శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 313
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 313) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భీ]
తతః స రాజా జనకొ మన్త్రిభిః సహ భారత
పురః పురొహితం కృత్వా సర్వాణ్య అన్తఃపురాణి చ
2 ఆసనం చ పురస్కృత్య రత్నాని వివిధాని చ
శిరసా చార్ఘ్యమ ఆథాయ పురు పుత్రం సమభ్యగాత
3 స తథాసనమ ఆథాయ బహురత్నవిభూషితమ
సపర్ధ్యాస్తరణ సంస్తీర్ణం సర్వతొభథ్రమ ఋచ్ఛిమత
4 పురొధసా సంగృహీతం హస్తేనాలభ్య పార్దివః
పరథథౌ గురుపుత్రాయ శుకాయ పరమార్చితమ
5 తత్రొపవిష్టం తం కార్ష్ణిం శాస్త్రతః పరత్యపూజయత
పాథ్యం నివేథ్య పరదమమ అర్ఘ్యం గాం చ నయవేథయత
స చ తాం మన్త్రవత పూజాం పరత్యగృహ్ణాథ యదావిధి
6 పరతిగృహ్య చ తాం పూజాం జనకాథ థవిజసత్తమః
గాం చైవ సమనుజ్ఞాయ రాజానమ అనుమాన్య చ
7 పర్యపృచ్ఛన మహాతేజా రాజ్ఞః కుశలమ అవ్యయమ
అనామయం చ రాజేన్థ్ర శుకః సానుచరస్య హ
8 అనుజ్ఞాతః స తేనాద నిషసాథ సహానుగః
ఉథారసత్త్వాభిజనొ భూమౌ రాజా కృతాఞ్జలిః
9 కుశలం చావ్యయం చైవ పృష్ట్వా వైయాసకిం నృపః
కిమ ఆగమనమ ఇత్య ఏవ పర్యపృచ్ఛత పార్దివః
10 [షుక]
పిత్రాహమ ఉక్తొ భథ్రం తే మొక్షధర్మార్దకొవిథః
విథేహరాజొ యాజ్యొ మే జనకొ నామ విశ్రుతః
11 తత్ర గచ్ఛస్వ వై తూర్ణం యథి తే హృథి సంశయః
పరవృత్తౌ వా నివృత్తౌ వా స తే ఛేత్స్యతి సంశయమ
12 సొ ఽహం పితుర నియొగాత తవామ ఉపప్రస్తుమ ఇహాగతః
తన మే ధర్మభృతాం శరేష్ఠ యదావథ వక్తుమ అర్హసి
13 కిం కార్యం బరాహ్మణేనేహ మొక్షార్దశ చ కిమ ఆత్మకః
కదం చ మొక్షః కర్తవ్యొ జఞానేన తపసాపి వా
14 [జనక]
యత కార్యం బరాహ్మణేనేహ జన్మప్రభృతి తచ ఛృణు
కృతొపనయనస తాత భవేథ వేథ పరాయనః
15 తపసా గురువృత్త్యా చ బరహ్మచర్యేణ చాభిభొ
థేవతానాం పితౄణాం చాప్య అనృణశ చానసూయకః
16 వేథాన అధీత్య నియతొ థక్షిణామ అపవర్జ్య చ
అభ్యనుజ్ఞామ అద పరాప్య సమావర్తేత వై థవిజః
17 సమావృత్తస తు గార్హస్ద్యే సథారొ నియతొ వసేత
అనసూయుర యదాన్యాయమ ఆహితాగ్నిస తదైవ చ
18 ఉత్పాథ్య పుత్రపౌత్రం తు వన్యాశ్రమపథే వసేత
తాన్య ఏవాగ్నీన యదాశాస్త్రమ అర్చయన్న అతిదిప్రియః
19 స వనే ఽగనీన యదాన్యాయమ ఆత్మన్య ఆరొప్య ధర్మవిత
నిర్థ్వన్థ్వొ వీతరాగాత్మా బరహ్మాశ్రమపథే వసేత
20 [షుక]
ఉత్పన్నే జఞానవిజ్ఞానే పరత్యక్షే హృథి శాశ్వతే
కిమ అవశ్యం నివస్తవ్యమ ఆశ్రమేషు వనేషు చ
21 ఏతథ భవన్తం పృచ్ఛామి తథ భవాన వక్తుమ అర్హతి
యదా వేథార్ద తత్త్వేన బరూహి మే తవం జనాధిప
22 [జనక]
న వినా జఞానవిజ్ఞానం మొక్షస్యాధిగమొ భవేత
న వినా గురు సంబన్ధం జఞానస్యాధిగమః సమృతః
23 ఆచార్యః పలావితా తస్య జఞానం పలవ ఇహొచ్యతే
విజ్ఞాయ కృతకృత్యస తు తీర్ణస తథ ఉభయం తయజేత
24 అనుచ్ఛేథాయ లొకానామ అనుచ్ఛేథాయ కర్మణామ
పూర్వైర ఆచరితొ ధర్మశ చాతురాశ్రమ్య సంకదః
