వ్యాసావళి/వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము
________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము కదిపండ్రెండేండ్ల క్రిందట మ్య(గాంథిక వాదము చెల రేగినప్పుడు * ఆంధ్రసాహిత్య పరిషత్తువారు పంతగించి, వ్యావహారిక భాషగామ్య మని దూషించి దానిని బహిష్కరించినారు. వారు ఏ పండితులతో ఈ విషయమై సంవదించినారో వారిలో అధిక సంఖ్యాకులు ఇందుకు సమ్మ తించేటట్టు చేసినారు. ఈ సంస్కృతమందు వైదిక భాషకును లౌకిక భాషనును వ్యాకరణ సిద్దమైన భేద మెట్లు కలదో ఆ తెఱఁగున నే యాంధ్రమందును (గాంథిక భాషకును వ్యావహారిక భాషకును భేదము గ్రహింపవచ్చుననియు, లౌకిక భాష కేవల గామ్యమని విసర్జింపక దానికిం దగినట్లు వ్యాకరణ మ్పేఱచి యట్టి వ్యాకరణము ననుసరించి వ్యావహారిక భాషను గ్రంథ ములం బ్రయోగించుట కాజే పణ యుండఁగూడ దనియం ప్రఖ్యాత పండితు అయిన శ్రీ పేరి కాశీనాధశాస్త్రులవారు చేసిన హితోపదేశము తృణీకరించి నారు. లోకమందంతటా ఏ కాలమందు ఏ భాష శిష్టవ్యవహారమందు ఉంటుందో అదే దేశభాష అనిన్నీ, దానిలో నే అందరూ చదువుట కుపయో గించే గ్రంథములు రచించడము సదాచారముగా ఉన్న దనిన్ని , ఇంగ్లాండు మొదలయిన దేశములందు నెలకొని ఉన్న సత్సంప్రదాయము చొప్పున శ్రీ గురజాడ వేంకటప్పారావు పంతులు గారున్ను నేనున్నూ చేసిన యువ దేశము త్రోసి పొర వేసి నారు. అటుపిమ్మట పరిషత్తు వారే కొందరు ఈ వ్యాసము *** భారతి' మొదటి సంపుటము, 5, 6, సంచిక ల నుండి పునర్పు దిశము . విద్వాంసులను అన్ని పట్టణములకు పంపి, ఈ బహిష్కారము చాటింపించి ఊరూరా సభలు కావించి, ఈ బహిష్కారము ఆంధ్ర మహాజనులు అంగీక రించినట్టుగా తీర్మా నములు చేయించినారు. పది వేల సంతక ములతో ప్రజల పేరిట మహజర్ నామా ప్రభుత్వమువారికి అంద జేయించినారు. అందుల ప్యావహారిక భాషను గ్రంథములు రచించుట పూర్వ సంప్రదాయమునకు విరుద్ధమనీ, అట్టి గ్రంథములు దేశమందు లేవనీ, ఉంటే అవి గ్రాంథిక భాషాజ్ఞానము లేనివారు వ్రాసినవనీ, ఈ కాలమం ద నేకులు నిర్దుష్టముగా (గాంథికాంధ్రమున సోనావిధ మైన గ్రంథములున్ను అ నేక ముగా రచిస్తు న్నా రనీ, వేలకొలదిగా పోటీ ప్రతులు పట్టణములలోను పల్లెలలోనూ ఆబాల గోపొలం అందరూ కొని చదువుతూ ఉన్నారనీ, బడులలో పిల్లల చేత గ్రాంథికాంధ్రాభ్యాసము చేయించడమే ప్రజలందరికీ ఇష్టమనీ, వ్యావ హారిక భాషాభ్యాసము ఎవ్వరికీ ఇష్టము కాదనీ గట్టిగా గవర్నమెంటు వారికి' నచ్చ జెప్పినారు. అర్జీలు, ఔలిగాములు, పత్రికలు, పుస్తకాలు అపరిమిత ముగా కురిపించి అందరిని అడలగొట్టినారు. కర్షక ప్రభువు నిరంకుశ ప్రభుత్వ మునకు ప్రతికూలముగా అధికార వర్గమునకు ప్రతిఘటించి ప్రభుత్వము వారిని ప్రజల ప్రతినిధులకు లొంగేటట్టు చేయుటకు పూనుకొని ఉన్న గౌ. శ్రీ నర సిం హేశ్వర శర్మగారు మొదలయినవారు ఈ విషయము తమ పనికి అను కూలముగా నున్నందున ఇది ఆధారముగా జేసుకొని విద్యాధికారులు బడు. లలో ప్రవేశ పెట్టిన వ్యావహారిక భాషను బహిష్కరించి ప్రజల స్వాతంత్ర్య ము సాధించి కృతకృత్యులై నారు గాని దేశ భాషను పరిషత్తుకు పండితులకు గుత్త కిచ్చి నేసినవారయినారు. ఇట్లే యూనివర్సిటీవారి వ్యావహారిక భాషాభిమానము కూడా గ్రాంథిక భాషాభిమానుల నీతితంత్ర ప్రయోగము చేత నిష్ఫల మైనది. యూనివర్సిటీ వారు నిర్ణయించిన కాంపోజిష కమిటీలో నలుగురు (గామ్యవాదులున్ను నలుగురు (గాంభిక వాదులున్ను ఇద్దరు మధ్యస్థ ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 4. లున్ను మొదట ఉండిరి. మధ్యస్థులు ఇద్దరున్ను (గామ్యనాదులతో ఏకీ భవించి శిష్టవ్యవహారమందున్న భాష (గాహ్యమ న్నారు. ఆ తీర్మా నము తమకు ప్రతికూల మవుటవల్ల గ్రాంథిక వాదులు, తమకుగల పలుకుబడి చేత మరి నలుగురు గాంథిక వాదులను ఏదో సాకు కల్పించి కమిటీలో చేర్చు కొన్నారు. అందుచేత వారి పక్షము పొరు కమిటీలో అధిక సంఖ్యాకులయి మొదటి తీర్మానము నిరర్థక మయేటట్లు చేసి నారు, | పరిషత్తు వారు చాలా ధనము కర్చు పెట్టి చాలా శ్రమపడి వ్యావ హారిక భాషాభ్యాసమువల్ల సారస్వతము నశించి దేశ సునకు ఉపద్రవము కలుగుతుందని ప్రజలను, ప్రభుత్వము వారిని, విద్యాధికారులను నమ్మించుటకై చెప్పిన మాటలన్నీ యథార్థమయినవి కావనిన్నీ దురభిమానము చేత తాము మోసపోయి లోకమును మోసపుచ్చి నారనిన్నీ ఈ వ్యాసమందు ఋజువు చేస్తాను. వ్యావహారిక భాష అపరిమిత ప్రయోజన మైనదనీ (గాంథిక భాష పరిమితప్రయోజనమై పండితలోక మునకై నొ సులభము కాదనీ సప్రమాణ ముగా నిరూపిస్తాను. వ్యావహారిక భాషాబహిష్కారము చెల్ల దనీ, గాంథిక భాష నే గ్రంథములన్నీ రచించ వలెనని నియమ మేర్పరచుటవల్ల చక్కగా దేశ భాష వృద్ధిపొందదనీ ప్రజలలో విక్య చక్కగా వ్యాపించదనీ స్పష్ట ముగా తెలియజేస్తాను, | సాహిత్య పరిషత్తు వారు వ్యావహారిక భాష నిష్ప్రయోజనమనో అన ర్ధకమనో భావించి బహిష్కరించినారు. సంభాషణలలోకూడా ఈ బహిప్కారము చెల్లవ లేన నే వారి సంకల్పమయినట్టు కనబడుతున్నది. కీర్తి శేషులయిన కొక్కొండ వెంకటరత్నము పంతులవారివలె ఇంటిలోను వీధి లోను బాజారులోను కాకపోయినా బడులలోను న్యాయస్థానములందు కార్యస్థానములందు సభలలోనయి నా గ్రాంథిక భాష నే మాట్లాడుట అ-దరు అభ్యసించవలేనన్నారు. ఈ పది సంవత్సరములలో పరిషత్పముఖు లైగా ________________
వ్యాసావళి అధమపక్షము అధ్యక్షురాగా నుండేవారయి నా గ్రాంథికాంధ్రము యాదృ చ్చిక సంభాషణమందు నాడడము అలవాటు చేసుగ్గోన్నారా? వారి బహి స్కారశాసనము ప్రకటించినప్పుడే నేను రచించిన మెమోరాండములో • ఈ శాసనము చొప్పున గ్రాంథికాంధ్రము మాట్లాడ నేర నీవారిని పరిషత్తులో నుండి తొలగించవలసి ఉంటుంది; అట్లా చేస్తే ఒక్కరయినా పరిషత్తులో నిల్చి ఉంటారా?” అని అడిగి నాను. తామే అనుసరించ లేనప్పుడు తమ శాసనము లోక ములో చెల్లుతుందా? దానిని లోకులందరూ అనుసరించగల గనుకొన్నారా? ప్రకృతివిరుద్దము గా కొన్ని కుక్కలను గాడిదలను అత్యంత క కినశిక చేత సర్కసులో నేగరులు ఆడించగలిగినట్లు పరిషత్తువారు ప్రజ లందరిచేతనూ ‘గాంథిక భాష మాట్లాడించగలరా? ఓహో ! అవి వేక విలసితము ! భాష అంటే ఏమిటో ప్రజలకు భాష ఏలాగున అలవడుతుందో చిన్న ప్పటినుండిన్ని వాడుతూ ఉన్న భాష పెద్దవాళ్లకు విడిచి పెట్టడము ఎందుకు ఆసాధ్యమో లోకమం దెక్కడా చెవిని బడని భాష పుస్తకాలలో చదువుకొని నోటను స్వేచ్ఛగా ఎందుకు మాటలాడలేం, అట్టి భాష ప్రజ లందరికీ విద్య నేర్పుటకు ఎందుచేత ఉపచరించదో తెలియని వారు ఎంత గొప్పవాడై తే నేమి దేశ భాషజోలికి రాకూడదు. ఇతర విషయములలో వారికి గల గొప్పతనమూ పలుకుబడీ చూచి ప్రజలు భ్రమపడి వారి శాసనము దేశమునకు హితమయినడని నమ్మి నారు గాబోలు. అయి తే నమ్మినవారు ఎవరూ నమ్మినదానిని ఆచరించినట్టు తోచదు. పరిషత్తువారి బహిష్కార శాసనము ప్రకటిత మైన పిమ్మట నే గాంధీమహాత్ముని ఉపదేశముమూలము గా మన దేశమందు అంతటా పుట్టి దినదిన ప్రవర్ధమానమయి పట్టరాకుండా ఉన్న ఉత్సాహమువల్ల స్వాతంత్ర్యాభిలాష స్వ దేశాభిమానము స్వరాజ్యేచ్ఛ సంఘ జీవనమందు తక్కిన వ్యాపారములను వికసింపజేస్తూ ఉన్న ట్రే సకల వ్యవ హార నిర్వాహమునకు పరమసాధనమైన దేశభాషనుకూడా అనేక విధముల ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 5 విజృంభింపజేస్తూ ఉన్న ది. పరిషద్బహిష్కారము పాటించకుండా వ్యావ హారిక భాషలో పుస్తకములు వ్యాసములు అనేక ము గా రచించి ప్రకటిస్తూ న్నారు. సభలలో అందరూ వ్యావహారిక భాషలో నే యధేచ్ఛము గా ఉపన్యాసములు చేస్తు న్నారు. అధ్యక్షులు కూడా ఆ భాషే వాడుతున్నొరు, అందులో తీర్మా నములు (వాస్తు న్నారు. గోదావరీకృష్ణ వేణీనదీ ప్రవాహ వరులవలె సర్వ సౌభాగ్యప్రద మై దేశ నాయకుల సుఖములనుండి వా స్రవ మైన దేశ భాష వెల్వడి దేశస్థుల వ్యవసాయము సఫలము చేస్తున్న ది. దాని యోగ్యత దాని ఔచిత్య వారు దాని మాధుర్యము దాని ప్రాశస్యము అందరు చవిచూస్తు స్నౌరు. దాని సౌలభ్యము దాని ప్రాచుర్యము దానిని అందరికీ ఆదరణీయముగా చేస్తున్నవి. తెలుగువారికి వాస్తవమైన దేశ భాష ఇదే అని బోధపడుతున్నది. గాంధీమహాత్ముడు తెలుగువారితో తెలుగున మాట్లాడగోరితే ఈ తెలు గేకదా నేర్చుకొని అభ్యసించవలెను? ఈ తెలంగు వంటి దేకదా ఆయనా ఆయన సతీమణి కస్తూరిభాయిగారూ మాట్లాడే గుజ రాతీ, అట్టి గుజరాతీలో నేకదా ఆచార్య గిద్వానీ గారు తన శిష్యులకు పుస్తక ములు రచించుచున్నట్టు గుజరాతీవిద్యాపీఠ కార్యని వేదనమండు ప్రకటించినారు. శ్రీ రవీంద్రనాధ ఠాకూరు గారి బంగాళీకూడా ఈ తెలుగువంటిదే. ఆయన రచించిన సుప్రసిద్ద కావ్యములకు అదే ఉచిత మైనది. యేసుక్రీస్తుకూడా ఈ తెలుగువంటి యూదుల దేశ భాషలోనే పామరులయిన తన శిష్యులకు పరమ ధర్మ ముపదేశము చేసినాడు. బుద్ధ దేవుడు ప్రజలకు అహింసోధర్మము పొలీభాషలో ఉపదేశించినాడు. మనము మాట్లాడే తెలుగువంటిదే వారు ఆ కాలముందు మాట్లాడే పోలీ. బౌద్ద సంఘముల వ్యవహారమంతో వ్యావహారిక భాషలో నే జరుగవ లేనని బుద్దుడు. శాసించి నాడట.* అన్ని దేశములందున్ను అన్ని కాలములందున్న ఆచాల గోపొలం అందరికీ ఉపచరించేటట్టు ధర్మోపదేశ పలు చేసిన గురువులు తమ
