శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 57
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 57) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
సముథీర్ణం తతొ థృష్ట్వా సాంగ్రామం కురుముఖ్యయొః
అదాబ్రవీథ అర్జునస తు వాసుథేవం యశస్వినమ
2 అనయొర వీరయొర యుథ్ధే కొ జయాయాన భవతొ మతః
కస్య వా కొ గుణొ భూయాన ఏతథ వథ జనార్థన
3 [వా]
ఉపథేశొ ఽనయొస తుల్యొ భీమస తు బలవత్తరః
కృతయత్నతరస తవ ఏష ధార్తరాష్ట్రొ వృకొథరాత
4 భీమసేనస తు ధర్మేణ యుధ్యమానొ న జేష్యతి
అన్యాయేన తు యుధ్యన వై హన్యాథ ఏష సుయొధనమ
5 మాయయా నిర్జితా థేవైర అసురా ఇతి నః శరుతమ
విరొచనశ చ శక్రేణ మాయయా నిర్జితః సఖే
మాయయా చాక్షిపత తేజొ వృత్రస్య బలసూథనః
6 పరతిజ్ఞాతం తు భీమేన థయూతకాలే ధనంజయ
ఊరూ భేత్స్యామి తే సంఖ్యే గథయేతి సుయొధనమ
7 సొ ఽయం పరతిజ్ఞాం తాం చాపి పారయిత్వారి కర్శనః
మాయావినం చ రాజానం మాయయైవ నికృన్తతు
8 యథ్య ఏష బలమ ఆస్దాయ నయాయేన పరహరిష్యతి
విషామస్దస తతొ రాజా భవిష్యతి యుధిష్ఠిరః
9 పునర ఏవ చ వక్ష్యామి పాణ్డవేథం నిబొధ మే
ధర్మరాజాపరాధేన భయం నః పునరాగతమ
10 కృత్వా హి సుమహత కర్మహత్వా భీష్మ ముఖాన కురూన
జయః పరాప్తొ యశశ చాగ్ర్యం వైరం చ పరతియాతితమ
తథ ఏవం విజయః పరాప్తః పునః సంశయితః కృతః
11 అబుథ్ధిర ఏషా మహతీ ధర్మరాజస్య పాణ్డవ
యథ ఏకవిజయే యుథ్ధే పణితం కృతమ ఈథృశమ
సుయొధనః కృతీ వీర ఏకాయనగతస తదా
12 అపి చొశనసా గీతః శరూయతే ఽయం పురాతనః
శలొకస తత్త్వార్ద సహితస తన మే నిగథతః శృణు
13 పునరావర్తమానానాం భగ్నానాం జీవితైషిణామ
భతవ్యమ అరిశేషాణామ ఏకాయనగతా హి తే
14 సుయొధనమ ఇమం భగ్నం హతసైన్యం హరథం గతమ
పరాజితం వనప్రేప్సుం నిరాశం రాజ్యలమ్భనే
15 కొ నవ ఏష సమయుగే పరాజ్ఞః పునర థవంథ్వే సమాహ్వయేత
అపి వొ నిర్జితం రాజ్యం న హరేత సుయొధనః
16 యస తరయొథశ వర్షాణి గథయా కృతనిశ్రమః
చరత్య ఊర్ధ్వం చ తిర్యక చ భీమసేనజిఘాంసయా
17 ఏవం చేన న మహాబాహుర అన్యాయేన హనిష్యతి
ఏష వః కౌరవొ రాజా ధార్తరాష్ట్రొ భవిష్యతి
18 ధనంజయస తు శరుత్వైతత కేశవస్య మహాత్మనః
