్యా వా పురుషర్షభ
ఏతాః సంసృతయః పుంసో గుణకర్మనిబన్ధనాః
యేనేమే నిర్జితాః సౌమ్య గుణా జీవేన చిత్తజాః
భక్తియోగేన మన్నిష్ఠో మద్భావాయ ప్రపద్యతే
తస్మాద్దేహమిమం లబ్ధ్వా జ్ఞానవిజ్ఞానసమ్భవమ్
గుణసఙ్గం వినిర్ధూయ మాం భజన్తు విచక్షణాః
నిఃసఙ్గో మాం భజేద్విద్వానప్రమత్తో జితేన్ద్రియః
రజస్తమశ్చాభిజయేత్సత్త్వసంసేవయా మునిః
సత్త్వం చాభిజయేద్యుక్తో నైరపేక్ష్యేణ శాన్తధీః
సమ్పద్యతే గుణైర్ముక్తో జీవో జీవం విహాయ మామ్
జీవో జీవవినిర్ముక్తో గుణైశ్చాశయసమ్భవైః
మయైవ బ్రహ్మణా పూర్ణో న బహిర్నాన్తరశ్చరేత్
| ←ముందరి అధ్యాయము | శ్రీమద్భాగవత పురాణము | తరువాతి అధ్యాయము→ |