- Bhandarkar Com. Vol. P. 443 ________________
వ్యాసావళి మోటిమాటలతో నే ఉపన్యాసములు చేసినారు. వారి శిష్యులలో వాత నేర్చినవారు ఆ మాటలు వ్రాసి పెట్టుకొని తాను చదువుకొంటూ ఇతరులకు చదివి వినిపించేవారు. ఇదే లోకమందు సంప్రదాయము. (గాఁథికాంధ్రమునందు మనవారికీ గల గౌరవము భారతాది ప్రాచీన గ్రంథములయందున్న గౌరవమునుబట్టి కలిగిన దే; కాని దాని ప్రాచీనత చేతనూ దానిని అభ్యసించుటకు పడవలసిన కష్టను చేతనూ కలిగినది కాదు. ప్రాచీనభాషలన్నీ ప్రాచీన కాలమందు వాడుక లో సర్వజనసామాన్య మైన నే విషయమందు స్వతః లేని గౌరవము ప్రాచీన భాషలో చెప్పి తే మాత్రము వస్తుందా? విషయమందు వా స్తవము గా ఉన్న గౌరవము సర్వసామాన్య మైన భాషలో చెప్పి తే పోతుందా? లేక తగ్గుతుందా? భాష పరమార్ధము కాదు. అర్థ సిద్ధికి సాధనము; ఉపకరణమువంటిది. చిన్న స్పటినుండి అందరికీ సామాన్యముగా అలవడ్డ భాషకన్న ప్రయత్న పూర్వకముగా నేర్చుకొంటే నే కాని రాని భాష భావబోధకు అధి కానుకూల మైన సాధనమవుతుందా? లౌకిక భాష త్యజించే వారికి లోకయాత్ర జరగదు. అవసగోచితముగా వాడుక చొప్పున ఎవరిదర్జా వారు మాట్లాడవచ్చును. వచ్చీ రాని ‘గాంథికాంధ్రము” తో మాత్రము తమ భాషాపొండిత్యము లోక వ్యవ హాగమందు ప్రకటింపజేయడము హాస్యాస్పదముగా ఉంటుంది. ఇంటర్ పెటర్లు, ట్రాన్సలేటర్లు వారి అభిప్రాయములు వాడుక మాటలతో తెలియ జేస్తే నే కాని వ్యవహారహాని కలుగుతుంది. మన దేశభాష రానివారు మన దేశము వచ్చి హిందీలోనో ఇంగ్లీషులోనో ఉపన్యాసములు చేస్తే వాటి అర్థము ఆ భాషలు నేర్చిన తెలుగువారు మనకు తెలిసిన తెలుగున "చెప్పక గాంథికాంధ్రములో చెప్పడము వ్యర్థ ప్రయాసము కాదా? ఒక తెలుగు వాడు ప్రాచీనాంధ్రభాషా పండితుడైనా, తెలుగు ప్రజలతో మాట్లాడే టప్పుడు, అందరికీ సుబోధముగా తన వాడుక మాటలే పొడవ లేనుగదా, ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 7 నిత్యమున్ను జనులందరూ వాడుతూఉన్న భాష రద్దుజేసి, గ్రాంథిక భాష దానికి మారుగా వాడవలసినదని శాసించేవారు. వి వేకులయి తే, గాంథిక మేదో స్పష్టముగా నిరూపించి, దానిని సులభముగా అందరూ నేర్చుకొనుటకు అనుకూలమయిన సాధనములు ముందుగా ఏర్పర్చి ఉందురు. గాంథిక భాషాలకుణము ఇంకో గాంథిక భాషాకావ్య పరులందే నిగూఢ ము-గా ఉన్నది. ఇప్పుడున్న వ్యాకరణములవల్ల ఆ లక్షణము స్పష్టముగా తెలియదనీ, ఇప్పుడున్న నిఘంటువులవల్ల శబ్దరూపములు శబ్దార్థములు శబ్ద ప్రయోగములు నిస్సంశయము"గా తెలుసుకొనుటకు సాధ్యము కాదనీ, భార తాది ప్రబంధముల పాఠములు ఇప్పటి అచ్చు పుస్తకములలో శుద్దమయిన వని విశ్వసింప లేమనీ, ప్రాచీన గ్రంథములు అచ్చు పడకుండా ఇంకా అనేక మున్న వనీ, అవికూడా శోధించి చూస్తే నే కొని ఆ భావాలక్షణము సంపూర్ణ ము"గా ఏర్పడదనీ_మ. జయంతి రామయ్య పంతులు గారే విరోధికృన్నామ సంవత్సరాది సంచిక లో “ఆంధ్రభాషాసంఘము” అనే వ్యాసమందు వ్రాసి ప్రకటించినారు. ఇట్లే శ్రీ వేదము వేంకటరాయశాస్త్రిగారు నెల్లూరిలో జరిగిన పరిషత్సభలో అధ్యక్షోపన్యాసమందున్ను శ్రీవరుల చిన సీతారామస్వామిశాస్త్రిగారు ఆ సభలో నే అంధవ్యాకరణములనుగూర్చి చేసిన ఉపన్యాసమందున్ను విశదపర్చి సారు. ఈ భాష కేవల గ్రంథస్థమయి, ప్రయోగళరణముగా నే ఉన్నది. ఒక వ్యాకరణమునుబట్టి సాధువనవలసిన శబ్దము మరి ఒక వ్యాకరణమునుబట్టి అసాధువనవలసి ఉన్నది. ఒక కోశ మునుబట్టి సాధువుగా కనబడే శబ్దరూపము మరి ఒక కోశమునుబట్టి ఆసాధు వుగా కనబడుతుంది. ఈ భాషలోని శబ్దములరూపము సందిగ్ధము. శబ్ద ములలో ఔపవిభక్తికము లేవో, అనౌపవిభక్తిక ము లేవో ఏర్పడలేదు. "కావలసిన విభక్తిలోగాని, వచనములో గాని ఏ శబ్దము పడితే ఆ శబ్దము ప్రయోగించుటకు సిద్దరూపములు తెలిస్తే నే కాని వల్లపడదు. ఏవి నిత్యైక ________________
వ్యాసావళి వచనాలో, ఏవి నిత్య బహువచనాలో తెలియదు. శబ్దమూ శబ్దార్థమూ తెలిసినా, కాకము సందిగ్ధముగా ఉన్న ప్పుడు ప్రయోగించుటకు పనికి రాదు. క్రియలన్ని టిక్ గాంథికాంధ్రములో (పేరణార్థక రూపము లెట్లుండునో వ్యాకరణలవల్ల గాని కోశములవల్ల గాని తెలియదు. ప్రయోగము లైనా ఒక ప్రబంధమునుబట్టి సాధువనదగినవి మరి ఒక దానినిబట్టి అసాధువు లన వలెను. భారతప్రయోగములయినే కూర్పులన్ని టీలో ఒకలాగున లేవు. ఈ కాహలక్షణము ఇట్లు పరమగహన మవుటచేత మన పూర్వులలో నైనా లెస్స" సంస్కృతాంధ్ర కావ్యములు చదివి నిరంతర భాషారచనాభ్యాసము చేసిన పండితులుమాత్రమే గ్రాంథీకాంధ్రమున ప్రబంధములు రచించేవారు. వాటిలోని మంచిచెడ్డలు వారివంటి పండితులే విమర్శించేవారు. ఇది సంస్కృతమువ నే బహు కాలాభ్యాసము చేసి నేర్చుకోవలసిన భాష. అన్న వస్త్రములకోసము పోటుపడనక్కరలేనివారికే సాధ్యము. పరిషత్తునారు చక్కగా ఆలోచించకుండా వట్టి గాంథికాంధ్ర భాషాభిమానముచేత ఈ కాలమందు అనేకులు నిర్దుష్టముగా (గాంథికాంధ్ర మున అనేక గ్రంథములు రచిస్తున్నారనీ, అవి చదివేవారు వేలకొలదిగా ప్రజలలో ఉన్నా రనీ” సభలలోనూ, పుస్తకాలలోను, పత్రిక లలోను, మహజ లోను ఊరూరా ప్రకటించి ప్రజలకున్న ప్రభుత్వము వారికిన్ని నమ్మకము పుట్టేటంత నిబ్బరముగా దృడీకరించి చెప్పి నారు. అయి తే, వారు చెప్పిన మాట లోకమంతా నిజమని నమ్మి నా, నేను నమ్మ జాలను. నేను విమర్శించి తెలుసుకొన్న విషయము నిర్మొగమాటముగా చెప్పుతాను. ఇందుకు తార్కాణ గా గొప్ప గ్రంథకర్తలని మన కాలమందు ప్రఖ్యాతి పొందినవారి నే పేర్కొని చెప్పగలను. గ్రంథకర్త పేరు విని భ్రమ ప్రమాదములకు లోనుగాక, ఆయన గ్రంథము సవిమర్శము గా చూచినవారు నా మాట వాస్తవమని నమ్మక పోరు. సభలో కొందరు గ్రంథక ర్తల ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 9 యెదుట నే వారి గ్రంథములలోని భాషాదోషములు నిరూపించి చూపించి నాను. గొప్ప పండితుల గ్రంథములలో తప్పులు పట్టడము సాహసమే; కాని ఆ పని దురుద్దేశముతో చేయ లేదని త్రికరణశుద్ధిగా చెప్పుతున్నాను. సుపరిచితము కొని కేవల గాంథికాంధ్ర భాషను రచించుటకు పూనుకొంటే పండితులకై నా తప్పులు అనివార్యమైనప్పుడు, అపండితులయినవారికి ఆ భాష సుతరాం అసాధ్యమని రుజువుచేయడంకోసము విధి లేక నేను ఈ పని చేయవలసివచ్చినది. భీమునివంటివాండ్లకే జీర్ణము కాని ఆహారము పిల్లలకు పడదని చెప్పడము తప్పు కాదు. గాంథికాంధ్రభాషారచనకు మార్గదర్శ కులు పరవస్తు చిన్నయసూరిగారు. వారి నీతిచంద్రిక 'మొదటికూర్పు రెండవ కూగు వారు స్వయంగా అచ్చొత్తించినారు; వాటి ప్రతులు ఆంధ్రసాహిత్య పరిషత్తువారివద్ద నున్నవి. పిమ్మట అనేక మైన కూర్పులు అచ్చుపడ్డవి: ఎన్నో సవరణలు (కొన్ని మంచివీ, కొన్ని చెడ్డవీ పరిష్కర్తలు చేసి నారు; గాని, మొదటి కూర్పులోని తప్పులు కొన్ని ఇంకా నిలిచిఉన్న వి. కొక్కొండ వెంకటరత్నం పంతులు గారిని, కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు గారిని అనేక దుష్ట గ్రంథకర్తలకు ప్రతినిధులు * గణించి, వారి గ్రంథములలోని భాషా దోషములు శ్రీ వేదం వెంకటరాయశాస్త్రిగారు ప్రకటించినారు. ఈ శాస్త్రిగారి తప్పులు వేలకొలదిగా నేను వారి గ్రంథాలలో చూచినాను. కొన్ని నా తెలుగు పత్రికలలో ప్రకటించి, పత్రిక ప్రతులు వారికి పంపి సాను. వీరివంటివారే పురాణపండ మ్మయ్య శాస్త్రిగారు, మల్లాది సూర్య నారాయణశాస్త్రి గారు, కల్లూరి వెంకటరామశాస్త్రిగారు, శ్రీపాద కృష్ణ మూర్తిశాస్త్రిగారు, వావిలికొలను సుబ్బారావుపంతులుగారు, పొనుగంటి లక్ష్మీనరసింహారావు పంతులు గారు, కూచి నరసింహము పంతులుగారు, కొమజ్జిజు లక్ష్ముణరావు పంతులు గారు, చెలి కాని లచ్చారావు బహద్దరు గారు, కాశీభట్ల బ్రహ్మయ్య శాస్త్రిగారు, జయంతి రామయ్య పంతులు గారు ________________