పరేక్షతొ భీమసేనస్య హస్తేనొరుమ అతాడయత
19 గృహ్య సంజ్ఞాం తతొ భీమొ గథయా వయచరథ రణే
మణ్డలాని విచిత్రాణి యమకానీతరాణి చ
20 థక్షిణం మణ్డలం సవ్యం గొమూత్రకమ అదాపి చ
వయచరత పాణ్డవొ రాజన్న అరిం సంమొహయన్న ఇవ
21 తదైవ తవ పుత్రొ ఽపి గథా మార్గవిశారథః
వయచరల లఘుచిత్రం చ భీమసేనజిఘాంసయా
22 ఆధున్వన్తౌ గథే ఘొరే చన్థనాగరురూషితే
వైరస్యాన్తం పరీప్సన్తౌ రణే కరుథ్ధావ ఇవాన్తకౌ
23 అన్యొన్యం తౌ జిఘాంసన్తౌ పరవీరౌ పురుషర్షభౌ
యుయుధాతే గరుత్మన్తౌ యదా నాగామిషైషిణౌ
24 మణ్డలాని విచిత్రాణి చరతొర నృప భీమయొః
గథా సంపాతజాస తత్ర పరజజ్ఞుః పావకార్చిషః
25 సమం పరహరతొస తత్ర శూరయొర బలినొర మృధే
కషుబ్ధయొర వాయునా రాజన థవయొర ఇవ సమౌథ్రయొః
26 తయొః పరహరతొస తుల్యం మత్తకుఞ్జరయొర ఇవ
గథా నిర్ఘాతసంహ్రాథః పరహారాణామ అజాయత
27 తస్మింస తథా సంప్రహారే థారుణే సంకులే భృశమ
ఉభావ అపి పరిశ్రాన్తౌ యుధ్యమానావ అరింథమౌ
28 తౌ ముహూర్తం సమాశ్వస్య పునర ఏవ పరంతపౌ
అభ్యహారయతాం కరుథ్ధౌ పరగృహ్య మహతీ గథే
29 తయొః సమభవథ యుథ్ధం ఘొరరూపమ అసంవృతమ
గథా నిపాతై రాజేన్థ్ర తక్షతొర వై పరస్పరమ
30 వయాయామప్రథ్రుతౌ తౌ తు వృషభాక్షౌ తరస్వినౌ
అన్యొన్యం జఘ్నతుర వీరౌ పఙ్కస్దౌ మహిషావ ఇవ
31 జర్జరీకృతసర్వాఙ్గౌ రుధిరేణాభిసంప్లుతౌ
థథృశాతే హిమవతి పుష్పితావ ఇవ కింశుకౌ
32 థుర్యొధనేన పార్దస తు వివరే సంప్రథర్శితే
ఈషథ ఉత్స్మయమానస తు సహసా పరససాహ హ
33 తమ అభ్యాశగతం పరాజ్ఞొ రణే పరేక్ష్య వృకొథరః
అవాక్షిపథ గథాం తస్మై వేగేన మహతా బలీ
34 అవక్షేపం తు తం థృష్ట్వా పుత్రస తవ విశాం పతే
అపాసర్పత తతః సదానాత సా మొఘా నయపతథ భువి
35 మొక్షయిత్వా పరహారం తం సుతస తవ స సంభ్రమాత
భీమసేనం చ గథయా పరాహరత కురుసత్తమః
36 తస్య విష్యన్థమానేన రుధిరేణామితౌజసః
పరహార గురు పాతాచ చ మూర్ఛేవ సమజాయత
37 థుర్యొధనస తం చ వేథ పీడితం పాణ్డవం రణే
ధారయామ ఆస భీమొ ఽపి శరీరమ అతిపీడితమ
38 అమన్యత సదితం హయ ఏనం పరహరిష్యన్తమ ఆహవే
అతొ న పరాహరత తస్మై పునర ఏవ తవాత్మజః
39 తతొ ముహూర్తమ ఆశ్వస్య థుర్యొధనమ అవస్దితమ
