శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 64
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 64) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
వాతికానాం సకాశాత తు శరుత్వా థుర్యొధనం హతమ
హతశిష్టాస తతొ రాజన కౌరవాణాం మహారదాః
2 వినిర్భిన్నాః శితైర బాణైర గథా తొమరశక్తిభిః
అశ్వత్దామా కృపశ చైవ కృతవర్మా చ సాత్వతః
తవరితా జవనైర అశ్వైర ఆయొధనమ ఉపాగమన
3 తత్రాపశ్యన మహాత్మానం ధార్తరాష్ట్రం నిపాతితమ
పరభగ్నం వాయువేగేన మహాశాలం యదా వనే
4 భూమై వివేష్టమానం తం రుధిరేణ సముక్షితమ
మహాగజమ ఇవారణ్యే వయాధేన వినిపాతితమ
5 వివర్తమానం బహుశొ రుధిరౌఘపరిప్లుతమ
యథృచ్ఛయా నిపతితం చక్రమ ఆథిత్యగొచరమ
6 మహావాతసముత్దేన సంశుష్కమ ఇవ సాగరమ
పూర్ణచన్రమ ఇవ వయొమ్ని తుషారావృత మణ్డలమ
7 రేణుధ్వస్తం థీర్ఘభుజం మాతఙ్గసమవిక్రమమ
వృతం భూతగణైర ఘొరైః కరవ్యాథైశ చ సమన్తతః
యదా ధనం లిప్సమానైర భృత్యైర నృపతిసత్తమమ
8 భరుకుటీ కృతవక్త్రాన్తం కరొధాథ ఉథ్వృత్తచక్షుషమ
సామర్షం తం నరవ్యాఘ్రం వయాఘ్రం నిపతితం యదా
9 తే తు థృష్ట్వా మహేష్వాసా భూతలే పతితం నృపమ
మొహమ అభ్యాగమన సర్వే కృపప్రభృతయొ రదాః
10 అవతీర్య రదేభ్యస తు రాథ్రవన రాజసంనిధౌ
థుర్యొధనం చ సంప్రేక్ష్య సర్వే భూమావ ఉపావిశన
11 తతొ థరౌణిర మహారాజ బాష్పపూర్ణేక్షణః శవసన
ఉవాచ భరతశ్రేష్ఠం సర్వలొకేశ్వరేశ్వరమ
12 న నూనం విథ్యతే ఽసహ్యం మానుష్యే కిం చిథ ఏవ హి
యత్ర తవం పురుషవ్యాఘ్ర శేషే పాంసుషు రూషితః
13 భూత్వా హి నృపతిః పూర్వం సమాజ్ఞాప్య చ మేథినీమ
కదమ ఏకొ ఽథయ రాజేన్థ్ర తిష్ఠసే నిర్జనే వనే
14 థుఃశాసనం న పశ్యామి నాపి కర్ణం మహారదమ
నాపి తాన సుహృథః సర్వాన కిమ ఇథం భరతర్షభ
15 థుఃఖం నూనం కృతాన్తస్య గతిం జఞాతుం కదం చన
లొకానాం చ భవాన యత్ర శేషే పాంసుషు రూషితః
16 ఏష మూర్ధావసిక్తానామ అగ్రే గత్వా పరంతపః
సతృణం గరసతే పాంసుం పశ్య కాలస్య పర్యయమ
17 కవ తే తథ అమలం ఛత్త్రం వయజనం కవ చ పార్దివ
సా చ తే మహతీ సేనా కవ గతా పార్దివొత్తమ
18 థుర్విజ్ఞేయా గతిర నూనం కార్యాణాం కారణాన్తరే
యథ వై లొకగురుర భూత్వా భవాన ఏతాం థశాం గతః
19 అధ్రువా సర్వమర్త్యేషు ధరువం శరీరు పలక్ష్యతే
భవతొ వయసనం థృష్ట్వా శక్ర విస్పర్ధినొ భృశమ
20 తస్య తథ వచనం శరుత్వా థుఃఖితస్య విశేషతః
ఉవాచ రాజన పుత్రస తే పరాప్తకాలమ ఇథం వచః
21 విమృజ్య నేత్రే పాణిభ్యాం శొకజం బాష్పమ ఉత్సృజన
కృపాథీన స తథా వీరాన సర్వాన ఏవ నరాధిపః