వ్యాసావలి వంగూరి సుబ్బారావు పంతులు గారు; ఇంక ను అ నేకులు ఇట్టివారే. వీరు రచించిన గ్రంథములలో కలకణవిరుద్దమయిన శబ్దములు (కొన్నిటిలో అపరి మితము గాను, కొన్ని టిలో కొలది గాను) నేను కళ్ళారా చూచి ఉన్నాను. విజ్ఞానచంద్రికా గ్రంథమాల, ఆంధ్ర ప్రచారిణీగ్రంథమాల, వే: గుజుక్క గ్రంథ మాల, విజ్ఞాన భానోదయ గ్రంథమాల, ఆంధ్రభాషాభివర్ధనీ ప్రచురములం, లక్ష్మీవిలాసకం పెనీ ప్రచురములు, రామాకం పెనీ ప్రచురములు ఇంకను మరికొన్ని మాలలలోనివి, ప్రచుర ములలోనివి, ప్రచురణములలోనివి గ్రం థము లనేక చున్న వి. అవి అన్నీ కూడా ఇట్టివే. యూనివర్సిటీ పరీకులకు, స్కూలు ఫైనలు పరీక్షకు పఠ నీయములుగా నిర్ణయించే అధునాతనక వివిరచిత గ్రంథాలు న్నూ ఇట్టి వే. యూనివర్సిటీ కాంపోజిషక్ కమిటీవారు 1914వ సం!! రిపోర్టులో గాంథికాంధ్రరచనకు ఆదర్శముగా పేర్కొని ప్రకటించిన గ్రంథాలలో ఒక చైనా నిర్దుష్టమైనది లేదు. ఒక పైసా నిర్దుష్టమైన గ్రాంథి కాంధ్ర గ్రంథము మచ్చుకోసము పేర్కొని ప్రకటింపవలెనని జయంతి రామయ్య పంతులు గారిద్వారా ఆంధ్రసాహిత్య పరిషత్తువారిని కోరినాను; గాని నా కోరిక వ్యర్థమైనది. సలక్షణమయిన గాంథికాంధ్రభాషలో నే ఈ కాలమందు అనే కులు గ్రంథరచన చేస్తున్నారని రుజువు చేయుటకు పదేండ్లక్రిందట గాంథిక - భాషావాదులు మహజర్లలో ప్రకటించిన విషయములు వా స్తవము కాదని పై పేరాలో రుజువు చేసినాను. ఇక ను, వ్యావహారిక భాషలో గ్రంథములు పూర్వులు రచించి ఉండలేదనీ వ్యావహారిక భాష లకుణవిరుద్దమయినందున (గామ్యము గా దానిని పరిగణించి పూర్వులు బహిష్కరించినారనీ, అట్టి భాషలో నేడు గ్రంథములు రచించి బడులలో పిల్లల చేత చదివించుట సనా తన సత్సంప్రదాయమునకు కేవలము విరుద్దమనీ, (గాంథిక వాదులు ప్రకటిం చిన విషయముకూడా విమర్శించి అదికూడా ఆసత్యమని రుజువు చేస్తాను. ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనను 11 వ్యావహారిక భాష నిప్రయోజనమని మన పూర్వులు ఎన్నడూ తలంచ లేదు; అది అపరిమిత ప్రయోజన మైనదని పూర్వపండితులు అంగీకరించినట్టు పోరి గ్రంథము లే ప్రమాణము. చూడండి: మన పూర్వలు దునవ లెనే ఉత్తరప్రత్యుత్తరములు, క్రయపత్రములు, దానపత్రములు, ఒడంబడికలు పెందలయినవి వ్యావహారిక భాషలో వ్రాసే వాగన్నందుకు ప్రాచీనులు తాటాకులమీద వ్రాసిన వ్రాతణ కనబడలేదు? గాని మన తాతల నాడు, ముత్తాతల నాడు, అంతకు రెండు మూడు తరములకు పూర్వమందును వ్రాసిన తాటాకులున్నవి. (చూ. సాహిత్య పరిషత్పత్రిక 11 పుట 219, మధు సోయకుల దానపత్రము 2). ప్రాచీన కాలమందు కూడా అట్టి ఆచాగ ముండేదని చెప్పుటకు తగిన ప్రమాణము శిలాశాసనము లందున్ను తామ్రశాసనములందున్ను కలదు. మహారాజాధిరాజులు తమ గున్ను తమ తల్లిదండ్రులకున్ను పుణ్యమూ కీర్తీ వృద్ధియగుటకై దేవాలయ ములు, ప్రాకారములు, మండపములు, చెరువులు కట్టించి, ఈశ్వరారాగ సా బ్రాహ్మణుల కర్మలూ నిరంతరాయముగా జరుగుటకొరకు అగ్రహారములు దానము చేసి తమ ధర్మములు ఆచంద్రార్కము చెల్లవలెనని శాసనములు చెక్కించి ప్రకటించినారు. కొందరు మహారాజు వాణిజ్య వ్యాపార ములు అభివృద్ధిపొందుటకై స్వల్పసుంకములు నియించి ఈ ఆభయశాసన ములు” శిలా స్తంభ ములమీద చెక్కించినారు. రాజులవలె నే ప్రజలలో ధనవంతులు కొందరు కూడా చేసేవారు. ఈ శాసనముల రచన సనాతన సంప్రదాయసిద్దమైనది. దాతల ప్రశ స్త్రీ వంశవన తరుచుగా సంస్కృత మున, క్వాచితముగా గేనుగున, చంపూ కావ్యములో ఉన్నట్టు, గద్య 'పద్యాత్మకము గా ఉంటుంది. శాసనములోని ముఖ్యవిషయము వ్యావ హారిక భాషలో అందరికీ సుబోధముగా ఉండేటందుకు ప్రక టీంచుట మామూలు. దానము చేసిన గ్రామముల సరిహద్దులు నిరూపించినప్పుడు ________________
వ్యాసావళి వ్యావహారిక భాష తరుచుగా పొడేవారు. ( అస్యశామస్య సీమానో దీను సర్వాసు చక్రమాల్ , సర్వేషాం సుప్రబోధాయ లిఖ్యం తే దేశ భాషయా” అని కారణము చెప్పి, తర్వాత ఎల్లలు వివరించేవారు. రాజరాజనరేంద్రుని నందంపూడి శాసనము భారతకర్త నన్న యే రచించినాడు. ఆ శాసనము లోని తెలుగుకున్న భారతములోని తెలుగుకున్న భేదమున్నట్టు స్పష్టముగా కనబడదు; గాని ఆపిమ్మట రెండుమూడు తరములు గడచినప్పటినుండిన్ని ? శాసనములలోని తెలుగుకున్న ప్రబంధములలోని తెలుగుకున్ను కాలమును దేశ మానుబట్టి భేదము స్పష్టముగా నున్నది. ఇట్టి శాసనములు తెలుగు దేశ మందంతటా, అన్ని రాజ్య ములలోను, క్రీ. శ. 12వ శతాబ్దము మొదలు కొని 16వ శతాబ్దివరకున్ను అపరిమితముగా ప్రకటిత నై, పోయినవి పోగా, ఇప్పటికినీ వేలకొలదిగా రాతిపలకలమీదను, కాని పట్టాలమీదను నీలిచి ఉన్నవి. వీటిలో నున్న దేశ భాషాశబ్దములయందు ఇప్పటి పండితులు *(గామ్యములుగా పరిగణించి దూషించేవి చాలా ఉన్నవి. “మ్య” సం వ్యావహారిక భాషకు పూర్వము లేదుగాబో22. ఉంటే దానియందు అప్పుడు ఏమి దోషము లేదు బోలు. మన కాలమందు «« పరులఁ దెగడు చోటఁ జెప్పనొప్పు” అని గౌమ్య మునకు ప్రాతలో నింద ఒక్కటే ప్రయో జనము గా పండితులు నియమించుకొన్నారు. కాని పూర్వులు తమ వ్యావ హారిక భాష ఆచంద్రార్కమును స పతిష్ఠితములయి ఉండవలసిన ధర్మ శాసనముల రచనలో యోగ్యమైనదిగా నే ఎను కొన్నారు. శాసనములు రచించినవారు, (కొందనుకొన్నట్టు : గొంథి కొంధ్ర ము” తెలియనివారు కారు. శ్రీనాధకవిసార్వభౌముడు శాంథికాంధ్రను ఎరుగనివాడు కాడు 3 జూ. కొండవీటి రెడ్డి రాజుల ఆస్థానమందు విద్యాధికారిగా నుండి అతడు అ నేక శాసనములు రచించినాడు. వాటిలో ఈ అస్యగామన్యసీమా చిహ్నా ని దేశభాషయా లిఖ్యం తే” అని చెప్పి, వ్యావహారిక భాషలో నే ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 18 సరిహద్దులు వివరించి శాసనముకొసను ( విద్యాధికారి శ్రీనాధ్ వీర శ్రీ వేమభూపతే, అకగ్ దాక రవాహం నిర్మలం ధర్మశాసనమ్” అని చెప్పు కొన్నాడు. ఇప్లే ఆముక్తమాల్యద రచించిన కృష్ణ దేవరాయలు కోటాన కోట్లు వెలగల నవరత్న ఖచితసువర్ణాభరణములు తిరుపతి వేంకటేశ్వర స్వామికి సమర్పించి, “ దేశ భాషను” అనగా ఇప్పటి పండితులు గ్రామ్యమని దూషించి బహిష్కరించిన వ్యావహారిక భాషను తన ధర్మ శాసనము తానే స్వయముగా గచించియో, లేక తన సమ్మతిని పండితుల చేత రచియిం పించియో, తాటి కాయలంత లేసి అక్షరాలతో దేవాలయము రాతిగోడల మిద కలకాలమూ ఆబాలగోపాలము అందరూ చదివి తెలుసుకొనేటట్టుగా చెక్కించి ప్రకటించినాడు. మనుచరిత్ర రచించిన అలసాని పెద్దనకూడా శాను చేసిన దానధర్మములు వ్యావహారిక భాషలో రచించిన శాసనములో ప్రకటించినాడు. శ్రీంగమహాత్మ్యము, మామమహాత్మ్యము గాంథిక భాషలో రచించి, కవి అని ప్రఖ్యాతిపొందిన దక్షిణ సింహాసనాధ్యక్షుడైన విజయరంగ చొక్కనాధ నాయనయ్య వారి ధర్మ శాసనములు కూడా ఇట్టి భాషలో నే రచితమయినవి. ఇది అన్ని దేశ ములందున్ను సనాతన మైన శిస్టా చాగము. ఆశోకుని ధర్మ శాసనములన్నీ వ్యవహారమందున్న పాళీభాషలో ప్రకటితమయినవి. 1802 సం|| మొదలుకొని నేటివరకు ఇంగ్లీషు ప్రభుత్వము వారు తమ శాసనములన్నీ వ్యావహారిక భాషలో నే ప్రకటిస్తు న్నారు. ఇది సంప్రదాయ విరుద్దము కాదు. ఇందుకు దాఖలాగా వేరు వేరు ప్రదేశములందు వేరు వేరు కాలము లలో వేరు వేరు ధర్మ కార్యములు ప్రకటించుటకు గచిత మైన శాసనములు, వివరించకుండా కొన్ని సూచించి పేర్కొంటే చాలు ననుకొంటాను. విమ ర్శింప నుద్దేశముకలవారు నేను సూచించిన గ్రంథములలో శాసనములు , పూర్తిగా చదివి చూడవచ్చును. ఈ దిగువనున్న పట్టీలో ఈ ఎపీ) అంటే ________________