వేగేనాభ్యథ్రవథ రాజన భీమసేనః పరతాపవాన
40 తమ ఆపతన్తం సంప్రేక్ష్య సంరబ్ధమ అమితౌజసమ
మొఘమ అస్య పరహారం తం చికీర్షుర భరతర్షభ
41 అవస్దానే మతిం కృత్వా పుత్రస తవ మహామనాః
ఇయేషొత్పతితుం రాజంశ ఛలయిష్యన వృకొథరమ
42 అబుధ్యథ భీమసేనస తథ రాజ్ఞస తస్య చికీర్షితమ
అదాస్య సమభిథ్రుత్య సముత్క్రమ్య చ సింహవత
43 సృత్యా వఞ్చయతొ రాజన పునర ఏవొత్పతిష్యతః
ఊరుభ్యాం పరాహిణొథ రాజఙ్గథాం వేగేన పాణ్డవః
44 సా వజ్రనిష్పేష సమా పరహితా భీమకర్మణా
ఊరూ థుర్యొధనస్యాద బభఞ్జే పరియథర్శనౌ
45 స పపాత నరవ్యాఘ్రొ వసుధామ అనునాథయన
భగ్నొరుర భీమసేనేన పుత్రస తవ మహీపతే
46 వవుర వాతాః సనిర్ఘాతాః పాంసువర్షం పపాత చ
చచాల పృదివీ చాపి సవృక్షక్షుప పర్వతా
47 తస్మిన నిపతితే వీరే పత్యౌ సర్వమహీక్షితామ
మహాస్వనా పునర థీప్తా సనిర్ఘాతా భయంకరీ
పపాత చొల్కా మహతీ పతితే పృదివీపతౌ
48 తదా శొణితవర్షం చ పాంసువర్షం చ భారత
వవర్ష మఘవాంస తత్ర తవ పుత్రే నిపాతితే
49 యక్షాణాం రాక్షసానాం చ పిశాచానాం తదైవ చ
అన్తరిక్షే మహానాథః శరూయతే భరతర్షభ
50 తేన శబ్థేన ఘొరేణ మృగాణామ అద పక్షిణామ
జజ్ఞే ఘొరతమః శబ్థొ బహూనాం సర్వతొథిశమ
51 యే తత్ర వాజినః శేషా గజాశ చ మనుజైః సహ
ముముచుస తే మహానాథం తవ పుత్రే నిపాతితే
52 భేరీశఙ్ఖమృథఙ్గానామ అభవచ చ సవనొ మహాన
అన్తర్భూమి గతశ చైవ తవ పుత్రే నిపాతితే
53 బహు పాథైర బహు భుజైః కబన్ధైర ఘొరథర్శనైః
నృత్యథ్భిర భయథైర వయాప్తా థిశస తత్రాభవన నృప
54 ధవజవన్తొ ఽసత్రవన్తశ చ శస్త్రవన్తస తదైవ చ
పరాకమ్పన్త తతొ రాజంస తవ పుత్రే నిపాతితే
55 హరథాః కూపాశ చ రుధిరమ ఉథ్వేముర నృపసత్తమ
నథ్యశ చ సుమహావేగాః పరతిస్రొతొ వహాభవన
56 పుల్లిఙ్గా ఇవ నార్యస తు సత్రీలిఙ్గాః పురుషాభవన
థుర్యొధనే తథా రాజన పతితే తనయే తవ
57 థృష్ట్వా తాన అథ్భుతొత్పాతాన పాఞ్చాలాః పాణ్డవైః సహ
ఆవిగ్నమనసః సర్వే బభూవుర భరతర్షభ
58 యయుర థేవా యదాకామం గన్ధర్వాప్సరసస తదా
కదయన్తొ ఽథభుతం యుథ్ధం సుతయొస తవ భారత
59 తదైవ సిథ్ధా రాజేన్థ్ర తదా వాతిక చారణాః
నరసింహౌ పరశంసన్తౌ విప్రజగ్ముర యదాగతమ