22 ఈథృశొ మర్త్యధర్మొ ఽయం ధాత్రా నిర్థిష్ట ఉచ్యతే
వినాశః సర్వభూతానాం కాలపర్యాయ కారితః
23 సొ ఽయం మాం సమనుప్రాప్తః పరత్యక్షం భవతాం హి యః
పృదివీం పాలయిత్వాహమ ఏతాం నిష్టామ ఉపాగతః
24 థిష్ట్యా నాహం పరావృత్తొ యుథ్ధే కస్యాం చిథ ఆపథి
థిష్ట్యాహం నిహతః పాపైశ ఛలేనైవ విశేషతః
25 ఉత్సాహశ చ కృతొ నిత్యం మయా థిష్ట్యా యుయుత్సతా
థిష్ట్యా చాస్మి హతొ యుథ్ధే నిహతజ్ఞాతిబాన్ధవః
26 థిష్ట్యా చ వొ ఽహం పశ్యామి ముక్తాన అస్మాఞ జనక్షయాత
సవస్తి యుక్తాంశ చ కల్యాంశ చ తన మే పరియమ అనుత్తమమ
27 మా భవన్తొ ఽనుతప్యన్తాం సౌహృథాన నిధనేన మే
యథి వేథాః పరమాణం వొ జితా లొకా మయాక్షయాః
28 మన్యమానః పరభావం చ కృష్ణస్యామిత తేజసః
తేన న చయావితశ చాహం కషత్రధర్మాత సవనుష్ఠితాత
29 స మయా సమనుప్రాప్తొ నాస్మి శొచ్యః కదం చన
కృతం భవథ్భిః సథృశమ అనురూపమ ఇవాత్మనః
యతితం విజయే నిత్యం థైవం తు థురతిక్రమమ
30 ఏతావథ ఉక్త్వా వచనం బాష్పవ్యాకులలొచనః
తూష్ణీం బభూవ రాజేన్థ్ర రుజాసౌ విహ్వలొ భృశమ
31 తదా తు థృష్ట్వా రాజానం బాష్పశొకసమన్వితమ
థరౌణిః కరొధేన జజ్వాల యదా వహ్నిర జగత కషయే
32 స తు కరొధసమావిష్టః పాణౌ పాణిం నిపీడ్య చ
బాష్పవిహ్వలయా వాచా రాజానమ ఇథమ అబ్రవీత
33 పితా మే నిహతః కషుథ్రౌః సునృశంసేన కర్మణా
న తదా తేన తప్యామి యదా రాజంస తవయాథ్య వై
34 శృణు చేథం వచొ మహ్యం సత్యేన వథతః పరభొ
ఇష్టాపూర్తేన థానేన ధర్మేణ సుకృతేన చ
35 అథ్యాహం సర్వపాఞ్చాలాన వాసుథేవస్య పశ్యతః
సర్వొపాయైర హి నేష్యామి పరేతరాజనివేశనమ
అనుజ్ఞాం తు మహారాజ భవాన మే థాతుమ అర్హతి
36 ఇతి శరుత్వా తు వచనం థరొణపుత్రస్య కౌరవః
మనసః పరీతిజననం కృపం వచనమ అబ్రవీత
ఆచార్య శీఘ్రం కలశం జలపూర్ణం సమానయ
37 స తథ వచనమ ఆజ్ఞాయ రాజ్ఞొ బరాహ్మణసత్తమః
కలశం పూర్ణమ ఆథాయ రాజ్ఞొ ఽనతికమ ఉపాగమత
38 తమ అబ్రవీన మహారాజ పుత్రస తవ విశాం పతే
మమాజ్ఞయా థవిజశ్రేష్ఠ థరొణపుత్రొ ఽభిషిచ్యతామ
సేనాపత్యేన భథ్రం తే మమ చేథ ఇచ్ఛసి పరియమ
39 రాజ్ఞొ నియొగాథ యొథ్ధవ్యం బరాహ్మణేన విశేషతః
వర్తతా కషత్రధర్మేణ హయ ఏవం ధర్మవిథొ విథుః
40 రాజ్ఞస తు వచనం శరుత్వా కృపః శారథ్వతస తతః
థరౌణిం రాజ్ఞొ నియొగేన సేనాపత్యే ఽభయషేచయత
41 సొ ఽభిషిక్తొ మహారాజ పరిష్వజ్య నృపొత్తమమ
పరయయౌ సింహనాథేన థిశః సర్వా వినాథయన
42 థుర్యొధనొ ఽపి రాజేన్థ్ర శొణితౌఘపరిప్లుతః
తాం నిశాం పరతిపేథే ఽద సర్వభూతభయావహామ
43 అపక్రమ్య తు తే తూర్ణం తస్మాథ ఆయొధనాన నృప
శొకసంవిగ్నమనసశ చిన్తా ధయానపరాభవన