14 వ్యాసావళి ఎపి గాఫియా ఇండికాసంపుటములు. “ఎపీ. ఇండో- మోస్ల” అంటే ఎపి. గా ఫీయా ఇండోమోస్లామి కా. ఈసా. ప) అంటే సాహిత్య పరిషత్పత్రిక - ( నెల్లూ?? అంటే బటర్వర్తు వేణుగోపాల చెట్టి గార్ల నెల్లూరుజిల్లా శాసన ములు. ఈ లోకల్, ఆండే గవర్నమెంటువారి ప్రాచ్యలిఖితపుస్తక భాండాగాగమందున్న లోకల్ రికార్డు. ఈ శృంగా” అంటే వేటూరి ప్రభాకర శాస్త్రి గారు రచించిన శృంగార శ్రీ నాధమునకు అనుబంధము. * హైద” అంటు హైదరాబాద్ ఆర్కేలాజికల్ సంపుటములు. 'త్రిలిం) అంటే వావిళ్ళ వెంక టేశ్వగశాస్త్రిగారి త్రిలిజ్ఞపత్రిక. శాసన కాలము శక సంవత్సరములని తెలియవలెను. ప్రతి శాసనములో నుండిన్ని గామ్య' శబ్దములకు ఉదాహరణము గా ఒకటి 'నెండు మాటలు ఎత్తి చూపిస్తాను. 1. ఎపి. IV, 1105. పిశాపురం. కులోత్తుంగ మన్మగొంక రాజుల మహా | దేవులు; ఉ. అఖండమున్ను, ఉత్సవాద్దమున్ను . 2. హైద. ill. 1157. ఓరుగంటిదరి ఉప్పల్లి. కాకతి గణపతి దేవని | ప్రధాని. ఉ. వనమూను, సర్వమూను. 3. ఎపి. XII. 1166. మోటుపల్లి కాకతి గణపతి దేవని అభయశాసనము. | ఉ. ఎల్ల వారికిన్ని , ముత్యాలకూ. 4. త్రిలి. lll. 40. 123l. నందలూరు. కాకతి ప్రతాప రుద్రదేవ మహా | రాజు. ఉ. ఇ స్త్రీమి. 5. ఎపి. IV. 1259. దో సెంపూడి. ఆంధ్రఖండ మండలాధిపతి నామ నాయకుడు. ఉ. పెట్టింది. 6. ఎపి. IV. 1518. పిఠాపురం. కాటమ రెడ్డింగారు. ఉ. రెడ్డింగారికిన్ని .. 7. లోకల్, శృంగా. 18కం. కొమరగిరి. ముక్కంటి రాజు, ఉ, రాజు. | గౌరికిన్ని. 8. డిటో. 1830. పొన్ను పల్లి. వేమా రెడ్డి గారు. ఉ. వచ్చే పొఁగున్ను ________________
- వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 15 9. ఎపి. IV. 1886. దాక్షారామం. వేమా రెడ్డి గారి భృత్యుడు. ఉ. | దేవులకున్ను .. 10. లోకల్. శృంగా. 1336. కల్వపొములు. వేమా రెడ్డించారు. ఈ ఇట్టిక నూయిన్ని , 11. డిటో. 1336. పొన్ను పల్లి . డిటో, ఉ, రెండున్ను . 12. ఎపి. IV. 1550. తక్కెళ్ళపాడు. రెండవ దేవ రాయలు. ఉ. సంధుకు 13. ఎపి. XII. 1356. వేమవరం. అల్లయ వేమారెడ్డిం గారు. ఉ. పొద లున్ను - 14. త్రిలి. ill. 40. 1423. నందలూరు. సాళువ నరి సింగరాయల సే సోపతి | ఉ. చేస్తుండే. 15. సా. ప, (ఆనంద) 1434. తిరుపతి. కృష్ణదేవరాయలు. ఉ. యింత వట్టును • 16. కవిజీవితములు. 1.440. కోటకాగ్రహారం. అల్లసాని పెద్దన. ఉ. | ఇ స్తిమి. 17. డిటో. 1.441. సింహాచలం. కృష్ణ దేవరాయలు. ఉ. నడి చేటందుకు, కూడా, పోతారు. 18. త్రిలి. ill. 40. 1541. నందలూరు. సదాశివరాయలు. ఉ. నల భైఒకటి. 19. ఎపి. ఇండో, మోస్లో. 1587. గోల్కొండ సుల్తాన్ అబ్దుల్లా కుతుబ్ శాహి, పుచ్చుకొంటున్నాను, చాలా, 20. ఎపి. XVI. 1630. తిరిచినాపల్లి, విజయరంగ చొక్కనాధ నాయనిం | గారు. ఉ. వుండేటందున, చేసుకొను 21. నెల్లూ, పు. 436. 1715. ముత్యాలపోడు. కలిగిరి సుందరయ్య. ఉ. నడిపిస్తూ, రెండో, ________________
16 వ్యాసావళి వ్యావహారిక భాషాప్రయోజనములలో శిష్ట సంప్రదాయసిద్ధ మైనది ఒకటి వ్రాతలయందు కూడా తెలుగు దేశమంతటా 700 సంవత్సరములు శిలాక్ష'మై ఉన్నట్టు రుజువు చేసి నానుగదా. ఈ భాష సంభాషణయందే ని వ్రాతలయందు పూర్వులు జాడలేదని వాదించినవారి మాట అసత్య మనుటకు ఈ ఒక్క ప్రమాణమే చాలును. అయితే ఈ భాష అపరిమిత ప్రయోజనమని నేను రుజువుపర్చుటకు ప్రతిజ్ఞ చేసి ఉన్నా ను. కనుక మరి కొన్ని ప్రయోజనములు సప్రమాణము గా వివరించి చెప్పవలెను. ఆబాలగోపొలము తెలుగువారందరికీ పాడుటకూ వినుటకూ ఆసక్తి పుట్టించే పాటలు, పదాలు, కీర్తనలు మొదలయినవి వేలకొలదిగా ఉన్నవి. కొన్ని టీలో భక్తి, కొన్ని టిలో శృంగారము, కొన్ని టీలో జ్ఞానము, కొన్ని టిలో హాస్యము; ఇట్లే కరుణ, శోకము మొదలైన రసములు. అన్నీ వీటిలో వ్యక్త పడుతున్నవి. ఇవి వ్యావహారిక భాషలో నే సనాతన సత్సం ప్రదాయానుసారముగా పూర్వకవులు రచించేవారని తాటాకుమీద వ్రాసి ఉన్న ఈ పాటల పుస్తకాలు చూస్తే తెలుస్తుంది. ఇట్టి పుస్తకాలు దేశ మందంతటా ఉన్నవి. తంజావూరి సరస్వతీ మహలులో, చెన్న పట్టణము గవర్నమెంటు ప్రాచ్యలిఖితపుస్తక భాండాగారమందు, ఆంధ్రసాహిత్య పరిషతు స్తక భాండాగారమందు చాలా గ్రంథములున్నవి. ఈ పొటలకు ఈ కావ్యి నామము చెల్లదా? సంస్కృతమందు జయ దేవుడు రచించిన గీత గోవిందమువంటివి కావా భరతశాస్త్ర ప్రవీణులయినవారు తిరుపతిలోని తాళ్ళపాకవారు, తంజావూరిలోని త్యాగరాయలు, మన్నో రుగుడిలోని సభాపతయ్య గారు, క్షేత్రయ గారు మొదలయిన వారు రచించిన తెలుగు కీర్తనలు? ఈ కవులు, పండితులు కారనగలరా? విద్వత్కవులు .వ్యావహారిక భాషలో ధర్మ శాసనములు రచించినట్టే, ఆ భాషలో పాటలూ పదాలూ కూడా రచించినారు. తాళ్ళపాకవారు సంస్కృతమున, ప్రాచీనాంధ్రమున ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 17 అనేక కావ్యములు రచించిన రేకదా. నిరంకుశోపాఖ్యానము రచించిన రుద్రకవి సుగ్రీవవిజయమ నే యక్షగానముకూడా రచించినాడు. అందు *త్రిపుటలు, యేలలు, ద్విపదలు, ఆర్ధచంద్రికలు, జం పెలు మొదలగు రాగ తాళజ్ఞానమునం జదువవలసిన భాగ మెక్కుడుగా నున్న ది” అని సా. 6. పత్రిక VIII సంపుటములో విమర్శకులు చెప్పినారు. ఇవి అన్నీ వ్యావ హారిక భాషలో ఉన్న వి. ఉత్తర రామాయణము రచించిన ధరణి దేవుల రామమంత్రి విష్ణుమాయావిలాసమ నే యక్షగానము ఇప్లే రచించినాడు. అప్పకవి రచించిన యక్షగానము దొరక లేదు గాని. అదిన్నీ ఇప్లే గచిత మై ఉండునని ఊహించవచ్చును. పూర్వకవుల సంప్రదాయమును అనుసరించి మన తాతల నాటి మృత్యుంజయవిలాసము, రామదాసుకీర్తనలు, తూము నరసింహదాసు కీర్తనలు, నిట్టల ప్రకాశదాసు కీర్తనలు, కృష్ణమాచార్య కీర్తనలు మొదలయినవి తెలుగు దేశమందు నెలకొనిఉన్నవి. ఇవికాక, స్త్రీల పాటలు, పెద్దవి చిన్న వీ, నవరసభరిత మైనవి వేలకొలది గా ఉన్న వి. పామర జనులు పాడేవి వా సవమైన గామ్య భాషలో నుండుట ఉచిత మే కదా; అట్టివి శిష్టులుకూడా పొమరులకోసము "నానావిధములా రచించినారు. సోహంభావతత్వముల పామరులకోసము పాట గా ఉన్నవి. భక్తి బోధక ముగా సువ్విపోట ఒకరు రచించినారు. ఇప్లే సోత్రములు, విన్న పములు, అష్టక ములు, చూర్ణికలు, రగడలు, దండకములు, ద్విపదలు పొడుటకు అను కూలముగా భక్తులు రచించినవి అపరిమితముగా ఉన్న వి. వీటిలోని భాష శిష్టవ్యవహారమందున్న దేకాని కేవల గ్రంథస్థమైనది కాదు. వడ్డాది సుబ్బా రాయడు పంతులు గారివంటి "నేటి కవులు వ్యావహారిక భాష పొటలలో సయితము వాడకూడదని బహిష్కరించి, గాం:ఖిక భాషలో పాటలు రచించి 'నారు. (గామ్యభాషలో పొతపోటలు పొడినవారందరూ నరకములో | 2 ________________
18 వ్యాసావళి పడిపోయి నొరు గాబోలు ! గాంథిక భాషల పొడి తే కాని 'మోక్షము దొరకదు కాబోలు! పూర్వకవుల సంప్రదాయమును అనుసరించి సంకీర్తన లక్షణము నిరూ పించిన తాళ్ళపోక అన్న యాచార్యులు భక్తుల కీర్తనలు ఎటువంటివని చెప్పి నాడో చూడండి! (మ. శ్రుతులై శాస్త్రములై పురాణ కథలై సుజ్ఞానసాకంబులై , యతిలా కాగమవీధులై వివిధ మంత్రార్థంబులై నీతులై, కృతులై వేంకట శైలవల్లభరతి క్రీడా రహస్యంబులై నుతులై తాళులపొక యన్న యవ నూత్న క్రియల్ చెన్న గున్.” పదరచనల (గామ్యో క్తులు బహిష్కరించ లేదు స రేకదా అవి ఎట్లు ప్రయోగించవ లెనో వి శేషించి విధించినాడు. ఇక్కడ (గామ్యోక్తులు అనగా పామరజనుల మాటలు అని అర్థము స్పష్టము. •క. పదముల శృంగార వధూ మృదుమధుర మనోజ్ఞ వాక్యమిశ్రములై నక్ విదితార్థ గామ్యో క్తులు, పదిలము గాఁ బొంక మెఱిఁగి పలుకం జెల్లు.” క. పురుషో కి సంస్కృతంబును రుణీ వాక్యమునఁ బొకృతము నీచ వధూ పరిభాష నితర భాషలు పరగినక్రియ నుచితభాష పదములఁ జెల్లుక్. క. పల్లవ సారీ మేచ్ఛా ద్యుల్లాసమనోజ్ఞ బంధుర క్తుల చవియై చెల్లును గామ్యములై నను హల్లీ సక ముఖ్య నాట కాదిక ఫణితి. ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 19 క. జగతిగల చెల్లుబల్లె నగి నడి భాషించునట్టి నానుడిపలుకుల్ తగదన రహి చేడుఁ బువ్వుల సొగ సుడుగం బిసికి కంపు చూచిన భంగిక్ . ఇప్పుడుకూడా సామాన్య జనులు పొడే దరువులు, జక్కుల రేకులు, ఏలలు, గొబ్బిళ్లు, చందమామపదములు మొదలయినవాటికి లక్షణము నిరూ పించినాడు. అందరూ ఎరిగిఉన్న పొటలలోని వ్యావహారిక భాషకు ఉదాహరణములు అట్టే అక్కర లేదు. ఈ ఉపచారము చేసే పోరు నా గని. మరవకురా,” « ఉండేది రాముడొకడు,” 64 చేడేబుద్ధి మాను రా,” “ఎవ రని నిర్ణయిం చేది రా,77 *రాజు వెడలె జూతాము రారే,” ( చింతిస్తున్నా డే యముడు,) (ఇంకా దయ రాకుం టే ఎంతని సైరింతును రా? ఇట్లు 'భజన జేసే విధము తెలిసిన రామభక్తుడు త్యాగరాయలు తన కీర్తనలు రచించినారు. ఐదవ సంవత్సరాది సంచిక లో హరి నాగభూషణము గారు రచించిన శ్రీమత్ త్యాగరాజచరిత్రము చదివి తే తెలుస్తుంది త్యాగరాయలు ఎట్టి వారో. వీరి భాష భజనపరుల కందరికిన్నీ ప్రియమైనది. వాస్తవమైన గామ్యభాషలో శిష్టసంసర్గము లేని పొమరులకోసము వేరే పాటలు రచితమై అనేక వరు లోకమందున్న వి. వాటిలోని గ్రామ్యము శిష్టుల వ్యవహారమందుండదు. అట్టి (గామ్యము, హాస్యానికై తే నేతప్ప, శిష్టులు పాడితే అసహ్యము గా ఉంటుంది. శిష్టులు పొడే పొటలలో శిష్టవ్యవహారసిద్ధ మైన మాటలే ఉంటవని నమ్మ వ లెను. ఇట్టి పొటలపుస్తకాలు గవర్న మెంటువారి లిఖితపు స్తక భాండా గాగమందున్న వీ. కొన్ని పేర్కొని చెప్పుతాను. మృత్యుంజయవిలాసము, రుక్మాంగదచరిత్ర, కృష్ణమాచార్యకీర్తనలు, ముద్దుపలని సప్తపదులు, రుక్మిణీగోపాల సంవాదము, లక్ష్మణమూర్చ, తారాశశాంక ము, సోహం ________________