25 అనేన కరమయొగేన బహు జాతిషు కర్మణా
కృత్వా శుభాశుభం కర్మ మొక్షొ నామేహ లభ్యతే
26 భవితైః కారణైశ చాయం బహు సంసారయొనిషు
ఆసాథయతి శుథ్ధాత్మా మొక్షం వై పరదమాశ్రమే
27 తమ ఆసాథ్య తు ముక్తస్య థృష్టార్దస్య విపశ్చితః
తరిష్వ ఆశ్రమేషు కొ నవ అర్దొ భవేత పరమమ ఈప్సతః
28 రాజసాంస తామసాంశ చైవ నిత్యం థొషాన వివర్జయేత
సాత్త్వికం మార్గమ ఆస్దాయ పశ్యేథ ఆత్మానమ ఆత్మనా
29 సర్వభూతేషు చాత్మానం సర్వహూతాని చాత్మని
సంపశ్యన నొపలిప్యేత జలే వారి చరొ యదా
30 పక్షీవ పలవనాథ ఊర్ధ్వమ అముత్రానన్త్యమ అశ్నుతే
విహాయ థేహం నిర్ముక్తొ నిర్థ్వన్థ్వః పరశమం గతః
31 అత్ర గాదాః పురా గీతాః శృణు రాజ్ఞా యయాతినా
ధార్యన్తే యా థవిజైస తాత మొక్షశాస్త్రవిశారథైః
32 జయొతిర ఆత్మని నాన్యత్ర రతం తత్రైవ చైవ తత
సవయం చ శక్యం తథ థరష్టుం సుసమాహిత చేతసా
33 న బిభేతి పరొ యస్మాన న బిభేతి పరాచ చ యః
యశ చ నేచ్ఛతి న థవేష్టి బరహ్మ సంపథ్యతే తథా
34 యథా భావం న కురుతే సర్వభూతేషు పాపకమ
కర్మణా మనసా వాచా బరహ్మ సంపథ్యతే తథా
35 సంయొజ్య తపసాత్మానమ ఈర్ష్యామ ఉత్సృజ్య మొహినీమ
తయక్త్వా కామం చ లొభం చ తతొ బరహ్మత్వమ అశ్నుతే
36 యథా శరవ్యే చ థృశ్యే చ సర్వభూతేషు చాప్యయమ
సమొ భవతి నిర్థ్వన్థ్వొ బరహ్మ సంపథ్యతే తథా
37 యథా సతుతిం చ నిన్థాం చ సమత్వేనైవ పశ్యతి
కాఞ్చనం చాయసం చైవ సుఖథుఃఖే తదైవ చ
38 శీతమ ఉష్ణం తదైవార్దమ అనర్దం పరియమ అప్రియమ
జీవితం మరణం చైవ బరహ్మ సంపథ్యతే తథా
39 పరసార్యేహ యదాఙ్గాని కూర్మః సంహరతే పునః
తదేన్థ్రియాణి మనసా సంయన్తవ్యాని భిక్షుణా
40 తమః పరిగతం వేశ్మ యదా థీపేన థృశ్యతే
తదా బుథ్ధిప్రథీపేన శక్య ఆత్మా నిరీక్షితుమ
41 ఏతత సర్వం పరపశ్యామి తవయి బుథ్ధిమతాం వర
యచ చాన్యథ అపి వేత్తవ్యం తత్త్వతొ వేథ తథ భవాన
42 బరహ్మర్షే విథితశ చాసి విషయాన్తమ ఉపాగతః
గురొస తవ పరసాథేన తవ చైవొపశిక్షయా
43 తస్యైవ చ పరసాథేన పరాథుర్భూతం మహామునే
జఞానం థివ్యం మమాపీథం తేనాసి విథితొ మమ
44 అధికం తవ విజ్ఞానమ అధికా చ గతిస తవ
అధికం చ తవైశ్వర్యం తచ చ తవం నావబుధ్యసే
45 బాల్యాథ వా సంశయాథ వాపి భయాథ వాప్య అవిమొక్షజాత
ఉత్పన్నే చాపి విజ్ఞానే నాధిగచ్ఛన్తి తాం గతిమ
46 వయవసాయేన శుథ్ధేన మథ్విధైశ ఛిన్నసంశయః
విముచ్య హృథయగ్రన్దీన ఆసాథయతి తాం గతిమ
47 భవాంశ చొత్పన్న విజ్ఞానః సదిరబుథ్ధిర అలొలుపః
వయవసాయాథ ఋతే బరహ్మన్న ఆసాథయతి తత్పరమ
48 నాస్తి తే సుఖథుఃఖేషు విశేషొ నాస్తి లొలుపా
నౌత్సుక్యం నృత్తగీతేషు న రాగ ఉపజాయతే
49 న బన్ధుషు నిబన్ధస తే న భయేష్వ అస్తి తే భయమ
పశ్యామి తవాం మహాభాగ తుల్యలొష్టాశ్మ కాఞ్చనమ
50 అహం చ తవానుపశ్యామి యే చాప్య అన్యే మనీషిణః
ఆస్దితం పరమం మార్గమ అక్షయం తమ అనామయమ
51 యత ఫలం బరాహ్మణస్యేహ మొక్షార్దశ చ యథ ఆత్మకః
తస్మిన వై వర్తసే విప్ర కిమ అన్యత పరిపృచ్ఛసి