20 వ్యాసావళి భావతత్వములు, గోపీగోపొల సంవాదము, దసరా పద్యాలు, రామదాసు కీర్తనలు, సిరియాళు చరిత్రము, వేదాంతకీర్తనలు, పారిజాత ప్రబంధము, సువ్విపాట, జీపై క్యబోధము, మాధవాష్టక ము, వేంకటేశ్వరాష్టకము, రఘురామాష్టక ము, రాఘవాష్టక ము, కడపాధినాయకాష్టక ము, కో నేటి రాయాష్టక ము, నవనీతచోరాష్ట్రకము, దాక్షారామభీ మేశ్వరాష్టకము • ఆంధ్రసాహిత్య పరిషత్పుస్తక భాండాగారమందున్న వి:- అధ్యాత్మ రామా యణ కీర్తనలు, ఒప్పగింతపాటలు, కీర్తనలు, కృష్ణకీర్తనలు, రామకీర్తనలు గొల్లభామపడము, గొల్లకలాపము, జ్ఞానగురుస్తోత్ర కీర్తనలు, తలుపులవద్ద పాటలు, పిళ్ళారప్ప పదములు, మువ్వగోపాలపదములు, రామాయణ పదము, వెంక టేశ్వరకీర్తనలు, వేదాంతకీర్తనలు, వేదాంతపదము, వేదాం తముపాట, కౌగదారామాయణము, శివకీర్తనలు, శృంగారపు పాటలు, శ్రీ శైల శివకీర్తనలు, తేత్రయపదములు, రామదాసుచరిత్ర, రామప్రభో ఆ నే పాటలు, వారణాసి బ్రహ్మయ్య పదములు. శైలి ననుసరించి రగడల Wను దండక ములలోను వ్యావహారిక భాష, కొలదిగానో అధిక ముగానో, ఉంటుంది. భారతము,' భాగవతము, రామాయణము మొదలైన ఇతిహాస పురాణములని కధలే కాక, పల్నాటి వీరచరిత్రము, బొబ్బిలియుద్దము, భక్తుల కథలు, దేవతలమహిమలు పెద్ద పదములు గా పూర్వకవులు ద్వీప దలు రచించి ప్రజలకు ప్రసాదించినారు. పరిషత్తు వారి బహిష్కరణము ఆంధ్రమహాజనులు అంగీకరించి ఈ పాటలన్నీ గ్రాంథిక భాషలోనికి మార్చి పే సే, లోకానికి ఉపకారమా అపకారమా? ఆలోచించుకోండి. లుగు పోరు, స్త్రీలు, పురుషులు, పెద్దలు, పిన్నలు, పండితులు, పామరుల తాటా కలమీద వ్రాసుకొని కానీ, వ్రాయించుకొని కానీ, చదువుకొని కానీ, చది వించుకొని కానీ, ఈలాటి పాటలవల్ల చతుర్విధపురుషార్థ ములు సాధించే వారని చెప్పుట అతిశయోక్తి కానేరదు. (గాంథిక భాషలో రచించిన ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 21 గ్రంథములు పండితులకు మాత్రమే ఉపయోగించును; ఇవి అఖిల లోకోప కారక ములు కావు. ఇట్టివి అందరికోసము ప్యోవహారిక భాషలో రచిం చుట సత్సంప్రదోయమని దాని ప్రాచుర్య మునుబట్టి సిద్ధాంతము కాదా? తెలుగువారు నాగరికులు. నూటికి తొంభైమందికి ఓనమాలు రాక పోయినా పెద్దల ధర్మాన పొటలూ, పదాలూ విని, పండితులకు తెలిసిన విషయములు అనేక ము నేర్చుకొని, తెలివి తేటలు గలిగి ఉన్నారు. వారి రుచులకు తగినట్టి నాటక మరులుకూడా పూర్వకవులు రచించేవారు. క్రీ. శ. 17వ, 18వ శతాబ్దులలో తంజావూరు రాజధానిగా చోళమండలమును పరిపాలించిన తెలుగురాజులూ మహారాష్ట్ర రాజులూ సారస్వతమందు చాలా అభిమానము గలవారు. తెలుగురాజులలో కొందరు ప్రఖ్యాత పాండిత్య పరు సంపాదించి కావ్యములు రచించినారు. పొరుంచుకొన్న వేశ్యలు కొందరు విదుషీమణులు; సంగీత సాహిత్య ప్రవీణలు. వారి ఆస్థానమందు అన్ని భాషలూ, అన్ని శాస్త్రములూ, అన్ని కళలూ అభ్యసించి ఆరి తేరిన పండితు లుండేవారు. ఈ ఆంధ్రమహారాష్ట్రరాజుల కాలమందు రాజులు న్ను వారి పండితులున్ను వారి వేశ్యలున్ను రచించిన నాటక ములు అనేక ము ఇప్పటికిన్నీ అచ్చట సరస్వతీమహలులో ఉన్న వి. తెలుగున, ఆరవమున, కన్నడమున, మహారాష్ట్రమున, హిందీని, సంస్కృతమున ఇవి గచిత మైనవి. 1918 వ సంవత్సరమున అచ్చట భారతప్రతులు చూచుటకు వెళ్ళి ఆరువాగములుంటిని. ఉద్దేశించిన పని కే కాలము చాలనందున సుమారు ఇరవై నాటకములు అక్కడక్కడ చదివి చూచి, మరి యాభై నాటకముల పేళ్ళుమాత్రమ వ్రాసికొన్నాను. విజయరాఘవ నాయనిం గారు, రంగాజమ్మ గారు, కోనేటి దీక్షితులు మొదలయిన కొందరి రచన విశిష్టము గా ఉన్నది. దానిలో వ్యావ హారిక భాష పాత్రోచితముగా ఆ కాలమందు తంజావూరిలోని పోడుకను అనుసరించి ఉన్నట్లు కనబడినది. అనేక సొటకములలో వచనముల ________________
వ్యాసావళి £ మాదిరి 'పే పద్యాలూ, పొటలూ వాడుక మాటలతో రచితమయి ఉన్నవి. కదామా” “ము మునాధ నాయనంగారి కొమాళ్ళు విజయరాఘవ నాయినిల గారు గొప్ప పండితుడు రచించిన రఘునాథాభ్యుదయ నాటకము G"ని {{ wజ్యం జపాకర్చు అట్టవణరంగయ లెక్క వినిపించిన విధం” శ్రీ వేట- 5 ! ప్రభాకరశాసి గారు ప్రకటించిన << తంజావూరి యాంధ్రరాజుల -• : శిక 82–చ పుటలో చూడవచ్చును. శాహజీమహారాజు రచిం చిక పార్వతీపరిణయ నాటక ను లానిని ఒకటి రెండు వాక్యాలుమాత్రము మచ్చుకు ఇక్కడ వ్రాస్తాను. సూత్రధాగవచన( జయవయి భాగవతుల్లారా ! విఘ్నేశ్వరుండు వచ్చి నాండే -జసే నేటందుకు పూజారివాణ్ణి పిలవవోయి. - జవచనం— నేనైతే వచ్చి నాను. పరిచారకుణ్ణి పిలిపించండా, పొజాతాపహరణములోని సీసపాదం పలుమారు నాకోంగు బట్టే వదేమిరా, మాయత్త వింటేను మాటవచ్చు.” ఆంధ్రసారె స్వతముల పరిణామము నిరూపించుటకు ఈ నోటక వుల ఆవశ్యకమయినవని వేరే చెప్పనక్కర లేదు. కథలు ప్రతి దేశమంద న్నూ ఆబాలగోపాలం అందరికీ ప్రియమైన సారస్వతముగా ఉన్నవి. పొటలవలె నే ఇవన్ని జనులు నిరకరులై ఉన్న కాలమందే పుట్టినవి. వాత నేర్చినతర్వాత జనులు ఈ కథలు వ్రాసుకొని తాము చదువుకొcటూ, ఇతరులకు చదివి వినిపించేవారు. సర్వజనసామాన్య ముగా ఉన్న భాషలో నే వ్రాతయందుకూడా ఈ కధలు కనబడుతున్న వి. మన దేశమందు కూడా ఇట్లు రచించిన కథలపు సకాల వ్రాత ప్రతులు అ నేక వున్నవి. ఈ కధలు అచ్చు వేయించేవారు వ్రాత పతులలో ఉన్న ప్లే గ్రంథ ముంచవలెను; లేదా, పూర్వ కాలపు భాష దుర్బోధము గా ఉంటే తమ కాలపు భాషలో ఉన్నట్టు సవరించి సుబోధముగా చేయవలెను; గానీ ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కా ర నిరసనను 28 లోకులకు అపరిచితమయిన భాషలోనికి మార్చడము యుక్తమా? ఇట్టి దురా వారము మరేదేశమందున్న లేదు. (గాంథిక భాషలో నే పూర్వులంకూడా కథలు రచించేవారని తోచునట్లుగా ఇప్పటి అచ్చు పుస్తకాలు దుష్టపరిష్క ర్తల కూటకరణమువల్ల మారురూపము పొందినవి. వాడుక భాషలోని కథలు పిల్లల స్వంతసారస్వతము; పొమరుల స్వత్వము, సర్వజన సామాన్య సంపత్తి, వాడుకలో లేని భాషలోనికి వీటిని మార్చడవు మహాపాతక ము. ఇట్టి పాపకృత్యము పూర్వపండితులు ఎన్నడూ తల పెట్ట లేదు. అచ్చు యంత్రములో మొట్ట మొదట అచ్చు పడ్డ తెలుగు పుస్తక ములు చూచినవారికి నిజము తెలుస్తుంది. ద్వాత్రింశత్సాలభంజికకథలు 1819వ సంవ, పంచ తంత్రక ధలు 1884వ సం.న చెన్న పట్టణ పాఠశాలలో అప్పుడు తెలుగు పండితుడుగా ఉండిన రావిపాటి గురుమూర్తిశాస్త్రిగారు వ్యావహారిక భాషలో రచించి అచ్చు వేయించినారు. ఆయన తెలుగు వ్యాకరణము, శేషయ్యగారి తెలుగు వ్యాకరణమువంటి గ్రంథములు కూడా అట్టి భాషలో నే రచితమై ఉన్నందున ఆ కాలమందు అట్టి రచన సత్సంప్రదాయానుసార మయినదని ఊహించవలెను. చిత్రకథలు, నీతికథలు (1856), నారాయణ సామిగారి తెలుగు కథలు (1839), పరమానందయకథలు (1861) మొద లయినవి అప్లై వాడుక భాషలో నే అచ్చు పడ్డవి. అంతకు పూర్వముకూడా ఇట్లు కథలు రచించుట శిష్టాచారముగా ఉండేదా అని విచారించగా, ఆంధ్ర సాహిత్య పరిషత్పస్తక భాండాగారమందు వ్యావహారిక భాషలో రచిత మయినక థలం తాటాకుపు సకాలలో చాలా కనబడ్డవి. ఉదా: చిలుక చెప్పీనకథలు, హంసవింశతి, ద్వాత్రింశతాలభంజికలకథలు, పంచతంత్ర కథలు, 'తెనాలిరాముడికథలు మొదలయిన వే "కాక, రామాయణము, భాగ వతము, భారతము మొదలయినపురాణేతిహాసములు కూడా ఇట్టిభాషనే వచ నములూ కథలుగా గచితమయినవి ఉన్న వి. ( రామాయణార్థంబు అందరికీ ________________
వ్యాసావళి తెలియడానికి వచనరూపంబు మార్కండేయమహాముని పొండునందనులకు చెప్పిన ప్రకారం సింగరాజుదత్తాత్రేయులు చేసుకొన్న పుణ్యకథ సంపూర్ణం” అని గ్రంథకర్తగ్రంథాంతమందు ఏ ఉద్దేశముతో ఇట్లు రచించినాడో స్పష్ట పుగా తెలియజేసినాడు. ఇట్లు రచించినరాజులచరిత్రలు భక్తులచరిత్రలు కూడాకలవు, సాహిత్య పరిషత్తువారివద్దనున్న ' రాయవాచకము, ప్రతాప చరిత్రము, కర్ణాటక రాజ్య వృత్తాంతము వ్రాతప్రతులలో ఉన్నట్టే అచ్చు పడ్డవి. గవగ్న మెంటువారి లిఖితపుస్తక భాండాగారమందు తంజావూరి రాజుల చరిత్ర, సింహళవిజయము, భాగవతచరిత్ర ఉన్న వి; మొదటిది శ్రీ వేటూరి ప్రభాకరశాస్త్రిగారు తాము రచించిన పీఠికలో అచ్చు వేయించి శారు. తెలుగు దేశముచరిత్ర విశదపర్చగల వృత్తాంతములు, అపరిమిత మగా మెకన్టీ, సెయిలర్, చౌక్ మొదలయినవారు సంపాదించినవికుప్పలకుప్పలుగా గవర్నమెంటువారి పుస్తక భాండాగారమందు « లోకల్ రికార్డు” అనే పేరితో ఉన్న వి. ఆంధ్రపత్రిక 149వ సంచిక లో 25-1-24వ తేదీని " ఓరియంటల్ లైబ్రరీ” ఆ నే శీర్షికతో క, మార్కం డేయశర్మ గారు ప్రకటించినవ్యాసము చూస్తే, ఇవి ఎంతవిలువయినవో తెలు స్తుంది. వచనరచనాసంప్రదాయము పూర్వ మిట్లుండేదని గౌమ్య(గాంథిక ఐదవ విమర్శించి తీర్పు చెప్పిన పరిషత్పండితులకు గాని యూనివర్సిటీ పండి తులకు గాని శాసననిర్మాణ సభలోని తెలుగుసభికులకుగాని విద్యాశాఖాధ్యకు. లకుగాని 1914 సం. రమునకు పూర్వము తెలియ లేదు. ఇట్టివచన గ్రంథములు వందలకొలదిగా ప్రాతప్రతులలో ఉన్న వని నేనై నొ మొదట ఎరుగను; లోకము నేటికిన్నీ ఈ సంగతి తెలిసినవారరుదు. అయితే, ఇట్టివచన గ్రంథములతోపాటు, పొండ్యచోళమండలములలో ఆంధ్రరాజుల ప్రభు త్వము సాగుచుండినప్పుడు గ్రాంథికాంధ్రమున వచనము రచించిన, ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 25. జైమినిభారతము, శ్రీరంగ మహాత్మ్యము, భారతము మొదలయినకొన్ని గ్రంథములకు వ్రాతప్రతులు సాహిత్య పరిషత్తువారికి దొరికినవి. అందులో జైమినిభారతముమాత్రము పరిషత్తు వారే భాషలో కూడనిమార్పులు కొన్ని చేసి, అచ్చు వేయించినారు. ఈ పౌఢవచనములలోకూడా వాటిని * వాటికి”, “ రెండోఅధ్యాయము”, ఉండే”, “ చేస్తివి”, ఈ కూతురిని? డపిలిచినా కదాం', 'రాజుకు', 'ఇరు వై' పొదలయిన వాడుక మాటలు అనేక ము గాఉన్న వి. ఇట్టివి దిద్దడము లోకాన్ని మోసపుచ్చడము కాదా? ఇవి రచించినవారు ప్రాచీనాంధ్రభాష శ్రద్దగా అభ్యసించి, ఆభాషల తమకుగల రచనాసామర్థ్యము ప్రకటించి పండితుల మెప్పు పొందగోరినవారు. వాడుక భాషలో తాము రచించిన వచనగ్రంథములవలె ఇవి అఖిలలోకోపకారక మైనవి కావని పొ రెరుగుదురు. లోకులందరికీ ఉపయోగించేటందుకు రచించినపుస్తక మహలన్నీ వాడుక భాషల నే ఉన్న వని ఋజువు చేయుటకు చాలినంతసాక్యము లిఖితపు సక భాండాగారములందే ఉన్న దిగదా! ఇంతవరకు, శాసనములు, పాటలు: యక్షగానములు, నాటకములు, కథలు, పురాణేతిహాసములు, చరిత్రలు, వ్యావహారిక భాషలో మనపూర్వులు రచించిన వే అ నేక మున్న వని నిస్సంశ యముగా ఋజువయినది గదా! ఇకను, శాస్త్రములు, కళలు అభ్యసించే. తెలుగువిద్యార్థులకు గురువులు ఎట్టిభాషలో గ్రంథములు రచించేవారో తెలియ జేస్తాను. అన్ని విద్యలలోనూ ‘ఆధ్యాత్మవి ద్యావిద్యానాం వాద. పవదతా మహమ్” అని శ్రీకృష్ణభగవానులు చెప్పినట్టు, ఆధ్యాత్మ విద్య (శ్రేష్ఠమయినది గదా. ఈవిద్యను తెలుగువారికి వాడుక మాటలతో బోధిస్తూ పండితులు, యతులు మొదలయిన జ్ఞాన సంపన్నులు రచించిన వచన గ్రంథ. మలం వందలున్నవి. ఉదా: పరిషత్తు వారివద్ద నున్న వి కొన్ని టిని పేర్కొం . టాను. మోకళా స్రము, భగవద్గీతావచనము, వాసుదేవమననము, వేదాంత, ________________
26 వ్యాసావళి వాప్తికలు, మహావాక్యలక్షణము, వేదాంతవచనము, పొరలపంచక ము సక లోపనిషత్సార సంగ్రహము, సాత్విక బ్రహ్మ విద్యావిలాసము. గవర్న మేంటువారి పుస్తక భాండాగారమందు అజ్ఞాన ధ్యాంతచండభాస్కరము, పేజంతసార సంగ్రహము, అర్చిరాదిమార్గము, తత్వము, రాజయోగప్రకాశిక మొదలయినవికూడా ఉన్నవి. సంస్కృతమందున్న వేదాంతగ్రంథములు చదువగోరే తెలుగువారి కోసము పాడుక మాటలతోనే గురువులు వాటికి ఓకలు చించినారు. భగవద్గీతలకు ఆనందతీర్థులు వారు, పరమానందయ తీంద్రులు, పొక తిరుమలయ్యంగారు రచించినటీకలున్ను . ఈ త్తరగీతలకు పరమానంద తీర్థులవారు సుద్శేనతీర్థులవారు రచించినట్కలున్ను , మహిమ్న స్తవటీక, పౌఢానుభూతవ్యాఖ్య, పంచీకరణకు మొదలయినవిన్నీ, గవర్న మెంటు వారి పుస్తక ములగ కనబడుతున్నవి. పూర్వసంప్రదాయము సనుస రించే శ్రీ వేంకటగిరిమహారాజా శ్రీ వెలుగోటి సర్వజ్ఞకుమాగయాచేంద్ర భూపతులు నా స్త్రీక ధ్వాంతభాస్కరము, మనస్సాక్ష్యము మొదలయిన వనేక త తగ్రంధములు (6 మ్య భాషలాగానే అందరికీ తెలి నేటట్టు రచించుట యుక్తమని సిద్ధాంతీక రించి) రచించి ప్రకటించినారు. వీరి పొండిత్యము జగద్విఖ్యాతము. వీరు (గాంథికాంధ్రము రానివారు కారే? తక్కిన ప్రములలో తెలుగుదేశమందు బాగా వ్యాపించి ఉన్న వి ద్యౌతిష మున్ను , వైద్యమున్ను . వీటిని తెలుగువారు అభ్యసించుటకు గాను సంస్కృత గ్రంథములకు వాడుక మాటలలోనే టీకలు రచించి గురువులు శిష్యుల కిచ్చి నారు. జ్యొతిషమందు గవర్నమెంటువారి వ్రాతపుస్తక ములలో బృహ జాతకటీక, భీమకవి జోస్య ను, ప్రతి భాగవివరణము, ప్రశ్న శాస్త్రము, గోపాలరత్నాకరము మొదలయినవిన్నీ గణితశాస్త్రములు కొన్ని న్నీ ఉన్నవి నూర్యసిద్దాంతము, తిథిచక్రము, అష్టక వర్గు శ్రీపతిజాతక పద్దతి విశాఖపట్టణ మందు చూచినాను. వైద్యమందు వైద్యశాస్త్రము, యోగసంగ్రహము ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 27 సుశ్రుత సంహితటీక, వైద్య చింతామణి, రసార్ణవము గవర్నమెంటు పుస్త కాలలో ఉన్నవి. పరిషత్తు వారివద్దను కూడా వీటిలో కొన్ని ప్రతులున్నవి. చేన్న పురి ఆయు ర్వే కళాశాలలో అనేక గ్రంధము లిట్టివి ఉన్న వి. ఇప్పుడు కూడా జ్యోతిషికులు, వైద్యులు వాడుక భాషలో నే శాస్త్రచర్చ చేస్తారు. శ్రీపిడుపర్తిసుబ్రహ్మణ్యసిద్ధాంతి గారు రచించిన ఈ జ్యోతిశ్శాస్త్రసమ్మేళ నము' గ్రంథాలయ సర్వస్వము (5) లో ప్రక ఒతమయి ఉన్నది. దాని నిండా కావలసినంతవాడుక భాష ఉన్న ది. వైద్యచంద్రిక మొదలయిన పత్రి కలలోని వ్యాసములందు వాడుక మాటలు తరుచుగా కనబడుతూఉంటవి? గణితశాస్త్రము, ధర్మశాస్త్రము, పొస్తుశాస్త్రము, శిల్పిశాస్త్రము, విశ్వ విద్యాభరణము, సాముద్రిక శాస్త్రము, మృగయా (వేట) ధనుశ్శాస్త్రము, మొదలయినవాటియందుకూడా తెలుగుటీకలతో నే తెలుగువారు పూర్వము చదువుకో నేగ్రంథాలు కొన్ని ఉన్నవి. సంస్కృతమున ప్రాచీనాంధ్ర భాషను, ప్రాచీనులు రచించిన ఉత్తమ గ్రంథములు తెలుగువారు తెలుసుకో నేటందుకు వాటికి పొడుక భాషలో నే ఓక 2న్ను ? అమగము మొదలయిన సంస్కృతనిఘంటువులకు, వాడుక మాటలతో నే అర్థాలున్ను, గొప్ప పండితులు_మున్నూ రేండ్లకు పూర్వ మే వ్రాసి పెట్టినారు. ఈప్రాచీన సంప్రదాయము చొప్పున మన తాత ముత్తాతల కాలమందున్ను , ప్రబంధనిర్మాతలయిన విద్వత్కవులుకూడా టీకలురచించినప్పుడు వ్యావహారిక భాషే వాడిని. సామలింగానుశాసనము నకు ప్రఖ్యాతపండితుడు నాగ దేవభట్టోపాధ్యాయుడు తెలుగున వాడుక మాటలతో రచించినవోక గ్వగ్న మెంటు వు స్తక భాండాగారమందు ఉన్న ది. తాళ్ళపాక వారు కూడా అటక రచించినారు. ఆ సంప్రదాయముచొప్పున పర వస్తు శ్రీనివాసాచార్యులు గారు రచించిన సర్వశబ్దసంబోధిని అనే సంస్కృతాంధ్ర నిఘంటువులో సంస్కృతశబ్దములకు తెలుగున పొడుక ________________
వ్యాసావళి మాటలతో అగ్గము వ్రాసినారు. వాల్మీకి రామాయణములోని కొంత భాగ మునకు, సంస్కృతభాగవతములోని కొంతభాగమునకు, శ్రీశైలమహాత్మ్య మునకు, సౌందర్యలహరికి, శ్యామలాదండకమునకు, భర్తృహరినుభాషిత రత్నావళికి, కృష్ణకర్ణామృతమునకు వాడుక భాషలో రచించినతీకలు ఆ భాండాగారమునం దే ఉన్న వి. వైష్ణవమతధర్మమును బోధించే అరవపు స్థ కములకు తెలుగుటకలు ఇప్లేఉన్న వి. ఇక ను, తెలుగుప్రబంధములకుకూడా తెలుంగుటికలు పాడుక భాషలో రచించినవే ఉన్నవి గాని, గ్రాంథిక భాషలో నున్న ది మచ్చుకు ఒక్కటైనా ఎక్కడా ఇదివరకూ కనబడలేదు. • రాఘవ పొండవీయమునకు ప్రఖ్యాతపండితుడు ముద్దరాజు రామన్న; హరిశ్చంద్ర నళోపాఖ్యానమునకు చిత్రకవి అనంతుడు; వసుచరిత్రకు సోమ నాగపండి తుడు, శిష్టుకృష్ణమూర్తిశాస్త్రి, జూలూరి అప్పయపండితుడు; మహాభారత మునకు భారతము లక్ష్మీపతి పండితుడు, మనుచరిత్రకు జూలూరి అప్పయ. పండితుడు; ఆముక్తమాల్యదకు గుట్టుపల్లి నృసింహకవి, గుడిపాటి వెంకటకవి; రాఘవయాదవపొండవీయమునకు బాలసరస్వతి (?), లంకావిజయమునకు గ్రంథకర్త శిష్యుడు కోసూరి కృష్ణమాచార్యుడు, రామకృష్ణోపాఖ్యానము నకు కావ్యకర్తానూ వారణాసి లక్ష్మీపతికవిన్నీ చేసినటీకలు వాడుక భాష లో నే (సాహిత్య పరిషత్పండితులూ గవర్నమెంటు పుస్తక భాండాగారమం దున్న పండితులూ నివేదించినట్లు) సంభాషణ శైలిని రచిత మైఉన్న వి. వీటిలో కొన్ని ప, చిన్న యసూరికి, పూర్వము, కొన్ని ఆపిమ్మటను మొట్ట మొదట అచ్చు పడ్డప్పుడు, వాటిలోనిటీక వ్రాతప్రతులలో ఉన్న ప్లే వాడుక భాషలోనే ఉన్నది. పరవస్తు చిన్నయసూరిగారున్ను వైయాకరణ రామా నుజాచార్యులవారున్ను కలిసి పరిష్కరించి 1847–వ సం.న భారతము ఆది పర్వము ఆచ్చు వేయించినప్పుడు, భారతవచనమ నే పేరు పెట్టి ఆపుస్తక మందే, ఆచార్యులవారు ఈ ఛాయా వ్యాఖ్యానము” వాడుక భాషలో రచించి ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 29 చేర్చి ప్రకటించినారు. ఈ ఆచార్యులవారు సూరిగారికన్న చాలా గొప్ప పండితులని విన్నాను. ఇటీవల, పూర్వటీ కాకారుల ఊరూ పేరూ చెప్ప కుండా వారితీక (గ్రాంథిక భాషలోనికి మార్చి వేసి, నేటి దొంగ పరిష్కర్తలు అచ్చు వేస్తు న్నారు. ఎంత మోసము? ఎంతద్రోహము? దుష్టలకణమునకు విరుద్ధముగా ఉన్న వని చెప్పి, నన్న యాది మహాకవులప్రయోగాలు మార్చి 1 గంథాలు పాడు చేయుటకు సాహసించిన దొంగ «« పండితులు” టీకలు మార్చుటకు జంకుదురా? ఇప్పటి అచ్చుటీకలు చదువుకొన్న ఆంధ్ర పండితులు కొందరు వ్రాతపుస్తకములోని టీకలు (గాంథికాంధము రాని అపండితులు వ్రాసినవని వాదించి తమఅజ్ఞానమున్ను అవి వేక మున్ను ప్రకటించుకొన్నారు. | వ్యాకరణములు:-గాంధీ కాంధ్రమనగా భారతాది పొచీనాంధ్ర ప్రబంధములలోనున్న తెలుగు; ఆ తెలుగుభాషకు ఆంధ్రశబ్దచింతామణి ఆ నే వ్యాకరణమందు సంస్కృత భాషలో కొంతలణను పూర్వము గచిత "మైనది. దీనికి కూడా వ్యావహారికాంధ్రభాషలో నే బాల సరస్వతి ఆ నే విద్వత్కవి కిక్కరచించినాడు; మరికొంచెము కాలము గడచినవచ్ముట, అప్ప 'కవి అది ఆధారము గా చేసుకొని, పెద్దలకణగ్రంథము రచించినాడు. దానిలో "పద్యాలు గ్రాంథిక భాషలను, వివరణను వ్యావహారిక భాషలోను వ్రాసి నాడు. అప్పకవీయము 1859వ సం.న మొట్ట మొదట అచ్చుపడ్డప్పుడు గ్రంథపరిష్కర్తి శ్రీ రేకము రామానుజసూరి అ నేపండితుడు (చిన్న య్య సూరి గారి వియ్యంకుడు) వ్యావహారిక భాష (గాంఫక భాషగా మార్చి వేసి నాడు. నాటినుండి ఆలాగున నే ఆగ్రంథము మరలమరల చాలాకూర్పులలో అచ్చు పడ్డది. శ్రీవావిళ్ళ వేంకటేశ్వరశాస్త్రిగారు, పాతప్రతులలో ఉన్నట్టు గానే, ఆగ్రంథపరు. నిరుడుముద్రించి ప్రకటించినారు. దానివల్ల నిజమైన సంప్రదాయము తెలుసుకోవచ్చును. దొంగ పండితులు లోకమును మోస పుచ్చి చేసిన మార్పులు ఈలాగున మరల సవరించి వ్రాత ప్రతులలో నున్నట్లు ________________
30 వ్యాసావళి గ్రంధములు సరిగాముగించి ప్రకటిస్తే కాని నిజము అందరికి వెల్లడి కాదు, బాలసరస్వకీయమూ అప్పకవీయమూ వలె నే, తక్కినలకణగ్రంథములన్నీ పద్యములు (గాంభిక్షణాషలోను, వివరణవచనములూ, అవతారికలూ మొద లయినవి వ్యావహారిక భాషలను రచితమయి ఉన్నట్టు ప్రాత ప్రతులన్నిటి లోను దేశమందంతటా కనబడుతున్నది. ఆంధ్రశబ్దచింతామణికి అర్వాచీనులు రచించిన కవిజనాంజనమ సే :కేక మరిఒకటి ఉన్నది. అదిన్నీ అట్టిదే. గోపాల కవిరచించిన సక లక్ష్మణసా? సంగ్రహమున్ను , మంఒక «« లక్క గ్రంథ మున్ను ” పరిషత్తు వారివద్ద నున్నవి. ఇవిన్నీ అట్లేగ చితమయినవి. గవర్న మెంటువారి పుస్తకాలయములో ఇట్లు పూర్వులు చించిన లక్షణ గ్రంథము ల నేక ముగా ఉన్నవి. అక్కడ నే ఉన్న ది శృంగారామరశతకము. దీని లోని శ్లోకములకు అర్థము తాళ్ళపాక తిరు వేంగళాచార్యులు తెలుగున పద్య ములు రచించి ప్రతిదానికి అవతారికా టీకా వాడుక మాటలతో నే చెప్పి నాడు. కూచిమంచితిమ్మకవి, కూచిమంచి వేంకట్రాయుడు కావ్యము లే కాక, లకణగ్రంథములుకూడా పూర్వాచారము. కొప్పున నే రచించినారు. లక్షణ గ్రంథాలకు పకులు లక్షణమభ్వసించేపో రే 16 స్వంతెనకు”” వ్రాసు తో నేవారు. మన తాతల నాడు జూలూరి అప్పయపండితుడు మొదలయిన వారు చౌకొదొరగారికోసము ఆంధ్రభారతాది గ్రంథముల ప్రతులు అనే కము సంపాదించి ఒక్కొక్కగ్రంధములోని పాఠములు సంప్రతించి వ్రాసి పెట్టిన పీఠిక లు, మనుచరిత్రకూ వసుచరిత్రకూ ఆయనటీక లు వ్రాసినట్టు వాడుక భాషలో నే రచించినాడు. గవర్నమెంటుపోరి పుస్తకములను గురించి నేను చెప్పిన విషయములు అచ్చు పడి ఉన్న క్యాటలాగులనుబట్టిన్ని పరిషత్తువారి పుస్తకములను గురించిన విషయములు వారిపత్రిక నుబట్టిని చదు వరులు సరిచూచుకోవచ్చును. ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్కార నిరసనము 8t ఈవ్యాసమం దుదాహరించిన వివిధ గ్రంథములలోని వ్యావహారిక భాష ఎటువంటిదో తెలియజేయుటకు ఒక్కొక్కదానిలో నుండి కొన్ని వాక్యములు ఉదాహరించి అనుబంధము గా చేర్చవ లేనని ఉద్దేశించినాను; గానీ స్థలము లేదు, నావ్యాసము సుమారు ఎనిమిదిపుటలలో ఇమిడేటట్టుండ వ లేనని నిర్ణీత మైనది. ఈ వ్యావహారిక భాషా ప్రయోజనములు 1914 సం|| మున నేను ప్రకటించిన ఈ నిజమైన సంప్రదాయ”మనే వ్యాసమందు చిన్న మచ్చువాక్యములు చేర్చి చూపించి నాను. సవి సరముగా, సోదాహరణ ముగా, ఉపన్యసించి, ఈ ప్రయోజనములు మరల ప్రకటింపదలచి ఈ నాను.. ఆంధప్రబంధములందుకూడా సగ సకవులు పొడీన వ్యావహారిక భాష ప్రకటీక రింప నుద్దేశముగలవాడనై బాలకవిశరణ్యమ నే గ్రంధము రచింప నాగం భించి 4 నా తెలుగుపత్రిక లో కొంచెము అచ్చు వేయించినాను, అది పూర్తిగా రచించి కొలది కాలములో నే అచ్చు వేయిస్తాను. వ్యావహారిక భాషకు సారస్వత సామ్రాజ్యమందుగలహక్కులు పోగొట్టి దాని స్థానము ఆక్రమించి, భాషా ప్రపంచములో దానిని నిలవనీయకుండా హింసిస్తూ, నిరంకుశాధికారము చెలాయిస్తూ ఉన్న (గ్రాంథిక భాషయొక్క ప్రవృత్తి ఎంత జుగుప్సావహము గా ఉన్న దో దానివికృతి చేష్టలు కొన్ని బట్టబయట పెట్టు పెద్దలందరికీ తెలిసేటట్టు చూపిస్తే, దానిని తొలగించి వ్యావహారిక భాషను దానిపూర్వస్థానమందు మగల ప్రతి స్థాపించగలరని ఈకృతకగాంధీ కాంధ్ర” మనే పేరు పెట్టి వేరే మరిఒక గ్రంథముకూడా రచించుటకు సంకల్పించి ఉన్నా ను. | కట్టకడపటిమాట ఒకటి చెప్పి, నావ్యాసము ముగిస్తాను. తెలుగు దేశమందు మొట్ట మొదటనుండీన్నీ అనేక శతసంవత్సరములు సమ స్తసద్వ్యవ హారయోగ్యము గా అఖిలాంధ్రమహా రాజపూజితమై, సకల సద్వి ద్యాభ్యాస సాధనము గా నిఖిలాంధ్రపండి తావలంబనమై, ధర్మార్థకామ మోక్ష చతుర్విధ ________________
32 32. వ్యాసావళి పురుషార్థసాధక పై, తెలుగువారి దేశభాషగా మన తాతల నాటివరకున్ను ప్రఖ్యాత మైన మనమాతృ భాష మననోటనూ మనపండితులనోటనూ అపరి హార్యమై, సదావిహరిస్తూ ఉన్నా, మన కాలమందు అయ్యో ! పరమనీచమై నింద్యమై, హేయమై, పండితుల కేకాక పామరులకున్ను, పెద్దల కేకాక పిల్లలకున్ను , నాలుగుజాతులవారికీ అస్పృశ్యులుగా ఉండి, తమ అస్పృశ్య తను తొలగించుకొనుటకు ప్రయత్ని స్తూ ఉన్న పంచములకున్ను కూడా అస్పృ శ్యమై, అవాచ్యమై, అధోగతిపాలయినది ! అహో ! కాలవిపర్యయము ! ఈపై పరీత్యము నకు మొదటి కారణము 1858–వ సం.న పరవస్తు చిన్నయసూరి పూర్వ సంప్రదాయవిరుద్ధముగా అనుశాసించిన నూతనమార్గము. అంతకు పూర్వమందున్ను, ఆకాలమందున్ను, సర్వసామాన్యముగా అందరిపిల్లలకూ కలిపీ విద్య నేర్పుటకు ఏర్పడినబడులలో, ఉపాధ్యాయులు 5 లక న్యవహా రానుసారముగా నే విద్యార్థుల చేత, మాతృభాషారచనాభ్యాసము చేయిస్తూ భాగతాది గ్రంథములలోని పద్యములు కొన్ని వాడుక మాటలలో అర్థము చెప్పి చదివించడము సదాచార మై ఉండగా, ప్రాచీన ప్రబంధస్థ మై, కేవల ప్రయోగశగణపై, పండితులకైనా బహుప్రయాససాధ్యమే, ఒక్క-ప్రబంధ నిర్మాణమునందే ఉపయోగించదగి, పండితులు మాత్రమే అభ్యసిస్తూఉండిన “గ్రాంథిక భాష” లో, అధికారానధి కారతారతమ్యము ఆలోచించకుండా, ఆబాలగోపాలం ఆందరిపిల్లల చేతనూ, రచ నాభ్యాసము చేయించ నుద్దేశించి, అందుకు సాధనము గా, అసమగము, అని గ్లాయక ము, భ్రమప్రమాదాత్మక మున్ను అయిన చిన్న వ్యాకరణము ఒక టిన్ని అస్థలితము కాని చిన్న వచన గ్రంథ మొక టిన్ని రచియించి ఇచ్చి, ఆసూరిగారు కీర్తి శేషులయినారు. కొండవీటి సీమలోని నూతులలోనుండి నీళ్ళుతోడి తెచ్చుకొని వంట చేసు కొని భోజనము చేయండి అని నా రెడు చేంతాడు, తూట్లుపడ్డ చిన్న చిల్లి ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిష్ట్రార నిరసనము 88 చెంబు ఆకలితోనున్న చిన్న పిల్లల చేతులలో పెట్టి, తల్లిదండ్రులు శ్రీశైల యాత్రకు వెళ్ళినట్లయినది. పూర్వము మన దేశమందున్నట్టే, సత్సహవాసమాత్రమున నే సంఘము “నీ వారందరికీ అలవడిన వర్తమానవ్యావహారిక భాష, గ్రాంథిక భాషగా అభ్యసించడము ఏదేశములలో సదాచార ను"గా ఉన్న దో ఆదేశములలోని ప్రజలందరూ, నిరక రుడు ఒక్కడై నా లేకుండా ఎవరివృత్తికి ఉపచరించే వృత్తులు పోరు సులువుగా నేర్చుకొని, తెలివి తేటలు గలవారయి, స్వతం త్రులయి, రాజ్యవ్యవహారముకూడా స్వయం నిర్వహించుకొంటూ వృద్ధి పొందడముచూ స్తే, మనదేశ భాషకు మన అవివేకము చేతను సంభవించిన దౌర్భాగ్యము వల్ల నే మనమిట్టి నిర్భాగ్యులమై ఉన్నామని తోచి, దేశాభి మానులకు దుఃఖము కలుగకమానదు. నేడు బ్రిటిష్ సామ్రాజ్యవ్యవహార మంతా ఎవరు నిర్వహిస్తు న్నా లో విన్నా రుక దా! చిన్న ప్పటినుండిన్ని కాయ కష్టపమువల్ల నే పొట్టపోషించుకొనే కామాటివాండ్రు రాజకార్యధురంధరులై మనచక్రవర్తికి మంత్రులుగా ఇప్పుడు ఉన్నారు. వీరందరూ ప్రాచీన (గాంథి కాంగ్ల భాషాపొండిత్యము గలవారు కారు. బౌల్యము నుండిన్ని నాగళ్ళు, గుద్దళ్లు, గొడ్డళ్ళు, సమ్మెట్లు, పొరలు, బొరిగలు మొదలయిన పనిముట్లు పట్టుకొని, చేతులు కాయలు కాచేటట్టు మోటుపనులు చేసి జీవిం చినవారు. అయి తే, ఈకార్మికులు చదువురాని వాళ్ళు కారు. చదువు రాని వాళ్ళు ఆ దేశమందు లేనే లేరు; ప్రతిమనిషీ అక్కడ చదువు నేర్చుకోక తప్పదు. అందరికీ సొమాన్యముగా ఉన్న పోడుక భాష రెండుమూడేండ్లు అభ్యసించి, ఎవరిపని వారు సాగించుకొంటూ, తీరిక యినప్పుడు తమవృత్తి విద్య వృద్ధిపొందేటందుకు, ఆవిద్యలో ఆరి తేరినవారు ఉపదేశించే విషయ మలు వింటూ, వారు ప్రకటిం పుస్తక ములూ, వ్యాసములూ చదువుతూ, తెలుసుకొన్న విషయములు ఆచరణలో పెట్టిశోధిస్తూ, తమకు కొత్తగా తెలి ________________
4 వ్యాసావళి సినవిషయములు ఇతరులకు తెలిసేటట్టు ప్రకటిస్తూ, ఆదేశమందు కార్మికులు కూడా నౌకిక విద్యలు దినదిన ప్రవర్ధమానముగా చేస్తు న్నారు. ప్రాచీనాంగ్ల భాజపాండిత్యము, దేశాంతర భాషాపాండిత్యము వలె నే ఆవశ్యకమని కార్మికులు కూడా ఆంగీక రిస్తారు గాని, అది అందరికీ ఆవశ్యకమని తలంచరు. అపరిచిత భాషలు అభ్యసించడమునకు తీరిక, ఓపిక, ఆసక్తి గలవారు ఆవి. "నేర్చుకొని, వాటిలో రచిత మైన గ్రంథములందలి విషయములు దేశ భాషలో సాధ్యమైనంత స్పష్టముగా ప్రకటీకరిస్తూ ఉంటారు. ఏ భాషలోనున్నా! గ్రంథములో తెలుసుకోదగినది విషయము గాని, కేవలశబ్దము కాదు. మన దేశమందున్నట్టు ఆదేశమందు ప్రజలలో ప్రాచీనశబ్ద దేవతార్చన చేనే పొమ రులూ లేరు, చేయిస్తూ జీవనము చేసే యాజకులూ లేరు. చేస్తే పుణ్యమనీ చేయ కుంటే పాపమనీ చెప్పే పండిత పరిషత్తులూ లేవు. గడచిన యాభై అరవై సంవత్సరములలో ఇతర దేశములందు జరిగి నట్లే మన దేశమందున్న పరిస్థితులు మారినవి. హౌజలలో అనిర్వచనీయ మైన నూతనోత్సాహము పుట్టినది. సంఘ వ్యవస్థ, రాజ్య వ్యవస్థ ప్రజలందరి (శ్రేయోభివృద్దికి అనుకూలమైనట్లు మార్చుటకు సాధనముగా విద్యావిధానము ఏర్పడినది. ఆపుణ్యకాలమందు ఇతర దేశ ములందు పరిణమించి ఉన్న ప్లే మన దేశమందున్ను, విద్యాభ్యాసమునకు అనుకూల సాధనమై పరిణమించి ఉన్న మనవ్యావహారిక భాషే ఇతర దేశములలో చేసినట్టు, మన దేశమందు కూడా బడులలో విద్యాబోధకు సాధనముగాచేసిఉంటే, ఆదేశములలో వ్యాపించినట్లే, మనదేశమందున్న ప్రజలలో విద్య వ్యాపించి, మన దేశ భాష మెరుగెక్కి ప్రకాశిస్తూ ఉండునుగదా! సర్వజనసామాన్య మైన సారస్వతము విజృంభించి ఉండునుగదా ! ఇంగ్లీషువారికై నట్టే సమ శ్రదేశముల విజ్ఞాన మున్ను, మన తెలుగువారందరికీ మన తెలుగులో నే సుగమము, సులభము ఆయి, ఇరివ లెనే మన పన్ను విజ్ఞానసంపన్నులముఅయి ఉందువుగదా ! ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిస్తార నిరసనము 35 ఇతరజాతుల వారితో మన తెలుగువారున్ను సమముగా తులతూగుతూ ఉం దురుగదా. ఇప్పుడు ఇంగ్లాండు దేశములో కుండలు చేసే కుమ్మరివాండ్లూ, గనులలో బొగత్రవ్వే ఉప్పరులూ, పొలములందు న్నే పాలిపులూ, యం త్రాలతో మే కూలివాండ్లూ, సామ్రాజ్యవ్యవహార నిర్వాహదకులగుటకు చాలినంతయోగ్యత వర్తమానవ్యవహారాంగ్ల భాషద్వారా సంపొదించినట్టే, మనదేశములోని కార్మికులు కూడా వర్తమానవ్యావహారికాంధ్రభాషద్వారా మన దేశ వ్వవహార నిర్వాహకులగుటకు తగినయోగ్యత సంపాదించి ఉం దురుగ దా ! ఇంతకుపూర్వ మే స్వరాజ్య ము మనకు సిద్ధించిఉండునుగదా ! అయి తే మనదురదృష్టమువల్ల చిన్న యసూరి (గాంథిక భాషా దురభిమానను, విద్యాధికారుల అవివేకము చేత మారిమసగినట్టు చెల రేగి, వాస్తవ మైన దేశ భాషను నాశనము చేసి, మనకదుర్గ శకలిగించినది. ఈమారీ బాధను తొల: గించుటకే పదిపండెండేండ్లక్రిందట, పూర్వులతప్పు తెలిసికొని, ప్రభుత్వము వారు వ్యావహారిక భాషను తిరిగీ ఉద్దరించుటకు పూనుకొంటే, వారియందు విశ్వాసము లేని మన దేశ నాయకులు, ఈమారమ్మ పూజారులను, వారు ఆడించి నట్లు ఆడి కేకలు వేసే మారీభక్తులను వెనుక బెట్టుకొని, ప్రభుత్వము వారికి ప్రతిఘటించి, వారి ప్రయత్నము నిష్ఫలంచేసి, ఆంధ్రసారస్వతనిర్మాణము తిరిగీ ఈ పూజారులకే గుత్తకిచ్చి వేసినారు. ఇంగ్లాండులోని ఇప్పటి కార్మిక మంత్రుల నోటినుండి వెడలిన ప్రతి శబ్దమూ సభ్య మై సార్ధక మై, టెలిఫోనుల ద్వారానూ, టెలిగ్రాఫులద్వారానూ, కేబిలగాములద్వారానూ, వైర్ లెస్సులద్వారాను, మహాసముద్రములుదాటి, ప్రపంచమంతా వ్యాపించి మారు మోగుతూ పత్రికలలోను పుస్తకములలోను ప్రకటించుటకు యోగ్యమై ఉంటే, మనపరిషత్ పండితులు మాట్లాడేభాష అవాచ్యమా? నింద్యమా? నీచమా! “గామ్య భాషా' ఎంత అవివేకము! పండితులున్ను, వారి నిరం తర బోధ చేత మూడు లై ఉన్న వారి శిష్యులున్ను , మంచీచెడ్డా తెలుసుకోలేక ________________
తీర వ్యాసావళి ఎవరేమన్నా గంగిరెద్దులాగున తల ఊపే పొమరజనులున్ను సభ్యమని మెచ్చు తొనే “గ్రాంథి కాంధ్రము” ఎవరినోటనూ వెల్వడదు; ఎవరిచెవినీ పడదు ! ఇక నేను పెద్దలు మేల్కొంటారా? మేల్కోరా! దేశీయమహాసభ వారం దరికీ వినబడేటట్లు «« ఇక నైనా మేలుకోండి మనజన్మహక్కులను గోరండీ!•• అని ఆదిమాంధ్రకవి కుసుమ ధర్మన్న గారు తమ సంఘమువారిని ఉద్బోధిస్తూ మేలుకొల్పు పాటపాడి నారు. తమ మోటిమాటే అవాచ్యమని అస్పృశ్య మని బహిష్కరించిన తమ పొరుగువారిని ఆపొచ్యులని అస్పృశ్యులని నిందించి మానవతులై మడికట్టుకొని వేరేకూర్చున్న పండితులం ఇతరుల మొర్రవిం టారా ప్రజల వాడుకభాషయొక్క ప్రయోజనములు అంగీకరించని పండి తుల చేతిలోనున్న అంకుశము తీసి వేస్తే నేకాని, ప్రజలహక్కులను నిరిబోధిస్తూ ఉన్న ప్రభుత్వమువారి చేతిలోని అంకుశమును లాగి వేసిన ప్రయోజనముండదు. నేడు ఆంధ్రరాష్ట్రము ఏర్పడవచ్చును; రేపు స్వరాజ్యము రావచ్చును; ప్రభుత్వము ప్రజాస్వామిక ము కానూవచ్చును. అయితే, ఈ రోజులలో మనస్వాములు నిరక్షరకుక్షులయి ఉంటే, దేశమునకు ఎంత ఉపద్రవము కలుగునో మన దేశ నాయకులు, దేశభక్తులు, దేశ బంధులు లెస్స గా ఆలో చించవలసి ఉన్నది. మన తెలుగువారిలో నూటికి 90 మందికి ఇంకా ఓన మాలైనా రావుసుమండీ ! | దేశ మన్ని విధములా అభివృద్ధిపొందడానికి అనుకూలమయేటట్టుగా, మునుపు ఉన్న ప్లే, వర్తమానవ్యావహారిక భాషే శాంథికభాషగా అంగీకరిం -దకతప్పదు. అదే లోకైక శరణము. ప్రాచీనాంధ్రభాషారచన పోషించ వలేవని ఆంధ్రసాహిత్య పరిషత్తువారికి ఉద్దేశముంటే వారు అట్లు చేయవచ్చును. కానీఅందుకొరకై వ్యావహారిక భాషను అణగదొక్కుటకు వారికి అధికార మ లేదు. వారు చేసిన వ్యావహారిక భాషాబహిష్కారము గొప్పతప్పు. దేశాభివృద్ధికి ప్రతికూలమయినది, వారు చేసిన పని ప్రాచీన సత్ సంప్ర ________________
వ్యావహారిక భాషా బహిషార నిరసనము 87 దాయమునకు విరుద్దమయినదని తెలిసిన తరువాత నయినా తప్పుదిద్దుకొని, బహిష్కారము రద్దు చేయుటవారికి విహితకృత్యము. చెన్న పట్టణమందు, వెందట గామ్య భాషా నిరసనసభ జరిగినప్పుడు అధ్యక్షుడుగా ఉండి పరి: షత్తు వారి ఉద్యమమునకు ఆలంబన సంభమై నిలచిఉండిన కందుకూరి: వీరేశలింగంపంతులు గారు దురభిమానము లేనివారు గనుక నావల్ల ప్రాచీన సంప్రదాయము తెలుసుకొన్న వెంటనే నాతో ఏకీభవించి వర్తమానవ్యావహారి: కాంధ్రభాషా ప్రవర్తక సమాజము (28-2-1919) తేదీన స్థాపించి వారే దానికి అధ్యక్షులయినారు.